Biển Đông: Trung Quốc ngỡ ngàng trước động thái “lạ” của Tổng thống Philippines?

Trung Quốc có lẽ sẽ không tránh khỏi cảm giác bất ngờ khi phải đối mặt với sự cứng rắn khác thường mà Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thể hiện trong những ngày qua trong vấn đề Biển Đông.

Tổng thống Philippines Duterte

Tổng thống Philippines Duterte hôm qua (21/8) đã ám chỉ rằng ông sẽ hủy bỏ cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nếu như ông không được đề cập đến phán quyết của tòa án quốc tế về tranh chấp Biển Đông trong cuộc gặp này.

Phát biểu tại lễ khánh thành một nhà máy điện mặt trời ở tỉnh Romblon, miền trung Philippines, Tổng thống Duterte cho biết: “Họ nói vấn đề đó sẽ không được đề cập đến. Tôi đã nói không. Nếu tôi không được phép nói về bất kỳ điều gì tôi muốn với tư cách là Tổng thống của một quốc gia có chủ quyền thì chúng tôi thà không nói chuyện còn hơn”. Ông Duterte còn nhấn mạnh: “Đừng tìm cách kiểm soát miệng của tôi bởi đó là món quà từ Chúa”.

Nhà lãnh đạo Philippines không nói rõ “họ” là ai. Tuy nhiên, những phát biểu của ông Duterte rõ ràng ám chỉ đến Trung Quốc. Ông Duterte dự kiến sẽ có chuyến thăm thứ 5 đến Trung Quốc vào ngày 28/8.

Tổng thống Duterte được cho là đã nói với phía Trung Quốc rằng: “Dù các bạn thích hay không, dù điều đó làm các bạn vui hay không, giận hay không thì tôi xin lỗi. Nhưng chúng ta phải nói về phán quyết của tòa án”.

Trước đó một ngày, hôm 20/8, Tổng thống Philippines Duterte đã thẳng thừng cảnh báo những tàu nước ngoài sẽ bị đối xử ‘không thân thiện’ nếu họ dám đi vào vùng lãnh hải của Philippines mà không xin phép. Đây rõ ràng là lời cảnh báo trực tiếp mà Tổng thống Duterte muốn nhắn gửi đến Trung Quốc trước việc nước này triển khai hàng loạt tàu chiến đến khu vực cách bờ biển của Philippines có vài km.

Những phát biểu cứng rắn của ông Duterte trong hay ngày qua có thể khiến Bắc Kinh bất ngờ, bởi lâu nay Nhà lãnh đạo Philippines vẫn cố gắng giữ lập trường mềm mỏng nhất có thể với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông. Tòa án Trọng tài Thường trực đã ra phán quyết có lợi cho Philippines trong vấn đề Biển Đông từ hồi tháng 7/2016. Tuy nhiên, ông Duterte luôn tránh nói đến phán quyết này nhằm duy trì một mối quan hệ tốt đẹp giữa Bắc Kinh và Manila.

Tuy nhiên, lập trường của ông Duterte gần đây đã thay đổi và nó diễn ra trong bối cảnh Nhà lãnh đạo Philippines đang phải đối mặt với những lời chỉ trích ở trong nước. Ông này bị những người chỉ trích cáo buộc là “bị động” trước hàng loạt những động thái khiêu khích của Trung Quốc chỉ để đổi lấy mối quan hệ làm ăn với Bắc Kinh dù cho những lời hứu hẹn đầu tư từ Trung Quốc đang dần giảm đi.

Sự thay đổi của Tổng thống Duterte xuất phát từ việc Trung Quốc gần đây có nhiều hành động quá đà và vi phạm luật ở Biển Đông. Trước sự leo thang trong hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, chính quyền của Tổng thống Duterte đã không thể ngồi yên. Manila trong thời gian qua liên tiếp có những phản ứng mạnh.

Hồi tháng Sáu, ở Philippines đã nổi lên một làn sóng phẫn nộ khi tàu Trung Quốc đâm vào tàu cá của Philippines và bỏ mặc số phận của các ngư dân Philippines trên con tàu đang chìm dần. Theo lời tố cáo của phía Philippines, một tàu của Trung Quốc đã đâm vào một con tàu đang neo đậu của họ vào đêm ngày 9/6. Sau khi đâm tàu của Philippines, Trung Quốc đã bỏ mặc các ngư dân của Philippines khi con tàu đang chìm dần ở Bãi Cỏ Rong (Reed Bank). Rất may, con tàu này cùng các ngư dân trên tàu đã được tàu của Việt Nam cứu giúp và thoát nạn.

Sau vụ việc, Manila đã lên án kịch liệt hành động của phía Trung Quốc. Trung Quốc tiếp tục khiến Philippines tức giận khi các tàu chiến và tàu khảo sát của Trung Quốc đi lại tự do trong vùng biển của Philippines như đi trong “ao nhà”. Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana mới đây đã yêu cầu Bắc Kinh giải thích về hành động của các tàu khảo sát và tàu chiến khi đi qua vùng biển của Philippines, cáo buộc Trung Quốc có hành vi “dọa dẫm, bắt nạt” Philippines.

Kiệt Linh (tổng hợp)

Theo vnmedia