Bí quyết làm ruốc cáy Trung Lương ngon nức tiếng

Những ai từng ăn ruốc cáy ( mắm cáy) Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) dù chỉ một lần thôi vẫn không thể nào quên được vị đặc trưng nức tiếng gần xa.

Phường Trung Lương, TX Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) nằm bên dòng sông La được thiên nhiên ưu đãi điều kiện thổ nhưỡng khá đặc biệt với những bãi bồi ven sông thích hợp cho cáy trú ẩn. Nhờ đó mà nơi đây, ruốc cáy Trung Lương đã trở thành sản vật ngon tuyệt, hơn bất cứ vùng nào.

Bà Nguyễn Thị Mai Hương, 75 tuổi ở Tổ dân phố Hầu Đền, phường Trung Lương, người gắn bó với nghề làm ruốc cáy gần 50 năm chia sẻ: Chẳng biết từ lúc nào, người làng Trung Lương gắn bó với nghề làm ruốc cáy. Chỉ biết rằng, khi sinh ra, tôi đã thấy các cụ, bố mẹ mình làm ruốc cáy. Qua thời gian, chỉ bằng những nguyên liệu đơn giản và bàn tay khéo léo, kinh nghiệm truyền lại, được đúc kết thêm qua nhiều thế hệ mà ruốc cáy Trung Lương ngày càng ngon hơn, trở thành đặc sản khó quên đối với nhiều người.

Nguyên liệu chính để làm ruốc cáy là từ con cáy và muối biển

Con cáy ở Trung Lương có quanh năm, song vào dịp xuân, hè là sẵn nhất.

Chị Vũ Thị Thủy – con dâu bà Hương, ở Tổ dân phố Hầu Đền, phường Trung Lương cho biết: Để làm ruốc cáy ngon, phải lựa chọn những con cáy còn sống, to khỏe, tươi ngon rồi rửa sạch bùn, đất.

Tuy nhiên, khâu rửa sạch phải làm tỉ mỉ vì chỉ còn lẫn bùn, đất sẽ làm hỏng chất lượng ruốc…

Cáy sau khi lột bỏ yếm sẽ được rửa lại sạch sẽ, để ráo nước.

Cũng theo chị Thủy, trước kia các cụ làm ruốc cáy thường giã tay, nhưng ngày nay sử dụng máy xay để xay nhuyễn.

Khi cáy đã nhuyễn được múc ra chậu, rồi trộn đều với muối theo tỷ lệ riêng và ủ vài tiếng đồng hồ. Để lấy được cái ngọt, cái ngon của cáy thì sau khi ủ nhất định phải vắt bằng tay lấy phần thịt và nước chất.

Bí quyết của người làm ruốc cáy Trung Lương là để có được hương vị đặc trưng thì nước cáy xay nhuyễn cần được trộn thêm vỏ quýt, ớt, riềng và thính gạo rang.

Hỗn hợp trên được cho vào chum vại sành đậy kín nắp, đem ra phơi nắng vào ban ngày và sương vào ban đêm. Khoảng 7-10 ngày thì ruốc cáy sẽ dùng được.

Ruốc cáy thành phẩm có màu vàng nhạt, mùi ruốc đặc trưng ăn đậm đà đến khó quên khiến nhiều người yêu thích. Theo ông Võ Thanh Định – Bí thư Đảng ủy phường Trung Lương, trên địa bàn phường có khoảng hơn 10 hộ làm ruốc cáy. Hiện, ruốc cáy Trung Lương được bán với giá gần 200 nghìn/lít. Nghề làm ruốc cáy giúp người dân tăng thêm thu nhập.

Hiện nay, ruốc cáy Trung Lương không chỉ có mặt trong bữa cơm hàng ngày của người Hồng Lĩnh mà còn theo chân người đi một số tỉnh, thành.