Bộ trưởng Lê Minh Hoan: “Người làm khuyến nông phải lấy nông dân làm đối tượng tiếp cận”

Lâu nay, cán bộ nông nghiệp nhìn vào từng mặt hàng nông sản, hay nhìn về năng suất, sản lượng nhưng không nhìn vào nông dân.

Nếu khuyến nông không biết nông dân đang cần gì, nghĩ gì thì mọi chiến lược sẽ không thành công.

Vì thế, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan cho rằng: “Người làm khuyến nông phải lấy nông dân làm đối tượng tiếp cận”.

Vai trò quan trọng của khuyến nông

Đó là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan tại buổi bế mạc khóa tập huấn nghiệp vụ khuyến nông cộng đồng được tổ chức tại TP.HCM chiều ngày 1/4.

Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan chia sẻ với cán bộ khuyến nông cộng đồng qua màn hình trực tuyến. Ảnh: Nguyên Vỹ

Ông Nguyễn Chí Thiện – Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Long An cho biết, cán bộ khuyến nông có vai trò lớn trong nhiệm vụ phát triển nông nghiệp tại địa phương.

Nhưng chỉ đến đề án nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông, trên cơ sở kiện toàn mô hình tổ khuyến nông cộng đồng, vai trò của khuyến nông mới được khẳng định rõ nét hơn.

Tổ khuyến nông cộng đồng là mô hình thí điểm nên sẽ còn mới mẻ, sẽ còn nhiều khó khăn. Việc thay đổi tư duy hỗ trợ từ sản xuất đến thị trường của người làm công tác khuyến nông cũng phải thay đổi.

Ông Thiện nêu ví dụ ngay tại Long An, công tác khuyến nông cũng còn không ít hạn chế.

Nhờ lợi thế có nhiều khu công nghiệp, Long An là tỉnh sản xuất thuốc bảo vệ thực vật nhiều nhất ĐBSCL. Tuy nhiên, Long An sử dụng thuốc bảo vệ thực vật rất ít, xếp thứ 12/13 tỉnh thành.

Ngược lại, năng suất lúa ở Long An thường không cao bằng các tỉnh khác do địa thế nằm ở vùng trũng phèn.

“Tất cả những điều kiện thuận lợi, khó khăn này, cán bộ khuyến nông phải nắm rõ. Từ đó vận dụng linh hoạt kiến thức và kỹ năng vào thực tế, mang lại hiệu quả cao hơn và tạo ra bước đột phá trong công tác khuyến nông”, ông Thiện đề nghị.

Ông Lê Quốc Thanh – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho rằng cán bộ khuyến nông phải đổi mới cách nghĩ, cách làm. Ảnh: Nguyên Vỹ

Ông Lê Quốc Thanh – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cũng cho rằng, nếu cán bộ khuyến nông nghĩ mình là cán bộ nhà nước, chỉ làm công ăn lương sẽ không thực hiện hiệu quả mục tiêu mới.

Trong khi nguồn kinh phí nhà nước để phục vụ lực lượng khuyến nông ngày càng giảm, ngành khuyến nông cần phải thay đổi phương pháp tiếp cận.

Bản chất của khuyến nông cộng đồng là tinh thần thiện nguyện, lấy cán bộ khuyến nông cơ sở làm nền tảng.

Nếu sử dụng được lực lượng có trình độ, kinh nghiệm thông qua xã hội hóa, dịch vụ hóa sẽ tạo ra lực lượng khuyến nông cộng đồng với cách tiếp cận mới mẻ hơn.

26 tổ khuyến nông cộng đồng được xây dựng tại vùng nguyên liệu của 13 tỉnh tham gia đề án phát triển vùng nguyên liệu đạt chuẩn. Đây là lực lượng nòng cốt kết nối người sản xuất với doanh nghiệp, với thị trường tốt hơn.

Tất nhiên, sẽ còn nhiều khó khăn cần vượt qua. Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cùng với Bộ NNPTNT sẽ tiếp tục đào tạo, tập huấn để tổ khuyến nông cộng đồng đáp ứng được yêu cầu của thời cuộc.

Thay đổi cách tiếp cận của người làm khuyến nông

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam chia sẻ, hơn lúc nào hết, cán bộ khuyến nông phải tự hào về nghề và ý thức rõ hơn về nghề của mình, nhất là khi tham gia vào tổ khuyến nông cộng đồng.

Nhà nước có chủ trương tinh giảm biên chế; đồng thời tăng cường xã hội hóa, dịch vụ hóa công tác khuyến nông.

Biên chế không quan trọng bằng việc cán bộ sống được với nghề. Muốn thế, cán bộ khuyến nông phải thay đổi nhận thức, nâng cao trình độ.

Bản chất của khuyến nông cộng đồng là tinh thần thiện nguyện, lấy cán bộ khuyến nông cơ sở làm nền tảng. Ảnh: Nguyên Vỹ

Tất nhiên việc thay đổi không dễ dàng trong một sớm một chiều. Bộ NNPTNT sẽ tiếp tục đồng hành để nâng cao năng lực cho cán bộ khuyến nông.

Thứ trưởng Nam cũng cho biết, người làm công tác khuyến nông đến với nghề từ nhiều lĩnh vực khác nhau, chứ chưa có trường lớp đào tạo đúng nghĩa. Và vì thế cũng không có bộ tài liệu gốc nào về khuyến nông.

Bộ NNPTNT đã đề nghị Trường Cán bộ Quản lý Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tiếp tục chuẩn hóa tài liệu, quy trình đào tạo hướng dẫn.

“Đồng thời Bộ NNPTNT đặt hàng Cục Kinh tế hợp tác tính đến lộ trình đào tạo khuyến nông thành 1 nghề thực thụ, được nhà nước công nhận” – Thứ trưởng Nam nói.

Chia sẻ với các cán bộ khuyến nông cộng đồng qua trực tuyến, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan cho rằng, nông dân là người trực tiếp làm ra nông sản.

Cách tiếp cận mới của khuyến nông cần xuất phát từ chính người nông dân. Vì nếu cán bộ nông nghiệp không biết nông dân đang cần gì, nghĩ gì thì mọi chiến lược sẽ không thành công.

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức buổi trình diễn thiết bị cơ giới hóa phục vụ việc trồng lúa cho nông dân ở huyện Củ Chi (TP.HCM). Ảnh: Nguyên Vỹ

Cán bộ khuyến nông phải tư vấn cho nông dân làm giàu chứ không chỉ tư vấn họ sản xuất. Vì có khi, nông dân sản xuất còn giỏi hơn cán bộ khuyến nông.

“Nghĩa là từ lúc này, cán bộ khuyến nông phải cùng nông dân tư duy lại hiệu quả kinh tế trên mảnh đất của mình. Người làm khuyến nông phải là cầu nối chứ không phải cán bộ nhà nước”, Bộ trưởng nói.

Sự phân tầng trong đời sống nông thôn tạo ra nhóm nông dân có điều kiện tốt hơn nhóm nông dân khác. Từ đó, cách nghĩ của nhóm nông dân nghèo với nông dân giàu cũng có sự khác biệt.

Người làm khuyến nông phải hiểu được cách nghĩ của từng nhóm đối tượng để có cách sử dụng ngôn ngữ phù hợp.

Vai trò của khuyến nông trong bối cảnh mới phải gắn liền với tam nông: khuyến khích phát triển nông nghiệp, thay đổi nhận thức của nông dân và phát triển nông thôn.