Bức phác họa lật tẩy băng cướp tiệm vàng

Năm 2009, khu vực giáp ranh giữa tỉnh Kiên Giang và biên giới Campuchia xuất hiện một băng cướp được trang bị súng chuyên nhắm vào những tiệm vàng vùng biên để cướp bóc.

Manh động, liều lĩnh, thoắt ẩn thoắt hiện, bọn chúng đã gây không ít vụ trọng án khiến dư luận hoang mang. Nhờ nét cọ tài tình của họa sĩ Thành, chân dung từng tên cướp được dựng lên, giúp cơ quan điều tra nhanh chóng tóm gọn chúng.A

Những vụ “đột kích” tiệm vàng táo tợn

Trong hàng chục vụ trọng án mà mình từng tham gia, phối hợp với cơ quan CSĐT truy tìm tung tích thủ phạm, họa sĩ Võ Tấn Thành (63 tuổi, ấp Tân Bình, P. Bửu Hòa, TP.Biên Hòa, Đồng Nai) vẫn nhớ như in chuyện phá băng cướp gồm các đối tượng mang quốc tịch Campuchia vào năm 2009. Đây là băng cướp quy tụ nhiều tên “lục lâm thảo khấu”, hoạt động xuyên quốc gia với các chiêu “ăn hàng” rất ma mãnh, chuyên nhằm vào các tiệm vàng ở các xã gần biên giới của hai tỉnh An Giang và Kiên Giang.

Bức họa mô tả tên cầm đầu Sing Heng trước và đối tượng sau khi bị bắt không khác nhau là mấy. Ảnh: T.G.

Họa sĩ Thành kể, vào giữa tháng 2009, một số vùng đô thị của tỉnh Kiên Giang giáp với biên giới Campuchia xảy ra nhiều vụ cướp vô cùng táo tợn. Các nạn nhân khi đến trình báo cơ quan CSĐT đều rơi vào trạng thái hoảng loạn khi bị những tên cướp có vũ trang uy hiếp, khống chế sau đó “khoắng” hết vàng, bạc. Ban đầu một tiệm, sau đó có nhiều tiệm khác trở thành nạn nhân với kịch bản cướp tương tự.

Cụ thể, vào một ngày đầu tuần tháng 5/2009, tại tiệm vàng Lan Anh (T.X Hà Tiên, Kiên Giang) đột ngột xuất hiện bốn vị khách lạ mặt có dấu hiệu bất thường. Vừa vào trong tiệm, chúng nhìn ngó xung quanh, thấy vắng người, một tên rút súng khống chế toàn bộ nhân viên đang làm việc. Do bất ngờ không ai kịp phản ứng, cả chủ tiệm vàng lẫn nhân viên đều phải bỏ tay lên gáy và nằm rạp xuống nền nhà. Khống chế được mọi người, bọn chúng phân nhau đập phá tủ kính, vơ toàn bộ số vàng bạc, trang sức… Khi mọi người ngẩng mặt lên thì bọn cướp đã nhanh chóng vọt lên xe máy tẩu thoát về hướng cửa khẩu quốc tế Xà Xía. Nghe tiếng hô của nạn nhân, những người dân đuổi theo, khi vừa bám đuôi thì chúng quay lại bóp cò xả đạn, khiến một người trọng thương. Thấy băng cướp quá liều lĩnh, người dân đành bất lực nhìn số tài sản bạc tỷ của tiệm vàng bị chúng cướp đi.

Sự việc nhanh chóng được báo cáo với cơ quan công an. Lãnh đạo Bộ Công an và Công an tỉnh Kiên Giang đã họp bàn khẩn cấp. Những phân tích ban đầu cho thấy đây là băng cướp mới nổi nhưng rất manh động và nguy hiểm, đặc biệt có sử dụng súng. Bởi vậy, chúng còn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật thì sẽ có những những vụ cướp bóc xảy ra, khiến tình hình xã hội rối ren. Trước quan ngại đó, cơ quan công an nhanh chóng thành lập một ban chuyên án khẩn trương triệt phá băng cướp nguy hiểm này. Thế nhưng, do đặc điểm vùng ven biên giới nhiều thành phần dân cư phức tạp nên việc nhận diện đối tượng vô cùng khó khăn. Cuối cùng, để “gỡ nút thắt”, Ban chuyên án quyết định mời họa sĩ Thành và con trai ông là Võ Tấn Phát phác thảo chân dung các đối tượng.

Họa sĩ Thành đồng ý hợp tác, nhưng khi bắt tay vào việc thì không hề đơn giản. Ngay cả nạn nhân cũng chỉ kể lại những đặc điểm rất mơ hồ về các đối tượng nên họa sĩ Thành không tìm ra điểm đặc trưng nào để có thể phác thảo các đường nét. Ông nhớ lại: “Do những tên trong nhóm tội phạm thoắt ẩn thoắt hiện, thời gian gây án và tẩu thoát lại quá ngắn ngủi. Hơn nữa, các nạn nhân có tâm lý sợ hãi nên việc nhận diện dung mạo của đối tượng rất khó khăn”. Các trinh sát và bản thân họa sĩ Thành cùng cộng sự là con trai mình đã vất vả tìm gặp những nhân chứng khác, tỉ mẩn động viên họ vượt qua nỗi sợ hãi, tích cực hợp tác. Nhờ sự kiên trì này, những đặc điểm nhận dạng ban đầu của băng cướp cũng dần hình thành, tuy còn rất sơ sài.

Trong khi cơ quan CSĐT đang ráo riết tìm kiếm thông tin về đối tượng thì bất ngờ vào đầu tháng 7/2009, băng cướp táo tợn lại tiếp tục ra tay. Theo hồ sơ lưu lại, thì vẫn bằng phương thức hành động cũ, băng cướp đã ra tay vơ vét hơn 300 cây vàng cùng nhiều trang sức quý giá khác của tiệm kim hoàn tại thị trấn Nhà Bàng (huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang). Qua những gì các nhân chứng kể lại sau vụ cướp này, họa sĩ Thành đã phác thảo được một số đường nét chân dung của tên cướp đầu tiên. Đem so sánh với hình họa từ chuyên án trước đó tại Kiên Giang, ông phát hiện có nhiều yếu tố trùng nhau đến không ngờ.

Băng cướp ngoại bang lộ diện

Qua hai vụ án tại thị xã Hà Tiên và huyện Tịnh Biên (tỉnh An Giang), họa sĩ Thành kể: “Theo những gì nhân chứng mô tả lại thì bọn cướp mặc quần áo dày và kín, đầu đội mũ bảo hiểm, mặt che khẩu trang, chỉ để lộ ra cặp mắt. Cửa hàng lại không lắp máy quay ghi hình, ngay chính người bị hại cũng không cung cấp được nhiều chi tiết làm chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn”. Theo nhận định, nếu hai vụ cướp là một thì các đối tượng cùng chung một băng, nên ông dùng phương pháp loại trừ và xác định bốn đối tượng trong băng cướp để phác thảo chân dung. Với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, họa sĩ Thành vẽ khuôn mặt nghi phạm trước, sau đó chèn lên là mô hình nón bảo hiểm, khẩu trang, quần áo sau thì y như những gì mà nhân chứng mô tả về bọn cướp.

Họa sỹ Thành – người “giải toán” cho những chuyên án lớn

Nhận định sơ bộ về băng cướp được rồi nhưng chuyện chúng đang ẩn mình ở đâu mới là vấn đề nan giải. Trước đó, ban chuyên án đã liên hệ với công an các tỉnh lân cận, “xới” hết những hồ sơ “đen” nhưng không có đối tượng nào khả nghi, một lần nữa ban chuyên án lại đi vào bế tắc. “Khi các cán bộ trong Ban chuyên án đang thở dài sốt ruột thì một đồng chí đã đặt vấn đề liệu băng cướp này có thể không phải là người Việt (?) Một ý nghĩ chợt lóe lên, tôi cũng đề xuất các đồng chí rằng đây là vùng cận biên, nơi đặt nhiều casino tầm cỡ khu vực nên các đối tượng giang hồ tứ xứ từ các nước tập hợp cũng không phải điều gì khó hiểu”, họa sĩ Thành kể.

Trên cơ sở đó, Ban chuyên án lập tức chuyển hướng điều tra vụ án có yếu tố người nước ngoài. Hàng chục cán bộ trinh sát cắm dọc vùng biên giới, một bộ phận lên đường liên hệ với cảnh sát Hoàng gia Campuchia để mở rộng hướng điều tra. Thật bất ngờ, tại một số thị trấn vùng cận biên của Campuchia lúc này cũng xảy ra những vụ cướp tiệm vàng với thủ đoạn giống hệt hai vụ điển hình như ở Việt Nam. Sau một thời gian nắm thông tin chắc chắn, cơ quan công an hai nước đã phối hợp nhịp nhàng và tóm gọn từng tên một, đều hoạt động trong một băng nhóm, có quốc tịch Campuchia.

Đối tượng cầm đầu băng cướp táo tợn này là Sing Heng, sau hắn có 5 tên đàn em gian manh khác, chúng đều là “ma” trong các casino chuyên bài bạc, bắt cóc, tống tiền. Tại cơ quan CSĐT, bọn chúng thừa nhận do thấy vùng biên an ninh mỏng, dân chúng ít cảnh giác nên bọn chúng chọn làm địa bàn hoạt động. Ban đầu, thành viên có tất cả 4 tên thường tổ chức những vụ vướp trong nước. Thế nhưng sau một số phi vụ thấy “dễ nuốt”, chúng tuyển thêm thành viên lên 6 đối tượng và sang Việt Nam hành động. Tổng tài sản bất chính chúng “gom” được từ các tiệm vàng ở hai nước lên đến hàng tỷ đồng, tất cả đều được trả lại cho nạn nhân sau đó. Vụ án phức tạp được phá, đối tượng từ mù mờ đến lộ diện, ít ai biết góp phần không nhỏ vào việc vạch mặt những tên tội phạm ấy lại chính là bút vẽ của một họa sĩ tài ba.

Nhận diện hung thủ qua ngón tay cầm súng Theo họa sĩ Thành thì ở hai vụ án mà cơ quan điều tra đưa ra để phân tích, quan trọng là phải vẽ được tên cầm đầu qua đó mới vẽ được những tên còn lại. Qua nghiên cứu, ông chú ý đến chi tiết đối tượng có dùng súng K54 bằng hai ngón trỏ, điều này theo mô tả của nhân chứng trong hai vụ án cướp tiệm vàng trong nước không khác nhau là mấy. Từ cơ sở đó, ông đã phác họa ra tên đầu sỏ gần như đúng nguyên bản ngoài đời.

Theo Hữu Huấn