Biển Đông hôm nay: Lập trường của Singapore như thế nào?

Phát biểu trong lễ kỷ niệm ngày quốc khánh Singapore (21/8), Thủ tướng Lý Hiển Long cho hay bất chấp áp lực từ các nước khác, Singapore phải tỏ rõ lập trường mang tính nguyên tắc và phù hợp riêng của mình đối với vấn đề Biển Đông.‘

Thủ tướng Lý Hiển Long đã có bài phát biểu về cách làm thế nào để Singapore có thể đảm bảo vị trí của của mình trên thế giới.

Trung Quốc tuyên bố “đường chín đoạn” hay “đường lưỡi bò” ở Biển Đông, chồng lấn với các tuyên bố chủ quyền của bốn quốc gia khác trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) – Philippines, Brunei, Malaysia và Việt Nam.

Ba năm trước, Philippines đã đệ đơn kiện Trung Quốc theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS). Toà trọng tài quốc tế đã quyết định chủ quyền phi lý của Trung Quốc là không phù hợp với UNCLOS vào ngày 12/7 vừa qua. Trung Quốc đã bác bỏ phán quyết này của Tòa trọng tài.

Biển Đông.

Thủ tướng Lý cho hay mặc dù Singapore không phải là nước có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và đứng trung lập trong vấn đề này, nhưng lợi ích của Singapore liên quan trực tiếp đến vấn đề Biển Đông và Singapore đóng một vai trò quan trọng trong ba lĩnh vực: luật pháp quốc tế, tự do hàng hải và sự đoàn kết, thống nhất trong ASEAN.

Theo ông Lý, Singapore phải ủng hộ và nỗ lực cho một “trật tự quốc tế dựa trên luật lệ” và phụ thuộc vào các lời hứa và các điều ước. “Điều đó có ý nghĩa to lớn với đất nước chúng ta”, ông Lý khẳng định.

Singapore, một quốc gia nhỏ bé, không đủ khả năng để đưa các mối quan hệ quốc tế làm việc trên cơ sở được cho là đúng. “Nếu các luật lệ đưa ra mà không được thực thi hay không có ý nghĩa, thì các nước nhỏ như Singapore sẽ không có cơ hội sống sót”, vị Thủ tướng nổi tiếng trên mạng xã hội Facebook nhận định.

Ông nói thêm rằng Biển Đông là một trong những “động mạch quan trọng” nối Singapore với thế giới, do đó, “Để tranh chấp ở Biển Đông không ảnh hưởng đến tự do hàng hải và tự do hàng không” là vấn đề quan trọng đối với Singapore.

ASEAN cần đoàn kết và hiệu quả

Thủ tướng Lý Hiển Long cũng cho biết, trong khi sức nặng tiếng nói quốc tế của Singapore còn hạn chế, thì trọng lượng tiếng nói của ASEAN mạnh hơn nhiều – nhưng chỉ khi Hiệp hội thực sự thống nhất.

Ông lưu ý ASEAN đã vượt rất nhiều khó khăn để có một lập trường chung rõ ràng về vấn đề Biển Đông khi mà các lợi ích của các thành viên trong Hiệp hội là khác nhau. Ví dụ như trong khi Campuchia và Lào gần gũi với Trung Quốc, ngược lại Philippines và Thái Lan có hiệp ước đồng minh với Mỹ.

“Nếu ASEAN không thể giải quyết một vấn đề lớn như thế này trước cửa nhà mình, trực tiếp ảnh hưởng đến lợi ích của các nước thành viên, chắc chắn về lâu dài, sẽ không có ai dẫn dắt ASEAN một cách nghiêm túc”, ông Lý nói thêm rằng điều này là tin không vui cho Singapore và mọi thành viên của ASEAN.

Singapore là nước điều phối viên về quan hệ đối thoại ASEAN – Trung Quốc cho đến tháng 8/2018. Ông Lý cho biết mặc dù mỗi bên đều muốn Singapore bày tỏ sự ủng hộ về bên mình nhiều hơn, nhưng Singapore đã làm hết sức mình để “trở thành điều phối viên trung thực, giải quyết một cách thẳng thắn với các bên liên quan”.

Mỹ và Trung Quốc đều quan trọng

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long.

Thủ tướng Lý Hiển Long tiếp tục cho hay trong khi Singapore muốn có quan hệ tốt với các quốc gia còn lại. Nếu có thể, Singapore phải chuẩn bị cho cả những thăng trầm theo thời gian. Ông trích dẫn các vấn đề trong quá khứ, chẳng hạn như vụ việc một người Singapore đã đánh một thiếu niên người Mỹ, Michael Fay do sự phá hoại của thanh niên này vào năm 1994, cũng như những khi Trung Quốc cảm thấy Singapore đã không đủ khả năng để ngăn cản lợi ích của họ.

Thủ tướng Singapore đã gọi chuyến thăm chính thức gần đây của ông tới Mỹ là một “cử chỉ ý nghĩa”, phản ánh tình bạn ấm áp và sâu sắc của Singapore với Mỹ.

Ông cho hay “Chuyến thăm của tôi [thủ tướng Lý Hiển Long] chứng tỏ rằng Mỹ coi trọng bạn bè và đối tác của mình, và đánh giá cao sự ủng hộ của Singapore đối với vai trò của Mỹ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong hơn 70 năm kể từ khi chiến tranh,”

“Singapore hy vọng Mỹ sẽ tiếp tục tăng cường sự hiện diện của mình ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, ngay cả khi sức ảnh hưởng của Trung Quốc đang ngày càng tăng lên.”

Ông nói thêm rằng Singapore là người bạn tốt của Trung Quốc và thấy vui chỉ khi chứng kiến một Trung Quốc trổi dậy một cách mạnh mẽ và tạo ra sự ảnh hưởng theo “tinh thần xây dựng và hòa bình”.

Theo thủ tướng, Singapore làm bạn với cả Mỹ và Trung Quốc và tình bạn giữa ba nước sẽ dễ dàng giữ được hơn nếu Mỹ và Trung Quốc có mối quan hệ tốt đẹp.

Ông lưu ý rằng cả hai nước này nên hành động vì mục đích cho mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, và cả hai nên tin rằng khu vực Thái Bình Dương “đủ lớn” để chứa cả hai cường quốc.

“Chủ tịch Tập Cận Bình gần đây nói rằng Mỹ và Trung Quốc nên “nuôi dưỡng nhóm có cùng lợi ích chung”, Thủ tướng Lý Hiển Long cho rằng “Đó chính xác là những gì Singapore đang cố gắng đạt được”, trong cả hai nhóm bạn bè của Trung Quốc và Mỹ”.

Lợi ích quốc gia là trên hết

Thủ thướng Lý nói rằng Singapore có một danh tiếng để bảo vệ, với một nền độc lập, suy nghĩ một cách cẩn thận về vị trí đứng của riêng mình.

“Chính phủ phải nhìn nhận theo một quan điểm quốc gia, quyết định những gì trong lợi ích tổng thể của quốc gia… Tuy chúng ta hợp tác với các nước khác, nhưng chúng ta phải tính toán lợi ích của chúng ta”, ông nói thêm, “Đó là những gì làm cho chúng ta trở nên đáng tin cậy và có giá trị đối với những quốc gia khác”, bao gồm cả các đối tác của ASEAN, Mỹ và Trung Quốc.

“Chúng ta mất rất nhiều thời gian xây dựng danh tiếng quốc gia, và chúng ta phải rất cẩn trọng để duy trì danh tiếng này”.

Mối quan hệ với Trung Quốc rộng lớn hơn mối quan hệ với biển Đông

Theo thủ tướng Lý Hiển Long, tình bạn của Singapore với Trung Quốc đã kéo dài nhiều thập kỷ và là “rộng lớn hơn nhiều so với Biển Đông”.

Mối quan hệ giữa Singapore và Trung Quốc đã kéo dài trong nhiều thập kỷ do chính sự phối hợp giữa hai chính phủ trong việc thực hiện các dự án trong những năm qua, như khu công nghiệp Tô Châu, thành phố xanh Thiên Tân và sáng kiến kết nối Trùng Khánh.

Ông nói thêm rằng Singapore đang tìm kiếm cơ hội tại nhiều tỉnh, thành phố khác nhau của Trung Quốc, và cũng đang làm việc với phía Trung Quốc về chiến lược “Một vành đai, một con đường” cũng như tham gia vào Ngân hàng đâu tư các cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB)

“Chúng ta sẽ có nhiều cơ hội để tăng cường tình hữu nghị và hợp tác của hai nước với nhau”, ông Lý nói tiếp, “Đó là nhiệm vụ của chúng ta”.

Theo Vietnam