Bí mật ngôi mộ cổ ở công viên là “địa điểm ám ảnh nhất thế giới”
Đầu tháng 10, công viên Tao Đàn bỗng dưng được phương tiện truyền thông của Vương quốc Anh phong cho danh hiệu “Một trong các địa điểm ám ảnh nhất thế giới”.
Ngôi mộ cổ
Nỗi oan của công viên đẹp nhất thành phố
Nằm ngay trung tâm TP. HCM, công viên Tao Đàn là một trong những công viên đẹp nhất Sài Gòn. Nơi đây, thường được chọn làm địa điểm tổ chức các sự kiện văn hóa lớn. Đặc biệt, Hội Hoa xuân hàng năm diễn ra vào dịp Tết Âm lịch tại công viên này luôn thu hút dự quan tâm rất lớn của dư luận.
Khoảng năm 2003, công viên này đã khiến báo giới tốn giấy mực khi thành phố quyết định kéo dài con đường Trương Định xuyên qua công viên. Theo địa hình hiện nay, công viên Tao Đàn có lẽ là công viên lạ nhất nước khi bị chia cắt thành 2 phần riêng biệt do bị cắt bởi tuyến đường Trương Định.
Xét về yếu tố lịch sử, năm 1926, ở góc đường Chasseloup-Laubat và Verdun chính phủ Pháp xây Viện Dục nhi (Institut de puériculture) để giáo dục trẻ em. Sau khi người Pháp rút lui, chính quyền Ngô Đình Diệm gọi nơi này là “Vườn Tao Đàn”, hay Vườn Ông Thượng hoặc Vườn Bờ-rô. Bốn con đường bao quanh công viên thời đó là đường Huyền Trân Công chúa, Hồng Thập Tự, Lê Văn Duyệt, và Nguyễn Du (Nay là đường Nguyễn Thị Minh Khai, Huyền Trân Công Chúa, Nguyễn Du, Cách Mạng Tháng Tám và con đường xen ngang – Trương Định). Sau năm 1975, Vườn Tao Đàn đổi tên là “Công viên Văn hoá Tao Đàn”, và giữ nguyên cho đến hiện nay.
Hiện tại, công viên Tao Đàn là địa điểm bách bộ được người cao tuổi yêu thích. Nơi đây cũng được chọn làm điểm hội họp, sinh hoạt của người trẻ, kể cả những hoạt động ngoại khóa của các trường tiểu học Quốc tế. Trong công viên này, Ban Quản lý Công viên cũng cho đặt nhiều dụng cụ tập thể dục dụng cụ nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân. Ngoài ra, còn có các tượng điêu khắc, hội họa, nhà nghỉ mát..
Năm 1992, Đền tưởng niệm các vua Hùng được xây dựng trong công viên, và được trùng tu vào cuối năm 2010. Đền tưởng niệm này đã được UBND TP.HCM công nhận là Di tích lịch sử cấp Thành phố.
Theo như miêu tả của chuyên trang du lịch Rough Guides, một trong những chuyên trang du lịch được đánh giá là có uy tín trên thế giới, thì: “Với 10 ha vườn được che phủ bởi bóng cây cao, công viên Tao Đàn mang đến không gian yên tĩnh cạnh những đường phố ồn ào ở TP HCM. Nhưng khi mặt trời lạnh, không khí nơi đây khiến nhiều người “lạnh gáy”. Người ta đồn rằng hồn ma của một thanh niên trẻ bị giết chết trong công viên vẫn lởn vởn ở đây tìm kiếm người yêu thất lạc của anh”.
Về chi tiết hồn ma của thanh niên trẻ bị giết chết, chúng tôi đã hỏi rất nhiều người sinh sống xung quanh và những người buôn bán ngay trong công viên, họ đều khẳng định: “Nếu có người chết trong công viên thì chắc chắn phải chết trước năm 1975. Mà trước 1975, Sài Gòn đang ở trong thời khắc giao tranh loạn lạc, tính vậy thì tính làm gì”.
Lãnh đạo Ban quản lý Công viên Tao Đàn cho biết: “Chúng tôi rất sốc trước thông tin mà báo chí quốc tế đã đưa. Từ năm 1977, năm tiếp nhận công viên đến nay, chúng tôi chưa từng nghe gì về chuyện ma quỷ ở công viên. Như anh thấy đó, công viên chúng tôi quang đãng, sạch sẽ, bảo vệ đi tuần 24/24. Thậm chí, 3 giờ sáng đã có nhiều cụ đến tập thể dục thì ma quỷ ở đâu ra. Tệ nạn còn không có ở công viên này, huống hồ gì là mấy chuyện tào lao mà họ đồn thổi”.
Theo quan sát của chúng tôi, nhiều khả năng thông tin về ma quỷ được chuyên trang du lịch Rough Guides nhắc đến là vì ngôi mộ cổ nằm dưới những tán cây xanh, ngay cạnh trụ sở Ban quản lý Công viên Tao đàn.
Về ngôi mộ cổ này, đại diện Ban quản lý cho biết, UBND thành phố cũng đã công nhận đây là di tích cấp thành phố. Đồng thời, giao nhiệm vụ cho Ban quản lý coi sóc, bảo dưỡng. “Liệu Ban quản lý có biết đây là ngôi mộ của ai không?”, chúng tôi hỏi. “Không biết được. Thi thoảng, chúng tôi thấy có người tới quét dọn, thắp hương rồi bỏ đi. Chúng tôi có hỏi, nhưng họ không đáp từ nên thôi. Nhiệm vụ mình được giao thì mình làm”, đại diện Ban quản lý trả lời.
Video đang HOT
Bản đồ công viên Tao Đàn.
Bí ẩn ngôi mộ cổ giữa công viên
Được chăm sóc chu đáo nên ngôi mộ cổ rất sạch sẽ. Lúc nhà khảo cổ hàng đầu Việt Nam là Đỗ Đình Truật còn sống, chúng tôi từng có đặt vấn đề về ngôi mộ cổ trong công viên Tao Đàn. Ông có trả lời, nhiều khả năng đây là ngôi mộ của viên tướng tử trận thời Trương Minh Giảng giữ thành Gia Định trước sự nổi loạn của Lê Văn Khôi (con nuôi của Tả quân Lê Văn Duyệt). Lý do để ông đưa giả thuyết này là bởi đây là một nấm mộ lớn, được chôn cất ngay trong đất thành Gia Định xưa, hẳn phải là thi hài một người có công chứ không thể là “ngụy quân, tạo phản” với triều đình được. Còn nấm mồ thứ hai nhỏ hơn có thể là của bà vợ vị tướng nọ.
Theo quan sát của chúng tôi, khu mộ cổ này bao gồm 2 nấm mộ, được xây dựng rất kín đáo, bao bọc bởi bức tường thấp, cực dày. Lối vào có hai bệ đá được tạo hình hoa sen, cùng những bức tường ngang chắn tầm nhìn trực diện. Đây là kiểu bố trí mộ thường thấy ở những gia đình danh gia vọng tộc ngày xưa. Điểm đặc biệt của hai ngôi mộ này là đều được xây dựng bằng hợp chất vôi, mật… Phần mộ chính quay đầu về hướng tây bắc, rộng 3,5m, dài 3,7m, được chia thành hai phần với hai bài vị riêng. Ngôi mộ thứ hai nhỏ hơn nằm nép bên trái có hình khối chữ nhật, không có bài vị.
Tuy nhiên, lại xuất hiện một giả thuyết khác. Giả thuyết này cho rằng, đây là ngôi mộ của vợ chồng ông Lâm Tâm Lang, tự Nguyên Thất. Ông được an táng cùng vợ. Ông Lang là người gốc Quảng Đông, Trung Quốc sang cư ngụ tại Sài Gòn, Gia Định. Vợ ông có tên là Mai Thị Xã.
Sinh thời, gia đình ông Lang là đại phú. Nên khi ông mất, gia đình đã cải táng ông ngay thành Gia Định, và khi vợ ông khuất núi theo, con cái đã để bà yên nghỉ cạnh ông. Thời thế đổi thay, người thân của ông bà lần lượt về lại nguyên quán ở Quảng Đông. Thi thoảng, họ có quay lại để khói hương cho ông bà.
Chính từ ngôi mộ cổ này, mà công viên Tao Đàn bỗng nhiên được phong tặng danh hiệu không hề mong muốn “địa điểm ám ảnh nhất thế giới”, cùng với những địa điểm được đồn đại đầy ma quỷ khác, như: Lâu đài Château de Brissac (Pháp), Tu viện Kloster Unterzell (Đức), nhà tù Lawang Sewu (Indonesia)…
Theo Xahoi
Bí mật cụm mộ cổ ở công viên Tao Đàn
Sau khi trang du lịch Rough Guides (Anh) tung tin Công viên Tao Đàn (TP.HCM) là một trong những địa điểm bị ma ám "ghê rợn nhất thế giới", nhiều người đã liên tưởng, thậm chí thêm thắt chuyện về cụm mộ bí ẩn đã tồn tại rất lâu tại công viên này. Thanh Niên Online đã lần theo nhiều dấu vết tìm hiểu và phát hiện những điều thú vị, giải đáp bí mật của cụm mộ cổ này.
Ngôi mộ bí ẩn tại công viên Tao Đàn
Đi cùng chúng tôi là Phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Đức Mạnh, Trưởng Bộ môn Khảo cổ học, Khoa Lịch sử, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH KHXH-NV), ĐH Quốc gia TP.HCM.
Di tích cổ hơn trăm năm ít người biết đến
Những ngôi mộ này nằm ở phần phía tây bắc của công viên Tao Đàn, cách đường Trương Định khoảng 35 m về phía bên phải, cách giao lộ Nguyễn Thị Minh Khai - Trương Định khoảng 55 m về phía tây bắc. Đây là vị trí rất dễ dàng nhìn thấy với những ai đi qua công viên Tao Đàn. Tuy nhiên, nhiều người dân thường dạo chơi hay người bán hàng ở đây mỗi ngày, thậm chí bảo vệ làm việc từ lâu năm, hầu như đều không biết lai lịch ngôi mộ của ai, có từ khi nào. Điều đó đã tạo nên sự bí ấn và nhiều câu hỏi quanh cụm mộ ở công viên Tao Đàn.
Mộ có các vòng tường bao vây vòng, ngăn ngang tạo thành ba lần cổng vào lăng mộ. Mộ bao gồm tiền sảnh - sân thờ và nhà mộ. Lối vào mộ có các trụ cột đài sen hình khối chữ nhật. Mặt trước và phía trong của thân trụ có ô khuông trang trí hình chữ nhật lồng vào nhau. Tuy nhiên, hiện bên trong không còn dấu vết chữ viết hay hoa văn trang trí. Giữa sân trước có bức bình phong tiền hình chiếu thư đặt trên bệ đỡ. Nhà bia thể hiện kiểu nhà một gian hai chái. Mái ngói ống đổ trước - sau theo trục mộ với mỗi mái 11 ống ngói. Dọc đòn nóc thể hiện hai khối tượng voi phục châu đầu vào mộ. Nhà mồ liên kết nhà bia qua một rãnh máng nước. Mái lợp 10 ống ngói, viền đòn nóc và đặc biệt có đắp gờ hình đầu rồng và ngẫu tượng voi phục cách điệu.
Nhìn tổng thể bên ngoài những ngôi mộ này, Phó giáo sư Phạm Đức Mạnh đánh giá: Mộ có cấu trúc lăng song táng một nấm mộ dạng lăng, quy mô mộ lớn.
Có thể thấy, từ bình phong hậu đến trụ cổng ngoài của ngôi mộ dài nhất 11,2 m; rộng nhất là 7,6 m.
Ngoài ra, kiến trúc của ngôi mộ khép kín, cầu kỳ.
"Đặc biệt, mộ xây dựng bằng hợp chất, còn gọi là mộ Ô dước - loại nhựa cây đặc sản của rừng Trường Sơn và nông thôn Việt Nam", Phó giáo sư Phạm Đức Mạnh cho biết.
Theo nghiên cứu, phân tích, Phó giáo sư Phạm Đức Mạnh xác định đây thuộc loại hình mộ phổ biến trong văn hóa Việt từ thế kỷ 15 - đầu thế kỷ 20.
"Ở miền Bắc, loại mộ này chỉ dành cho hoàng gia (như lăng mộ vua Lê Dụ Tông, hoàng hậu, vợ chúa, công chúa,...). Riêng ở Nam bộ, mộ này cũng có trong lăng Hoàng Gia (Gò Công, Tiền Giang), Lăng Mạc Cửu (Hà Tiên, Kiên Giang), Lăng Thoại Ngọc Hầu (Châu Đốc, An Giang).
Tại TP.HCM, mộ dạng này phổ biến gắn với nhiều danh tướng - danh sĩ - danh nhân thời các Chúa Nguyễn và Vua Nguyễn (nhiều nhất 2 thế kỷ 18-19). Có thể thấy kiểu mộ này ở mộ anh em tổng đốc Lê Văn Duyệt, Lê Văn Phong, Phó tổng trấn Gia Định Huỳnh Công Lý, Thượng thư Trần Văn Học, Võ Di Nguy, Trương Tấn Bửu và kể cả dạng mộ tưởng niệm dành cho quận công Võ Tánh (trên đường Hồ Văn Huê, Q.Phú Nhuận)...", ông Mạnh phân tích thêm.
Cổ mộ của ai?
Đi quanh, tìm hiểu thêm ngôi mộ, ông Mạnh chỉ cho chúng tôi tấm bia mộ hiện còn một số chữ Hán. Ông Mạnh cho biết, hai bia mộ này do các con lập. Một bia đề: "Hiển khảo trọng giang (?) Ất Mùi (vị) (?) thu quyên (?) chủ húy tự trường Lâm Tam Lang chi mộ" - tức mộ cha là con trai thứ ba Lâm gia.
Bia kế bên là: "Hiển tỷ... chủ lâm nguyên thất... chi mộ" - dịch nghĩa là mộ mẹ... vợ nhà họ Lâm.
Mộ có quy mô lớn
Kiến trúc khép kín, cầu kỳ với các vòng tường bao quanh
Ông Mạnh cho biết, theo truyền tụng, đây là mộ ông Lâm Tam Lang tự "Nguyên thất" mất vào mùa thu Ất Mão (1795) và bà Mai Thị Xã - vợ ông. Họ Lâm người gốc Quảng Đông.
Đặc biệt, hậu duệ đời thứ 4 của ông Lâm Tam Lang là cụ Lâm Quang Ky - Phó lãnh binh của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực. Phó lãnh binh Lâm Quang Ky là người đã góp phần không nhỏ trong trận chiến thắng Nhật Tảo.
Hậu duệ đời thứ 7 của ông Lâm Tam Lang là ông Lâm Đình Phùng - chính là nhạc sĩ nổi tiếng Lam Phương.
Sát vách tường bao bên phải còn một mộ nhỏ tương truyền là của thuộc tướng bị bại trận đã tự sát chôn theo chủ nhân mộ chính.
Trong khi đó, lần dỡ thêm một đầu mối khác thì theo Danh mục kiểm kê di tích lịch sử-văn hóa trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2010-2020 của Sở Văn hóa - Thể thao - Du lịch TP.HCM (VH-TT-DL), mộ cổ mang họ Lâm trong công viên Tao Đàn, được xây dựng năm Ất vị (1895).
Bia chữ Hán xác định là mộ phần của nhà họ Lâm
"Tổng thể công trình kiến trúc được bảo tồn tương đối nguyên vẹn. Đây là một trong những ngôi mộ hợp chất có diện tích lớn và kiến trúc đẹp còn lại ở TP.HCM", đánh giá hiện trạng di tích trong Danh mục kiểm kê di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2010-2020.
Qua đó, theo Sở VH-TT-DL TP.HCM: "Sự tồn tại của mộ cổ mang họ Lâm góp phần đáng kể cho ngành khảo cổ học và nghiên cứu khoa học về loại hình mộ cổ của Việt Nam".
"Cụm mộ trên là một trong những kỷ niệm cuối cùng của những thế hệ tiền hiền - hậu hiền trong nhiều lớp lương dân đi "mở nước" và xây đắp lãnh thổ và lãnh hải trên các nẻo đường thiên lý hướng về Nam", Phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Đức Mạnh kết luận.
Vì vậy, theo ông Mạnh, các ngôi mộ trong công viên Tao Đàn mang ý nghĩa linh thiêng. Cụm mộ ở đây cũng như rất nhiều công trình cổ mộ khác vẫn được người dân TP.HCM và Nam bộ tôn thờ và nhang khói thường niên, là biểu trưng cho truyền thống đạo lý "thờ cúng tổ tiên", "uống nước nhớ nguồn" của người dân Việt Nam. Cùng với đình chùa, những ngôi mộ cổ là đối tượng cần bảo tồn, gìn giữ.
Hiện nay, Bộ môn Khảo cổ học, Khoa Lịch sử, Trường ĐH KHXH và NV, ĐH Quốc gia TP.HCM, đã và đang giúp TP thực hiện khai quật nhiều ngôi mộ để phục vụ cho mở đường, chỉnh trang đô thị, xây khu chế xuất, nhà cao tầng, trường học và cả trong các nhà dân. Những kiến trúc quý (đặc biệt bia đá) đã được mang về Bảo tàng Lịch sử Văn hóa Nam bộ trưng bày. Nơi đây là địa điểm học tập, khảo cứu cho sinh viên các khoa Lịch sử, Nhân học, Văn hóa học, Đông Phương học, Việt Nam học. Đồng thời, theo quy hoạch, TP.HCM sẽ dành riêng một khu vực để lưu tồn dạng mộ như Tao Đàn, phục vụ nghiên cứu, giáo dưỡng tình yêu quê hương đất nước, tôn thờ tổ tiên, ghi ân người mở nước.
Theo TNO
Thực hư chuyện công viên Tao Đàn có... ma Chuyên trang du lịch Rough Guides (Anh) tuần qua công bố danh sách 27 nơi bị "ma ám" nhiều nhất trên thế giới, trong đó có công viên Tao Đàn (TP.HCM). Người dân TP.HCM vui chơi, tập thể dục tại công viên Tao Đàn - Ảnh: Diệp Đức Minh Theo chuyên trang này thì công viên Tao Đàn với câu chuyện hồn ma...