Biển Hoa Đông dậy sóng

Vùng biển Hoa Đông vốn không mấy khi yên ả lại dậy lên một đợt sóng căng thẳng mới sau khi Trung Quốc tuyên bố thiết lập Vùng nhận dạng phòng không mới, trong đó bao trùm lên cả khu vực biển có quần đảo tranh chấp với Nhật Bản.

Cả Nhật Bản và Mỹ ngày 23-11 đã đồng loạt lên tiếng phản đối mạnh mẽ việc Trung Quốc đơn phương tuyên bố thiết lập cái gọi là “Vùng nhận dạng phòng không mới” (ADIZ) trên biển Hoa Đông. ADIZ bao trùm lên hầu hết các vùng trời và biển đảo tranh chấp với Nhật Bản, Hàn Quốc, trong đó đặc biệt là quần đảo Senkaku theo cách gọi của Nhật Bản, Điếu Ngư theo cách gọi của Trung Quốc mà hai quốc gia này đều tuyên bố chủ quyền.

Trước đó, cùng ngày 23-11, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã công bố việc lập ADIZ trên biển Hoa Đông, kèm theo các quy định áp dụng tại khu vực này. Thông báo của Bộ Quốc phòng Trung Quốc nêu rõ tất cả các máy bay qua lại vùng trời, gồm cả quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, phải thông báo trước kế hoạch bay; trả lời “lập tức với thái độ chừng mực” qua sóng radio khi nhận được các yêu cầu nhận dạng từ nhà chức trách Trung Quốc; giữ liên lạc trong suốt quá trình bay; máy bay phải gắn logo và cờ hiệu rõ ràng…

Thông báo Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng cho biết các quy định trên có hiệu lực từ 10 giờ sáng 23-11 và Trung Quốc sẽ “đưa ra các biện pháp quân sự khẩn cấp” nếu các máy bay bay qua khu vực trên không tuân thủ quy định. Không nêu rõ “biện pháp quân sự khẩn cấp” là gì, song quân đội Trung Quốc tuyên bố “sẵn sàng cứng rắn với tàu thuyền và vật thể bay đi vào khu vực trên” trong khi các chuyên gia quân sự quốc tế không loại trừ khả năng Trung Quốc bắn hạ máy bay nếu xem nó là mối đe dọa.

Trung Quốc từng đưa ra nhiều đe dọa để tuyên bố chủ quyền trong khu vực tranh chấp trên biển Hoa Đông, đặc biệt là với Nhật Bản, nhưng đây là lần đầu tiên Bắc Kinh công bố một biện pháp cứng rắn về quân sự. Chính vì thế mà cả Nhật Bản và Mỹ đã ngay lập tức ra tuyên bố phản ứng hết sức mạnh mẽ.

Đại diện Bộ Ngoại giao Nhật Bản tuyên bố không bao giờ chấp nhận ADIZ, đồng thời nhấn mạnh rằng hành động của Trung Quốc là “cực kỳ nguy hiểm” và “có thể dẫn tới những vụ việc không lường trước được”, làm gia tăng tình hình căng thẳng hiện nay trong quan hệ hai nước. Bộ Ngoại giao Mỹ, Hội đồng An ninh Quốc gia và Lầu năm góc cùng lên tiếng cho rằng đây là hành động “hết sức nguy hiểm” nhằm “gây bất ổn để thay đổi hiện trạng trong khu vực” của Trung Quốc.

Khu vực biển Hoa Đông vốn rơi vào tình trạng căng thẳng sau khi Chính phủ Nhật Bản quốc hữu hóa 3 trong số 5 đảo chính trong quần đảo Senkaku/Điếu Ngư hồi tháng 9-2012. Kể từ đó, quan hệ giữa hai cường quốc này đã xấu đi rất nhanh trong khi gia tăng mạnh lực lượng quân sự, gồm tàu chiến, tàu tuần tra, máy bay… ở khu vực tranh chấp.

Theo giới quan sát, hành động của Trung Quốc còn có thể kéo theo sự dính líu của Mỹ, tiềm ẩn những hệ quả khôn lường. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel nhấn mạnh rằng Washington sẽ bảo vệ đồng minh nếu khu vực này bị tấn công quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nằm trong hiệp ước an ninh Mỹ – Nhật, đồng thời đe dọa với khoảng 70.000 binh sĩ ở Nhật Bản và Hàn Quốc, Mỹ không bao giờ chấp nhận ADIZ của Trung Quốc.

Theo ANTĐ