Bức ảnh lạ hé lộ bầu trời đầy vật thể không gian hình chữ X

A. Thư11:42 19/05/2020

Hình ảnh chụp theo bước sóng vô tuyến đã hế lộ các vật thể kỳ dị hình chữ X, mà mỗi nhánh của nó dài gấp 100 lần bề rộng của thiên hà chứa trái đất.

Nhóm nghiên cứu đến từ Đài quan sát thiên văn vô tuyến quốc gia (NRAO) ở Virginia (Mỹ) và Đài quan sát thiên văn vô tuyến Nam Phi đã đơn cử một thiên hà kỳ lạ mang tên PKS 2014-55 để lý giải về những bức ảnh lạ lùng.

Theo dõi qua kính viễn vọng bình thường, PKS 2014-55 chỉ là một vết nhòe ánh sáng không thể nhận ra bằng mắt thường. Nhưng nếu quan sát nó bằng các bước sóng vô tuyến, vật thể này sẽ hiện ra dưới hình dạng một chữ X cực sáng và cực khổng lồ.

Cận cảnh thiên hà hình chữ X hiện ra trong ảnh chụp bằng thiết bị quan sát vô tuyến – ảnh: NRAO/SARAO

Nhìn kỹ hơn, vật thể chữ X giống như 2 chiếc boomerang hợp lại hơn vì có một khoảng cách nhỏ ở giữa. Theo nhà thiên văn học William Cotton của NRAO, “trái tim” của chữ X chính là lỗ đen “quái vật” trung tâm của thiên hà. 4 “cánh tay” của quái vật chính là 4 luồng phản lực cực mạnh được lỗ đen này phát ra, dài gấp 100 lần bề rộng của thiên hà chứa trái đất Milky Way.

Video đang HOT

Tình huống này xảy ra sau nhiều triệu năm lỗ đen “quái vật” hoành hành. Nó liên tục ngấu nghiến vật chất, để rồi đôi khi trong hàng tỉ năm tuổi đời, nó trải qua một “cơn khó tiêu” và thổi vật chất ngược trở lại không gian.

Quan sát kỹ bức ảnh chụp PKS 2014-55, người ta có thể thấy ngoài chữ X màu xanh còn có 2 chấm trắng bắt đầu xuất hiện ở trung tâm chữ X, cũng là trung tâm thiên hà. Chữ X khổng lồ chính là tàn dư của luồng vật chất bắn ra 10 triệu năm trước, trong khi 2 chấm trắng nhỏ sẽ trở thành 4 nhánh năng lượng mới bùng nổ từ thiên hà này trong tương lai.

Nếu nhìn kỹ xung quanh chữ X, chúng ta còn có thể thấy một lớp sáng mờ nhạt hơn – đó chính là tàn dư của một vụ phun trào khác, ước tính khoảng 100 triệu năm về trước.

Và thiên hà này không phải là vật thể duy nhất hiện ra với hình dạng chữ X khổng lồ và bí ẩn nhờ các đài quan sát vô tuyến.

Nghiên cứu vừa công bố trực tuyến trên arXiv.org và đã được phê duyệt cho số sắp tới của tạp chí khoa học Royal Astronomical Society.

Phát hiện lỗ đen khổng lồ gần Trái đất

Quan sát 2 ngôi sao quanh quanh một vật thể khổng lồ vô hình, khối lượng gấp 4 lần Mặt trời, các nhà thiên văn xác định, đó chỉ có thể là một lỗ đen.

Với những ngôi sao có thể nhìn thấy bằng mắt thường, đây được xem là lỗ đen trong hệ sao gần Trái đất nhất từng được phát hiện, Independent trích dẫn một nghiên cứu vừa được công bố trên Tạp chí Thiên văn học & Vật lý thiên văn.

Một lỗ đen mới được phát hiện gần Trái đất hơn bất kỳ lỗ đen nào từng được tìm thấy, các nhà khoa học cho biết. Nó ở gần đến mức những ngôi sao xoáy xung quanh nó có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Hố đen chỉ cách 1.000 ánh sáng từ Trái đất và được phát hiện bằng kính viễn vọng tại cơ sở của Đài thiên văn Nam châu Âu ở Chile.

Khu vực bán cầu nam có thể dễ dàng nhìn thấy những ngôi sao trong hệ thống của nó vào đêm trời trong, mà không cần kính viễn vọng.

Petr Hadrava, nhà khoa học danh dự tại Viện hàn lâm Khoa học Cộng hòa Séc tại Prague và đồng tác giả cho biết: "Chúng tôi hoàn toàn bất ngờ khi nhận ra rằng đây là hệ thống sao đầu tiên có lỗ đen có thể nhìn thấy bằng mắt thường".

Hệ thống này lần đầu tiên được quan sát như một phần của nghiên cứu về các hệ sao đôi, với các nhà khoa học theo dõi nó để hiểu rõ hơn về các hệ mặt trời có hai mặt trời.

Nguồn: EOS/L.Calcada.

Hai ngôi sao quay quanh và bị "làm phiền" bởi một vật thể vô hình có khối lượng ít nhất bằng 4 lần Mặt trời. Các nhà thiên văn xác định, đó chỉ có thể là một lỗ đen. Với các ngôi sao có thể nhìn thấy bằng mắt thường, đây là lỗ đen trong hệ sao gần Trái đất nhất từng được phát hiện.

Nhưng họ đã bị sốc khi thấy rằng một tình huống cụ thể dường như đang che giấu một lỗ đen, điều mà trước đây chưa được phát hiện.

Đây là một trong những lỗ đen đầu tiên được tìm thấy không tương tác dữ dội với môi trường của nó, nghĩa là nó thực sự màu đen và không nhìn thấy được do tác động của nó lên các vật thể được nhìn thấy khác.

Thay vào đó, các nhà thiên văn phát hiện ra sự hiện diện của nó bằng cách quan sát quỹ đạo của các ngôi sao trong hệ thống - dường như bị "làm phiền" bởi một vật thể lớn, bí ẩn.

"Một vật thể vô hình có khối lượng ít nhất gấp 4 lần Mặt trời chỉ có thể là một lỗ đen", nhà khoa học ESO Thomas Rivinius, người đứng đầu nghiên cứu cho biết. Một trong hai ngôi sao dường như quay quanh vật thể không nhìn thấy cứ sau 40 ngày, trong khi ngôi sao phía ngoài nằm ở khoảng cách xa hơn so với cả hai.

"Thực tế là lỗ đen không dễ bị phát hiện, đồng nghĩa với việc có thể còn nhiều hệ thống như vậy đang chờ được tìm thấy và phát hiện mới này có thể chỉ là "phần nổi của tảng băng trôi", theo Rivinius. "Phải có hàng trăm triệu lỗ đen ngoài kia, nhưng chúng tôi chỉ biết vài trong số chúng.", ông nói.

Cho đến nay, các nhà thiên văn học chỉ nhìn thấy một số lượng lỗ đen tương đối ít trong thiên hà của chúng ta. Hầu như tất cả chúng đều có tương tác mạnh với môi trường của chúng, có nghĩa là chúng có thể được phát hiện bởi các tia bức xạ cực mạnh bay trong không gian.

Sao chổi có kích thước bằng nửa Mặt trời đang dần tiến về Trái đất Atlas, ngôi sao chổi khổng lồ có kích thước gấp 5 lần sao Mộc và bằng nửa kích thước Mặt trời đang từ từ tiến về phía chúng ta. Kích thước lõi băng đá của ngôi sao chổi này vẫn chưa được xác định, tuy nhiên lượng khí và vật chất bao quanh lại tạo cho nó một kích thước lớn chưa từng...