Bị phiến quân tấn công mạnh, quân đội Syria buộc phải rút khỏi thành phố Hama
Quân đội Syria thông báo đã rút khỏi thành phố Hama ở miền Trung sau các cuộc giao tranh ác liệt với các tay súng Hồi giáo cực đoan.
Quang cảnh thành phố Hama, Syria ngày 4/12/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo đài RT ngày 5/12, trong một tuyên bố đăng trên Facebook, Bộ Tổng Chỉ huy Quân đội và Lực lượng Vũ trang Syria cho biết, trong những ngày qua, quân đội nước này đã chiến đấu ác liệt để đẩy lùi, ngăn chặn các cuộc tấn công dữ dội và liên tiếp do các tay súng thánh chiến phát động.
Tuy nhiên, do tình hình giao tranh leo thang và số lượng thương vong gia tăng, quân đội Syria đã phải tái triển khai, tái bố trí các đơn vị của mình.
Tuyên bố nhấn mạnh rằng quyết định này được đưa ra nhằm bảo vệ tính mạng của dân thường và không để họ bị lôi kéo vào các cuộc giao tranh.
Quân đội Syria đánh giá các tay súng phiến quân cũng đã chịu tổn thất nặng nề về quân số, đồng thời khẳng định rằng các binh sĩ Syria sẽ tiếp tục thực hiện nghĩa vụ quốc gia để giành lại các khu vực bị các tổ chức khủng bố chiếm đóng.
Trước đó, Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) cho biết, giao tranh ác liệt đã nổ ra ngày 5/12 giữa lực lượng quân đội Syria và phiến quân Hồi giáo quanh thành phố Hama. Từ tối 4/12, các tay súng nổi dậy đã bao vây thành phố Hama từ ba hướng.
Hama có vị trí chiến lược quan trọng với quân đội Syria, đóng vai trò vùng đệm bảo vệ thủ đô Damascus. Các cuộc đụng độ diễn ra sau khi quân nổi dậy do các nhóm Hồi giáo dẫn đầu tiến hành cuộc tấn công chớp nhoáng, chỉ trong vài ngày đã chiếm được lãnh thổ quan trọng, bao gồm cả thành phố lớn thứ hai của Syria là Aleppo.
Video đang HOT
Sau đó, không quân Nga và Syria cùng với các đơn vị pháo đã tiến hành các cuộc tấn công tập trung vào các phần tử phiến quân ở khu vực Hama.
SOHR cho biết 704 người, phần lớn là lực lượng tham chiến và 110 dân thường, đã thiệt mạng ở Syria kể từ khi bạo lực bùng phát tuần trước.
Theo Liên hợp quốc, 115.000 người đã rời bỏ nhà cửa ở Idlib và phía Bắc Aleppo do giao tranh.
Dẫn đầu liên minh phiến quân là nhóm HTS có gốc rễ trong chi nhánh Al-Qaeda ở Syria. Nhà phân tích Sam Heller, thuộc tổ chức Century Foundation (Mỹ) nhận định HTS có nhiều thời gian, không gian và nguồn lực để tự tổ chức và chuẩn bị cho cuộc tấn công.
Liên quan đến tình hình Syria, người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov ngày 5/12 nói rằng Nga đang theo dõi chặt chẽ tình hình Syria, thường xuyên liên lạc với chính quyền Syria và đang đánh giá tình hình sau đó sẽ quyết định mức độ hỗ trợ chính quyền Syria đối phó với phiến quân và loại bỏ mối đe dọa.
Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ ngày 5/12 thông báo nước này đang hợp tác và phối hợp chặt chẽ với các đối tác khu vực, đồng thời cho biết các biện pháp ổn định tình hình đang được thực hiện. Người phát ngôn này cũng khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ vẫn cam kết với các thỏa thuận đã đạt được.
Lý do khiến các nhóm đối lập Syria nổi dậy ở thời điểm này
Trong vòng 4 ngày, quân nổi dậy đã thay đổi mạnh mẽ tình hình tại Syria, vốn không có nhiều biến động trong hơn bốn năm.
Tấn công bất ngờ
Phương tiện bị phá hủy trong một vụ tấn công ở thành phố Idlib, Syria ngày 1/12. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Lực lượng nổi dậy, do nhóm phiến quân Hồi giáo Hayat Tahrir al-Sham (HTS) cầm đầu, đã đột ngột tấn công vào các thị trấn do chính phủ nắm giữ trong tuần này và vào tối 29/11 tiến đến Aleppo, lần đầu tiên kể từ năm 2016.
Quân đội Syria cho biết họ đang chống trả cuộc tấn công và đã gây ra tổn thất nặng nề cho quân nổi dậy ở vùng nông thôn Aleppo và Idlib. Ngày 30/11, quân đội Syria thông báo "rút quân tạm thời" ở thành phố Aleppo để chuẩn bị phản công. Quân đội Syria khẳng định, việc rút quân nằm trong nỗ lực tái bố trí lực lượng ở thời điểm chờ viện binh. Quân đội Syria cũng thừa nhận, lực lượng nổi dậy đã chiếm được khu vực rộng lớn của Aleppo.
Trong giai đoạn 2012-2016, khi nội chiến tại Syria lên mức đỉnh điểm, Aleppo là nơi xảy ra nhiều cuộc giao tranh dữ dội, dẫn đến tàn phá nghiêm trọng. Sau đó, quân đội Syria đã giành lại quyền kiểm soát thành phố lớn thứ hai này.
Tiến trình hòa bình Astana - sáng kiến do Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đề xuất từ năm 2017 - chỉ định các khu vực như Aleppo và Idlib là vùng giảm leo thang.
Thời điểm hành động
Các tay súng phiến quân Syria chiếm giữ thành phố Alleppo, ngày 30/11. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Các thủ lĩnh của HTS đã theo dõi chặt chẽ thay đổi địa chính trị, đặc biệt là tình hình của các lực lượng thân Iran hay xung đột Nga-Ukraine, để quyết định. Cây bút người Canada Eva Bartlett nhận định trên kênh RT rằng cuộc tấn công mới nhất của lực lượng nổi dậy là nhằm gây bất ổn Syria và gây suy yếu các lực lượng thân Iran.
Nội chiến Syria bùng phát 13 năm trước, khi các cuộc biểu tình chống chính phủ leo thang thành giao tranh giữa quân đội Syria và lực lượng nổi dậy. Sau đó, Iran, Hezbollah và Nga đều cử nhân sự đến hỗ trợ quân đội Syria. Hezbollah chiến đấu sát cánh cùng quân đội Syria, Nga và Iran cử cố vấn quân sự đến Syria. Bên cạnh đó, quân đội Nga thực hiện các cuộc không kích vào lãnh thổ do quân nổi dậy chiếm giữ ở Syria.
Tuy nhiên, ở thời điểm Nga và Iran đang sao lãng bởi những cuộc xung đột riêng, lực lượng nổi dậy Syria liền chớp lấy thời cơ để hành động. Nga hiện tập trung quân đội và nguồn lực vào chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine và giảm dần hiện diện tại Syria. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) ngày 30/11 cho biết, Nga đã rút nhiều hệ thống phòng không S-300 từ Syria về để điều động đến xung đột tại Ukraine.
Trong khi đó, Iran đang gặp khó khăn bởi các cuộc không kích của Israel gây ảnh hưởng đến các lực lượng thân Iran là các nhóm vũ trang ở Gaza, Liban, Iraq và Yemen vốn có quan điểm phản đối Israel, Mỹ. Sau 13 tháng giao tranh với Israel, Hezbollah đã mất thủ lĩnh Hassan Nasrallah và suy yếu nhiều.
Ông Joshua Landis tại Đại học Oklahoma (Mỹ) nhận định: "Israel đã thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực khi đối đầu với các lực lượng thân Iran".
Ông Haid Haid tại Viện nghiên cứu Chatham House ở Anh cho biết lực lượng của Hezbollah và Iran đã buộc phải rút từ Syria để tham chiến ở những nơi khác.
Xe tăng của nhóm phiến quân Hayat Tahrir al-Sham di chuyển ở al-Rashideen, tỉnh Aleppo, Syria ngày 29/11. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Một động cơ khác cho cuộc tấn công có thể là để cắt đứt các tuyến tiếp tế của Hezbollah trong thời gian ngừng bắn với Israel. Vào ngày 26/11, Hezbollah đã đồng ý về thỏa thuận ngừng bắn với Israel. Nhà báo người Anh Vanessa Beeley nhận định cuộc tấn công của các nhóm nổi dậy Syria đã được lên kế hoạch từ khi Israel bắt đầu đưa quân vào Liban. Theo bà Beeley, ở thời điểm này, Syria trở thành mục tiêu bị tấn công để ngăn các tuyến tiếp tế vũ khí và cơ sở sản xuất của Hezbollah.
Nhóm nổi dậy HTS có thể đã quyết định rằng thời điểm là yếu tố cốt lõi. Tuy nhiên, tình trạng trên thực địa ở Syria cũng góp phần khiến quân nổi dậy được đà tiến lên. Tổng thống Bashar al-Assad dường như đã tự tin rằng khu vực tiền tuyến không còn nhiều rủi ro, bởi vậy, chính phủ Syria đã rút bớt một phần lực lượng tại đây. Ngoài ra, nhiều binh sĩ trong quân đội Syria có tuổi đời khá trẻ, do đó, khi đối mặt với cuộc tấn công thần tốc và có tổ chức của lực lượng nổi dậy, họ lựa chọn rút lui thay vì chiến đấu.
Phiến quân Syria xâm nhập Aleppo, giao tranh ác liệt tại khu vực phía Tây thành phố Đây là lần đầu tiên Aleppo, thành phố lớn thứ hai của Syria, bị tấn công kể từ năm 2016, thời điểm quân chính phủ giành lại quyền kiểm soát từ tay phiến quân. Các phiến quân Syria xuống xe tải khi họ tiến vào làng Anjara, ngoại ô phía tây Aleppo. Ảnh: AP Ngày 29/11, phiến quân Syria đã bất ngờ tấn...