Biển Đông trong cuộc gặp thượng đỉnh Obama-Tập Cận Bình
Trung Quốc dường như đang thực hiện các bước đi mới nhằm xây dựng các đường băng trên 2 đảo nhân tạo thuộc quần đảo Trường Sa ở Biển Đông, ngay trước chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Washington vào ngày 24/9.
Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình tại thượng đỉnh APEC tháng 11/2014 (Ảnh: Getty)
Theo Washington Post, các bức ảnh vệ tinh được chụp ngày 7/9 cho Trung tâm nghiên cứu quốc tế và chiến lược (CSIS) tại Washington cho thấy Trung Quốc đang san phẳng nền đất để phục vụ việc xây dựng một đường băng tại bãi Xu Bi, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Trên bãi Vành Khăn, Trung Quốc cũng san lấp một khu vực dài khoảng 3.000 m, một tiến trình y hệt như những gì Trung Quốc đã làm trước đó tại bãi Xu Bi và đảo Phú Lâm (thuộc quần đảo Hoàng Sa), nơi một sân bay đã được hoàn thành.
Việc xây dựng mới chắc chắn sẽ gây căng thẳng trong cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng này. Washington đã hối thúc Bắc Kinh ngừng hoạt động trong khu vực, và Bắc Kinh cho biết hồi tháng 8 rằng đã ngừng cải tạo đất. Tuy nhiên, các bức ảnh vệ tinh cho thấy việc xây dựng vẫn tiếp tục.
“Chính phủ Trung Quốc nói đã cơ bản hoàn thành việc cải tạo đất, nhưng rõ ràng là không”, Washington Post dẫn lời ông Michael J. Green, một phó giám đốc tại CSIS và cựu lãnh đạo cấp cao về các vấn đề châu Á tại Hội đồng an ninh quốc gia dưới thời Tổng thống Mỹ George W. Bush.
“Đây là một thách thức với Nhà Trắng”, ông Green cho biết thêm. “Họ có thể nói về vấn đề này như thế nào? Liệu họ có nói “Đừng quân sự hóa các đảo”, nếu biết rằng Trung Quốc vẫn làm vậy? Liệu họ sẽ nói: “Đừng tiếp tục xây dựng”, khi rõ ràng Bắc Kinh sẽ tiếp tục?”.
Ông Green cho hay, các quan chức Trung Quốc đã chia sẻ một cách riêng tư với ông rằng Trung Quốc có ý định sẽ quân sự hóa các đảo bằng máy bay, các vũ khí phòng không và các tàu quân sự. Điều này sẽ cho phép không quân Trung Quốc “có khả năng kiểm soát trên không chồng lấn ở Biển Đông, và không chỉ từ một sân bay mà là 3″.
“Trung Quốc sẽ không ngăn chặn chính sách khẳng định tự do hàng hải của Mỹ, nhưng sẽ biến nó trở thành một hoạt động phức tạp hơn nhiều”, ông Green nhận định.
Nhà Trắng hiện chưa có bình luận gì về các thông tin trên.
“Chúng tôi lưu ý tới một tuyên bố của Trung Quốc hồi tháng 8 rằng nước này đã ngừng việc cải tạo đất. Cùng lúc đó, cũng Trung Quốc cũng khẳng định ý định tiếp tục xây dựng các cơ sở, trong đó có phục vụ mục đích phòng thủ quân sự”, phát ngôn viên Lầu Năm Góc Bill Urban nói. “Chúng tôi chưa rõ liệu họ đã ngừng hay chưa, và sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình”.
“Nhưng cách duy nhất để giảm căng thẳng là ngừng các hành động đơn phương, gây mất ổn định. Các ý định công khai của Trung Quốc với trình này, và việc tiếp tục xây dựng, sẽ không giảm căng thẳng và không đi đến một giải pháp ngoại giao có ý nghĩa”, ông Urban nhấn mạnh.
Các ứng viên tổng thống kêu gọi hủy quốc tiệc
Video đang HOT
Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền hầu như toàn bộ Biển Đông, chồng lấn lên các tuyên bố chủ quyền của các nước láng giềng. Chính quyền Obama đã hối thúc Trung Quốc giải quyết các tranh chấp này bằng biện pháp hòa bình thông qua ASEAN.
Việc Trung Quốc xây dựng công trình mới ở Trường Sa diễn ra trong bối cảnh các chỉ trích chính trị ngày càng gia tăng tại Mỹ về chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Vài ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa nói rằng bữa quốc tiệc chiêu đãi ông Tập nên bị hủy bỏ, do các bất đồng liên quan tới Biển Đông, tấn công mạng, các luật hạn chế mới đối với các tổ chức phi chính phủ hoạt động ở Trung Quốc, đánh cắp sỡ hữu trí tuệ, và những bất đồng chưa được giải quyết về nhân quyền.
Ủy ban quân vụ Thượng viện Mỹ có kế hoạch tổ chức các cuộc điều trần vào tuần tới, với sự tham gia của ông David Shear, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề an ninh châu Á-Thái Bình Dương, và Đô đốc Harry B. Harris, người đứng đầu Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ.
“Nếu Trung Quốc đang xây thêm 2 đường băng tại bãi Xu Bi và Vành Khăn, điều đó chứng tỏ 2 điều”, Thượng nghị sĩ John McCain, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện, cho hay. “Thứ nhất, việc cải tạo đất vẫn tiếp tục dù Bắc Kinh khẳng định điều ngược lại. Thứ hai, điều đó cho thấy ý định rõ ràng của Trung Quốc nhằm quân sự hóa quần đảo Trường Sa với sức mạnh không quân, sử dụng 3 đảo nhân tạo khác nhau”, ông McCain nói.
“Với các radar và tên lửa đất đối không, Trung Quốc sẽ có khả năng thực thi một vùng nhận dạng phòng không và khiến Biển Đông trở nên nguy hiểm nếu Trung Quốc muốn làm vậy”, ông McCain nhấn mạnh.
Cùng lúc đó, 5 tàu hải quân Trung Quốc hồi tuần trước đã đi qua eo biển Bering, ngay gần bờ biển Alaska, đúng vào dịp Tổng thống Obama đang ở thăm bang này.
Lầu Năm Góc đã đi đầu trong việc chỉ trích các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông và Hoa Đông. Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter và Đô đốc Harris trước đó đều đưa ra các tuyên bố cứng rắn đối với Bắc Kinh.
Đô đốc Harris và các quan chức khác của Lầu Năm Góc nói rằng Trung Quốc nên tiến hành các hoạt động tự do hàng hải bằng cách đi tàu hoặc bay vào vùng giới hạn 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo của Bắc Kinh.
Tuy nhiên, Nhà Trắng được cho là phản đối các biện pháp cứng rắn như vậy vào lúc này.
“Chúng ta không thể tiếp tục hạn chế hải quân hoạt động trong vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo của Trung Quốc”, Thượng nghị sĩ McCain nói. “Điều này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, cho phép công nhận các đảo nhân tạo của Trung Quốc”.
“Chính quyền Obama sẽ làm gì khi ông Tập Cận Bình tới đây?”, ông Green đặt câu hỏi. “Tôi đoán rằng phía Trung Quốc nhiều khả năng sẽ không chịu lùi bước và ngừng xây dựng”.
An Bình
Theo Dantri
Washington tung đòn "nắn gân" Bắc Kinh
Trong bối cảnh chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên tới Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang cận kề, ngày 30/8, Nhà Trắng ra thông báo cho biết đang cân nhắc áp đặt trừng phạt đối với các công ty và cá nhân của Trung Quốc...
... Mà Washington cho rằng, những đối tượng này đang hưởng lợi từ việc các tin tặc Trung Quốc đánh cắp bí mật thương mại của Mỹ.
Bên cạnh đó, Washington cũng đang cáo buộc Bắc Kinh chủ ý phá giá đồng Nhân dân tệ (NDT) khiến thị trường chứng khoán toàn cầu rơi vào khủng hoảng trong ngắn hạn và gây thâm hụt thương mại có thể lên tới 300 tỉ USD trong dài hạn.
Những nghi ngờ về tin tặc
Theo giới chức Mỹ, Trung Quốc đứng sau các vụ tấn công mạng đánh cắp dữ liệu cá nhân của ít nhất 4,2 triệu viên chức Mỹ đương nhiệm và đã nghỉ hưu. Thông tin mà Mỹ bị đánh cắp gồm đủ loại, từ phác thảo kế hoạch năng lượng hạt nhân tới mã nguồn tìm kiếm, đều có thể trở thành những mối lợi cho các công ty Trung Quốc cũng như vài cá nhân ở nước này.
Nhiều quan chức chính phủ Mỹ và các nhà phân tích mạng nhận định rằng, Trung Quốc đang sử dụng chiến thuật công nghệ cao để xây dựng một cơ sở dữ liệu khổng lồ, nhằm thực hiện các hoạt động gián điệp như theo dõi việc tuyển chọn nhân viên tình báo hoặc xâm nhập vào hệ thống bảo vệ dữ liệu của nhiều nước khác.
Một quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ rằng, Tổng thống Mỹ Barack Obama từng cho biết, nếu ông kí quyết định cho phép sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế chống lại những kẻ tấn công mạng, thì điều này có nghĩa là "chính quyền sẽ theo đuổi một chiến lược toàn diện để đối đầu với những kẻ như vậy".
"Chiến lược đó bao gồm các cam kết ngoại giao, cơ chế thực thi pháp luật, và áp đặt trừng phạt với các cá nhân, tổ chức tham gia vào các hoạt động nguy hại được thực hiện qua mạng", quan chức này cho biết thêm.
Cũng theo vị quan chức trên, các biện pháp trừng phạt, có thể sớm được công bố trong vòng hai tuần tới, sẽ gửi một thông điệp tới Bắc Kinh rằng, Chính phủ Mỹ bắt đầu giáng trả những hoạt động gián điệp kinh tế, đồng thời trấn an các công ty tư nhân Mỹ rằng, chính phủ sẽ đứng về phía họ và không chịu đựng Trung Quốc thêm nữa.
Một báo cáo hồi tháng 8/2015 của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) nêu rõ, các vụ gián điệp kinh tế tăng 53% trong năm 2014 và Trung Quốc là tác giả của phần lớn những vụ này. Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama đã buộc tội 5 sĩ quan Quân đội Trung Quốc về tội đột nhập hệ thống máy tính của một công ty thép lớn và một số hãng khác của Mỹ.
Cố vấn chính về châu Á cho Tổng thống Obama giai đoạn 2009-2011, ông Jeffrey Bader, cho rằng, nhiều khả năng Trung Quốc sẽ trả đũa nếu bị Mỹ trừng phạt. Tuy nhiên, Rob Knake, một cựu quan chức Nhà Trắng, nhận định trừng phạt là một động thái mạnh buộc Trung Quốc phải xem xét lại chính sách của mình.
Cơ quan An ninh Quốc gia, Bộ Tư pháp và Bộ Tài chính Mỹ hăng hái thúc đẩy vấn đề này. Theo giới chức Mỹ, cách tốt nhất là sử dụng nhiều công cụ khác nhau như truy tố, áp đặt các lệnh trừng phạt.
Tổng thống Mỹ Barack Obama (phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Vấn đề biển Đông trước thềm chuyến thăm
Cuối tháng 8, Bộ Quốc phòng Mỹ đã công bố báo cáo về Chiến lược An ninh hàng hải tại châu Á - Thái Bình Dương, trong đó cho rằng, Trung Quốc đang ngày càng hung hăng trên biển Đông khi xây dựng bất hợp pháp các đảo nhân tạo - nơi các quốc gia khác cùng tuyên bố chủ quyền.
Theo đó, Bộ Quốc phòng Mỹ đã nêu ra 3 mục tiêu về biển ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương gồm: bảo vệ quyền tự do trên biển; ngăn chặn xung đột và hăm dọa; và thúc đẩy việc tuân thủ luật pháp quốc tế và các tiêu chuẩn quốc tế.
Theo các chuyên gia, mâu thuẫn và va chạm giữa Mỹ và Trung Quốc trong vấn đề biển Đông khó có thể được giải quyết, sự đối đầu Mỹ - Trung sẽ còn tồn tại trong thời gian tương đối dài và đã gây nguy hại nghiêm trọng tới quan hệ tổng thể của hai nước. Nhiều nhà quan sát thậm chí còn cho rằng, quan hệ Mỹ - Trung đã đạt đến "điểm giới hạn" do đối đầu ở biển Đông.
Về tính nghiêm trọng trong đối đầu ở biển Đông, cho dù không giải quyết được mâu thuẫn, chắc Washington và Bắc Kinh đều mong muốn khống chế sức nóng của sự đối đầu.
Về sách lược cơ bản, Trung Quốc và Mỹ tăng cường mục tiêu hiện thực tác động qua lại để giảm thiểu hoặc khống chế sự nhân rộng của mâu thuẫn, chứ không nhanh chóng giải quyết các va chạm do bất đồng Biển Đông tạo ra.
Cuộc gặp giữa Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình sắp tới được cho là sẽ đem đến cho hai bên cơ hội tương tác với nhau. Tại cuộc gặp này, vấn đề an ninh biển Đông ắt hẳn sẽ là một tiêu điểm lớn. Muốn tiếp tục sự thành công của hai lần gặp trước, hai bên đều cần hành động để "giảm nhiệt" tình hình biển Đông.
Thời gian qua, xoay quanh việc Trung Quốc xây dựng bồi lấp biển bất hợp pháp, hai bên Mỹ - Trung đã nhiều lần khẳng định lập trường và thái độ của mình, vì thế sẽ không còn mấy ý nghĩa nếu tiếp tục nhấn mạnh "đạo lý" với đối phương, hai bên đều cần phải cùng nỗ lực để có sự trao đổi thực chất hơn.
Cuộc gặp giữa hai nguyên thủ sẽ là nơi để trao đổi ý kiến, chứ không phải nơi để tranh cãi. Là nước chủ nhà, Mỹ trước hết cần tạo ra bầu không khí tốt đẹp, nếu một mực chỉ trích phê bình Trung Quốc sẽ có kết quả không như mong muốn; kế đến, Mỹ vẫn phải từ bỏ vẻ cao ngạo, thẳng thắn nói ra những quan tâm lợi ích của mình.
Trung Quốc cần coi trọng sự lo ngại của Mỹ đối với tính không xác định trong tương lai, "vỗ về" Mỹ trong các vấn đề như tự do hàng hải, nguyên tắc sử dụng lực lượng... làm nổi bật mục tiêu có hạn và mục đích hòa bình của mình; còn có thể tùy tình hình mời quân đội Mỹ tham gia diễn tập chung bảo vệ tự do hàng hải ở vùng biển xung quanh biển Đông, để cho thấy lập trường cởi mở của mình trong vấn đề này.
Hai bên cần đi sâu thảo luận các khả năng hợp tác để duy trì an ninh trên biển ở biển Đông và hòa bình ổn định khu vực.
Mỹ - Trung chắc chắn có bất đồng trong vấn đề liên quan đến tranh chấp ở biển Đông, song trên các mặt trận như chống cướp biển, dự báo thời tiết, tìm kiếm cứu nạn trên biển, quản lý giao thông trên biển... hai nước cũng có lợi ích và quan tâm chung, hai nguyên thủ trước hết có thể đạt được nhận thức chung về những vấn đề trên, và coi đó là thành quả quan trọng để đưa vào tuyên bố chung hoặc thông cáo chung, thúc đẩy hợp tác thực chất về vấn đề an ninh phi truyền thống trên biển giữa Mỹ và Trung Quốc.
Theo Khổng Hà
Công an Nhân dân
Tổng thống Philippines thăm Nhật Bản giữa lúc Biển Đông "dậy sóng" Tổng thống Philippines Benigno Aquino hôm nay bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài 4 ngày tới Nhật Bản, chuyến công du đang được kỳ vọng là cơ hội để hai nước tăng cường quan hệ quốc phòng và an ninh nhằm đối trọng với các hoạt động cải tạo đất rầm rộ của Trung Quốc ở Biển Đông. Tổng thống...