Bí mật bên trong kim tự tháp của người Maya
Có gì đặc biệt bên trong kim tự tháp của người Maya cổ đại?
Theo Live Science, từ khoảng năm 1000 trước Công nguyên đến năm 1500 sau Công nguyên, người Maya cổ đại đã xây dựng hàng trăm kim tự tháp trên khắp Mesoamerica và đặt rất nhiều hiện vật bên trong chúng.
Giống như các kim tự tháp của Ai Cập cổ đại, những kim tự tháp do người Maya xây dựng chứa nhiều kho báu và đồ chôn cất. Nhưng chúng cũng thường chứa thứ khác lạ hơn, ví dụ như các kim tự tháp nhỏ hơn bên trong các kim tự tháp lớn hơn.
Ví dụ, kim tự tháp El Castillo, tại địa điểm Chichén Itzá ở Bán đảo Yucatán, có một kim tự tháp lớn chứa hai kim tự tháp nhỏ được lồng vào nhau, giống như một con búp bê truyền thống của nước Nga.
Kim tự tháp El Castillo của người Maya. (Ảnh: Live Sciene).
Andrés Tejero-Andrade, một giáo sư tại Đại học Tự trị Quốc gia Mexico (UNAM), người đã nghiên cứu và viết: “Những cư dân cổ đại của bán đảo Yucatán, khi họ đến một địa điểm sinh sống mới là nơi bỏ hoang trước đây, đã không phá hủy các kiến trúc cũ. Thay vào đó, họ xây một kim tự tháp mới chồng lên kim tự tháp cũ”, ông nói, lưu ý rằng đây là lý do tại sao El Castillo có cấu trúc búp bê lồng vào nhau này.
Tập tục này không phải là chỉ duy nhất đối với El Castillo, Denisse Lorenia Argote Espino, một nhà nghiên cứu tại Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH), nói với Live Science.
Video đang HOT
“Việc xây dựng một kim tự tháp trên đỉnh của một kim tự tháp khác là một thực tế phổ biến trong thời kỳ tiề.n Tây Ban Nha [trước khi người Tây Ban Nha đến]. Các công trình kiến trúc chính trong các khu định cư lâu đời [các địa điểm đã có người ở trong một thời gian dài] thường có một số giai đoạn kiến tạo. nhất định”, ông nói.
Tuy nhiên, các kim tự tháp lồng vào nhau như vậy không phải là thứ phổ biến nhất mà các nhà khảo cổ học tìm thấy ở các kim tự tháp Maya. Trong khi một số ngôi đền Maya được sử dụng cho các nghi lễ thì những ngôi đền khác được dùng làm lăng mộ cho những người cai trị hoặc những cá nhân ưu tú khác.
Những vật chôn cất này chứa các đồ tạo tác như mặt nạ ngọc bích (dành cho người đã khuất), hạt ngọc bích, lưỡi kiếm obsidian và gai cá đuối, là biểu tượng của sự hy sinh bản thân của người Maya cổ đại. Những chiếc gai cá đuối gắn liền với sự hy sinh vì đôi khi chúng được đặt xuyên qua tai, má, môi, lưỡi và dươn.g vậ.t người đã khuất.
Các đồ vật quý giá của người Maya cổ đại được làm bằng ngọc bích. Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất là Ngôi Báo được tìm thấy trong kim tự tháp El Castillo.
Karl Taube, một giáo sư nhân chủng học tại Đại học California, Riverside, đã viết trong một bài báo năm 2005 đăng trên tạp chí Ancient Mesoamerica: “Người Maya cổ quý trọng ngọc bích không chỉ vì sự quý giá và vẻ đẹp của nó mà còn là loại đá có giá trị biểu tượng cao. Ví dụ, người Maya liên kết ngọc bích với ngô, quyền cai trị và gió. Ngọc là một thành phần quan trọng trong các nghi lễ an táng và nghi lễ tưởng nhớ các vị thần và tổ tiên”.
Ngôi Báo bên trong kim tự tháp El Castillo.
Kim tự tháp Maya chứa nhiều hiện vật đáng chú ý khác. Ví dụ, một kim tự tháp ở địa điểm San Bartolo, phía bắc Guatemala, chứa một mảnh của lịch Maya sớm nhất từng được tìm thấy, có niên đại hơn 2.200 năm.
Một kim tự tháp tại Copan, Honduras, có một dòng chữ lớn chứa hơn 2.000 chữ Maya được khắc trên cầu thang của nó. Dòng chữ kể về lịch sử của những người cai trị Copan, theo báo cáo của Viện Bảo tồn Getty năm 2006. Người Maya sử dụng một hệ thống chữ viết đôi khi được gọi là “chữ tượng hình của người Maya.” Hệ thống chữ viết này có các hình ảnh biểu thị âm thanh tạo thành từ mà các học giả có thể đọc và dịch.
Ngắm 8 công trình kiến trúc kim tự tháp độc đáo
Những công trình kiến trúc kim tự tháp không chỉ nổi tiếng ở Ai Cập, mà còn xuất hiện tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Kim tự tháp Giza(sa mạc Al Giza, Ai Cập)là một trong 7 kỳ quan thế giới cổ đại và được UNESCO xếp hạng Di sản thế giới vào năm 1979. Quần thể kiến trúc này bao gồm tượng nhân sư và lăng mộ của 3 Pharaoh (Cheops, Khafre và Menkaure). Trong đó, kim tự tháp Cheops (Khufu) cao 146 m, với 2,5 triệu khối đá vôi xếp chồng lên nhau. Các nhà khoa học vẫn chưa giải đáp được cách thức xây dựng công trình kì vĩ này từ cách đây 4.600 năm của người Ai Cập.
Prasat Thom (Preah Vihear, Campuchia) là điểm nhấn của Koh Ker, kinh đô Đế quốc Angkor vào thế kỷ 10. Kim tự tháp làm bằng sa thạch, có chiều cao 40 m, gồm bảy tầng phủ rêu xanh sau khi bị bỏ hoang trong những cánh rừng già phía bắc. Các nhà khảo cổ cho rằng trên đỉnh kim tự tháp từng có tượng linga khổng lồ để thờ cúng thần Shiva. Vẻ đẹp cổ kính và những tác phẩm chạm khắc đá có giá trị nghệ thuật của Prasat Thom đã thu hút rất nhiều du khách đến tham quan.
Kim tự tháp Louvre (Paris, Pháp)do kiến trúc sư Ming Pei thiết kế, nằm ở sân Napoléon của bảo tàng Louvre và được khánh thành năm 1989. Công trình được lấy cảm hứng từ kim tự tháp Giza, bao gồm 600 cửa sổ kính và có diện tích bề mặt khoảng 1.000 m2. Ban đầu, người dân Paris lo ngại phong cách kiến trúc hiện đại của kim tự tháp này không phù hợp với cảnh quan và không gian của bảo tàng Louvre. Nhưng hiện nay, kim tự tháp Louvre đã trở thành điểm đến được nhiều du khách yêu thích và là một biểu tượng của Paris.
El Castillo (Yucatan, Mexico)nằm ở khu vực trung tâm quần thể Chichen Itza. Kim tự tháp cao 24 m, bao gồm 365 bậc cầu thang - tương ứng số ngày trong một năm dương lịch. Lúc xuân phân và thu phân, bóng đổ trên El Castillo tạo thành hình con rắn Quetzalcoatl, vị thần tối cao của người Mesoamerican cổ đại. Hiện tượng này cũng báo hiệu thời điểm để người dân bắt đầu vụ mùa mới, xuống đồng trồng ngô.
Luxor(Las Vegas, Mỹ)là tổ hợp khách sạn và casino nổi tiếng tại thành phố Las Vegas. Điểm nhấn của tổ hợp nghỉ dưỡng giải trí này là kim tự tháp màu đen được xây dựng phỏng theo kim tự tháp Giza. Ngoài ra, phía trước kim tự tháp màu đen còn có tượng nhân sư cao 34 m. Bên trong Luxor, du khách có thể tham quan bản sao lăng mộ và bảo tàng Pharaoh Tutankhamun, được xây dựng và thiết kế tương tự bản gốc ở Ai Cập.
Tikal(Guatemala)từng là trung tâm đô thị lớn nhất nền văn minh Maya tiề.n Colombo. Các nhà khảo cổ học cho rằng tên gọi tàn tích này bắt nguồn từ ti akal trong ngôn ngữ Yucatec, có nghĩa "ở giếng nước". Hiện nay địa danh này còn tồn tại 6 kim tự tháp, nổi bật trong đó là công trình bằng đá vôi cao 65 m với ngôi đền rắn hai đầu. Với giá trị khảo cổ và kiến trúc độc đáo, tàn tích Tikal được UNESCO công nhận là Di sản thế giới vào năm 1979.
Khách sạnRyugyong(Bình Nhưỡng, Triều Tiên)được khởi công xây dựng vào năm 1987, nhưng tạm dừng do những khó khăn kinh tế. Hiện nay khách sạn vẫn chưa đón khách dù đã hoàn thành việc xây dựng 105 tầng vào năm 1992. Ryugyong có nghĩa "thủ đô của những cây liễu", tên gọi trước đây của Bình Nhưỡng. Tòa nhà chọc trời hình kim tự tháp cao 330 m, bao gồm 3.000 phòng và 5 nhà hàng có thể nhìn toàn cảnh thủ đô Triều Tiên. Vào ban đêm, lễ hội ánh sáng được diễn ra khi khách sạn được phủ bên ngoài những tấm đèn LED.
Kim tự tháp Mặt trời (Mexico)được xây dựng cách đây 1.800 năm tại thành phố cổ Teotihuacan. Với chiều cao 66 m và diện tích khoảng 50.000 m2, kim tự tháp là một trong những công trình đồ sộ nhất châu Mỹ bấy giờ. Các nhà khảo cổ phỏng đoán người Teotihuacan xây dựng kim tự tháp Mặt trời để thờ cúng thần linh.
Quét laser, sốc vì kim tự tháp mọc giữa đô thị 1.500 tuổ.i trong lòng Amazon Một đô thị với gần 500 cấu trúc lớn nhỏ, hàng trăm km kênh đào... hiện ra giữa rừng Amazon, vừa mang vẻ bí ẩn cổ xưa vừa có những thứ lẽ ra phải thuộc về thời hiện đại. Theo Sci-New, nhóm khoa học gia đẫn đầu bởi giáo sư Jose Iriate của Trường ĐH Exeter (Anh) đã sử dụng LiDAR, một kỹ...