Bị chặn đường, quây đánh, nam sinh lớp 11 đâm bạn tử vong: Có phải phòng vệ?

Vụ nam sinh lớp 12 bị bạn học đâm tử vong khi cả hai còn mặc đồng phục đang gây bàng hoàng dư luận.

Vấn đề pháp lý đặt ra là, đây có được xem là phòng vệ chính đáng, hay người gây ra vụ việc sẽ bị xử lý hình sự?

Liên quan vụ nam sinh lớp 12 ở Thanh Hóa bị bạn cùng trường đâm tử vong gây rúng động dư luận, Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra đang làm rõ, điều tra về hành vi giết người .

Trao đổi về góc độ pháp lý, luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp) khẳng định, đây là vụ việc đặc biệt đau lòng. Theo ông Cường, vụ việc có dấu hiệu tội phạm nên việc cơ quan điều tra vào cuộc là có căn cứ.

Theo luật sư Cường, cơ quan điều tra trước tiên sẽ áp dụng biện pháp giữ người trong trường hợp khẩn cấp, sau đó đánh giá toàn diện vụ việc để làm rõ đây là phòng vệ chính đáng hay hành vi cố ý tấn công gây chết người.

“Nếu xác minh cho thấy người gây án chỉ chống trả trong tình huống buộc phải tự vệ, hành vi tương xứng với mức độ nguy hiểm và nhằm ngăn chặn sự tấn công thì sẽ loại trừ trách nhiệm hình sự”, luật sư phân tích.

Hiện trường nơi xảy ra sự việc. Ảnh: CTV

Theo luật sư Đặng Văn Cường, Điều 22, Bộ luật Hình sự quy định phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả cần thiết nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe , quyền và lợi ích hợp pháp của mình hoặc người khác. Hành vi này không phải là tội phạm.

Luật sư cho biết, để được coi là phòng vệ chính đáng, phải thỏa mãn ba yếu tố sau: việc chống trả chỉ xảy ra khi đang bị tấn công, bị đe dọa trực tiếp đến tính mạng hoặc sức khỏe; mục đích là ngăn chặn hành vi xâm hại chứ không phải trả thù hay tấn công trở lại; mức độ chống trả phải tương xứng, đủ để loại trừ nguy hiểm.

Nếu hành vi chống trả “rõ ràng quá mức cần thiết” – tức vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, thì người gây ra hậu quả vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định.

Luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh: “Nếu trước đó hai bên có đánh nhau, có mâu thuẫn và mong muốn tấn công lẫn nhau thì không thể coi là phòng vệ. Ngoài ra, việc ai ra tay trước, hung khí được chuẩn bị hay bộc phát, đâm vào vùng nào và với mục đích gì… đều là yếu tố mấu chốt để kết luận”.

Trong trường hợp xác định hành vi dùng hung khí đâm vào vùng trọng yếu gây chết người không thuộc phòng vệ chính đáng, người gây án có thể bị khởi tố về tội giết người hoặc tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

Đề cập đến vụ việc xảy ra tại Thanh Hóa, luật sư Cường nhận định: Do người gây ra vụ việc chưa đủ 18 tuổi, khung hình phạt sẽ áp dụng theo chính sách hình sự dành cho người chưa thành niên.

Theo luật sư, mức án cao nhất mà nam sinh này có thể đối diện nếu bị xử lý về tội giết người là không quá 18 năm tù; trường hợp chỉ bị xử lý về tội giết người do vượt quá phòng vệ chính đáng, mức phạt cao nhất chỉ đến 2 năm tù.

Luật sư nhận định, sự việc xảy ra ngay sau giờ học, dưới mắt nhiều học sinh khác, cho thấy nguy cơ bạo lực học đường đang hiện hữu.

“Một em tử vong, một em đứng trước nguy cơ mất cả tương lai. Chỉ vì bồng bột, cảm xúc tức thời mà cái giá phải trả là quá đắt”, ông Cường nói.

Như VietNamNet đã đưa tin, hai nam sinh học cùng trường THPT Đặng Thai Mai (xã Quảng Bình) là P. T.B.N. (SN 2009, trú tại xã Quảng Bình, học sinh lớp 11A9) và L.Q.H. (SN 2008, trú tại xã Lưu Vệ, tỉnh Thanh Hoá, học sinh lớp 12A8) không có mâu thuẫn từ trước.

Tuy nhiên, ngày 17/10, xuất phát từ mâu thuẫn bột phát trong lúc học môn thể dục vào buổi sáng, sau khi tan trường, L.Q.H. cùng với L.Đ.A. (SN 2008, trú tại xã Quảng Bình, bạn cùng lớp với H.) chặn đường , sử dụng tay, chân, mũ bảo hiểm đuổi đánh P.T.B.N.

Trong lúc bị đánh, P.T.B.N. đã rút dao bấm mang theo người đâm L.Q.H. khiến H. bị thương, sau đó tử vong tại Bệnh viện đa khoa Quảng Xương.