Biểu hiện của mù màu và cách khắc phục
Mù màu hay còn được gọi là bệnh rối loạn sắc giác là tình trạng mắt không có khả năng phân biệt được màu sắc của sự vật. Gene bệnh có thể di truyền cho thế hệ sau.
Bệnh mù màu mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng hay gây ra bất kỳ ảnh hưởng gì cho người bệnh. Nhưng do không phân biệt được màu sắc như màu đỏ, màu xanh lá, xanh nước biển hoặc khi pha trộn giữa các màu này với nhau khiến công việc, sinh hoạt của người mắc mù màu gặp nhiều khó khăn.
Mù màu là một bệnh di truyền do đột biến có liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính (ở nữ giới là XX và ở nam là XY).
1. Mù màu là gì? Vì sao mắc bệnh?
Sự phân tích màu sắc chủ yếu do các tế bào nón tập trung ở hố trung tâm của võng mạc. Khi các tế bào này mất khả năng phân biệt màu sắc sẽ gây ra rối loạn sắc giác – mù màu.
Mù màu là một bệnh di truyền do đột biến có liên quan đến cặp nhiễm sắc thể giới tính (ở nữ giới là XX và ở nam là XY). Người mắc bệnh mù màu do đột biến hoặc thiếu một gene trên nhiễm sắc thể X, gây ra sự rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc.
Video đang HOT
Người bị mù màu khả năng nhận biết màu sắc của họ bị giảm. Nguy cơ mắc bệnh mù màu ở nam giới cao hơn nữ giới. Có rất nhiều yếu tố gây nên mù màu:
Do bẩm sinh: Người bệnh mất khả năng nhìn thấy màu xanh hoặc vàng.Do tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc có khả năng làm ảnh hưởng như thuốc tim mạch, huyết áp, n.hiễm t.rùng, rối loạn thần kinh…Do biến chứng khi mắc một số bệnh mạn tính : tiểu đường, tim mạch, alzheimr…Do t.uổi tác, tình trạng lão hóa: thị lực và khả năng phân biệt màu sắc cũng giảm dần khi độ t.uổi tăng gây ra tình trạng mù màu ở người cao t.uổi.
2. Biểu hiện bị mù màu
Người bị mù màu thường không tự không biết mình bị vì vẫn có thể phân biệt được các màu sắc khác, chỉ không thể phân biệt được một số màu sắc nhất định mà thôi.
Mức độ nhẹ, thường khó khăn trong việc phân biệt được các màu như xanh lá – đỏ, xanh dương – vàng.
Mức độ nặng thì không phân biệt được các loại màu sắc với nhau.
Người bị mù màu thường không tự không biết mình bị vì vẫn có thể phân biệt được các màu sắc khác.
3. Cách khắc phục bệnh mù màu
Bệnh mù màu có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định trong cuộc sống. Tùy vào mức độ mù màu mà sẽ gây ra những hệ lụy khác nhau. Tuy nhiên, có một số biện pháp có vai trò khắc phục hậu đó là:
Kiểm tra sức khỏe toàn diện bộ nhiễm sắc thể, lập sơ đồ phả hệ trước khi lập gia đình để xem có ai bị không, tránh nguy cơ thế hệ sau này mắc bệnh.Trẻ bị mù màu cần được thông báo đến giáo viên để có sự hỗ trợ từ phía thầy cô và trường học.Tránh các chấn thương vùng mắt và vùng đầu vì dễ gây tổn thương thị giác.Điều trị các bệnh dẫn đến nguyên nhân gây mù màu.Khi công việc cần tiếp xúc với hóa chất thì cần phải có đồ bảo hộ cho mắt và tránh tối đa chấn thương tại vùng đầu, mắt vì sẽ dễ gây tổn thương thị giác.Ghi nhớ thứ tự của đèn giao thông có thể giúp người bị mù màu tuân thủ đúng luật khi tham gia giao thông trong tình trạng không thể phân biệt được các màu sắc của đèn.Một điều đặc biệt quan trọng nữa là tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.Khi gặp các vấn đề thị lực thì cần thăm khám ngay để có phương án xử lý kịp thời.
Cách kiểm tra bạn có bị mù màu hay không?
Các chuyên gia nhãn khoa có rất nhiều biện pháp để kiểm tra mù màu cũng như chẩn đoán chính x.ác n.gười mắc bệnh mù màu. Nếu bạn nhận thấy sự thay đổi nghiêm trọng liên quan đến khả năng phân biệt màu sắc, hãy nhanh chóng liên hệ với bác sĩ nhãn khoa để sớm được kiểm tra mù màu. Cách để test mù màu phổ biến nhất là:
Kiểm tra mù màu Ishihara : Bài kiểm tra mù màu này dành cho những người không thể phân biệt sắc tố đỏ và xanh lá cây. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhìn vào một loạt các vòng tròn với những chấm có màu sắc và kích cỡ khác nhau. Một số dấu chấm tạo thành hình dạng hoặc số có từ một đến hai chữ số. Nếu thuộc nhóm mù màu đỏ – xanh lá cây, bạn sẽ khó có thể nhận ra những hình dạng đó, thậm chí là không nhìn thấy chúng Test mù màu HRR: Bài kiểm tra này giống với Ishihara nhưng giúp sàng lọc vấn đề thị lực ở màu xanh – vàng. Bài test mù màu Cambridge: Tương tự như bảng kiểm tra mù màu Ishihara, ngoại trừ việc nó diễn ra trên máy tính. Kiểm tra mù màu bằng kính kiểm tra loạn sắc: Bác sĩ sử dụng xét nghiệm này để kiểm tra mù màu và xác định xem liệu có sự cố xảy ra khi bạn nhìn thấy màu đỏ và xanh lá cây hay không. Bộ dụng cụ test mù màu Farnsworth-Munsell 100: Bộ dụng cụ này sử dụng các khối hoặc chốt có các sắc thái khác nhau của cùng một màu. Nhiệm vụ của bạn là sắp xếp bảng test mù màu này theo một thứ tự nhất định. Thử nghiệm này kiểm tra xem bạn có thể nhận được những thay đổi sắc thái của màu sắc hay không.
Từ người khuyết tật đến câu chuyện về một 'người máy' trong đời thực
Đối với anh Neil Harbisson - một nghệ sĩ tự gọi mình là "cyborg" (nửa người nửa máy) - màu sắc không phải được cảm nhận bằng mắt thường mà lại cảm nhận bằng đôi tai giống như cảm nhận âm nhạc, nhờ chiếc ăng-ten do anh tự thiết kế để giúp khắc phục chứng bệnh mù màu.
Đối với anh Neil Harbisson màu sắc không phải được cảm nhận bằng mắt thường mà lại cảm nhận bằng đôi tai. Ảnh: goodness-exchange.com
Thuật ngữ "cyborg" thường gợi nhắc đến hình ảnh của diễn viên Arnold Schwarzenegger trong bộ phim khoa học viễn tưởng Terminator (Kẻ hủy diệt) ra mắt lần đầu từ những năm 80 của thế kỷ trước. Từ những thước phim viễn tưởng, hình ảnh "cyborg" dần được hiện thực hóa và hiện hữu trong cuộc sống hiện đại nhờ những ứng dụng công nghệ các bộ phận giả và cấy ghép. "Cyborg" Harbisson không chỉ nổi tiếng tại Tây Ban Nha mà còn cả ở nước ngoài, giúp anh có dịp gặp gỡ những ngôi sao tầm cỡ thế giới như diễn viên gạo cội Leonardo di Caprio hay Tom Cruise.
Harbisson sinh ra ở Bắc Ireland với hội chứng "achromatopsia", một tình trạng hiếm gặp khiến anh chỉ có thể nhìn thấy các màu tông xám. Anh chuyển đến Barcelona khi còn nhỏ, lớn lên với nỗi ám ảnh về màu sắc và những thứ anh không thể cảm nhận được. Bước qua t.uổi 39, "cyborg" Harbisson đã quyết định thực hiện phẫu thuật để thay đổi danh tính và cuộc đời mình.
Khi còn học tại học viện âm nhạc ở Anh, anh đã chế tạo một thanh kim loại mỏng, được đeo qua đầu và có thể rung động tùy theo màu sắc được phát hiện. Nhìn qua thì thiết bị này chỉ như một thiết bị công nghệ đeo bình thường, nhưng thực chất máy hoạt động như một phần cơ thể anh Harbisson, có chức năng như mũi hoặc 2 tai, giúp anh có khả năng "nghe" những màu sắc mà đôi mắt anh không thấy được.
Harbisson chia sẻ trở thành một "cyborg" đồng nghĩa rằng công nghệ là một phần định danh của mình. Lý giải về thiết bị độc đáo giúp anh khắc phục khiếm khuyết thể chất, Harbisson cho biết thiết bị này giúp anh cảm nhận màu sắc từ tia hồng ngoại đến tia cực tím, thông qua những rung động trong đầu sau đó trở thành âm thanh, vì vậy anh thật sự có thể "nghe thấy" màu sắc. Ban đầu, anh cũng gặp khó khăn khi làm quen với thiết bị vì bộ máy đó không nói rõ rằng đó là màu gì (xanh, đỏ, tím hay vàng...) mà chỉ có những rung động nhưng đến nay, thiết bị đã trở thành một phần nhận thức của anh Harbisson.
Thông thường, con người nghe được âm thanh thông qua dẫn truyền không khí với sóng âm thanh đi qua tai ngoài và tai giữa, làm cho màng nhĩ trong rung động. Tuy nhiên, thiết bị này được cấy trực tiếp vào hộp sọ của anh Harbisson nên các rung động được truyền thẳng qua xương hay hộp sọ đến tai trong. Việc màu sắc được "nghe" thấy như âm thanh đồng nghĩa với việc anh Harbisson sẽ nghe thấy cả hai, kể cả lúc nghe nhạc hay diễn thuyết, với mỗi âm tiết có tần số liên quan đến màu sắc.
Dù anh Harbisson là người đầu tiên "nghe" được tần số màu sắc dưới dạng nốt nhạc nhưng việc dẫn truyền âm qua xương đã được ứng dụng từ rất lâu, từng trợ giúp nhạc sĩ thiên tài Beethoven khi ông bắt đầu bị mất thính giác. Và khoảng 200 năm sau đó, con người cũng đã tìm ra cách cấy các công cụ hỗ trợ thính giác nhờ kỹ thuật vào hộp sọ.
Không dừng lại ở đó, anh Harbisson đang thử nghiệm một thiết bị mới được thiết kế để đeo ở cổ, giúp cảm nhận dòng chảy thời gian và chuẩn bị tiến hành cuộc thử nghiệm dự kiến kéo dài 1 năm về cách hoạt động của thiết bị thậm chí có thể thay đổi cảm nhận về thời gian nhanh hoặc chậm hơn. Anh Harbisson cho biết đây mới chỉ được thử nghiệm như một loại thiết bị đeo, do việc cấy máy móc với cơ thể con người có thể tồn tại những rủi ro chưa được phát hiện.
Bố sung sướng khi lần đầu thấy được màu sắc cảnh vật xung quanh Người bố bị mù màu suốt 66 năm đã không kìm nén được cảm xúc khi vợ con tặng cặp kính để nhìn thấy được màu sắc của cảnh vật xung quanh.
