Biển Đông: Trung Quốc và “mưu kế” mới?
An ninh hàng hải ở Biển Đông đang bị ảnh hưởng bởi hai diễn biến chính. Diễn biến đầu tiên là căng thẳng mới nổi lên giữa Philippines và Trung Quốc ở bãi cạn Scarborough từ cuối tháng 8. Diễn biến thứ hai là những cuộc tham vấn chính thức ban đầu về một Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông giữa Trung Quốc và Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á hồi giữa tháng 9.
Ảnh minh hoạ
Cô lập Philippines
Kể từ khi cuộc đối đầu giữa Trung Quốc và Philippines ở bãi cạn Scarborough bùng lên hồi tháng 4 năm 2012, Bắc Kinh đã theo đuổi chính sách cô lập Manila khỏi các nước ASEAN khác. Ví dụ như tân Ngoại trưởng Vương Nghị của Trung Quốc đã thẳng thừng bỏ qua Philippines trong lịch trình hai chuyến công du đến khu vực trong năm nay.
Hồi tháng 8 mới đây, Trung Quốc và Philippines còn rơi vào một cuộc tranh cãi ngoại giao liên quan đến việc Tổng thống Aquino tham dự Triển lãm Trung Quốc-ASEAN lần thứ 10 diễn ra ở Nam Ninh từ ngày 3-6/9. Tại triển lãm lần này, Philippines được xác định là “quốc gia danh dự” và theo thông lệ, nước chủ nhà Trung Quốc phải đón tiếp nguyên thủ quốc gia của nước đó.
Tuy nhiên, vào ngày 28/8, ngay sau khi Tổng thống Aquino thể hiện ý định đến tham dự triển lãm ở Trung Quốc thì Bắc Kinh đã phũ phàng lên tiếng từ chối chuyến thăm này, đề nghị lùi chuyến thăm “vào một thời điểm thích hợp hơn”. Theo các nguồn tin từ Philippines, Trung Quốc đã đòi Philippines rút vụ kiện tranh chấp Biển Đông, coi đó là một điều kiện cho chuyến thăm của ông Aquino. Tổng thống Philippines đương nhiên không chấp nhận điều này và vì thế chuyến thăm của ông đến Trung Quốc đã bị từ chối.
Trong bối cảnh những lùm xùm trên, căng thẳng mới lại bùng lên trong quan hệ giữa hai nước Trung Quốc và Philippines khi Bộ trưởng Quốc phòng Voltaire Gazmin hôm 3/9 lên tiếng tố cáo Trung Quốc đem đến bãi cạn Scarborough một loạt khối đá bê tông. Ông này còn đưa ra một loạt bức ảnh chụp bãi cạn Scarborough được chụp hôm 31/8 để chứng minh lời cáo buộc của mình. Những bước ảnh đó được chụp lúc thuỷ triều xuống thấp và để lộ ra hàng chục khối đá bê tông ở bãi cạn Scarborough cùng với 3 con tàu của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Trung Quốc.
Bộ trưởng Gazmin cho rằng, những khối đá bê tông được đặt ở khu vực tranh chấp đó có thể là bước chuẩn bị cho một dự án xây dựng ở đây. Điều này vi phạm Tuyên bố về Ứng xử của Các bên ở Biển Đông (DOC) được ký kết năm 2002 giữa Trung Quốc và ASEAN. Ông Gazmin cũng cho biết, ông không chắc chắn những khối đá đó được chuyển đến bãi cạn Scarborough khi nào. Các nguồn tin ở Philippines dự đoán, những khối đá này có thể được sử dụng để làm hàng rào quây khu vực cho các tàu cá Trung Quốc đánh bắt hải sản. Một nguồn tin giấu tên của Philippines cho hay, “những khối đá và cột bê tông dường như được Trung Quốc thả xuống bãi cạn Scarborpough từ một chiếc máy bay”.
Video đang HOT
Một ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Gazmin đưa ra lời tố cáo trên, Ngoại trưởng Philippines Alberto del Rosario cáo buộc rằng, Trung Quốc đang cố tình chiếm đóng các bãi cạn, bãi đá ở Biển Đông trước khi một Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) chính thức được thông qua và được thực thi. Hành động đó đặt “khu vực vào tình trạng nguy hiểm xét về yếu tố hoà bình và sự ổn định”, ông Del Rosario đã nói như vậy.
Phản ứng trước những cáo buộc của phía Manila, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cho rằng, Philippines không hành động “phù hợp với thực tế” đồng thời nhấn mạnh bãi cạn Scarborough là “lãnh thổ không thể tách rời” của Trung Quốc.
“Ve vãn” ASEAN
Ngay sau khi ông Tập Cận Bình lên làm Chủ tịch nước và ông Vương Nghị ngồi vào vị trí Ngoại trưởng hồi tháng 3, Trung Quốc đã phát đi tín hiệu về một sự thay đổi đầy khôn khéo trong quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á. Một tháng sau đó, tại cuộc họp Tham vấn Quan chức Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 19, phía Trung Quốc đã bất ngờ thông báo sẵn sàng ngồi vào bàn thảo luận với ASEAN về một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông vào cuối năm nay.
Có hai lý do có thể giải thích cho sự thay đổi bất ngờ của Bắc Kinh nói trên. Thứ nhất, giới lãnh đạo Trung Quốc được cho là đã đánh giá chính sách cũ về Biển Đông của họ phản tác dụng. Họ đang tìm cách bảo vệ mối quan hệ ASEAN-Trung Quốc khỏi những ảnh hưởng xấu từ các cuộc tranh chấp nóng bỏng ở Biển Đông hiện nay. Thứ hai, Trung Quốc đang phải đối diện với một ASEAN đoàn kết hơn. Năm nay, Brunei tiếp nhận chức Chủ tịch luân phiên ASEAN và đang dành ưu tiên cho việc khởi động các cuộc thảo luận với Trung Quốc về COC. Thái Lan, với tư cách là điều phối viên trong quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN, cùng với Indonesia đều bắt đầu thể hiện vai trò tích cực hơn trong vấn đề tranh chấp ở Biển Đông.
Như vậy, Trung Quốc khó lòng có thể tránh được việc ngồi vào bàn thảo luận về COC như họ đã làm trong suốt thời gian qua. Bắc Kinh đã phản ứng bằng cách phái Ngoại trưởng Vương Nghị đến Đông Nam Á hai lần để thăm dò các đối tác trong khu vực và để chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN-Trung Quốc vào tháng 10 này. Chuyến công du đầu tiên hồi cuối tháng 4 và đầu tháng 5 bao gồm các chặng dừng chân là Thái Lan, Indonesia, Singapore và Brunei. Trong chuyến thăm lần thứ hai hồi tháng 8 vừa rồi, ông Vương Nghị đã đến Malaysia, Thái Lan, Lào và Việt Nam.
Mặc dù thể hiện thiện chí sẵn sàng thảo luận về COC nhưng Trung Quốc được tin là sẽ tìm cách trì hoãn tiến trình này. Giới phân tích nhận định, Trung Quốc chỉ đồng ý thảo luận về COC để ve vuốt ASEAN, để làm dịu căng thẳng chứ thực tâm chưa hề muốn tìm kiếm một bộ quy tắc ứng xử có tính ràng buộc thực sự. Nước này còn muốn thay đổi nguyên trạng ở các khu vực tranh chấp trước khi một bản COC ra đời và được đưa vào thực thi. Bản thân, Ngoại trưởng Vương Nghị từng tuyên bố, việc các nước muốn nhanh chóng có COC là điều “không thực tế”.
Theo_VnMedia
Biển Đông: Philippines quyết không lùi
Trong một nỗ lực thể hiện quyết tâm không lùi bước trước Trung Quốc trong cuộc tranh chấp ở Biển Đông, giới chức Philippines mới đây cho biết, họ đang thảo luận về khả năng gỡ bỏ các khối bê tông được cho là của Trung Quốc thả xuống bãi cạn Scarborough. Đây là thông tin vừa được một quan chức quân sự cấp cao của Philippines tiết lộ hồi cuối tuần trước.
Hải quân Philippines tăng cường năng lực tuần tra ở Biển Đông bằng việc mua sắm thêm tàu chiến, vũ khí mới.
Tư lệnh Hải quân Philippines - Phó Đô đốc Jose Luis Alano cho hay, giới chức nước này đang thảo luận về những biện pháp nhằm dỡ bỏ những khối bê tông mà họ vừa phát hiện ở bãi cạn Scarborough trong tháng này. Tuy nhiên, ông Alano từ chối cho biết chi tiết kế hoạch của Manila.
"Đến thời điểm này, chúng tôi vẫn còn đang thảo luận về kế hoạch dỡ bỏ những khối bê tông đó. Về việc chúng tôi sẽ làm thế nào, tôi không muốn nói trước gì về quyết định của chúng tôi", Tư lệnh Hải quân Alano cho các phóng viên biết khi được hỏi về việc liệu Philippines có kế hoạch gì để dỡ bỏ những khối đá bê tông ở bãi cạn Scarborough hay không.
Ông Alano nhấn mạnh, Philippines chưa đánh mất bãi cạn Scarborough dù cho Trung Quốc có mang hàng chục khối bê tông đến đây để chuẩn bị tiến hành một dự án xây dựng ở khu vực tranh chấp này.
"Cái mà Philippines đang làm là giải quyết cuộc tranh chấp thông qua tòa án quốc tế và đây là lúc cộng đồng quốc tế đang thảo luận về vấn đề. Chúng tôi có lý lẽ rất mạnh mẽ về việc này và mọi việc đang được Bộ Ngoại giao xúc tiến", Tư lệnh Hải quân Philippines cho biết.
Theo lời Phó Đô đốc Alano, khu vực bãi cạn Scarborough hiện đang được đặt trong tình trạng giám sát chặt chẽ kể từ sau khi lực lượng của Philippines phát hiện những khối bê tông được đem đến thả ở đây. "Tình hình đang được theo dõi chặt chẽ nhưng bây giờ nhiệm vụ đó đang được thực hiện bởi Hội đồng An ninh Quốc gia", ông Alano nói thêm.
Khi được hỏi liệu Philippines có bàn với đồng minh Mỹ về diễn biến mới nhất nói trên, ông Alano cho biết, vấn đề đã được đưa ra thảo luận giữa họ.
Trước đó, trong những ngày đầu tháng 9, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin đã lên tiếng tố cáo Trung Quốc đem một loạt khối đá bê tông đến thả ở khu vực bãi cạn Scarborough đang nằm trong tranh chấp giữa hai nước ở Biển Đông. Phía Philippines cho biết, trong các chuyến bay do thám, Hải quân nước này phát hiện, Trung Quốc đã đặt ít nhất 75 khối bê tông khá lớn nằm rải rác ở khu vực rộng khoảng 2 héc ta ở bãi cạn Scarborough. Mỗi khối bê tông ước lượng khoảng hơn 0,6x0,6m.
Manila tin rằng, sự xuất hiện của hàng loạt khối đá bê tông ở bãi cạn Scarborough báo hiệu việc Trung Quốc sắp tiến hành một dự án xây dựng ở đây. Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cáo buộc, Trung Quốc đang có kế hoạch chiếm đóng một loạt bãi đá và bãi cạn ở Biển Đông để bành trướng lãnh thổ trước khi một bộ quy tắc ứng xử trong khu vực còn gọi là CoC chính thức có hiệu lực.
Ông Rosario cho biết, Philippines sẽ tiếp tục gửi văn bản phản đối qua con đường ngoại giao đến Trung Quốc.
Trong lúc này, Trung Quốc vẫn khăng khăng bác bỏ những cáo buộc của Philippines về việc họ đã thả những khối đá bê tông một cách bất hợp pháp xuống bãi cạn Scarborough. "Khu vực đó nằm trong các quyền và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc. Nó không nằm trong sự tranh chấp", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã phát biểu như vậy.
Hiện tại, giới chức an ninh Philippines vẫn kín như bưng về kế hoạch sẽ làm gì để ngăn cản Trung Quốc chiếm bãi cạn Scarborough. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Philippines tuyên bố đầy cứng rắn rằng, nước này sẽ không để tái diễn kịch bản như ở bãi Đá Vành Khăn trước đây.
Đá Vành Khăn là rạn san hô thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng đang bị tranh chấp bởi Trung Quốc, Philippines và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Hiện tại, Trung Quốc đã chiếm bãi Đá Vành Khăn sau khi xây dựng các cơ sở hạ tầng ở đây. Bãi Đá Vành Khăn hiện giờ đang trở thành căn cứ hoạt động tích cực nhất và cũng là trung tâm chỉ huy của Hải quân Trung Quốc ở Biển Đông.
Bãi cạn Scarborough là nơi chứng kiến cuộc chạm trán giữa tàu chiến lớn nhất của Philippines với hai tàu hải giám Trung Quốc hồi tháng 4 năm ngoái. Sau vụ va chạm trên, hai nước Philippines và Trung Quốc rơi vào một cuộc khủng hoảng trầm trọng. Trong suốt thời gian hơn một năm qua, tàu Trung Quốc nhất quyết không chịu rút khỏi bãi cạn Scarborough bất chấp nước này có thỏa thuận với Philippines về việc rút toàn bộ tàu thuyền hai bên ra khỏi khu vực sau cuộc đối đầu căng thẳng nói trên. Điều đáng nói là, Trung Quốc hiện giờ đang kiểm soát bãi cạn Scarborough. Tàu thuyền Trung Quốc đã phong tỏa nơi này bất chấp sự phản đối quyết liệt qua con đường ngoại giao của phía Manila.
Bãi cạn Scarborough nằm cách đảo chính Luzon của Philippines chỉ khoảng 230km. Trong khi đó, khu vực đất liền gần nhất của Trung Quốc là tỉnh Hải Nam cũng cách bãi cạn Scarborough đến 1.200km. Bãi cạn này thực chất chỉ là một bãi đá nhưng vị trí của nó chứa đựng ý nghĩa kinh tế và chính trị rất lớn. Nằm trên Biển Đông, bãi cạn Scarborough là một khu vực chiến lược cho các chiến dịch quân sự. Ngoài ra, các nhà khoa học còn dự đoán, nơi đây có thể chứa những nguồn trữ lượng dầu mỏ tiềm năng.
Những diễn biến trên diễn ra trong bối cảnh Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hôm qua vừa thông báo về các cuộc gặp giữa nước này với ASEAN vào dịp cuối tuần nhằm bàn về vấn đề Biển Đông. Trung Quốc trong những năm gần đây đang gây sóng gió trong khu vực khi lên tiếng đòi chủ quyền một cách thái quá đối với gần như toàn bộ khu vực Biển Đông chiến lược và giàu tài nguyên. Đây là điều không được chấp nhận bởi cả cộng đồng quốc tế lẫn các nước có lợi ích liên quan trực tiếp trong khu vực.
Theo_VnMedia
Philippines bị Trung Quốc tố "ngược" chuyện Biển Đông Trung Quốc hôm nay (5/9) đã tố ngược Philippines cố tình khuấy tung căng thẳng trong cuộc tranh chấp các bãi đá, bãi cạn ở Biển Đông, nói rằng Manila đang "gây rối không vì lý do gì ở vùng lãnh thổ thực chất thuộc Trung Quốc". Tàu chiến Trung Quốc hiện diện ở bãi cạn Scarborough. Tranh chấp Biển Đông leo thang...