“Bóng ma” quân khủng bố Boko Haram trở lại Nigeria

Tổng thống Nigeria Muhammadu Buhari đã phát động một cuộc tấn công lớn chống lại Boko Haram vào năm 2015, ngay sau khi đắc cử.

Tuyên bố giành lại lãnh thổ và tiêu diệt các chỉ huy phiến quân, quân Chính phủ tưởng như đã kiểm soát được đội quân khủng bố này thì những tháng gần đây, các cuộc tấn công không ngừng tăng lên.

Quân đội Nigeria khám xét một chiếc xe bị Boko Haram phá hủy trong một cuộc tấn công bất thành vào căn cứ quân sự ở Arege, bang Borno ngày 12-10-2018

Cơ quan Tình trạng khẩn cấp quốc gia Nigeria (NEMA) ngày 21-10 cho biết, nhóm Hồi giáo vũ trang Boko Haram đã sát hại dã man 12 nông dân đang làm ruộng tại tỉnh Borno ở phía Bắc Nigeria. Trang tin Premium Times dẫn lời các nhân chứng ở làng Kalle, cách Maiduguri khoảng 17km kể, chiều 20-10, họ nhìn thấy một nhóm tay súng Boko Haram tràn xuống từ 2 xe tải, tiến vào cánh đồng và cầm mác rượt đuổi những nông dân đang làm ruộng. Sau khi nhóm thánh chiến bỏ đi, dân làng tìm thấy 12 thi thể nằm trong những bụi cây với nhiều vết chém. Đáng nói, phiến quân mang theo súng nhưng không sử dụng để tránh gây sự chú ý với lực lượng quân đội đang đóng tại làng Molai gần đó.

Hiện vẫn chưa rõ nhánh quân nào của Boko Haram thực hiện vụ sát hại trên. Theo giới quan sát, trong khi phe Boko Haram trung thành với thủ lĩnh Abubakar Shekau xác định mục tiêu tấn công chính là thường dân, phe thân với Tổ chức Nhà nước hồi giáo (IS) tự xưng lại thường tấn công quân đội và những tổ chức thân phương Tây. Thời gian gần đây, đội quân khủng bố Boko Haram thường nhắm vào những người nông dân hay dân đốn gỗ vì cho rằng họ cung cấp về nơi ẩn náu của nhóm thánh chiến này cho quân đội Nigeria.

Chạy trốn khỏi “cơn mưa đạn” lúc 3h sáng

Baba Goni (35 tuổi) đã chạy một mạch hơn 10km để thoát khỏi phiến quân Boko Haram khi chúng đột kích vào Gudumbali – thành phố ở vùng nông thôn Đông Bắc Nigeria. Dưới sự chỉ huy của Abu-Mosad Al-Barnawi, thủ lĩnh chi nhánh của Tổ chức IS tại Tây Phi, các chiến binh Boko Horam sử dụng xe tải súng để xông vào thị trấn nơi có một căn cứ quân sự, nhưng sau đó đã bị binh sĩ Nigeria đẩy lùi trong vài giờ.

“Cả một “cơn mưa đạn” khi tôi chạy ra khỏi nhà vào lúc khoảng 3h sáng, tôi vẫn đang đi tìm vợ và 2 đứa con”, anh nông dân Goni nói. Goni nằm trong số hàng trăm cư dân Gudumbali đang sống trong một trại tị nạn cách Maiduguri khoảng 75km về phía Nam. Đó là bằng chứng rõ ràng cho thấy phong trào Hồi giáo cực đoan cam kết trung thành IS vẫn tồn tại và ngày càng mạnh.

Các chiến binh Boko Haram trong những tháng gần đây đã tiếp tục các cuộc tấn công vào các căn cứ quân sự và các cộng đồng ở Đông Bắc Nigeria và một phần của Cameroon. Kể từ khi chính thức đối đầu với chính quyền Trung ương của Nigeria trong năm 2011, bọn chúng đã sát hại hơn 14.000 người, cao nhất là hơn 5.000 người trong năm 2015.

Mới đây, Boko Haram đã tấn công Lữ đoàn quân 145 của quân đội Nigeria ở Damasak – vùng xa xôi hẻo lánh nhằm cướp căn cứ quân sự cũng như vũ khí dành cho các hoạt động trong tương lai. Bên cạnh đó, có thể lý giải là các phiến quân đã bị đuổi khỏi vùng đất truyền thống, chuyển sang trú ẩn trên dãy núi Mandara, giáp biên giới với Cameroon nên phải mở các cuộc tấn công để dự trữ lương thực, đặc biệt trong mùa mưa khi các kho lương thực cũ đang cạn. “Mỗi khi đói, bọn chúng lại mò tới các thị trấn và làng mạc để tìm kiếm thức ăn”, Jack Vincent, một cư dân Maiduguri nói.

Cần thêm nỗ lực chống khủng bố

Người dân Nigeria tiếp tục bày tỏ mối lo ngại sâu sắc về sự hồi sinh gần đây của đội quân Boko Haram. Giáo sư Sule Bello, người đứng đầu Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển châu Phi có trụ sở ở Kaduna nhận định: “Chính phủ liên bang đã tuyên bố rằng họ đã làm tê liệt những kẻ khủng bố. Nhưng các cuộc tấn công này cho thấy Boko Haram vẫn tồn tại đâu đó, thỉnh thoảng quay trở lại và phạm nhiều tội ác chống lại dân thường”. Nhiều người nói rằng những tuyên bố của Chính phủ về việc đánh tan quân nổi dậy đã làm ảnh hưởng đến uy tín của Tổng thống Muhammadu Buhari.

Ngay cả những quan chức trung thành với chính quyền của Tổng thống Buhari cũng tỏ ý nghi ngờ về ý tưởng Boko Haram đã bị chinh phục. “Sự hồi sinh của quân nổi dậy đang gây ra rắc rối và thảm kịch. Lực lượng an ninh của chúng ta phải tăng gấp đôi nỗ lực để đánh bại chúng. Cần phải thận trọng và gạt đi ý nghĩ rằng có thể giành chiến thắng ngay lập tức”, Thượng Nghị sĩ Shehu Sani, nhà lập pháp đại diện cho vùng Trung Kaduna ở phía Tây Bắc Nigeria, thành viên đảng cầm quyền nói.

“Với cuộc bầu cử Tổng thống sắp diễn ra vào tháng 2-2019, nhiều người sẽ đánh giá xem Tổng thống đã thực hiện chương trình nghị sự và diệt trừ khủng bố ở phía Đông Bắc của đất nước như thế nào. Ông Buhari vốn là một nhà cầm quân cứng rắn nhưng Boko Haram vẫn là mối đe dọa đối với người dân”.

Hilary Matfess (Chuyên gia phân tích về xung đột vũ trang Nigeria)

Theo anninhthudo