Bong bóng cá – món ăn thuốc bổ thận ích tinh, dưỡng cân mạch

Bong bóng cá còn gọi bóng cá, ngư biêu, ngư giao, ngư phù, ngư đỗ.

Bong bóng cá của một số loài cá lớn như cá chiên, cá tầm, cá lạc, cá đường, cá vàng lớn vùng biển, cá tra, cá ba sa vùng cá nước ngọt… được chế biến làm thuốc và thực phẩm cao cấp về dinh dưỡng. Ở miền Nam có tập quán lấy bong bóng cá ăn và bán trên thị trường.

Khi mua bóng cá, cần chọn loại có màu trắng đục hay vàng nhẹ, khô ráo, có độ cứng giòn đặc trưng. Tránh mua loại có màu vàng sậm, ẩm ướt, có mốc hoặc có mùi tanh nồng. Không nên mua nhiều để dự trữ vì bóng cá rất dễ chuyển màu và mốc. Khi chế biến, rửa sạch, ngâm bóng cá trong nước gừng có pha ít rượu trắng để loại bỏ mùi tanh.

Bong bóng của một số loài cá lớn được chế biến làm thực phẩm dinh dưỡng cao cấp và làm thuốc.

Về thành phần dinh dưỡng: bong bóng cá có 84,2% protid dạng keo (gelatin), 2% lipid, đường, nguyên tố vi lượng và vitamin…

Theo Đông y, bong bóng cá vị ngọt, tính bình; vào thận. Tác dụng bổ thận ích tinh, tư dưỡng cân mạch, chỉ huyết, tán ứ tiêu thũng. Dùng rất tốt cho nam giới bị di tinh, hoạt tinh; người bị nôn ra máu, ho ra máu, uốn ván kinh giật, băng huyết, trĩ lậu, đại tiện xuất huyết. Liều dùng mỗi ngày 9 – 50g, bằng cách nấu, hầm, xào, rán. Sau đây là một số món ăn thuốc trị bệnh từ bong bóng cá.

Cháo bong bóng cá gạo nếp: Bong bóng cá 50g, gạo nếp 50g. Bong bóng cá rửa sạch, ngâm mềm trong nước gừng có pha rượu, thái nhỏ, nấu thành cháo, thêm muối mắm gia vị. Món này dùng tốt cho phụ nữ bị đau bại vùng thắt lưng, huyết trắng, ăn kém không tiêu do tỳ thận hư nhược.

Bong bóng cá hấp đường: Bong bóng cá 30g, đường trắng 60g. Bong bóng cá rửa sạch, ngâm mềm trong nước gừng có pha rượu, thái nhỏ, đường hòa tan trong nước. Tất cả cho vào nồi, đun cách thủy cho chín nhừ. Mỗi ngày ăn 1 lần, liên tục một đợt 7 -10 ngày. Dùng thích hợp cho người bị trĩ, đại tiện xuất huyết.

Bong bóng cá chiên trứng gà: Bong bóng cá 150g. Bong bóng cá rửa sạch, ngâm mềm trong nước gừng có pha rượu, thái nhỏ, nướng chín vàng tán bột mịn, mỗi lần dùng 15-30g, trộn với 2 quả trứng gà, hấp hoặc chiên. Khi ăn, uống với nước ấm có pha chút rượu. Dùng một đợt 5-7 ngày, rất tốt cho phụ nữ bị bạch đới, khí hư rong kinh rong huyết, kinh nguyệt không đều.

Súp cua bong bóng cá: Bong bóng cá 10g, xương gà 0,5kg, thịt cua 200g, trứng gà 2 quả, bột năng 100g, hạt nêm, hành tây, rau mùi, bột tiêu vừa đủ. Xương gà chần nước sôi và muối, rửa sạch, cho vào nồi hầm với khoảng 2,5 lít nước trong 1 giờ, lọc lấy nước dùng, cho hạt nêm vừa ăn. Bong bóng cá ngâm nở, vắt ráo nước, thái hạt lựu.

Thịt cua trộn với hành tây, ít bột tiêu và dầu thực vật. Cho bong bóng cá và thịt cua vào nồi nước dùng, nấu chín kỹ. Hòa bột năng với ít nước lạnh, khuấy cho tan cho vào canh, khuấy đều, đun sôi. Trứng gà đánh tan, rưới vào súp, khuấy đều, múc ra bát, rắc rau mùi thái nhỏ và hạt tiêu vừa ăn. Ăn khi còn nóng. Món khai vị, tác dụng bổ tỳ thận, trị đau lưng.

Bong bóng cá xào ngũ vị: Bong bóng cá 50g, lạp sườn 3 cây, ớt xào 1 quả, rượu mai quế lộ 1/3 thìa súp, hành lá vài nhánh, 1 củ tỏi, gia vị, dầu thực vật vừa đủ. Bóng cá rửa sạch, ngâm trong nước gừng và rượu, vắt nước thái miếng; lạp sườn, ớt xào thái lát; hành rửa sạch thái ngắn. Bong bóng cá rán vàng, vớt ra để ráo. Tỏi phi thơm, cho lạp sườn vào rán chín, cho hạt điều, ớt và rượu mai quế lộ, hạt nêm vừa ăn. Cho bóng cá rán và hành vào, đảo nhanh và tắt bếp. Món khai vị, có tác dụng bổ tỳ thận. Chữa di tinh, hoạt tinh, ho ra máu, nôn ra máu, trĩ, đại tiện xuất huyết.

Kiêng kỵ: Người bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đàm thấp không dùng.

BS. Tiểu Lan