Bình phong né công lý của mafia Nhật Bản

Tuy là tổ chức tội phạm khét tiếng, yakuza vẫn lớn mạnh và tỏa chân rết vào nhiều lĩnh vực do hoạt động hết sức tinh vi.

Trùm yakuza mới của khu vực Tokyo đọc lời thề trung thành trong lễ nhậm chức có sự tham gia của 70 ông trùm thế giới ngầm năm 1991. Ảnh: AP

Băng nhóm mafia lớn nhất Nhật Bản vừa tan đàn xẻ nghé, Yamaguchi-gumi, được thành lập tại Kobe năm 1915 bởi Harukichi Yamaguchi, với xuất phát điểm là một hiệp hội phu khuân vác bến cảng. Nhóm này trở thành tổ chức yakuza lớn nhất Nhật dưới thời thủ lĩnh thứ ba Kazuo Taoka.

Yakuza có liên quan đến các hoạt động tống tiền, hối lộ, khiêu dâm bất hợp pháp, phá hoại tài sản, cản trở công chức, đốt phá, bắt cóc, gây thương tích, hiếp dâm, ma tuý, cho vay phi pháp, giả mạo, lừa đảo, trộm cắp và đang ngày hoạt động mạnh trong lĩnh vực tài chính.

Theo The Daily Beast, yakuza thực chất khác với mafia chúng ta biết ở phương Tây. Họ được coi là nguy hiểm nhưng vẫn được chấp nhận ở một mức nhất định. Sự tồn tại của các nhóm yakuza về mặt lý thuyết là không bất hợp pháp. Họ có văn phòng và cả tạp chí riêng. Nhiều thành viên yakuza nộp thuế và kê khai thu nhập, thành viên cấp cao còn mang theo card visit. Trên trang web của Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật có danh sách các nhóm yakuza lớn cùng trụ sở chính và biểu tượng.

Theo Japan Focus, không giống như các tên trùm mafia Sicilia và trùm ma túy Mexico, trùm yakuza không phải trốn tránh pháp luật. Các tin tức trong thế giới ngầm được đưa tin và phân tích trên báo chí thông thường của Nhật Bản giống như tin giải trí.

Những thành công của các băng đảng trở thành đề tài cho vô số phim về yakuza trong những năm qua, một số trong đó ngầm ca ngợi các băng đảng này là giữ gìn giá trị truyền thống của Nhật Bản như lòng trung thành và sự hy sinh.

Một đặc điểm đặc biệt của yakuza là giới hạn hoạt động của họ. Không giống những tổ chức tội phạm khác trên thế giới, yakuza không thiết lập mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia rộng lớn. Họ không xuất khẩu ma túy ra thế giới, bán vũ khí cho khủng bố, hay đe dọa an ninh quốc gia bằng bạo lực với chính phủ. Hoạt động của họ gần như giới hạn chỉ trong Nhật Bản.

Yakuza cũng cố gắng xây dựng hình ảnh tốt bằng cách làm từ thiện hoặc giúp đỡ các hoạt động cứu trợ thiên tai. Yakuza giúp người dân sau Thế chiến II bằng cách cung cấp nhu yếu phẩm qua thị trường chợ đen. Họ cũng cung cấp hàng cứu trợ khẩn cấp cho nạn nhân động đất Kobe năm 1995, dọn dẹp hậu quả động đất và sóng thần Tohoku năm 2011. Yamaguchi-gumi cũng mở một trang web, có nội dung ủng hộ việc tiêu hủy một số loại thuốc bất hợp pháp, một nỗ lực để cải thiện hình ảnh của họ. Các hoạt động này giúp băng đảng được giữ tư cách pháp lý là một tổ chức cộng đồng. Tính hợp pháp trên giấy tờ này cho phép họ hoạt động dễ dàng hơn.

Tinh vi

Yakuza có hình thức kiếm tiền gọi là sokaiya, bị các công ty Nhật Bản đặc biệt lo ngại. Đầu tiên, yakuza mua cổ phần trong một công ty, vừa đủ để có ghế trong cuộc họp cổ đông. Sau đó, họ “đào bới” sai trái về giới lãnh đạo công ty rồi đe dọa sẽ gây rắc rối cho những người này tại buổi họp nếu không đưa tiền. Người Nhật Bản sợ nhất là bị ô danh, vì vậy chiến thuật tống tiền này thường có hiệu quả.

Tuy nhiên, cách tống tiền được thực hiện hết sức lịch sự. Cả lời đe dọa và việc thanh toán đều được thực hiện theo đường vòng. Yakuza sẽ tổ chức một sự kiện, chẳng hạn như một giải đấu golf hay cuộc thi sắc đẹp, và bán vé cho các nạn nhân tống tiền với giá rất đắt đỏ.

Yakuza hiện đại dần từ bỏ các hoạt động như tổ chức sòng bạc, buôn lậu ma túy, bắt cóc tống tiền, tổ chức mại dâm hay cho vay nặng lãi, mà lao vào các hoạt động tài chính như rửa tiền, lừa đảo qua ngân hàng, đầu tư bất động sản và chứng khoán.

Tuy các nhà điều tra đã theo dõi chặt chẽ các tài khoản giao dịch, cố gắng để sàng lọc ra những cái tên họ cho rằng có thể có kết nối đến thế giới ngầm thì vẫn rất khó để phát hiện ra tay chân của yakuza. Họ cải trang như các công ty bình thường và xâm nhập vào thế giới doanh nghiệp bằng tất cả mọi cách.

Để ngụy trang, các băng đảng thành lập công ty bình phong và sử dụng chúng để xây dựng quan hệ với doanh nghiệp, giành uy tín với ngân hàng, rửa tiền, hoặc trốn thuế. Công ty bình phong cũng là công cụ để yakuza tống tiền.

Sau khi thiết lập quan hệ kinh doanh với công ty hợp pháp, công ty bình phong sẽ bắt đầu đưa ra những yêu cầu vô lý, ví dụ như đòi hỏi một khoản đền bù lớn cho sự chậm trễ hoặc sơ suất nhỏ. Nếu các công ty khác dám chống cự, công ty bình phong sẽ gợi ý hoặc tiết lộ danh tính yakuza với thái độ đe dọa. Các nhà điều tra tin rằng có vài nghìn công ty bình phong yakuza đang hoạt động, và các công ty mới liên tục xuất hiện, khiến họ gần như không thể theo dõi và xác định chúng.

Xác định được tay chân làm ăn phi pháp của yakuza là một chuyện, truy tố thành công họ lại là một việc khác. Gian lận chứng khoán rất khó để chứng minh theo pháp luật Nhật Bản và yakuza ngày càng trở nên lão luyện hơn. Tháng 11/2009, cảnh sát Osaka bắt người đứng đầu tập đoàn đầu tư Union Holdings, cùng với một nhóm 8 doanh nhân được cho là có nhiều kết nối với thế giới ngầm. Tuy nhiên, công tố viên cuối cùng phải bỏ vụ truy tố này vì thiếu chứng cứ.

Ngày càng cứng rắn

Chính quyền Nhật Bản trong những năm qua ngày càng cứng rắn trấn áp yakuza. Một đạo luật ban hành năm 1992 xác định nhiều hoạt động của yakuza là bất hợp pháp và quy định các đại ca phải chịu nhiệm pháp lý đối với hành vi của các thành viên băng đảng. Từ năm 2011, doanh nghiệp cố ý làm ăn với các băng đảng ban đầu sẽ bị cảnh cáo, nếu lặp lại sẽ bị phạt tiền và chịu án tù.

Giới chức Mỹ cũng tham gia vào chiến dịch trấn áp. Họ đã đóng băng tài sản ở Mỹ do Yamaguchi-gumi và hai lãnh đạo của nhóm kiểm soát vào năm 2012.

Tuy vậy, Yamaguchi-gumi hiện vẫn có 23.000 thành viên chính, chiếm khoảng 44% thành viên yakuza ở Nhật, theo ước tính của cảnh sát. Kenichi Shinoda, thủ lĩnh của Yamaguchi-gumi, chỉ trích pháp lệnh chống yakuza là phân biệt đối xử và nói rằng Yamaguchi-gumi có khả năng phát triển và đâm rễ sâu hơn vào thế giới ngầm ngay cả khi việc trấn áp được tăng cường.

Vũ Phong

Theo VNE