Bộ Y tế vận động người dân dùng thuốc nội

Theo dõi VGT trên

Thực tế là trong hệ thống điều trị hiện nay, tỷ lệ sử dụng thuốc nội chưa cao, đặc biệt là càng ở bệnh viện tuyến trên thì tỷ lệ sử dụng thuốc nội trong điều trị càng thấp.

Ngày 20/12, tại Hà Nội, Cục Quản lý dược, Bộ Y tế công bố chương trình truyền thông “Con đường thuốc Việt” với mong muốn mỗi năm bình chọn và tôn vinh 100 sản phẩm thuốc Việt Nam tốt về chất lượng, đảm bảo hiệu quả điều trị, an toàn trong sử dụng và được Hội đồng chuyên môn đánh giá cao, được nhân dân tin cậy sử dụng.

Tuyến trên dùng ít thuốc nội

Theo thống kê của Cục Quản lý Dược, hiện nay thuốc sản xuất trong nước đã đáp ứng 50% nhu cầu thuốc cho phòng và chữa bệnh của nhân dân; nhiều dịch bệnh được thanh toán và khống chế nhờ vắc xin trong nước sản xuất.

Bộ Y tế vận động người dân dùng thuốc nội - Hình 1

Tỷ lệ dùng thuốc nội ở BV tuyến trên chưa cao – (Ảnh: C.Q)

Tuy nhiên, thực tế là trong hệ thống điều trị hiện nay, tỷ lệ sử dụng thuốc nội chưa cao, đặc biệt là càng ở bệnh viện tuyến trên thì tỷ lệ sử dụng thuốc nội trong điều trị càng thấp (các chuyên khoa như mắt, ung thư, tim mạch… chỉ sử dụng khoảng 5-10% thuốc nội). Có nơi tỷ lệ sử dụng thuốc nội tương đối cao nhưng trị giá sử dụng lại thấp.

Ông Trần Viết Tiệp, Giám đốc Bệnh viện đa khoa Việt Nam – Thụy Điển (TP Uông Bí, Quảng Ninh) cho biết, tỷ lệ dùng thuốc nội trong bệnh viện ông chiếm khoảng 45-50% (chủ yếu là nhóm thuốc kháng sinh, giảm đau và một số thuốc bổ trợ khác).

Video đang HOT

Trong khi đó, chi phí sử dụng thuốc nội chỉ chiếm khoảng 25-30%, phần còn lại từ 70-75% đều là tiền thuốc nhập ngoại.

Hiện nay, mỗi năm bệnh viện này sử dụng khoảng 50-60 tỷ đồng tiền thuốc.

Thống kê cho thấy, tổng trị giá tiền mua thuốc sản xuất tại Việt Nam của 34 bệnh viện trung ương năm 2010 là hơn 378 tỷ đồng (chỉ chiếm 11,9% tổng trị giá tiền mua thuốc).

Điều đó cho thấy bệnh viện tuyến Trung ương vẫn phải sử dụng phần lớn thuốc ngoại (khoảng gần 90% tổng trị giá tiền mua thuốc). Tại bệnh viện tuyến tỉnh, thành phố, tỷ lệ sử dụng thuốc nội trong điều trị có cao hơn (chiếm khoảng 33,9% tổng trị giá tiền mua thuốc vào năm 2010).

Như vậy bệnh viện tuyến tỉnh, thành phố vẫn sử dụng khoảng 66% tổng trị giá tiền mua thuốc cho thuốc ngoại trong điều trị. Hiện nay, thuốc nội đang được sử dụng nhiều nhất ở tuyến huyện.

Tại sao dân không tin thuốc nội?

Phạm Khánh Phong Lan, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết thuốc Việt của chúng ta tuy có nhiều cố gắng nhưng lượng thuốc đặc trị còn khiêm tốn so với thuốc thông thường, hạng bệnh viện có thể sử dụng thuốc với giá trị như thế nào còn bị hạn chế, bệnh viện tuyến dưới còn phải liệu cơm gắp mắm rất nhiều.

Bộ Y tế vận động người dân dùng thuốc nội - Hình 2

Thuốc nội cần chứng minh được chất lượng, hiệu quả, có chính sách quảng bá tốt mới có thể tạo niềm tin cho người bệnh (Ảnh: C.Q)

Còn ông Lê Thanh Hải, Giám đốc bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, thuốc nội cần chứng minh được chất lượng và hiệu quả điều trị để thu hút bác sỹ, người bệnh, để một ngày nào đó mà chính bác sỹ cũng kê đơn cho người thân của mình bằng thuốc nội.

Hiện nay, theo ông Hải, có nhiều nguyên nhân khiến thuốc nội khó vào tuyến trung ương như: tuyên truyền chưa tốt; tâm lý sính ngoại của bác sỹ lẫn người dân, kinh phí để quảng bá, giới thiệu thuốc vẫn còn hạn chế nên người dân ít biết đến.

Trên thực tế, hiện nay thuốc nội được sản xuất nhiều, nhưng chủ yếu là các thuốc kháng sinh, cảm cúm, viêm nhiễm thông thường, chưa có nhiều thuốc đặc trị.

Theo lý giải của ông Nguyễn Thành Lâm, trưởng phòng quản lý giá thuốc (Cục Quản lý Dược) thì điều này do thị trường quyết định, cái gì thị trường cần nhiều thì sẽ được sản xuất nhiều.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, trước thực tế thuốc nội ít được sử dụng ở bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến Trung ương, Bộ Y tế đã có các giải pháp, tuy nhiên cuối cùng lại phát sinh vấn đề: có những loại mà thuốc nội không có mặt hàng đó vì chưa sản xuất được cho nên bắt buộc phải dùng các thuốc biệt dược của nước ngoài.

Theo Vietnamnet

Ra mắt chương trình 'Con đường thuốc Việt'

Ngày 20.12, tại Hà Nội, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã tổ chức buổi ra mắt chương trình truyền thông "Con đường thuốc Việt".

Ra mắt chương trình Con đường thuốc Việt - Hình 1

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến (thứ 4, từ trái qua) tặng hoa cho hội đồng bình chọn thuốc nội trong lễ ra mắt chương trình - Ảnh: T.T

Ông Trương Quốc Cường, Cục trưởng Cục Quản lý dược, cho biết: Hiện ngành dược nội địa đã có bước phát triển mạnh, với 121 nhà máy sản xuất thuốc trong nước đạt tiêu chuẩn GMP; nhiều sản phẩm dược Việt Nam đã được xuất khẩu đi các nước trong khu vực và trên thế giới. Rất nhiều tập đoàn dược phẩm nước ngoài đã chọn những nhà máy sản xuất thuốc trong nước để sản xuất nhượng quyền hoặc gia công sản phẩm để xuất khẩu. Tuy nhiên, giá trị tiền thuốc nội địa sử dụng ở bệnh viện cũng như trên thị trường tự do đều chưa cao, chỉ xấp xỉ 48% tổng trị giá thị trường.

Để người Việt ưu tiên dùng hàng Việt, Bộ Y tế đã chỉ đạo Cục Quản lý dược tìm ra những hướng đi thích hợp cho sự phát triển của ngành dược trong nước để từ đó nâng cao doanh số và chất lượng thuốc sản xuất trong nước. Vì vậy, Cục Quản lý dược xây dựng và hoàn thiện chương trình "Con đường thuốc Việt", với mong muốn mỗi năm bình chọn và tôn vinh 100 sản phẩm thuốc Việt Nam tốt về chất lượng, đảm bảo hiệu quả điều trị, an toàn trong sử dụng và được hội đồng chuyên môn đánh giá cao, được nhân dân tin cậy sử dụng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng chương trình truyền thông "Con đường thuốc Việt" sẽ nâng cao nhận thức của người dân đối với thuốc sản xuất trong nước cũng như tăng cường vai trò trách nhiệm của đội ngũ thầy thuốc đối với việc kê đơn, sử dụng thuốc đảm bảo hợp lý, an toàn, hiệu quả; từ đó hỗ trợ ngành dược Việt Nam phát triển. Các doanh nghiệp dược phải nghiên cứu nâng cao chất lượng sản phẩm, nhất là phải chứng minh rằng, thuốc nội sản xuất có chất lượng cao, hình thức đẹp không thua kém gì thuốc ngoại nhập, trong khi giá thành lại rẻ, phù hợp với phần lớn người dân Việt Nam...

Công ty cổ phần dược phẩm Traphaco là nhà tài trợ chính của chương trình này.

Chương trình "Con đường thuốc Việt" được phát sóng và hợp tác phát sóng trên kênh VTV1, VTV2, HTV7, VOV và được bảo trợ thông tin bởi Báo Thanh Niên và một số báo khác...

Theo TNO

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Đi soi cá, phát hiện bộ xương người dưới mương nước ở Hóc MônĐi soi cá, phát hiện bộ xương người dưới mương nước ở Hóc Môn
15:12:24 05/01/2025
Xe con bất ngờ tăng tốc đâm liên hoàn xe máy, ô tô trên đường ở Hà NộiXe con bất ngờ tăng tốc đâm liên hoàn xe máy, ô tô trên đường ở Hà Nội
21:32:19 06/01/2025
Vụ xe Audi chạy đến đâu đèn xanh đến đó: Có khả năng can thiệp bằng remoteVụ xe Audi chạy đến đâu đèn xanh đến đó: Có khả năng can thiệp bằng remote
13:30:41 06/01/2025
Khách Tây sốc khi lần đầu "đi bão" mừng đội tuyển Việt Nam vô địch AFF CupKhách Tây sốc khi lần đầu "đi bão" mừng đội tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup
08:41:23 06/01/2025
Việt Nam vô địch ASEAN Cup 2024: Màn ăn mừng độc đáo trên khắp mọi miền đất nướcViệt Nam vô địch ASEAN Cup 2024: Màn ăn mừng độc đáo trên khắp mọi miền đất nước
07:51:19 06/01/2025
Biển người ăn mừng, phủ kín cờ Tổ quốc khắp các tuyến đường trung tâm TPHCMBiển người ăn mừng, phủ kín cờ Tổ quốc khắp các tuyến đường trung tâm TPHCM
08:58:14 06/01/2025
'Thợ săn tiền thưởng' và nguy cơ trở thành kẻ vi phạm pháp luật'Thợ săn tiền thưởng' và nguy cơ trở thành kẻ vi phạm pháp luật
07:57:05 06/01/2025
Phát hiện thi thể đang phân hủy dưới mương nước ở TPHCMPhát hiện thi thể đang phân hủy dưới mương nước ở TPHCM
13:32:48 06/01/2025

Tin đang nóng

Nữ tỷ phú Thái Lan muốn chiêu mộ Xuân Son: Sở hữu dinh thự hơn 2.000m2 bề thế, U60 vẫn giữ thần thái đỉnh caoNữ tỷ phú Thái Lan muốn chiêu mộ Xuân Son: Sở hữu dinh thự hơn 2.000m2 bề thế, U60 vẫn giữ thần thái đỉnh cao
06:17:47 07/01/2025
32 giây cãi không thua đối thủ Thái Lan 1 câu nào, Duy Mạnh lên tầm "ông hoàng ngôn ngữ"32 giây cãi không thua đối thủ Thái Lan 1 câu nào, Duy Mạnh lên tầm "ông hoàng ngôn ngữ"
06:24:28 07/01/2025
Phát hiện nhóm nhân viên quán lẩu cá kèo nổi tiếng ở TPHCM sử dụng ma túyPhát hiện nhóm nhân viên quán lẩu cá kèo nổi tiếng ở TPHCM sử dụng ma túy
07:09:55 07/01/2025
Đang đi bão, thanh niên Hà Nội xin quá giang luôn xe Maybach rồi nhận về cái kết không ai nghĩ đếnĐang đi bão, thanh niên Hà Nội xin quá giang luôn xe Maybach rồi nhận về cái kết không ai nghĩ đến
06:20:14 07/01/2025
CĐV Thái Lan phản ứng trước giải trình của SupachokCĐV Thái Lan phản ứng trước giải trình của Supachok
07:15:54 07/01/2025
Vụ án rúng động cả showbiz: 1 sao nữ bị bắt cóc tống tiền suốt 6 tháng, rò rỉ thông tin của 300 nghệ sĩ vào tay tội phạmVụ án rúng động cả showbiz: 1 sao nữ bị bắt cóc tống tiền suốt 6 tháng, rò rỉ thông tin của 300 nghệ sĩ vào tay tội phạm
07:17:23 07/01/2025
HLV Kim Sang Sik thấy có lỗi với Tuấn Hải, tiết lộ cầu thủ "ghét" ông nhấtHLV Kim Sang Sik thấy có lỗi với Tuấn Hải, tiết lộ cầu thủ "ghét" ông nhất
06:54:05 07/01/2025
Vợ đẹp, con xinh và giấc mơ trở thành hiện thực với cầu thủ từng "nghèo nhất Việt Nam"Vợ đẹp, con xinh và giấc mơ trở thành hiện thực với cầu thủ từng "nghèo nhất Việt Nam"
06:28:17 07/01/2025

Tin mới nhất

Va chạm giao thông giữa xe máy và ô tô khiến 1 người tử vong

Va chạm giao thông giữa xe máy và ô tô khiến 1 người tử vong

12:41:52 07/01/2025
Nguyên nhân sơ bộ ban đầu xác định bà Đinh Thị H điều khiển phương tiện từ đường nhánh ra đường chính không chú ý quan sát, dẫn đến va chạm nêu trên.
Đang đi đường, người đàn ông bất ngờ đổ xăng lên người tự thiêu

Đang đi đường, người đàn ông bất ngờ đổ xăng lên người tự thiêu

17:25:38 06/01/2025
Tối 5/1, lãnh đạo thị trấn Lương Sơn, huyện Lương Sơn (Hòa Bình) cho biết, cơ quan chức năng địa phương đang điều tra nguyên nhân một người đàn ông đổ xăng, châm lửa tự thiêu, xảy ra trên địa bàn trưa cùng ngày.
Người đàn ông ôm con co giật chạy ra đường, được CSGT hỗ trợ đi cấp cứu

Người đàn ông ôm con co giật chạy ra đường, được CSGT hỗ trợ đi cấp cứu

16:22:59 06/01/2025
Rạng sáng, anh Phạm Hồng Nguyên (Nghệ An) ôm con bị sốt cao, lên cơn co giật chạy ra đường nhờ giúp đỡ. Tổ cảnh sát giao thông (CSGT) làm nhiệm vụ đã đưa cháu bé đến bệnh viện cấp cứu kịp thời.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến chuẩn bị kỳ họp Quốc hội bất thường

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến chuẩn bị kỳ họp Quốc hội bất thường

16:14:50 06/01/2025
Tại phiên họp thứ 41, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về việc chuẩn bị kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Cứu du khách nước ngoài gặp nạn, nhân viên cứu hộ mất tích

Cứu du khách nước ngoài gặp nạn, nhân viên cứu hộ mất tích

13:03:49 06/01/2025
Ngày 5/1, lãnh đạo UBND phường Hòa Hải (quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng) xác nhận đang phối hợp với các đơn vị chức năng tìm kiếm nạn nhân bị sóng cuốn trôi mất tích trên biển.
Băng giá phủ trắng đỉnh Fansipan

Băng giá phủ trắng đỉnh Fansipan

12:21:10 05/01/2025
Dự báo trong những ngày tới, nhiệt độ trên đỉnh Fansipan tiếp tục ở mức thấp, hiện tượng băng giá có thể xuất hiện vào buổi sáng. Đây là dịp để du khách trải nghiệm, ngắm cảnh băng giá phủ trắng trên đỉnh Fansipan.
Hai mẹ con đuối nước thương tâm khi đi vò lúa giống

Hai mẹ con đuối nước thương tâm khi đi vò lúa giống

11:00:58 05/01/2025
Ngay sau khi nhận được tin báo, chính quyền địa phương đã huy động lực lượng cùng người dân tổ chức tìm kiếm. Khoảng 19h cùng ngày, thi thể hai mẹ con chị T được tìm thấy ở khu vực nước sâu gần đó.
Cháy dữ dội cửa hàng chăm sóc thú cưng ở TP HCM

Cháy dữ dội cửa hàng chăm sóc thú cưng ở TP HCM

10:58:48 05/01/2025
Do chứa nhiều vật liệu dễ cháy nên lửa nhanh chóng bao trùm tầng trệt cửa hàng. Thấy cháy, một số người dân chạy đến tìm cách dập lửa nhưng các biện pháp đều thiếu hiệu quả.
Cháu bé 4 tháng tuổi bị bỏ rơi giữa đêm khuya giá rét ở Nghệ An

Cháu bé 4 tháng tuổi bị bỏ rơi giữa đêm khuya giá rét ở Nghệ An

10:50:41 05/01/2025
Theo tin từ Công an xã Hương Sơn, huyện Tân Kỳ (Nghệ An), lực lượng chức năng xã đang chăm sóc một cháu bé khoảng 4 tháng tuổi bị bỏ rơi bên lề đường.
Trực thăng cấp cứu bệnh nhân nguy kịch từ đảo An Bang về đất liền

Trực thăng cấp cứu bệnh nhân nguy kịch từ đảo An Bang về đất liền

19:35:59 04/01/2025
Nhận được lệnh, chiều 3/1, trực thăng EC225 mang số hiệu VN-8620 của Binh đoàn 18 cùng tổ cấp cứu đường không Bệnh viện Quân y 175 Bộ Quốc phòng đã khẩn trương rời sân bay Tân Sơn Nhất để đến đảo An Bang đón bệnh nhân.
Bé gái 4 tuổi ở Trảng Bom tử vong do bệnh ho gà

Bé gái 4 tuổi ở Trảng Bom tử vong do bệnh ho gà

18:55:36 04/01/2025
Trên địa bàn tỉnh vừa ghi nhận một trường hợp tử vong do bệnh ho gà. Đây là trường hợp rất đáng báo động.
Người phụ nữ mang thai 6 tháng cùng 2 con nhỏ sống lang thang trên đường

Người phụ nữ mang thai 6 tháng cùng 2 con nhỏ sống lang thang trên đường

16:21:43 04/01/2025
Chị N. đang mang thai tháng thứ 6 thì chồng bỏ đi. Không có tiền trả nhà trọ, chủ trọ thu lại phòng nên chị đành dắt theo 2 đứa con nhỏ ra đường sống lang thang.

Có thể bạn quan tâm

Hai nam ca sĩ đình đám Vbiz vướng lùm xùm: Người bị chỉ trích vì thiếu trách nhiệm, người gây sốc vì tiết lộ từ vợ cũ

Hai nam ca sĩ đình đám Vbiz vướng lùm xùm: Người bị chỉ trích vì thiếu trách nhiệm, người gây sốc vì tiết lộ từ vợ cũ

Sao việt

13:28:27 07/01/2025
Điểm chung của hai sao nam này là có sự nghiệp ca hát thành công, lượng fan đông đảo bậc nhất Vbiz và cùng vướng lùm xùm đời tư.
Hot nhất MXH: Lộc Hàm bị "phong sát" 6 tháng, đang bị điều tra khẩn?

Hot nhất MXH: Lộc Hàm bị "phong sát" 6 tháng, đang bị điều tra khẩn?

Sao châu á

13:21:21 07/01/2025
Theo nguồn tin trong giới giải trí Trung Quốc, vụ Lộc Hàm đột ngột bị cấm trên mọi nền tảng MXH không hề đơn giản.
Cuba đón du thuyền quốc tế đầu tiên trong năm 2025

Cuba đón du thuyền quốc tế đầu tiên trong năm 2025

Thế giới

13:11:37 07/01/2025
Ẩm thực là một điểm nổi bật khác trong chuyến thăm của của du khách. Các món ăn đặc trưng như cơm đậu đen (congrís) và heo sữa quay nổi tiếng, đi kèm với ly cocktail Cuba sảng khoái, bổ sung hoàn hảo cho trải nghiệm ẩm thực của du khách...
Quán quân Vietnam Idol Hà An Huy thừa nhận từng đánh mất chính mình

Quán quân Vietnam Idol Hà An Huy thừa nhận từng đánh mất chính mình

Nhạc việt

13:11:18 07/01/2025
Hà An Huy tâm sự từng áp lực vì gồng gánh trách nhiệm của danh hiệu quán quân Vietnam Idol và Big song big deal, chưa hiểu mình thích và muốn làm gì.
Bức ảnh chụp bóng lưng cùng biểu cảm "méo xệch" của một nam sinh khiến hàng triệu người rơi nước mắt

Bức ảnh chụp bóng lưng cùng biểu cảm "méo xệch" của một nam sinh khiến hàng triệu người rơi nước mắt

Netizen

13:10:30 07/01/2025
Mới đây, netizen truyền tay nhau bức ảnh chụp bóng lưng của một nam thanh niên với biểu cảm méo xệch. Được biệt, nhân vật trong bức ảnh bị bệnh bại não
Thời thượng và tiện ích, áo khoác dáng dài đáp ứng mọi nhu cầu

Thời thượng và tiện ích, áo khoác dáng dài đáp ứng mọi nhu cầu

Thời trang

12:58:31 07/01/2025
Chất liệu phổ biến của áo khoác dáng dài thường là len, dạ, phao hay cashmere, mang lại sự đa dạng về phong cách, từ ấm áp trong mùa đông đến nhẹ nhàng, thoải mái trong những ngày se lạnh.
Bắt nam thanh niên hiếp dâm nữ sinh lớp 10

Bắt nam thanh niên hiếp dâm nữ sinh lớp 10

Pháp luật

12:54:02 07/01/2025
Ngay sau khi sự việc xảy ra, Công an huyện Như Thanh đã vào cuộc lấy mẫu gửi Viện kỹ thuật hình sự Bộ Công an và Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Thanh Hóa để giám định.
Hỏa Thần của Genshin Impact tiếp tục xác lập thêm 1 kỷ lục vô tiền khoáng hậu, game thủ bỏ ra cả "chục triệu" cũng là xứng đáng

Hỏa Thần của Genshin Impact tiếp tục xác lập thêm 1 kỷ lục vô tiền khoáng hậu, game thủ bỏ ra cả "chục triệu" cũng là xứng đáng

Mọt game

12:47:50 07/01/2025
Các vị Thần ở Genshin Impact bá đạo như thế nào thì ai cũng biết, tuy nhiên giới hạn cho sự bá đạo đó thì lại là một vấn đề khác hẳn.
Drama sốc nhất Quả Cầu Vàng: Kylie Jenner bị sao nữ hạng A khinh thường ngay trước mặt bạn trai Timothée Chalamet

Drama sốc nhất Quả Cầu Vàng: Kylie Jenner bị sao nữ hạng A khinh thường ngay trước mặt bạn trai Timothée Chalamet

Sao âu mỹ

12:46:09 07/01/2025
Màn tương tác giữa Kylie Jenner và minh tinh Demi Moore tại khán phòng sau khi Demi được vinh danh tại lễ trao giải đã thu hút nhiều sự quan tâm từ khán giả.
Phụ nữ nên thường xuyên ăn 3 món này để bổ sung khí huyết, giúp giữ ấm tay chân, da dẻ mịn đẹp trong mùa đông

Phụ nữ nên thường xuyên ăn 3 món này để bổ sung khí huyết, giúp giữ ấm tay chân, da dẻ mịn đẹp trong mùa đông

Ẩm thực

11:47:17 07/01/2025
Phụ nữ nên chọn một số món ăn chế biến đơn giản, có tác dụng thanh nhiệt, bồi bổ khí huyết, làm ấm tay chân... để giữ sức khỏe, chống lạnh trong mùa đông.
Nói thật: Rửa bát theo 4 cách này, không sớm thì muộn sẽ rước bệnh vào người

Nói thật: Rửa bát theo 4 cách này, không sớm thì muộn sẽ rước bệnh vào người

Sáng tạo

10:14:13 07/01/2025
Tưởng sạch sẽ nhưng thực chất 4 thói quen rửa bát này sẽ làm mọi thứ trở nên bẩn hơn, bạn không muốn ăn vi khuẩn thì nên bỏ ngay.