Bia đá 400 t.uổi trong chùa Thiên Mụ
Chúa Nguyễn Phúc Chu đã khắc bài văn nói về đạo Phật, công cuộc trùng tu chùa lên bia đá và đặt trong khuôn viên chùa Thiên Mụ.
Xung quanh tháp Phước Duyên, chùa Thiên Mụ, có năm nhà bia và một nhà chuông trưng bày Đại hồng chung. Nằm bên trái chùa, bia đá cẩm thạch xám có khắc bài văn của chúa Nguyễn Phúc Chu, tồn tại gần 400 năm. Tấm bia cũng là bảo vật quốc gia được công nhận năm 2020.
Chùa Thiên Mụ bên dòng sông Hương. Ảnh: Võ Thạnh
Sử cũ chép, các chúa Nguyễn đều rất coi trong đạo Phật. Năm 1601 khi vào trấn thủ vùng đất Thuận Hóa, chúa Nguyễn Hoàng đã cho xây dựng chùa Thiên Mụ ở đồi Hà Khê bên dòng sông Hương. Đến thời chúa Nguyễn Phúc Chu, chùa Thiên Mụ được xem là quốc tự ở Đàng trong.
Năm 1714, thấy chùa Thiên Mụ xuống cấp, chúa Nguyễn Phúc Chu đã cho đại trùng tu, xây dựng thêm công trình thiết yếu như: Sơn môn, thiên vương điện, ngọc hoàng điện, đại hùng bửu điện, nhà thuyết pháp, lầu tàng kinh… Ngài còn, chúa cho đúc Đại hồng chung cúng dường chùa.
Năm 1715, chúa Nguyễn Phúc Chu lên thăm chùa Thiên Mụ. Đứng ở khuôn viên chùa, ngài thấy dòng sông Hương thơ mộng chảy hiền hòa, xa xa lại có núi Kim Phụng với từng áng mây bồng bềnh trôi. Trước khung cảnh đẹp, chúa Nguyễn Phúc Chu đã làm bài văn “Ngự kiến thiên mụ tự” gồm 1.250 chữ Hán.
Bài văn sau đó được khắc lên tấm bia đá cẩm thạch xám cao 2,5 m, trán chạm rồng, đầu và một đoạn thân uốn lượn giữa mây lửa. Diềm bia chạm hình rồng uốn lượn chầu hỏa châu, đường nét mềm mại. Bia đặt trên lưng con rùa đá trắng từ đầu đến đuôi dài 2 m, cao 0,51 m, ngang 1,58 m, chạm hoa văn hình bát giác. Rùa nằm trên bệ chân quỳ, cũng liền một khối cẩm thạch, mặt vuông mỗi cạnh 1,5 m. Tấm bia được đặt trong khuôn viên chùa Thiên Mụ năm 1715.
Tấm bia đá “Ngự kiến thiên mụ tự” ở trong khuôn viên chùa Thiên Mụ. Ảnh: Võ Thạnh
Trên văn bia, chúa Nguyễn Phúc Chu tự nhận mình là con nhà Phật. Nhiều lần đứng ở chùa Thiên Mụ, chúa nhận thấy địa thế nơi đây quá đẹp khi nhìn xa có núi Kim Phụng, gần có sông Hương. Sau gần một năm chùa Thiên Mụ trùng tu, chúa Nguyễn Phúc Chu đã ghé thăm chùa, khen ngợi dân phu tận tâm.
Không chỉ nói đến quá trình tu bổ, cảnh quan chùa Thiên Mụ, chúa Nguyễn Phúc Chu cũng nhắc đến thiền sư Thạch Liêm, người được mời về giảng kinh. Chúa ca ngợi đạo Phật, tự hào về đất nước, kể lại quá trình tôn tạo và mô tả ngôi chùa Thiên Mụ, bày tỏ ước nguyện vương triều tồn tại lâu dài cùng với trời đất.
TS Huỳnh Thị Anh Vân, Giám đốc Bảo tàng cổ vật cung đình Huế, cho biết tấm bia “Ngự kiến Thiên Mụ Tự” nằm trong khuôn viên chùa Thiên Mụ và do nhà chùa quản lý trực tiếp. Trải qua gần 400 năm, các dấu ấn được chạm trên bia rất rõ với nét chữ được khắc chồng lên theo cách đóng dấu vẫn thường thấy trên các văn bản hành chính.
Trong đó, dấu ấn Đại Việt quốc Nguyễn Chúa vĩnh trấn chi bảo (ấn truyền quốc của các chúa Nguyễn, sau này là các hoàng đế triều Nguyễn) được thể hiện ở hai vị trí trên trán bia và ở cuối bài văn trên thân bia. Dấu được khắc chồng lên song vẫn thể hiện được hai lớp nội dung, đủ để người đọc hình dung được thứ tự của văn bản. Cách hành văn trên bia đá như trên văn bản giấy.
“Tấm bia có giá trị rất lớn về nghệ thuật chạm khắc. Hình thức trang trí và kỹ thuật chạm khắc trên bia có những nét riêng của phong cách bia thời Nguyễn tiêu biểu cho một giai đoạn lịch sử”, tiến sĩ Huỳnh Thị Anh Vân đ.ánh giá.
Video đang HOT
Nét chữ khắc trên bia đá rõ ràng tồn tại đến ngày nay. Ảnh: Võ Thạnh
Mặc dù có giá trị vô cùng lớn, việc bảo quản, cất giữ bia đá “Ngự kiến thiên mụ tự” vẫn chưa được tốt. Tương tự như nhiều di tích ở Huế, bia đá cũng bị kẻ gian xâm phạm với chi chít chữ trên văn bia và lưng rùa đá.
Cúng tạ đất cuối năm Canh Tý 2020 vào ngày nào? Văn khấn tạ đất? Sắm lễ cúng tạ đất?
Cúng tạ đất cuối năm vào ngày nào là phù hợp nhất? Có phải cứ nhất thiết cúng tạ đất từ sau Rằm tháng Chạp và trước Ông Công Ông Táo hay không?
1. Lễ cúng tạ đất là gì? Cúng tạ ai?
Lễ cúng tạ đất nói chung, lễ cúng tạ đất cuối năm nói riêng, còn được gọi là lễ tạ Thần linh Thổ địa nơi các gia đình sinh sống.
Nghi lễ này nhằm bày tỏ lòng biết ơn đối với các vị Thần linh, Thổ công, Thổ địa cai quản đất đai. Đồng thời cũng để nhớ ơn ông bà tổ tiên, cầu mong gia tiên phù hộ cho gia đình một năm mới yên lành.
Nghi lễ cúng tạ đất cuối năm này mọi người có thể tự mình làm vào đầu năm và cuối năm. Thường thì đầu năm cúng đất, cuối năm tạ đất. Tức là vào đầu năm sắm sửa lễ để cúng tạ mộ phần, tạ thần linh Thổ địa nơi gia đình sinh sống. Cuối năm cũng thực hiện nghi lễ tương tự.
2. Cúng tạ đất cuối năm vào ngày nào?
Có khá nhiều quan điểm về thời gian cúng tạ đất cuối năm. Thông thường, lễ cúng tạ Thần linh thổ địa (cúng tạ đất) được tiến hành vào sau Rằm tháng Chạp và trước ngày cúng ông Công ông Táo.
Nhưng cũng có quan điểm cho rằng, nghi lễ cúng tạ đất có thể tiến hành từ ngày 15 tháng Chạp đến ngày 30 Tết.
Thiết nghĩ, dù là thời gian nào đi nữa, nếu chọn được ngày đẹp cũng như thành tâm cầu khấn, tri ân các vị thần cai quản đất đai đều được.
3. Cúng tạ đất cuối năm Canh Tý 2020 vào ngày nào đẹp?
Theo Lịch Ngày Tốt, trong tháng Chạp năm Canh Tý 2020, có những ngày đẹp để tiến hành cúng tạ đất cuối năm gồm:
- Ngày 17 tháng Chạp (tức 29/1/2021 dương lịch), ngày Đinh Sửu, Lục nhâm Xích khẩu.
- Ngày 21 tháng Chạp (tức 2/2/2021 dương lịch), ngày Tân Tị, Lục nhâm Lưu niên.
- Ngày 23 tháng Chạp (tức 4/2/2021 dương lịch), ngày Quý Mùi, Lục nhâm Xích khẩu.
- Ngày 24 tháng Chạp (tức 5/2/2021 dương lịch), ngày Giáp Thân, Lục nhâm Tiểu cát.
- Ngày 26 tháng Chạp (tức 7/2/2021 dương lịch), ngày Bính Tuất, Lục nhâm Đại an.
- Ngày 28 tháng Chạp (tức ngày 9/2/2021 dương lịch), ngày Mậu Tý, Lục nhâm Tốc hỷ.
- Ngày 29 tháng Chạp (tức ngày 10/2/2021 dương lịch), ngày Kỷ Sửu, Lục nhâm Xích khẩu.
4. Sắm lễ cúng tạ đất cuối năm
Nghi thức đối với gia đình có một ban thờ gồm 3 lư hương thờ: Quan Đương Xứ Thổ Địa Chính Thần, Hội đồng gia tiên và Bà Cô Tổ dòng họ.
Sau khi lau dọn bàn thờ, các lễ vật cần sắm sửa và sắp lên thường là như sau:
Phần lễ chay, mặn:
- Hương nhang, một đĩa gạo, một đĩa muối trắng, nếu là bàn thờ lớn thì mua 10 bông hoa tươi (thường là hoa cúc) chia đều ra hai lọ ở hai bên, trầu ba lá, cau ba quả thuộc loại to, đẹp, một đĩa ngũ quả, xôi trắng. Ngoài ra có thể chuẩn bị thêm bánh kẹo, t.huốc l.á, chè...
- Lễ mặn có thể bao gồm: gà luộc nguyên con hoặc chân giò luộc, ba chén nhỏ đựng rượ u, 10 lon bia và 6 lon nước ngọt.
- Các gia đình chú ý khi thắp hương làm lễ cần dùng đèn thờ hoặc trong trường hợp không có đèn thờ thì dùng đôi nến để thay thế.
Phần vàng mã:
Phần mã không bắt buộc mà tù y theo điều kiện của mỗi gia đình. Thông thường gồm:
- 6 con ngựa (5 con ngựa 5 màu đỏ, xanh, trắng, vàng, chàm tím) cùng với 5 bộ mũ, áo, hia ( loại nhỏ) kèm theo ngựa là cờ lệnh, kiếm, roi. Mỗi ngựa trên lưng đặt 10 lễ t.iền vàng. Và 1 con ngựa đỏ to hơn 5 con ngựa trên, cũng kèm theo mũ, áo, hia nhưng to hơn và cờ, roi, kiếm.
- 1 cây vàng hoa đỏ (1000 vàng)
- 1 đĩa đựng 50 lễ vàng t.iền (dâng gia tiên)
5. Bài văn khấn Lễ tạ đất
Dưới đây là bài văn khấn tạ Thần linh Thổ địa (văn khấn tạ đất cuối năm) (từ khoảng 15 đến 30 tháng Chạp).
NAM-MÔ A-DI-ĐÀ PHẬT!
Con kính lạy:
- Quan đương xứ thổ địa chính thần
- Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần,
Hôm nay là ngày... tháng... năm..., nhằm tiết... Chúng con là:.....
Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ thần linh Thổ Địa.
Gia đình chúng con nhờ có duyên lành mà đến an cư lạc nghiệp nơi này. Đội ơn thần linh Thổ địa che chở, ban ân, đất này được phong thủy yên lành, khí sung, mạch vượng, bốn mùa không hạn ách tai bay, tám tiết có điềm lành tiếp ứng. Trong ngoài ấm êm, toàn gia mạnh khỏe.
Nay nhằm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng tôn kính. Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án t.iền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Cung kính nghĩ rằng thần linh Thổ địa sẽ tùy duyên ứng biến phù hộ cho gia đình chúng con được an cư, đạt được những điều mong ước, cho nhà cao cửa rộng, cho tăng tài tiến lộc, cho nhân vật hưng long.
Âm dữ dương đồng, dốc lòng cầu khấn, cúi xin soi tận, ý khẩn tâm thành.
Kính thỉnh Bản gia tiên tổ liệt vị chân linh đồng lai hâm hưởng.
6. Sâu hơn về nghĩa cúng tạ đất cuối năm
Theo tín ngưỡng châu Á, Thổ Công (còn được gọi là Thổ Địa hay Thổ thần) cai quản một vùng đất nào đó. Thông thường, mỗi khi làm việc có đụng chạm đến đất đai như xây cất, đào ao, đào giếng, mở vườn, mở ruộng, đào huyệt... thì ta phải cúng vị thần này.
Thổ Công là vị thần quan trọng nhất trong gia đình, đó là lý do khi sắp xếp bát hương khi đứng ở ngoài nhìn vào thì: Bát hương thờ Thổ Công ở giữa, bên trái là bát hương bà Cô Tổ, bên phải là bát hương Gia tiên. Khi cúng lễ, đều phải khấn Thổ Công trước để xin phép cho tổ tiên về.
Lễ tạ này mang ý nghĩa tri ân chư vị Thổ Thần đã hộ trì cho mình. Nếu làm lễ thì có thể làm ngay tại ban thờ Phật nhà mình. Chúng ta bạch thỉnh các vị ấy lên và bạch nôm na như thế này: "Hôm nay là ngày cuối năm 23 tháng Chạp, chúng con sắm sửa mâm cơm chay tịnh.
Trước là cúng dường trên mười phương chư Phật, chư Bồ tát, Thánh Hiền; thứ nữa là cúng dường cho hết thảy chư vị chư thiên, chư thần, Thổ Thần, Thổ địa, Long Thần ở đây, mong các vị hộ trì cho chúng tôi".
Rồi sau đó chúng ta phát nguyện sám hối, tụng kinh, bố thí, phóng sinh để hồi hướng phúc báu cho họ. Tuy nhiên, việc tri ân không bắt buộc, nếu chúng ta không có thời gian thì cũng không sao cả.
Mỗi vùng miền lại có một cách cúng khác nhau, ví dụ những người Hoa Kiều và một số người miền Nam thường khi cúng Thổ Công thì ăn trước một miếng trước bàn thờ Thổ Công (vì theo một vài sự tích thì Thổ Công bị đ.ầu đ.ộc nên c.hết, nên ông rất sợ bị c.hết vì vậy khi ai cúng ông thì phải ăn một miếng thì ông mới dám ăn). Người miền Bắc thì vẫn cúng như bình thường.
7. Cúng tạ đất cuối năm theo đạo Phật
Theo sư thầy Thích Trí Hóa (chùa Bằng A, Hà Nội), nhà chùa không khuyến khích cúng mã, vì tốn kém. Khuyên người dân không nên tổ chức tiệc tùng linh đình, g.iết nhiều gà vịt để cúng cho thần linh, như thế là sát sinh.
Nhiều gia đình theo đạo Phật đã lễ tạ Thần bằng tụng kinh Địa Tạng, lợi lạc và lễ nghĩa không cầu kỳ.
Khi đọc kinh Địa Tạng thì sẽ có chư Thiên cùng Long Thần, Hộ Pháp đến dự để ủng hộ bạn, nên bạn cần giữ tâm thái cho trang nghiêm, thanh tịnh và thành kính để được nhiều lợi ích nhất.
Đầu tiên cần chuẩn bị hoa tươi, trái cây, có thể thêm các món đồ chay khác, nhang đèn bố trí trên bàn thờ Phật hoặc trên một chiếc bàn nhỏ đặt ở gần cửa đi hoặc giữa nhà nói chung là nơi nào bạn thấy là sạch sẽ. Mặc quần áo chỉnh tề, quần dài áo dài tay, súc miệng vệ sinh sạch sẽ.
Chuẩn bị Kinh Địa Tạng nếu dùng tờ giấy hoặc điện thoại thì không nên để dưới nền nhà.\
Thắp hương, sau đó đọc nghi thức và kinh Địa Tạng (nên ngồi bán già hoặc xếp bằng đọc vì kinh khá dài thực hiện xong tầm 3 tiếng đồng hồ).
Kinh Địa Tạng khá dài nên bạn có thể chia ra 3 lúc, đọc xong hết Quyển thượng thì có thể nghỉ ngơi 5-10' sau đó đọc tiếp Quyển Trung rồi sau đó Quyển Hạ. Đọc ra tiếng vừa phải không quá to cũng không quá nhỏ.
Sau khi cúng xong thì những bản kinh ấy cần bọc lại gọn gàng để trên bàn thờ hoặc để trên giá sách, nếu không biết để đâu cho sạch sẽ thì mang cho người cần hoặc mang đến kệ sách của chùa.
Tuy cách cúng đất đai nhà cửa này tốn nhiều thời gian hơn những cách thông thường khác nhưng sẽ gặt hái được ích lợi rất lớn, bạn thực hiện theo cách này thì Thần Thổ Địa cũng ủng hộ cho bạn, các thiện thần cũng thường theo bảo hộ giúp cho nơi bạn sống được bình an, may mắn, các vong linh xấu, các ác thần và oan gia trái chủ sẽ không thể đến gần nơi bạn nữa ở huống chi là đến hại bạn.
Các cách cúng đất đai nhà cửa thường thấy hiện nay lợi ích so với cách này cách nhau 1 trời 1 vực không thể so sánh được. Có khá nhiều người cúng nhà mới bằng cách tổ chức tiệc linh đình g.iết nhiều gà vịt để cúng cho thần linh, các ngài không những không vui mà còn nổi giận, phương pháp cúng ấy chỉ mang họa tới thôi.
Các thiện thần luôn có lòng từ bi thương yêu chúng sanh, bạn g.iết h.ại chúng sanh để cúng thì các ngài sao mà vui được. Để được các thiện thần bảo hộ thì việc làm của bạn trong đời sống cần hướng thiện phù hợp với tâm chí của các ngài.
Đến đây chắc hẳn ai cũng đã có câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi cúng tạ đất cuối năm vào ngày nào phù hợp rồi. Chúc các bạn năm mới vạn sự cát lành!
Vẻ đẹp Huế dưới ống kính Oppo Reno5 Hoàng thành Huế, chùa Thiên Mụ, cầu Trường T.iền... hiện lên sắc nét dưới ống kính Oppo Reno5. Ống kính Oppo Reno5 cùng chế độ siêu HD giúp bắt trọn khoảnh khắc uy nghi, cổ kính của chùa Thiên Mụ lúc 6h. Công trình nằm trên đồi Hà Khê, tả ngạn sông Hương, khởi lập năm Tân Sửu (1601). Nổi bật nhất là...