Bị cá độc đ.âm: Làm gì để giữ mạng?

Khi bị cá ngát đ.âm không phải ai cũng c.hết, nếu biết cách cấp cứu kịp thời.

Mới đây, tại thành phố Huế đã xảy ra một sự việc rất hy hữu: Một phụ nữ 68 t.uổi bị cá ngát đ.âm dẫn đến t.ử v.ong. Câu chuyện này khiến các bà nội trợ hàng ngày đi chợ, mua cá về làm bữa cơm hết sức lo lắng. Vậy phải làm gì khi chúng ta bị cá đ.âm trước khi quá muộn?

Tháo khớp ngón tay vì cá ngát đ.âm

Theo các bác sỹ, khi cá ngát đ.âm vào người, nếu không sơ cứu kịp thời, nọc độc của cá sẽ thấm sâu vào trong cơ thể khiến sức khỏe bệnh nhân diễn biến rất nhanh theo chiều hướng xấu, có thể dẫn đến t.ử v.ong.

Bà Nguyễn Thị Quyên, 56 t.uổi, người bạn cùng kiệt 38 Lê Thánh Tôn với bà Nguyễn Thị Huệ (người đã t.ử v.ong do bị cá đ.âm ngày 6/9), cho biết: “Ngay sau khi bà Huệ bị cá đ.âm dẫn đến c.hết, người dân ở chợ Xép (TP. Huế) rất hoang mang, nên chúng tôi cho rằng để tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra, các bà mẹ nên cẩn thận khi chọn mua thức ăn cho bữa cơm gia đình. Quan trọng hơn nữa là các mẹ không nên ăn loại cá này, tôi thấy loài cá nóc đã độc, cá ngát này còn độc hơn”.

Theo bà Quyên, cách đây 2 ngày, khi thấy bà Huệ bị cá đ.âm phải nhập viện, một người bán cá ở chợ Xép sau khi bị cá đ.âm đã dùng vải ca rô thắt chặt lại điểm bị cá đ.âm. Sau đó người này đã vào cơ sở y tế gần nhất để tháo khớp ngón tay, may mắn được sống sót.

Đám tang bà Nguyễn Thị Huệ – một nạn nhân của cá ngát

Thầy thuốc ưu tú, thạc sỹ, bác sỹ Nguyễn Hân, Trưởng khoa Hồi sức Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Huế cho biết: “Trường hợp người c.hết do bị cá ngạt đ.âm thi thoảng cũng có, nhưng rất ít. Trong họ cá ngát có nọc rất độc và tập trung nhiều ở những đầu ngạnh. Tuy nhiên, một số loại cá thông thường mà chúng ta hay ăn cũng có thể chứa độc tố, ví dụ như cá trích, cá ngừ, cá chình, cá mòi đường…”.

Theo bác sĩ Hân, tùy theo cấu tạo, nhiều loại cá như cá mập, cá ngát, cá ngạnh, cá bò, cá đuối có chất độc ở gai bảo vệ, ở vây lưng, vây bụng, ngực hay mang… Khi bị gai (ngạnh) cá này đ.âm vào cơ thể, vị trí b.ị đ.âm trúng thường bị sưng tấy, mưng mủ, đau nhức, toàn thân sốt. Sẽ rất nguy hiểm khi độc tố do cơ thể cá bài tiết qua chỗ b.ị đ.âm rồi thấm sâu vào trong cơ thể. Khi chất độc thấm vào cơ thể sẽ tác động lên hệ thần kinh, hệ tim mạch, làm liệt cơ và có thể dẫn đến t.ử v.ong.

Chợ vắng bóng cá ngát

Sau khi báo chí đăng tải thông tin về cá ngát đ.âm c.hết người, sáng nay (7/9), khảo sát tại các chợ Đông Ba, Bến Ngự, An Cựu… ở thành phố Huế chúng tôi ghi nhận cá ngát đã vắng bóng trên các sạp thủy hải sản.

Chị Lan, chủ một quầy cá ở chợ Xép, thành phố Huế nói: “Ngay sau khi nghe thông tin có người c.hết vì bị cá ngát đ.âm trúng, chúng tôi đã không còn bán cá này nữa. Trước đó, cũng có 2 quầy bán cá ngát tại chợ, tuy nhiên loài cá này rất hiếm, tùy theo từng đợt nên không bán thường xuyên.

Chợ Xép (phường Thuận Lộc, thành phố Huế) sang nay đã vắng bóng loại cá ngát

Theo các bác sỹ bệnh viện Trung ương Huế, bệnh viện đã tiếp nhận nhiều trường hợp bị ngộ độc cá dẫn đến t.ử v.ong là do ăn phải trứng cá, bởi vì nhiều loài cá có chất độc ở bộ phận s.inh d.ục như cá nóc báo, các nóc nhím, cá bẹ, cá trích, cá chình, cá mòi đường. Ngoài ra, cá còn rất độc có thể do các vi sinh vật ký sinh trên cá. Trên thân các loài cá như cá tầm, cá hồi… thường có loại vi khuẩn clostridium botulinum, khi ngộ độc do botulinum có thể dẫn đến t.ử v.ong.

Các vi sinh vật có hại, sinh độc tố gây độc cho cơ thể thường phát triển mạnh khi cá c.hết nên các bà nội trợ cần đặc biệt chú ý khi chế biến thức ăn, đặc biệt là khi ăn cá biển.

Một số loài cá sống ở sông ngòi, kênh rạch có chứa trong thịt và gan, mật các chất độc do cá ăn phải trong quá trình sinh sống. Ví dụ như cá ăn phải hạt mã t.iền rơi từ trên cây dọc hai bờ sông, hoặc rong rêu độc, nếu ăn trúng con cá này sẽ bị ngộ độc theo… Theo lời khuyên của các bác sỹ, để tránh bị ngộ độc cần phải nhận dạng cá rồi mới làm sạch và chế biến. Đối với các loài cá lạ, khó phân biệt, cần bỏ hết các cơ quan nội tạng.

Theo bác sỹ Nguyễn Hân, điều quan trọng nhất khi chẳng may có dấu hiệu bị ngộ độc, cần nhanh chóng nhập viện cấp cứu, kết hợp với các biện pháp gây nôn để loại chất độc ra khỏi cơ thể. Còn khi bị cá tấn công, cần nhanh chóng nặn hết m.áu, xối nước sạch vào vị trí bị thương và nhập viện cấp cứu để các bác sỹ có hướng xử trí kịp thời nhằm tránh các trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra.

Ngoài ra, kinh nghiệm dân gian cũng cho thấy, khi bị cá ngát đ.âm (trong trường hợp được các bác sỹ xác định với mức độ nhẹ), có thể dùng ít nước nhớt nơi cổ họng con gà mái đang ấp trứng thoa lên vết thương 3 – 5 lần/ngày hoặc ăn chè nếp thì có thể giảm đau ở vị trí bị tấn công…

Cá ngát là một họ cá da trơn có tên khoa học là Plotosidae với đuôi kéo dài giống như đuôi lươn. Trông bề ngoài giống con cá trê. Các loài cá này có nguồn gốc từ Ấn Độ Dương và miền tây Thái Bình Dương, từ Nhật Bản tới Australia. Phần lớn các loài có 4 râu. Một số loài trong họ này có thể gây ra những vết thương nguy hiểm cho con người, nọc từ cú chích của Plotosus lineatus có thể gây ra t.ử v.ong.

Nguyễn Phương (Khampha.vn)