Biến tướng xe hợp đồng

Sau nhiều đợt ra quân xử lý rầm rộ của các cơ quan chức năng, tình trạng xe dừng – đậu – đón – trả khách không đúng nơi quy định tạm lắng xuống. Tuy nhiên hiện nay, tình trạng này đang “bùng phát” trở lại.

Hiện hàng chục nhà xe với hàng trăm lượt xe ra vào các quận trung tâm TPHCM đón – trả khách trên nhiều tuyến đường dưới dạng “xe hợp đồng” nhưng thực chất là chạy tuyến cố định, ảnh hưởng tiêu cực tới trật tự an toàn giao thông.

Chỗ nào cũng có thể là… “bến xe”

Hành khách đi về các tỉnh miền Đông, miền Tây Nam bộ hay các tỉnh Tây Nguyên, miền Trung, miền Bắc đến khu vực đường Lê Hồng Phong, Nguyễn Chí Thanh, Sư Vạn Hạnh, Hùng Vương, Nguyễn Duy Dương… trên địa bàn các quận 1,5,10… là có hàng chục văn phòng của các hãng xe phục vụ “tận răng” với rất nhiều loại xe từ 16, 25 đến 30 chỗ, thậm chí xe 45 chỗ, hoạt động liên tục hàng ngày từ mờ sáng đến khuya. Cùng với đó, hàng loạt taxi, xe hợp đồng dưới 9 chỗ cũng liên tục tới khu vực này dừng đậu chở khách, giao nhận hàng, bát nháo không khác gì một bến xe thu nhỏ.

Quan sát cụ thể tại khu vực đường Sư Vạn Hạnh, chúng tôi thấy cứ 15-20 phút lại có nhiều xe khách Thịnh Phát rà rà tấp vào sát vỉa hè, dù chưa dừng hẳn nhưng cửa xe đã mở để hành khách nhanh chóng lên xe. Đây là hành vi rất nguy hiểm cho hành khách. Trong chưa đầy 5 phút sau khi đón khách, các xe này rẽ vào đường Hùng Vương hướng về miền Tây Nam bộ thẳng tiến. Quy trình đón trả khách cứ thế lặp đi lặp lại bất chấp biển báo cấm dừng, đậu trên nhiều tuyến đường. Nhiều thời điểm, xe trước chưa đi, xe sau đã tới, xếp thành hàng từ 4-6 chiếc để dừng chờ đón khách. Cách đó không xa, tại số 97I đường Nguyễn Duy Dương, phường 9, quận 5, cứ khoảng 30 phút là có xe của hãng Võ Cúc Phương chạy tuyến TPHCM – Long Khánh, tỉnh Đồng Nai tấp vào, dừng lại khoảng 4 phút vừa trả khách vừa đón khách lên. Đón, trả khách xong những xe này di chuyển ra hướng đường Trần Phú, Nguyễn Thị Minh Khai rồi tới xa lộ Hà Nội hướng về cầu Đồng Nai.

Ông Lâm Quang Mạnh cư ngụ gần nhà xe Võ Cúc Phương trên đường Nguyễn Duy Dương cho biết: “Ngày trước nhiều nhà xe còn chạy loại 16 chỗ cho nhỏ gọn, giả làm xe trung chuyển để qua mặt cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông, giờ dùng luôn xe 30 chỗ, thậm chí 45 chỗ, xe giường nằm. Các xe này chạy ngang nhiên trên nhiều tuyến đường ở quận 5, quận 10, xung quanh sân vận động Thống Nhất và miễn có khách là tấp vào đón”.

Quan sát của phóng viên cho thấy, quanh các tuyến đường trên trong phạm vi bán kính chưa đến 1km có tới hơn chục địa điểm “xe hợp đồng vận chuyển hành khách, hàng hóa” đi các tỉnh miền Tây Nam bộ, miền Đông Nam bộ, Tây Nguyên, miền Trung” như nhà xe Khải Hoàn, Thảo Châu, Biển Việt Xanh, Hải Duyên, Ngọc Quý, Duy Quý, Tân Lập Thành, Phú Vĩnh Long, Huỳnh Đạt, Toàn Thắng, Kim Mạnh Hùng, A Lâm, Cường Thủy… Tất cả các nhà xe này đều có điểm chung là tập trung khách tại một điểm rồi đúng giờ, đưa xe đến rước. Quy trình đón khách diễn ra không quá 5 phút khi xe dừng. Tần suất hoạt động của xe khách thuộc những hãng này dày đặc. Nhiều xe dùng chiêu bật xi-nhan khẩn cấp nhằm qua mặt ngành chức năng để dừng dưới lòng đường đón khách và xếp dỡ hàng hóa.

Theo nhiều người dân ở đây, lượng xe chạy đón khách ngang nhiên như vậy ngày càng nhiều. Trước đây, chỉ có vài nhà xe, hiện nay thấy “ai cũng chạy được” nên rất nhiều nhà xe đã lập “trạm” đón trả khách tại đây. Hoạt động đưa đón khách nhiều nơi trong khu vực ngày càng rầm rộ.

Truy trách nhiệm cán bộ địa bàn

Trước bức xúc của người dân, Sở GTVT TPHCM đã cắm biển cấm dừng, đậu trên một số khu vực, thậm chí dùng biện pháp kỹ thuật như xây bít các khoảng trống trên vỉa hè ở đường Trần Phú, quận 5 để xe không thể tấp vào đón trả khách như trước đây. Thế nhưng, như chúng tôi đã phán ảnh ở trên, tình trạng đón, trả khách sai quy định ở khu vực trên không hề thuyên giảm.

Xe đậu dưới lòng đường Hùng Vương, quận 5 chờ đón khách về các tỉnh

Thực ra, lập lại trật tự vận tải đã được TPHCM tiến hành hơn 20 năm nay. Rất nhiều lần lực lượng thanh tra giao thông và cảnh sát giao thông được giao nhiệm vụ rà soát, xử lý nghiêm các điểm dừng, đón xe trái phép, sai phép, những xe đón khách không đúng quy định. Trong nỗ lực chấn chỉnh vấn đề này, công tác giữ gìn trật tự an toàn giao thông, không để hình thành điểm đưa đón khách sai phép, trái phép được giao về cho chính quyền địa phương phối hợp cùng cơ quan chức năng. Thậm chí, ngành giao thông còn đặt vấn đề “sống chung với xe dù, bến cóc” bằng việc cho mở một số điểm đón, trả khách trong nội đô. Tất nhiên, những điểm này phải được ngành chức năng thẩm định, không ảnh hưởng tới trật tự an toàn giao thông chung mới được cấp phép.

Thế nhưng, mọi việc chỉ lắng xuống khi lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, xử phạt gắt gao và khi ngành chức năng có phần “nới lỏng” là tình trạng này xuất hiện trở lại. Do đó, nhiều chuyên gia giao thông nhận định nguyên nhân của tình trạng xe khách lại hoạt động bát nháo như hiện nay có thể do dịch bệnh diễn biến phức tạp, ngành chức năng bị chi phối bởi nhiều nhiệm vụ khác nên các nhà xe lại lợi dụng kẽ hở để đưa đón khách sai quy định. Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng có tiêu cực, bao che ở đây bởi hầu hết các tuyến đường có xe dừng, đậu đón khách trái phép, sai phép đều có bảng cấm đậu, thậm chí cấm dừng nhưng khi các nhà xe dừng, đậu tràn lan, không thấy bị cơ quan chức năng xử lý? Đó là chưa kể, ở nhiều tuyến đường còn gắn camera giám sát giao thông. Ngành chức năng có thể sử dụng các chứng cứ ghi được để phạt nguội. Do đó, để xảy ra tình trạng xe khách hoạt động bát nháo trong nội đô cần phải truy cứu trách nhiệm các cá nhân, đơn vị phụ trách địa bàn.