Bí mật động trời vụ mất cắp chất phóng xạ nguy hiểm của Mỹ

Một báo cáo mới của Trung tâm Liêm chính công Mỹ ( CPI) hé lộ, nhà chức trách nước này vẫn chưa tìm thấy các vật liệu phóng xạ nguy hiểm, do hai chuyên gia thuộc Bộ Năng lượng để mất từ cách đây hơn một năm.

BBC trích dẫn báo cáo của CPI cho hay, sự cố xảy ra vào ngày 21/3/2017, khi hai chuyên gia thuộc Bộ Năng lượng Mỹ ( DOE) thực hiện nhiệm vụ đi thu hồi các vật liệu nguyên tử nguy hiểm từ Phòng thí nghiệm quốc gia Idaho, một trung tâm nghiên cứu của DOE, nhằm đảm bảo chúng không rơi vào tay kẻ xấu.

Ảnh: NPR

Cả hai chuyên gia đã để máy dò phóng xạ và các đĩa nhỏ chuyên dụng, đựng hai chất phóng xạ plutoni và xezi giúp chuẩn hóa máy, phục vụ công tác nhận diện các vật liệu nguy hiểm, trong xe hơi của họ tại bãi đỗ xe, trong lúc dừng nghỉ qua đêm ở khách sạn Marriott, bang Texas giữa chuyến đi. Sáng hôm sau, họ phát hiện cửa kính xe hơi của mình đã bị đập vỡ và toàn bộ các túi đồ nói trên đã bị đánh cắp.

Hai chuyên gia đã ngay lập tứ báo cáo sự việc cho DOE và các quan chức liên quan. Tuy nhiên, các nhà điều tra đã không tìm thấy bất kỳ manh mối nào giúp làm sáng tỏ vụ trộm. Theo báo cáo của CPI, nơi xảy ra sự cố là một khu vực có tỉ lệ tội phạm cao.

Trả lời phỏng vấn kênh ABC vào thời điểm đó, Carlos Ortiz, phát ngôn viên cho Sở cảnh sát San Antonio cho hay, đây là một vụ đột nhập lấy cắp tài sản tinh vi. Trong đó, tại hiện trường không có dấu vân tay của thủ phạm. Không có camera giám sát hay nhân chứng nào giúp truy lùng nghi phạm.

Mặc dù nhà chức trách không công bố số lượng vật liệu phóng xạ bị mất, nhưng phát ngôn viên Phòng thí nghiệm Idaho Sarah Neumann nói, chúng cực ít, không đủ để chế tạo một quả bom nguyên tử. Thông thường, người ta phải cần tới hơn 3 kg plutoni hoặc 4 kg urani mới chế tạo được một đầu đạn hạt nhân thực sự.

Theo ông Ortiz, cảnh sát cuối cùng đã khép lại cuộc điều tra sự cố để tranh “săn tìm bóng ma”.

Song, điều đáng chú ý là, số vật liệu phóng xạ bị đánh cắp nói trên chỉ là một phần rất nhỏ trong tổng số vật liệu phóng xạ đã mất hoặc thất lạc ở Mỹ.

Theo thống kê của trang Daily Beast, do việc kiểm soát vật liệu nguyên tử kém thời chiến tranh Lạnh, Mỹ đã để thát thoát khoảng 6 tấn chất phóng xạ. Song, các chuyên gia tin, phần lớn chúng đang bị mắc kẹt đâu đó trong các đường ống, hệ thống lọc và máy móc tại các cơ sở sản xuất hoặc đơn giản bị thống kê sai.

Hồi đầu năm nay, Bộ Quốc phòng Mỹ nêu rõ “ngăn chặn việc thâu tóm trái phép vũ khí nguyên tử, vật liệu nguyên tử hoặc công nghệ liên quan” là một ưu tiên an ninh quốc gia của Mỹ. Tuy nhiên, chính phủ Mỹ vấp phải rất nhiều chỉ trích về cách quản lý các vật liệu hạt nhân.

Năm 2009, tổng thanh tra DOE từng liệt kê ít nhất 0,5kg plutoni và 20,4kg urani làm giàu ở mức cao đang được lưu trữ an toàn. Trong khi thực tế không phải như vậy.

Năm 2011, DOE và các cơ quan khác khẳng định, họ không thể “kiểm soát hoàn toàn các vật liệu nguyên tử Mỹ ở nước ngoài”.

Tuấn Anh

Theo VNN