Bộ trưởng Bộ Tài chính: Phải cắt giảm bội chi để giảm nợ công
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, Việt Nam phải tiếp tục tái cơ cấu chi ngân sách nhà nước nhằm an toàn nợ công và bền vững ngân sách.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, nền kinh tế Việt Nam hiện đang đối mặt rất nhiều vấn đề mà nếu không giải quyết tốt sẽ tác động tới ổn định kinh tế vĩ mô, tác động tới việc có đạt mục tiêu đề ra là tăng trưởng khoảng 6,5 -7,0%/năm hay không, trong đó giải quyết vấn đề về nợ công là đặc biệt quan trọng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu trong cuộc gặp với Chủ tịch ADB hôm 15/6/2016, tại Hà Nội.
Nợ công tăng nhanh và cơ cấu không tốt
Phân tích cụ thể vấn đề về nợ công, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, ngoài vấn đề tăng nhanh, cơ cấu nợ công không tốt. Do yêu cầu đầu tư, đặc biệt là đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ nên giai đoạn 2011-2015, Chính phủ Việt Nam đã tập trung nguồn lực để phát triển hệ thống hạ tầng (giao thông, thủy lợi, y tế, giáo dục).
Ngoài huy động nguồn lực từ các chính phủ và tổ chức quốc tế, Việt Nam đã đẩy mạnh huy động nguồn lực trong nước. Nếu như năm 2010, tỷ trọng nợ công vay nước ngoài lớn hơn vay trong nước thì đến năm 2016, tỷ trọng vay trong nước (khoảng 56%) đã lớn hơn vay nước ngoài (chiếm khoảng trên 43%). “Kết quả này là đạt một bước quan trọng thực hiện quyết tâm đảm bảo một phần an toàn nợ công Việt Nam”- Bộ trưởng đánh giá.
Cùng với đó, theo Bộ trưởng, năm 2012-2013, bình quân thời hạn vay nợ trong nước khoảng 2,8 – 2,9 năm, nhưng đến ngày 9/6/2016 thì thời hạn vay nợ trong nước tăng lên 5,02 năm. Quan trọng hơn nữa là lãi suất huy động bằng tiền VND giai đoạn 2013-2014 đều từ 7%/năm đến 10%/năm, thậm chí tới 12%/năm, đến nay chỉ còn 6,7%-6,8%/năm.
Tức là về cơ cấu nợ đã được điều chỉnh tích cực hơn, tuy số lượng nợ trong nước tăng lên nhưng thời hạn vay đã dài ra và lãi suất vay giảm đi. Đây là một bước chuyển biến rất quan trọng trong quá trình tái cơ cấu nợ công của Việt Nam.
Vấn đề đặt ra là nợ công của Việt Nam đang tiến tới sát ngưỡng trần 65%GDP mà Quốc hội cho phép, trong khi Chính phủ kiên quyết giữa trần nợ công, xây dựng đề án tái cơ cấu ngân sách nhà nước gắn với đảm bảo an toàn nợ công, trong đó có giải pháp tái cơ cấu chính sách thu ngân sách.
Nhìn lại cách đây 5 đến 7 năm, thu ngân sách từ dầu thô và thuế xuất nhập khẩu 30% đến 40% trong tổng thu ngân sách, nhưng đến nay chỉ còn 5% đến 7%. Cho nên, cần thiết tái cơ cấu chính sách thu để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và đảm bảo cho thu hút đầu tư nước ngoài và đảm bảo thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế.
Video đang HOT
Thực tế cho thấy, giai đoạn 2011- 2015, tuy quy mô thu ngân sách gấp 2 lần giai đoạn 2006 – 2010, nhưng trong đó tổng thu từ nội địa đến năm 2015 đã đạt chiếm 74%. Nhờ đó, 3 năm gần đây, dù việc cắt giảm thuế quan theo hội nhập và giá dầu thô giảm sâu nhưng vẫn đảm bảo được cấn đối ngân sách (kể cả năm 2016), không để xảy ra tác động ảnh hưởng lớn hay phá vỡ ngân sách quốc gia.
Phải cắt giảm bội chi ngân sách
Một nguyên nhân quan trọng khác tác động khiến nợ công tăng nhanh, theo Bộ trưởng Tái chính, chính là do giai đoạn 2011-2015, kinh tế suy thoái, chính sách của Chính phủ vẫn đảm bảo vấn đề về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, đảm bảo an sinh xã hội nên nhiều chính sách ban hành để chi cho các việc này.
“Vì thế mà tổng chi ngân sách đã méo mó đi so với dự toán, làm cho chi thường xuyên đến hết 2015 đã lên tới 65% tổng dự toán chi ngân sách nhà nước. Trong khi đó, nhu cầu chi đầu tư cho phát triển hạ tầng cũng lớn nên bội chi ngân sách cao, nợ công cũng tăng cao trong 5 năm qua”- Bộ trưởng lưu ý.
Thực tế này khiến tỷ trọng dành tiền ngân sách nhà nước cho đầu tư phát triển và cho trả nợ bị hẹp dư địa lại. Bộ trưởng khẳng định: Việt Nam phải tiếp tục tái cơ cấu chi ngân sách nhà nước theo hướng tăng dần chi đầu tư phát triển và trả nợ trong dự toán chi hằng năm, hướng đến an toàn nợ công và bền vững ngân sách. Mục tiêu là phải cắt giảm bội chi, từ đó giảm nợ công.
Một yếu tố nữa tác động nợ công, theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, đó là việc quản lý nợ công và sử dụng hiệu quả nợ công cho tốt. Vì thế, năm 2014, Bộ Tài chính đã kiến nghị Chính phủ ra Chỉ thị số 02 về việc tăng cường công tác quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng nợ công.
Trong đó, có rất nhiều nội dung hiện nay đã và đang triển khai đúng hướng và sẽ quản lý chặt chẽ, hiệu quả nợ công kể cả trần nợ công và hiệu quả sử dụng nợ công. Chẳng hạn, rà soát trình Quốc hội sửa đổi luật về nợ công, điều chỉnh chiến lược nợ công Việt Nam đến 2020 và tầm nhìn 2030 phù hợp với thông lệ quốc tế.
Đặc biệt, Bộ trưởng nhấn mạnh: “Quan điểm của tôi là nói về trần nợ công và ngân sách phải xuất phát từ thực trạng sức khỏe của nền kinh tế Việt Nam, bởi lẽ như năm 2013 và 2014, số tuyệt đối nợ vay không thay đổi (cả nợ trong nước và nợ nước ngoài), nhưng giá trị GDP thực tế thực hiện 2 năm này thấp hơn kế hoạch khi tính dự toán. Điều này làm cho số liệu tương đối về nợ công tăng lên. Năm 2015, số liệu nợ công không thay đổi, nhưng GDP dự toán tính 4,4 triệu tỷ VND, tức là nợ công 61,3% GDP, nhưng khi Bộ KHĐT công bố quyết toán thực tế GDP chỉ gần 4,2 triệu VND nên nợ công tăng thành 62,2%GDP”.
Thúc đẩy phát triển sản xuất trong nước
Để tăng trưởng kinh tế của Việt Nam như kỳ vọng, Bộ trưởng cho rằng “còn rất nhiều việc phải bàn”. Bởi lâu nay tăng trưởng của nước ta dựa nhiều vào việc khai thác tài nguyên khoáng sản và dựa vào đầu tư rất lớn. Khi thị trường thế giới giảm sút như mấy năm vừa qua đã gây ra nhiều khó khăn. Cho nên việc tìm cách thúc đẩy sản xuất của nền kinh tế trong nước là rất quan trọng. Vừa khơi thông phát triển lực lượng sản xuất trong nước với thu hút đầu tư nước ngoài để cùng hợp lực thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển bền vững. Từ đó làm cho thu ngân sách bền vững. Khi ngân sách tốt phản ánh nền kinh tế tốt, còn ngược lại, ngân sách không tốt thì nền kinh tế đang có vấn đề./.
Nên giữ nguyên mức trần nợ công “Với áp lực nợ công hiện tại, Việt Nam nên vẫn giữ nguyên mức trần nợ công. Việc cần làm hơn là tập trung vào việc nâng cao chất lượng giải ngân và thực hiện vốn vay từ nợ công; đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn cho các dự án đã được phê duyệt, đồng thời chọn lọc các dự án để có thể triển khai hiệu quả vốn vay. Liên quan đến việc thu thuế của Việt Nam, nếu sử dụng tốt các công cụ khác thì việc cắt giảm thuế theo tiến trình hội nhập cũng sẽ không ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách. Ví dụ, có thể sử dụng công cụ thuế VAT để tăng thuế đối với hàng nhập khẩu, miễn giảm thuế với hàng xuất khẩu”- Chủ tịch Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) – ông Takehiko Nakao.
Theo_VOV
Kế "khoan thư sức dân" tạo đột phá về cơ cấu ngân sách Nhà nước
Từ sau Đại hội XI của Đảng, trước đòi hỏi của sự phát triển đất nước, vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế được đặt ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của việc tái cơ cấu nền kinh tế đó là tái cơ cấu ngân sách nhà nước. Trong những năm qua, lãnh đạo ngành Tài chính đang nỗ lực không ngừng để việc tái cơ cấu ngân sách nhà nước đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của nền kinh tế.
"Khoan thư sức dân là kế sâu rễ bền gốc"
Nhìn lại 5 năm trước cho thấy kinh tế thế giới rơi vào tình trạng bất ổn nghiêm trọng. Hàng loạt các doanh nghiệp trên thế giới bị rơi vào tình trạng phá sản, kéo theo sự suy thoái của nền kinh tế toàn cầu. Nền kinh tế Việt Nam cũng bị ảnh hưởng không nhỏ. Đã có lúc rất nhiều doanh nghiệp phải đình trệ sản xuất bởi không tìm được đơn hàng, không tìm được đầu ra cho hàng hóa xuất khẩu trong khi đó lạm phát ở mức cao.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng (Ảnh: KT)
Trước tình hình đó, tại Hội nghị Trung ương 3 khóa XI của Đảng đã điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng giảm 0,5% so với mục tiêu Đại hội Đảng XI và mục tiêu này đã được Quốc hội thông qua trong kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2011-2015. Tuy nhiên khi điều chỉnh giảm chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế nhưng cả Trung ương và Quốc hội đều cơ bản giữ nguyên các chỉ tiêu về an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo và các chỉ tiêu về tài chính ngân sách.
Trước tình hình đó, Bộ Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ điều hành chính sách tài khóa theo hướng chủ động, tích cực cả trong thu và chi ngân sách, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh trong tình hình mới và ứng phó hiệu quả trước tác động của diễn biến giá dầu thế giới.
Cụ thể chính sách thu ngân sách đã được áp dụng theo hướng "khoan thư sức dân là kế sâu rễ bền gốc", cắt, giảm và gia hạn thời gian nộp hàng loạt các sắc thuế, khoản thu ngân sách nhằm tháo gỡ khó khăn trong hoạt động SX-KD của doanh nghiệp, từ đó hút vốn đầu tư trong và ngoài nước vào các ngành kinh tế, tạo động lực và sức bật dậy cho các doanh nghiệp trước sự suy thoái của kinh tế thế giới.
Đi cùng với việc cắt, giảm, gia hạn các sắc thuế, việc cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan đã được triển khai quyết liệt, góp phần cải thiện thiết thực môi trường đầu tư, kinh doanh. Cơ quan thuế, hải quan đã đi đầu trong việc quản lý thu, triển khai việc kê khai, nộp thuế điện tử, kết nối cơ chế một cửa với ASEAN...
Từ những giải pháp "khoan thư sức dân" này mà quy mô thu ngân sách nhà nước giai đoạn 2011-2015 đã gấp gần 2 lần giai đoạn 2006-2010 và bằng hơn 5 lần giai đoạn 2001-2015. Điều đáng nói là giảm tỷ lệ phụ thuộc rất lớn vào nguồn thu từ dầu thô, cơ cấu thu nội địa tăng từ mức 58,9% giai đoạn 2006-2010 lên đến 74% tổng thu ngân sách vào năm 2015.
Đối với nhiệm vụ chi, thực hiện chủ trương của Đảng về phát triển KT- XH, đáp ứng các nhu cầu an sinh xã hội, quy mô chi ngân sách nhà nước cho lĩnh vực này năm 2015 đã tăng 70% so với năm 2010, chiếm khoảng 26% GDP. Chi đầu tư phát triển tăng 1,7 lần so với giai đoạn 2006-2010. Tỷ lệ chi đầu tư cho phát triển tăng vượt bậc như vậy đã góp phần tích cực cho đầu tư cơ sở hạ tầng KT- XH, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần xóa đói giảm nghèo, giảm khoảng cách phát triển giữa khu vực thành thị - nông thôn, vùng núi, vùng sâu với vùng đồng bằng.
Cơ cấu lại thu, chi theo hướng bền vững
Trước tình hình kinh tế thế giới thời gian tới và khu vực còn có những biến động khó lường, khả năng thu ngân sách tăng không lớn trong khi áp lực chi ngày càng tăng, lãnh đạo ngành Tài chính đã đưa ra phương án cải thiện môi trường đầu tư, tiếp tục điều chỉnh chính sách thuế GTGT, TNDN, XNK... theo hướng khuyến khích doanh nghiệp, người dân tích tụ để đầu tư cho phát triển, bảo hộ hợp lý sản xuất kinh doanh trong nước phù hợp với cam kết quốc tế để thúc đấy doanh nghiệp sản xuất kinh doanh bền vững, tăng tích lũy cho doanh nghiệp và nuôi dưỡng nguồn thu cho ngân sách đồng thời giảm dần sự phụ thuộc vào thu từ dầu thô, bán khoáng sản... tăng tỷ trọng thu nội địa đến năm 2020 đạt trên 80% tổng thu ngân sách nhà nước đồng thời đến hết 2018 cơ bản hoàn thành quá trình cơ cấu lại, cổ phân hóa các DNNN.
Đối với chi NSNN, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thì việc chi cần hướng tới hiệu quả, bền vững. Theo đó, đến năm 2020 sẽ giảm tỷ lệ chi thường xuyên xuống khoảng 10% so với năm 2015; tăng chi đầu tư phát triển lên mức 20% đồng thời đảm bảo các nghĩa vụ chi trả nợ đến hạn.
Cũng theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, đối với từng lĩnh vực chi cũng cần cơ cấu lại các nhiệm vụ chi nhằm nâng cao hiệu quả như: Đối với chi đầu tư phát triển cần nâng tỷ trọng chi đầu tư phát triển của nhà nước kết hợp tăng cường động viên thu hút các nguồn lực bên ngoài, kể cả đầu tư nước ngoài, tham gia phát triển kết cấu hạ tầng; mở rộng bán hoặc chuyển nhượng quyền quản lý, khai thác có thời hạn một số công trình hạ tầng để tạo vốn phát triển.
Đối với chi thường xuyên, cần giảm tỷ trọng chi trên cơ sở triệt để tiết kiệm, tránh lãng phí. Thực hiện triệt để chủ trương tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ của Bộ Chính trị. Theo đó, từng cơ quan, tố chức, đơn vị phải xây dựng kế hoạch tinh giản biên chế tối thiểu 10% vào năm 2021. Đồng thời cải cách mạnh mẽ khu vực sự nghiệp theo hướng trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, gắn với lộ trình điều chỉnh giá, phí dịch vụ công và cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cụ thể.
Về việc bội chi và nợ công, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, cần phải giải quyết căn bản các vấn đề nợ Chính phủ bằng các giải pháp tổng thể như tiếp tục điều chỉnh cơ cấu NSNN theo hướng tăng thu, tiết kiệm chi, giảm bội chi, đồng thời cần tái cơ cấu nợ công theo hướng tăng tỷ trọng vay trung hạn và dài hạn với lãi suất phù hợp; rà soát để tái cơ cấu danh mục nợ nhằm kéo dài kỳ hạn nợ, giảm nghĩa vụ trả lãi... kiểm soát chặt các khoản bảo lãnh của Chính phủ, các khoản nợ của chính quyền địa phương, nợ xây dựng cơ bản.
Thống nhất công tác quản lý nợ nước ngoài, các khoản vay của Chính phủ vào một đầu mối theo dõi, quản lý và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đúng quy định. Với những giải pháp này đến giai đoạn 2020 chắc chắn sẽ hoàn thành các chỉ tiêu ngân sách mà Đảng ta đã đề ra./.
PV
Theo_VOV
Những mảnh ghép kinh doanh 2015 Trong những khoảnh khắc cuối cùng của năm 2015, bức tranh kinh tế, kinh doanh 12 tháng qua hiện lên với nhiều màu sắc và hình hài: háo hức có, lo âu có, hợp tác có, xung đột có... Nền kinh tế cũng chứng kiến những thay đổi lớn, những cột mốc vượt qua. Và trong vô vàn mảnh ghép đó, báo đã...