Bốn nguyên nhân gây sập giàn giáo Formosa làm 13 người chết

Tuột phanh, tuột kích, kết cấu thiết kế với độ an toàn thấp… là những nguyên nhân dẫn đến sập giàn giáo ở khu công nghiệp Vũng Áng (Hà Tĩnh) làm 13 người chết, hàng chục người bị thương.

Đoàn điều tra tai nạn lao động tỉnh Hà Tĩnh vừa có báo cáo gửi Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Bộ Xây dựng, các ban ngành liên quan về báo cáo kết quả điều tra vụ sập giàn giáo Formosa. Việc xác định nguyên nhân sập giàn giáo do Viện khoa học công nghệ xây dựng (Bộ Xây dựng) và Công ty cổ phần kiểm định kỹ thuật, an toàn và tư vấn xây dựng thực hiện.

Các lực lượng tham gia cứu hộ vụ sập giàn giáo Vũng Áng đêm 25/3. Ảnh: Đức Hùng.

Theo kết luận, giàn giáo sập do 4 nguyên nhân, gồm nguyên nhân khởi nguồn sự cố, thuộc về kết cấu, vận hành và thuộc về thiết bị.

Về việc khởi nguồn của sự cố, giàn giáo sập do tuột phanh, tuột kích, báo cáo nêu, khi một cụm kích trượt xuống và vượt 30-35 mm thì lực nén tác dụng lên cột ray lân cận sẽ tăng dần và lớn hơn sức chịu tải cho phép của cụm kích là 425 kN (sức chịu tải của kích) dẫn tới cụm kích này bị tuột phanh, tuột kích và trượt dần xuống. Sau đó là sự bắt đầu mất ổn định của thanh cột ray, gây rung lắc cho giàn giáo.

Kết cấu của giàn giáo được thiết kế với độ an toàn thấp, chưa xét đến sự mất ổn định ngoài mặt phẳng khung của hệ phanh cột ray nâng hạ kích. Vì thế, dù hệ cột ray hoàn toàn đảm bảo khả năng chịu lực trong mặt phẳng khung nhưng lại mất an toàn ngoài mặt phẳng khung cột. Hơn nữa, với tác động của khí hậu khắc nghiệt ở miền Trung, độ an toàn này thực tế còn thấp hơn do sự ăn mòn kết cấu thép, khi gặp trục trặc hay các vấn đề vận hành vượt quá giới hạn thì sụp đổ.

Với việc vận hành, đoàn chỉ ra vấn đề tại thời điểm trước khi giàn giáo sập, sai lệch cao độ các kích (do tuột phanh, tuột kích) lớn hơn giới hạn cho phép theo quy định của nhà sản xuất là 3 mm. Giàn giáo không có hệ thống cảnh báo sớm về nguy hiểm khi vận hành và chưa có quy trình xử lý sự cố. Sai lệch cao độ kích được phát hiện không kịp thời do không sử dụng hệ thống cảnh báo tự động…

Nguyên nhân cuối cùng được đưa ra là do bề mặt của một số má phanh bị rỉ sét vì không được bảo dưỡng. Qua thử nghiệm cho thấy, một số má phanh bị tụt khi gia tải tới 420 kN, một số cụm không đủ khả năng chịu tải theo thiết kế, độ tin cậy không cao. Nhà sản xuất chưa xem xét đến yếu tố thời tiết khắc nghiệt của miền Trung để đưa ra quy trình bảo dưỡng nghiêm ngặt phù hợp.

Hai người Hàn Quốc Lee Jae Myeong và Kim Jong Wook đã bị Công an Hà Tĩnh khởi tố tội Vi phạm quy định về an toàn lao động. Ảnh: Văn Hùng.

Trước đó khoảng 20h tối 25/3, giàn giáo đúc bê tông giếng chìm tại công trường Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp, Formosa bị sập khiến 13 người chết, 29 người bị thương. Có mặt tại buổi họp báo sau sự cố, Trưởng đại diện Formosa tại Hà Tĩnh cùng nhà thầu Samsung C&T và Samku (đơn vị lắp đặt hệ thống kết cấu thép của giàn giáo) đã xin lỗi các nạn nhân và toàn thể người dân Việt Nam.

Tỉnh Hà Tĩnh sau đó lập đoàn điều tra liên ngành về nguyên nhân vụ việc. Theo lời khai của người lao động tại giàn giáo Lane 2, trước khi xảy ra sự cố, giàn giáo rung lắc 2 lần. Lần đầu tiên một công nhân đã chạy ra cầu thang hai bên giàn giáo, tuy nhiên ông Lee Jae Myeong (quốc tịch Hàn Quốc, là đốc công Lane 2) vẫy tay nói bằng tiếng Việt nhiều lần “không sao cả”, rồi yêu cầu người này trở lại làm việc.

Khoảng 10 phút sau, giàn giáo tiếp tục rung lắc, có hiện tượng tụt kích thủy lực lần 2, công nhân tiếp tục chạy ra hai bên cầu thang nhưng đốc công người Hàn Quốc vẫn vẫy tay nói “không sao”, đồng thời yêu cầu cầu công nhân tiếp tục làm. Khoảng 5-10 phút sau đó thì giàn giáo đổ sập, chôn vùi 13 sinh mạng.

Ngày 19/5, Công an Hà Tĩnh ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam Lee Jae Myeong (62tuổi) và Kim Jong Wook (43 tuổi, quốc tịch Hàn Quốc, cán bộ của nhà thầu phụ) tội Vi phạm quy định về an toàn lao động.

Đức Hùng

Theo VNE