Biến đổi khí hậu khiến kích thước chim nhỏ dần đi

Theo dõi VGT trên

Nghiên cứu cho thấy kích thước của chim nhỏ dần đi do khí hậu ngày càng ấm lên.

Mới đây, Reuters dẫn một nghiên cứu gần 40 năm trên hàng chục ngàn con chim chết vì bay trúng các tòa nhà cao tầng ở Chicago (Mỹ) đã nhận thấy kích thước của chúng nhỏ dần theo thời gian vì biến đổi khí hậu.

Biến đổi khí hậu khiến kích thước chim nhỏ dần đi - Hình 1

Số chim trong nghiên cứu của ông Brian Weeks. Ảnh: BBC

Tổng cộng có 70.716 con chim được phân vào 52 loài, chết trong giai đoạn từ năm 1978- 2016 trong 2 mùa di trú xuân và đông mỗi năm tại Chicago.

Theo nghiên cứu công bố hôm 4/12, kích thước cơ thể trung bình của những con chim này nhỏ dần theo thời gian còn sải cánh của chúng tăng dần lên.

Trưởng nhóm nghiên cứu và là nhà sinh học của ĐH Michigan, ông Brian Weeks cho biết, kích thước cơ thể của cả 52 loài chim trong nghiên cứu đều giảm đi.

Trọng lượng cơ thể trung bình của chúng giảm khoảng 2,6%. Chiều dài xương chân cũng nhỏ đi khoảng 2,4%. Sải cánh tăng 1,3% với khả năng để các loài này có thể tiếp tục thực hiện các cuộc di trú đường dài với cơ thể nhỏ hơn.

Biến đổi khí hậu khiến kích thước chim nhỏ dần đi - Hình 2

Chim ngày càng nhỏ đi vì thời tiết ấm lên. Ảnh: BBC

Nhóm nghiên cứu dựa vào hiện tượng được gọi là Quy luật Bergmann cho thấy những con chim có khuynh nhướng nhỏ đi ở các vùng ấm hơn và to lên ở vùng lạnh hơn. Theo quy luật này, qua thời gian, các loài dần trở nên nhỏ đi vì nhiệt độ tăng.

“Biến đổi khí hậu dường như đã làm thay đổi kích thước và hình dạng của những loài chim này” – ông Brian Weeks cho hay.

Video đang HOT

Biến đổi khí hậu khiến kích thước chim nhỏ dần đi - Hình 3

Brian Weeks và tủ chứa những con chim đã chết trên đường di cư vì đập vào các tòa nhà cao tầng ở Chicago. Ảnh: BBC

Nghiên cứu cung cấp bằng chứng mới về xu hướng đáng lo ngại của các loài chim Bắc Mỹ là chim ở Mỹ đang dần tuyệt chủng. Một nghiên cứu khác công bố hồi tháng 9 cho thấy số lượng con chim tại Mỹ và Canada đã giảm 29% kể từ năm 1970, tức khoảng 2,9 tỉ con.

Biến đổi khí hậu khiến kích thước chim nhỏ dần đi - Hình 4

Chim không những nhỏ đi mà còn có thể tuyệt chủng vì biến đổi khí hậu. Ảnh: USA Today

Hồi tháng 10, USA Today đăng tải nghiên cứu từ Hiệp hội Audubon quốc gia – một nhóm chủ yếu bảo tồn các loài chim – cho biết khoảng 2/3 số chim của Mỹ sẽ bị đe dọa tuyệt chủng nếu sự nóng lên toàn cầu làm nhiệt độ tăng 15 độ C vào năm 2100.

David Yarnold, CEO và Chủ tịch của Audubon cho biết, khoảng 389 trong số 604 loài chim có nguy cơ bị tuyệt chủng do biến đổi khí hậu. Một vài trong số các loài đang gặp nguy hiểm bao gồm các loài chim của quốc gia như chim kim oanh của New Jersey và chim cút của California.

Ngoài việc nhiệt độ ấm lên, các nhà khoa học cũng xem xét các tác động liên quan đến khí hậu đối với các loài chim trên 48 tiểu bang, bao gồm mực nước biển dâng, mực nước của Great Lakes thay đổi, tình trạng đô thị hóa, mở rộng đất trồng trọt, hạn hán, nhiệt độ mùa xuân khắc nghiệt và mưa lớn.

Brooke Bateman, nhà khoa học khí hậu cao cấp của Audubon cho biết: “Chim sẻ là loài chỉ thị quan trọng, nếu một hệ sinh thái bị phá vỡ đối với chim thì nó cũng sẽ sớm xảy ra với con người”.

Biến đổi khí hậu khiến kích thước chim nhỏ dần đi - Hình 5

Chim Mỹ có thể tuyệt chủng nếu nhiệt độ nền tăng lên 15 độ C vào năm 2100.

Báo cáo cho biết, bằng cách ổn định lượng khí thải carbon và giữ ấm tới 2,7 độ so với mức tiền công nghiệp, 76% các loài chim dễ bị tổn thương sẽ trở nên ổn định hơn và gần 150 loài sẽ không còn dễ bị tuyệt chủng do biến đổi khí hậu”.

“Mọi người đều đồng ý rằng khí hậu đang ấm lên nhưng những thí dụ về việc điều này đang ảnh hưởng đến thế giới tự nhiên như thế nào thì bây giờ mới dần được đưa ra ánh sáng” – ông Dave Willard, một thành viên của nhóm nghiên cứu nhận định.

Quế Chi

Theo baodatviet.vn

Vì sao động vật tiền sử có kích thước khổng lồ?

Sự tiến hóa để cạnh tranh, môi trường sống hay sự thay đổi liên tục của Trái Đất đã khiến nhiều động vật tiền sử phát triển cơ thể to lớn gấp nhiều lần động vật ngày nay.

Những mẫu hóa thạch khủng long được khai quật nặng hơn 2 tấn ở Drumheller, Alberta hay phần đuôi hóa thạch nguyên vẹn của một con khủng long dài hơn 3 mét cho chúng ta thấy những loại động vật thời tiền sử có kích thước to lớn hơn những loại động vật ngày nay rất nhiều. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến sự khác biệt đó?

Vì sao động vật tiền sử có kích thước khổng lồ? - Hình 1

Những động vật thời tiền sử có kích thước to lớn hơn động vậy ngày nay

Môi trường sống

Theo Tri thức trẻ, Trái Đất thời tiền sử là một mảng lục địa đồng nhất mang diện tích khổng lồ với hệ thực vật phát triển mạnh mẽ. Môi trường sống rộng rãi đã góp phần khuyến khích sự phát triển kích thước của các loại động vật.

Bên cạnh đó, nồng độ oxy trong không khí thấp hơn hiện tại. Vì vậy, các động vật tiền sử đã phát triển hệ thống đặc biệt có thể sử dụng oxy trong không khí một cách hiệu quả hơn.

Theo nghiên cứu, những loài động vật có kết cấu phổi mạnh mẽ thường có khả năng phát triển về mặt kích thước. Lượng oxy hấp thụ càng cao kết hợp với không khí trong lành sẽ giúp động vật khỏe mạnh và to lớn hơn qua nhiều thế hệ.

Sự tiến hóa để cạnh tranh nguồn thức ăn

Trong thời kỳ ngự trị của khủng long, nồng độ CO2 trong khí quyển cao hơn rất nhiều so với bây giờ. Điều này sẽ làm thực vật phát triển cao lớn hơn. Vì vậy, để ăn được cây cối trong rừng các loại động vật phải phát triển cao hơn.

Dần dần theo thời gian, những loài to lớn trở thành kẻ thống trị Trái Đất thời kỳ cổ đại. Trong khi đó, các loài sinh vật nhỏ bé hơn phải chấp nhận số phận hoặc sống chui lủi, hoặc bị tiêu diệt.

Khi mặt đất đầy rẫy những sinh vật khổng lồ, chúng tiếp tục lai tạp với nhau và tạo ra những lớp con cháu thế hệ mới cũng sở hữu kích cỡ to lớn như vậy. Qua quá trình tiến hóa kéo dài tới hàng triệu năm, các loài động vật to lớn dần trở nên hoàn thiện và đạt được kích thước khổng lồ.

Vì sao động vật tiền sử có kích thước khổng lồ? - Hình 2

Sự tiến hóa, môi trường sống đã khiến nhiều sinh vật cổ đại phát triển to lớn

Sự thay đổi liên tục của Trái Đất

Hãy thử đặt ngược lại vấn đề với câu hỏi "vì sao các động vật ngày nay lại không đạt được kích thước to lớn như động vật thời tiền sử?"

Câu trả lời đến từ sự thay đổi khí hậu Trái Đất, sự tách rời các lục địa, và quan trọng nhất là sự trỗi dậy của các loài động vật có khả năng thích nghi tốt hơn.

Các loài sinh vật khổng lồ luôn là những kẻ chịu ảnh hưởng lớn nhất và khó lòng thích nghi với những thảm họa của biến đổi khí hậu. Lượng oxy giảm mạnh cùng lượng thức ăn đột giảm chính là 2 nguyên nhân chính dẫn tới sự diệt vong của các giống loài khổng lồ.

Rõ ràng, một cơ thể ngoại cỡ luôn đi kèm yêu cầu lớn về lượng oxy và thức ăn. Trong khi đó, những loài vật nhỏ bé với nhu cầu về thức ăn ít hơn tỏ ra phù hợp hơn với sự thay đổi của Trái Đất hàng triệu năm về sau. Điều này dẫn đến việc, đa số các loài động vật đã tiến hóa với kích thước vừa phải, thay vì tăng dần lên về mặt kích thước.

Vài triệu năm trở lại đây, con người trở thành một trong những giống loài mang nhiều đặc điểm tiến hóa phù hợp với thời đại. Các sinh vật khổng lồ dù có xuất hiện cũng không thể tồn tại bởi môi trường sống đã dần bị cô lập bởi con người. Chúng đầu hàng trước sức mạnh tập thể của con người, bị tiêu diệt tới mức tuyệt chủng hoặc bị con người cải tạo nòi giống theo thời gian.

Lê Chính

Theo vietq.vn

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Chuyến thám hiểm tình cờ phát hiện ra nơi sâu nhất của đại dươngChuyến thám hiểm tình cờ phát hiện ra nơi sâu nhất của đại dương
08:00:10 31/01/2025
Độc lạ phong tục đón mừng năm mới ở nghĩa địa tại ChileĐộc lạ phong tục đón mừng năm mới ở nghĩa địa tại Chile
10:47:08 01/02/2025
Bị khách nhầm với anh sinh đôi, tài xế đoàn tụ với gia đình thất lạc sau 30 nămBị khách nhầm với anh sinh đôi, tài xế đoàn tụ với gia đình thất lạc sau 30 năm
10:45:01 01/02/2025
Trend năm mới: Bỏ quán cafe, Gen Z chuyển "văn phòng" đến chốn không ai ngờTrend năm mới: Bỏ quán cafe, Gen Z chuyển "văn phòng" đến chốn không ai ngờ
17:25:58 31/01/2025
Những "cây thần linh" nghìn năm tuổi được đồng bào K'Ho Cil bảo vệNhững "cây thần linh" nghìn năm tuổi được đồng bào K'Ho Cil bảo vệ
17:32:54 31/01/2025
Thái Lan kêu gọi đốt nhang, vàng mã online để chống ô nhiễm không khíThái Lan kêu gọi đốt nhang, vàng mã online để chống ô nhiễm không khí
17:13:36 30/01/2025
Những sự kiện thiên văn học lớn nhất năm 2025Những sự kiện thiên văn học lớn nhất năm 2025
07:20:34 31/01/2025
Các loài động vật sống thọ nhất thế giới, loài thứ ba trong danh sách có thể sống tới 500 nămCác loài động vật sống thọ nhất thế giới, loài thứ ba trong danh sách có thể sống tới 500 năm
07:58:41 31/01/2025

Tin đang nóng

Tai nạn giao thông, cô gái vừa tốt nghiệp đại học ở Hải Dương tử vong tối mồng 3 TếtTai nạn giao thông, cô gái vừa tốt nghiệp đại học ở Hải Dương tử vong tối mồng 3 Tết
14:27:18 01/02/2025
Đầu năm nghe Chu Thanh Huyền "nịnh" chồng như văn mẫu, bảo sao Quang Hải yêu chiều vợ hết mựcĐầu năm nghe Chu Thanh Huyền "nịnh" chồng như văn mẫu, bảo sao Quang Hải yêu chiều vợ hết mực
11:22:46 01/02/2025
4 chị em sinh tư tuổi Tỵ - con gái của nguyên Phó giám đốc bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM: Tết đi đến đâu là rộn ràng, niềm vui như nhân 34 chị em sinh tư tuổi Tỵ - con gái của nguyên Phó giám đốc bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM: Tết đi đến đâu là rộn ràng, niềm vui như nhân 3
14:28:48 01/02/2025
Máy bay rơi gần trung tâm thương mại ở Mỹ, nhiều người thương vongMáy bay rơi gần trung tâm thương mại ở Mỹ, nhiều người thương vong
16:28:16 01/02/2025
Đoàn Văn Hậu đưa vợ con về Hà Nội tết ngoại, thái độ của em trai Doãn Hải My với anh rể gây chú ýĐoàn Văn Hậu đưa vợ con về Hà Nội tết ngoại, thái độ của em trai Doãn Hải My với anh rể gây chú ý
14:36:54 01/02/2025
4 ô tô tông liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, ùn tắc kéo dài4 ô tô tông liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, ùn tắc kéo dài
15:13:39 01/02/2025
Bạn gái hot girl đang "chờ nhà trai đến", Văn Thanh đáp "tới liền", Duy Mạnh vào giục cưới, dự báo tương lai "bỉm sữa"Bạn gái hot girl đang "chờ nhà trai đến", Văn Thanh đáp "tới liền", Duy Mạnh vào giục cưới, dự báo tương lai "bỉm sữa"
11:23:33 01/02/2025
Doãn Hải My xinh tựa nàng thơ trong tà áo dài, giờ làm vợ Đoàn Văn Hậu còn xinh hơn cả thời thi hoa hậuDoãn Hải My xinh tựa nàng thơ trong tà áo dài, giờ làm vợ Đoàn Văn Hậu còn xinh hơn cả thời thi hoa hậu
12:03:01 01/02/2025

Tin mới nhất

Công ty bày hơn 500 tỷ đồng tiền mặt thưởng Tết cho nhân viên

Công ty bày hơn 500 tỷ đồng tiền mặt thưởng Tết cho nhân viên

10:46:15 01/02/2025
Trong cuộc họp chung thường niên của công ty, các nhân viên được tham gia vào cuộc thi đếm tiền mặt, ai đếm càng nhanh càng chính xác sẽ càng nhận được nhiều tiền thưởng.
Vườn thú nhận 'gạch đá' khi nhuộm chó thành hổ

Vườn thú nhận 'gạch đá' khi nhuộm chó thành hổ

10:44:02 01/02/2025
Một video được chia sẻ trên Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc, cho thấy một chú chó con Chow Chow được sơn sọc đen và cam chơi trong chuồng tại vườn thú Qinhu Bay Forest Animal Kingdom ở Taizhou.
Ngôi nhà tự nhiên của "cô" hà mã lùn nổi tiếng Moo Deng đang bị đe dọa thế nào

Ngôi nhà tự nhiên của "cô" hà mã lùn nổi tiếng Moo Deng đang bị đe dọa thế nào

08:08:00 01/02/2025
Siêu sao Moo Deng ở vườn thú Khao Kheow, Thái Lan là một trong những cá thể hà mã lùn cuối cùng còn sót lại trên Trái Đất do môi trường sống tự nhiên của chúng đang dần bị thu hẹp bởi nạn phá rừng tràn lan
Hình tượng rắn năm Ất Tỵ 2025 ở Trung Quốc

Hình tượng rắn năm Ất Tỵ 2025 ở Trung Quốc

07:24:38 30/01/2025
Dịp Tết Nguyên đán năm nay, hình tượng rắn đã xuất hiện trên khắp các tỉnh, thành tại Trung Quốc. Với kích thước và sắc thái khác nhau, mang đặc trưng văn hóa vùng miền, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.
"Khách xông nhà" năm Ất Tỵ đỉnh nhất xuất hiện: Rắn hổ mang bò vào tận nhà người dân đúng khoảnh khắc sắp giao thừa

"Khách xông nhà" năm Ất Tỵ đỉnh nhất xuất hiện: Rắn hổ mang bò vào tận nhà người dân đúng khoảnh khắc sắp giao thừa

07:00:14 30/01/2025
Khi màn đêm buông xuống, không khí Tết Nguyên đán ở Ranau, Malaysia trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Thế nhưng, một gia đình tại Kampung Maukab Baru Lohan không ngờ rằng họ sẽ có một vị khách đặc biệt quyết định xông nhà năm mới
"Vàng" mọc trên cây ở TQ: Gần 250 triệu chỉ mua được nửa kg, vua Khang Hy đề danh "Đệ nhất thiên hạ"

"Vàng" mọc trên cây ở TQ: Gần 250 triệu chỉ mua được nửa kg, vua Khang Hy đề danh "Đệ nhất thiên hạ"

06:52:51 30/01/2025
Người Trung Quốc còn dùng loại vàng này làm của hồi môn cho con gái đi lấy chồng. Nhìn bề ngoài, Tân Hội chỉ là một quận bình thường, buồn tẻ ở một thành phố hạng ba tại Trung Quốc.
4 nghề kỳ quặc lương cao, 90% người Việt chưa biết đến

4 nghề kỳ quặc lương cao, 90% người Việt chưa biết đến

01:39:06 30/01/2025
Trên thế giới có muôn vàn cách kiếm tiền hay ho, nếu bạn đang có ý định đổi nghề thì có thể tham khảo những công việc độc lạ dưới đây.
Nghi lễ đón Tết đau đớn nhất: Lăn qua giường đầy gai nhọn để cầu may mắn

Nghi lễ đón Tết đau đớn nhất: Lăn qua giường đầy gai nhọn để cầu may mắn

01:37:07 30/01/2025
Một nghi lễ độc đáo tại Trung Quốc trong dịp Tết Nguyên đán yêu cầu những người tham gia cởi trần, lăn qua những chiếc giường được kết bằng cành gai nhọn hoắt.
Tòa nhà 'xiêu vẹo', đứng vững trước nhiều trận động đất suốt 30 năm qua

Tòa nhà 'xiêu vẹo', đứng vững trước nhiều trận động đất suốt 30 năm qua

06:23:02 28/01/2025
Tọa lạc tại thành phố Machala, Ecuador, tòa Nhà Bất Tử (El Inmortal) là một công trình mang tính biểu tượng, nổi bật với vẻ ngoài mong manh và lạ lùng.
Kiếm tiền tỷ từ nghề nuôi rắn hổ mang

Kiếm tiền tỷ từ nghề nuôi rắn hổ mang

06:22:52 28/01/2025
Gần 10 năm gắn bó với nghề nuôi rắn hổ mang, anh Phan Thanh Bình, ngụ xã Mỹ Tú (huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng) được nhiều người gọi vui là Vua nuôi rắn hổ miền Tây .
Hành trình của viên kim cương Hope mang lời nguyền bí ẩn

Hành trình của viên kim cương Hope mang lời nguyền bí ẩn

06:22:39 28/01/2025
Viên kim cương Hope, một viên đá quý màu xanh đậm 45,52 carat, xuất xứ Ấn Độ, được coi là một trong những viên kim cương đẹp nhất thế giới
Ngăn chặn vụ 'bắt cóc' rô bốt phục vụ tiệm phở ở California

Ngăn chặn vụ 'bắt cóc' rô bốt phục vụ tiệm phở ở California

05:54:33 28/01/2025
Một người đàn ông tìm cách bắt cóc rô bốt phục vụ một tiệm phở ở California (Mỹ), nhưng được các nhân viên tại tiệm ngăn chặn kịp thời.

Có thể bạn quan tâm

Xuân Son được tặng nhà

Xuân Son được tặng nhà

Sao thể thao

17:01:52 01/02/2025
Tiền đạo Nguyễn Xuân Son được bầu Thiện (CLB Nam Định) tặng thưởng căn hộ cao cấp tại Hà Nội. Xuân Son được ghi nhận.
Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 1.2.2025

Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 1.2.2025

Trắc nghiệm

16:43:26 01/02/2025
Hôm nay là một ngày khá thuận lợi cho người tuổi Tý. Bạn có thể nhận được một tin vui bất ngờ từ gia đình hoặc bạn bè. Nếu đang có kế hoạch du xuân, hãy chú ý đến an toàn khi di chuyển.
Mỹ: Hạn chế trực thăng tại Washington sau vụ va chạm máy bay

Mỹ: Hạn chế trực thăng tại Washington sau vụ va chạm máy bay

Thế giới

16:25:04 01/02/2025
FAA cấm hầu hết các loại trực thăng bay trên một số tuyến đường gần sân bay và chỉ cho phép trực thăng cảnh sát, trực thăng y tế, trực thăng phòng không và trực thăng vận tải tổng thống bay trong khu vực giữa sân bay và các cây cầu gần ...
Tàu cảnh sát biển cấp cứu thành công 1 thuyền viên người nước ngoài

Tàu cảnh sát biển cấp cứu thành công 1 thuyền viên người nước ngoài

Tin nổi bật

14:54:32 01/02/2025
Ngay sau khi nhận được thông tin, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 đã lệnh cho tàu Cảnh sát biển 2011 rời cảng khẩn cấp chở theo cán bộ, nhân viên y tế, cán bộ Biên phòng huyện Côn Đảo đi cấp cứu bệnh nhân.
Tại sao bức ảnh về những đôi dép bừa bộn lại trở nên nổi tiếng nhất Tết 2025?

Tại sao bức ảnh về những đôi dép bừa bộn lại trở nên nổi tiếng nhất Tết 2025?

Netizen

14:26:49 01/02/2025
Với nhiều người, Tết là dịp đoàn viên, sum họp. Trong những ngày này, hình ảnh gia đình quây quần gói bánh chưng, bánh tét; đi chúc Tết, nhận lì xì,... ngập tràn trên mạng xã hội.
Chế độ dinh dưỡng, tập luyện hợp lý cho phụ nữ giảm cân dịp Tết

Chế độ dinh dưỡng, tập luyện hợp lý cho phụ nữ giảm cân dịp Tết

Sức khỏe

12:53:08 01/02/2025
Bác sĩ Nguyễn Đức Thành, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, các nghiên cứu cho thấy rằng: nếu ta ngưng việc tập luyện mà ta vẫn làm thường lệ thì cơ thể sẽ trở nên suy yếu ngay chỉ sau một vài tuần.
'Cấp cứu' làn da ngày Tết, chị em ghi nhớ 4 điều này

'Cấp cứu' làn da ngày Tết, chị em ghi nhớ 4 điều này

Làm đẹp

12:39:20 01/02/2025
Nếu có tắm biển hoặc hồ bơi, nên chọn loại kem có thêm tính chống nước. Bên cạnh đó, nên che chắn bằng khẩu trang, kính mát, nón rộng vành khi đi ra ngoài trời.
ĐTCL mùa 13: San phẳng mọi đối thủ với "bài dị" Morgana - Tiên Tri sức mạnh cực kỳ "lỗi"

ĐTCL mùa 13: San phẳng mọi đối thủ với "bài dị" Morgana - Tiên Tri sức mạnh cực kỳ "lỗi"

Mọt game

10:43:05 01/02/2025
Morgana đang bất ngờ vươn lên đầy mạnh mẽ tại phiên bản 13.4 của ĐTCL mùa 13. Morgana đã được buff rất nhiều sát thương ở bản 13.4 vừa qua
Bức ảnh bữa cơm tất niên trong phòng trọ của vợ chồng ở Hà Nội khiến 7000 người nhẹ nhõm

Bức ảnh bữa cơm tất niên trong phòng trọ của vợ chồng ở Hà Nội khiến 7000 người nhẹ nhõm

Sáng tạo

10:30:04 01/02/2025
Bước sang năm mới rồi, nhưng vẫn có những chuyện của năm cũ mà chúng ta không nên bỏ qua . Bức ảnh của cặp vợ chồng vay 100 triệu tiêu Tết khiến hàng ngàn người nổi da gà