Bộ TN-MT: Vỡ đ.ập thuỷ điện ở Lào không tác động đáng kể tới Việt Nam
Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định sự cố vỡ đ.ập thuỷ điện XePian XeNamnoy ở Lào sẽ không gây tác động đáng kể tới đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Hiện con số chính xác về số người t.hiệt m.ạng và mất tích vẫn chưa được công bố chính thức. Hơn 1.300 hộ gia đình đã bị ảnh hưởng do sự cố vỡ đ.ập Xepian- Xe Nam Noy. (Ảnh: EPA)
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, dự án thủy điện XePian XeNamnoy là công trình trọng điểm về phát triển thủy điện của vùng Nam Lào, nằm trên sông Xenamnoy thuộc hai tỉnh Champasack và Attapeu. Vị trí công trình cách dòng chính sông Mê Công ở Campuchia khoảng 200 km và cách biên giới Việt Nam khoảng 650 km.
Công trình được khởi công xây dựng từ năm 2013 và hoàn thành đầu năm 2018 với tổng vốn đầu tư khoảng 1,2 tỷ USD; có tổng dung tích 1,1 tỷ m3, công suất lắp đặt là 410MW. Sau khi hoàn thành được 90% khối lượng xây dựng, hồ chứa XePian XeNamnoy bắt đầu tích nước từ đầu năm 2018. Cho tới nay ước tính hồ đã tích được khoảng 500 triệu m3.
Công trình đã bị vỡ đ.ập phụ có tên là “Saddle dam D”, có chiều cao 16m, rộng 8m; tổng chiều dài là 770m, làm bằng đất đá hỗn hợp.
Trước khi xảy ra sự cố, mực nước tại trạm Stung Treng (cách công trình 200 km trên dòng chính sông Mê Công ở Campuchia) đo lúc 19h ngày 23/7 là 9,0m (tương ứng với lưu lượng là 35.700m3); đến 7h ngày 24 tháng 7 là 9,35m, đến 7h ngày 25/7 là 9,6m (tương ứng với lưu lượng là 39.900m3).
Sau 36h mực nước tại trạm Stung Treng tăng thêm 0,6m. Theo xu thế hiện tại, mực nước tại trạm Stung Treng tăng trung bình khoảng 20 – 30cm/ngày. Như vậy, cho đến hiện nay sự tác động của sự cố hồ chứa đến mực nước trạm Stung Treng là không đáng kể.
“Trong khoảng 4 – 5 ngày tới, lượng nước từ sự cố hồ chứa sẽ tác động đến dòng chảy đầu nguồn sông Cửu Long của nước ta. Mực nước tại đầu nguồn sông Cửu Long gia tăng thêm tối đa khoảng 5 – 10cm”- thông báo từ Bộ Tài nguyên và Môi trường cho hay.
Theo tính toán với sự gia tăng dòng chảy trên dòng chính và các dòng nhánh, cùng với lượng nước từ sự cố hồ chứa tại Lào, mực nước tại trạm Stung Treng tiếp tục lên, đến ngày 30/7 có khả năng lên mức 10,5m.
Bộ Tài nguyên và Môi trường dự báo trong những ngày tới mực nước đầu nguồn sông Cửu Long sẽ lên nhanh do lũ thượng nguồn về kết hợp với triều cường. Đến ngày 31/7, mực nước cao nhất trên sông T.iền tại trạm Tân Châu có khả năng lên mức 3,2m (thấp hơn mức báo động 1 là 0,3m); trên sông Hậu tại trạm Châu Đốc có khả năng lên mức 2,6m (thấp hơn mức báo động 1 là 0,4m).
Video đang HOT
“Do đó, theo nhận định ban đầu, sự cố vỡ đ.ập thuỷ điện XePian XeNamnoy sẽ không gây tác động đáng kể tới đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam”- Bộ này khẳng định.
Ngay sau khi có thông tin vỡ đ.ập, Ban Thư ký Uỷ hội sông Mê Công quốc tế đã thu thập thông tin liên quan đến sự cố và giao Trung tâm dự báo Lũ của Ban Thư ký Uỷ hội nghiên cứu đ.ánh giá tác động về ảnh hưởng của vỡ đ.ập và tìm hiểu nguyên nhân vỡ đ.ập để giúp Chính phủ Lào.
“Các đ.ập thủy điện phải luôn dự báo các điều kiện cực đoan”
PGS.TS. Triệu Ánh Ngọc chia sẻ ý kiến chuyên môn sau vụ vỡ đ.ập thuỷ điện tại Lào
Trao đổi về hậu quả phía Việt Nam có thể phải gánh sau vụ vỡ đ.ập thủy điện ở Lào, PGS.TS. Triệu Ánh Ngọc, Trưởng Ban Khoa học Công nghệ và Hợp tác Quốc tế, Giám đốc Trung tâm tư vấn và Nghiên cứu thực nghiệm, trường Đại học Thủy Lợi cho rằng: “Theo đ.ánh giá và thu thập, dung tích đ.ập thủy điện Xepian Xenamnoy không lớn. Khi đ.ập bị vỡ gây ra lưu lượng rất lớn đổ về hạ lưu. Nhưng phần lớn lượng nước lũ tràn qua các vùng đồng bằng hạ lưu tỉnh Attapeu, Lào gây ngập lụt nghiêm trọng. Phần dòng chảy lũ còn lại đổ xuống hạ lưu và đổ ra dòng chính Mekong cách trạm Kratie khoảng 200km, làm mực nước tại trạm Kraite dâng lên khoảng 10 – 15 cm.
Khi dòng nước này đổ về hạ lưu phía Việt Nam, phần lớn dòng chảy lũ được điều tiết bởi hồ Tonle Sap, và một phần nhỏ còn lại đổ xuống hạ lưu Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam, làm mực nước tăng từ 1-3cm. Ảnh hưởng mực nước dâng do vỡ đ.ập thủy điện Xepian Xenamnoy đến đến tận Vàm Nao (An Giang), tuy nhiên mực nước tăng lên không đáng kể, chỉ từ 0.2-2 cm”.
Là người đã có nhiều nghiên cứu về tác động thay đổi dòng chảy thượng nguồn do các hồ, đ.ập thủy điện thượng nguồn, PGS.TS. Triệu Ánh Ngọc cũng nhận định: Vụ việc vỡ đ.ập thủy điện Xepian Xenamnoy tại huyện Sanmanxay, tỉnh Attapeu, Lào cho thấy, các đ.ập thủy điện thượng nguồn mặc dù tạo ra nhiều giá trị kinh tế (năng lượng) cho các quốc gia trong lưu vực Mekong tuy nhiên kèm theo đó luôn là mối hiểm họa khôn lường gây thiện hại về tính mạng và tài sản người dân trong lưu vực rất lớn, đặc biệt là vùng hạ lưu Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam.
“Hiện nay, hầu hết các quốc gia như Lào, Cam phu chia, Thái Lan đang có tham vọng khai thác điện thủy năng nhằm giúp gia tăng sản lượng điện nhằm đảm bảo an ninh năng lượng điện quốc gia và bán điện ra nước ngoài. Khai thác thủy năng với mục đích tăng sản lượng điện, điều tiết dòng chảy, cắt lũ chỉ là tính toán chủ quan, việc tính toán này chỉ đúng khi điều kiện khí hậu nằm trong kịch bản tính toán và hồ đ.ập làm việc trong điều kiện bình thường. Khi mưa lũ vượt tần suất tính toán hoặc sự cố vận hành hồ đ.ập bất thường như trường hợp vỡ đ.ập Xepian Xenamnoy, Lào thì không nằm trong tính toán”, ông Ngọc nêu.
Nhiều ngôi làng bị chìm trong biển nước sau sự cố vỡ đ.ập tại Lào (Ảnh: BBC)
Ông Ngọc cũng cho rằng, qua sự cố này, không chỉ Lào mà các quốc gia khai thác thủy năng trên lưu vực Mekong cần phải cảnh giác, tuân thủ đúng quy trình vận hành xã lũ, đặc biệt phải có các dự báo trong các điều kiện cực đoan. Đồng thời cần phải có các tiêu chuẩn đ.ánh giá an toàn đ.ập hàng năm để hạn chế các nguy cơ rủ ro vỡ đ.ập như vừa rồi.
Thế Kha – Lê Phương
Theo Dantri
Vỡ đ.ập Lào: Mẹ cột con vào người sẵn sàng c.hết chung
Chạy lụt, người mẹ cột con vào người để nếu có c.hết thì c.hết cùng còn hơn sống một mình.
Công tác cứu hộ, tìm kiếm người sống sót sau vụ vỡ đ.ập dự án thủy điện Xe Pian Xe Nam Noy ở Lào ngày 26-7 gặp nhiều khó khăn, cản trở vì mưa lớn, gió mạnh, đường sá hư hại, ngập nước, khu vực không có sóng điện thoại.
Ngoài 131 người mất tích và 26 người c.hết, vẫn còn khoảng 3.000 người đang phải tránh lũ trên các mái nhà chờ cứu. Thuyền và trực thăng được triển khai tìm kiếm người còn mắc kẹt, khi đường sá nhiều khu vực bị phong tỏa hoàn toàn.
Bò đứng chôn chân trong nước lụt chờ cứu tại huyện Sanamxai, tỉnh Attapeu (Lào) ngày 25-7. Ảnh: EPA
Hơn 3.000 người đã được đưa về các trung tâm sơ tán, một số được thiết kế từ các trường học và cả trên các khu đất không ngập nước. Người dân đang rất cần hỗ trợ y tế, thực phẩm, nước sạch, lều trại.
Có mặt tại một trung tâm sơ tán ngày 26-7, nhà báo AFP được nhiều người dân cho biết họ chỉ nhận được cảnh báo trước khi thảm họa xảy ra vài giờ.
Người dân được di chuyển bằng phà về trung tâm sơ tán. Ảnh: ATTAPEU TODAY
Nhiều người nhớ lại thời khắc sợ hãi khi cố tìm cách thoát dòng nước lụt. Ông Tran Van Bien, 47 t.uổi, sống ở làng Ban May gần con đ.ập cho biết ông nhận được yêu cầu sơ tán chỉ 2 giờ trước khi đ.ập vỡ vào tối 23-7. Ông kéo cả gia đình chạy sang nhà hàng xóm trú nhớ vì nhà ông bị ngập rất nhanh.
"Chúng tôi ngồi trên mái nhà cả đêm, lạnh lẽo và sợ hãi. Tầm 4 giờ sáng một con thuyền gỗ đi qua và chúng tôi quyết định đưa vợ con lên thuyền đi sơ tán trước. Vợ tôi cột con vào người mình, nói rằng nếu có c.hết thì c.hết cùng nhau còn hơn sống một mình" - ông Bien nói với nhà báo AFP sau khi ông được cứu đến một trung tâm sơ tán ở ngôi làng bên cạnh.
Mẹ và con vạ vật tại một trung tâm sơ tán. Ảnh: NYT
Công ty Kỹ thuật và Xây dựng SK (Hàn Quốc) - một đơn vị tham gia liên doanh thực hiện dự án thủy điện Xe Pian Xe Namnoy cho biết đã phát hiện vết nứt trên đ.ập một ngày trước khi nó vỡ. Các kỹ sư đã cố sửa chữa nhưng không cứu được.
Xe Pian Xe Namnoy là một trong 46 dự án thủy điện đang trong quá trình xây dựng hay đã lên kế hoạch xây dựng ở Lào. Lào đang trên đà phát triển rất nhanh các dự án thủy điện, nhằm thực hiện tham vọng trở thành "viên pin của châu Á". Tuy nhiên Xe Pian Xe Namnoy và các dự án này bị các tổ chức môi trường chỉ trích tác động tiêu cực đến môi trường sống và sinh kế của người dân.
Người dân tại một trung tâm sơ tán, đang rất cần được hổ trợ y tế, thực phẩm, nước sạch, lều trại. Ảnh: NYT
"Rất nhiều người đang phải gánh chịu hậu quả từ vụ vỡ đ.ập vốn trước đó đã phải chịu nhiều tác động tiêu cực trong quá trình xây dựng đ.ập. Thảm họa này càng làm trầm trọng thêm sự thống khổ của họ.
Các cộng đồng dân đã không được cảnh báo sớm để đảm bảo an toàn cho họ. Thực tế này đặt ra câu hỏi về các tiêu chuẩn xây dựng và tiêu chuẩn an toàn đ.ập thủy điện ở Lào" - tổ chức Các Dòng sông quốc tế tuyên bố ngày 25-7. Tổ chức này cũng lo ngại rất nhiều đ.ập không có khả năng đối phó với thời tiết khắc nghiệt.
Nước vẫn ngập sâu tại huyện Sanamxai, tỉnh Attapeu (Lào) ngày 25-7. Ảnh: AFP
Sau vụ vỡ đ.ập thủy điện sông Nam Ao năm ngoái gây ngập hàng loạt làng mạc, Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ kêu gọi hủy các dự án thủy điện không đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn xây dựng. Chưa biết đã có thay đổi thật sự gì trong 12 tháng qua hay không.
Asian Times dẫn ý kiến một nhà phân tích cho rằng năng lực giám sát xây dựng và vận hành thủy điện của chính phủ Lào rất hạn chế. Các dự án xây dựng thường bỏ qua các tiêu chuẩn an toàn cơ bản để đáp ứng tiến độ và yêu cầu từ các nhà đầu tư nước ngoài.
ĐĂNG KHOA
Theo PLO
Gia đình Lào tránh lũ suốt đêm trên nóc nhà hàng xóm Gia đình ông Tran Van Bien được thông báo sơ tán chỉ hai giờ trước khi đ.ập thủy điện vỡ khiến nước lũ tràn vào làng Ban May. Một gia đình ngồi trên ngôi nhà ngập bùn sau khi lũ rút ở huyện Sanamxay, tỉnh Attapeu, hôm nay. Ảnh: AFP Ông Bien, 47 t.uổi, sống ở làng Ban May, huyện Sanamxay, gần công...