Bí ẩn Sokushinbutsu – các nhà sư tự biến mình thành xác ướp

Nghi thức tự ướp xác bắt đầu ít nhất 3 năm trước khi nhà sư qua đời bằng chế độ ăn ngặt nghèo, sau đó là 100 ngày nhịn hoàn toàn rồi nằm vào huyệt mộ khi còn sống.

Nhắc đến du lịch Nhật Bản, mọi người thường tưởng tượng mình đang thưởng thức một ít mỳ ramen, ngắm cảnh núi Phú Sỹ hoặc đi đến quán cà phê Hello Kitty. Tuy nhiên, còn một hoạt động nổi tiếng nữa dành cho những du khách thích cảm giác mạnh, đó là đi thăm xác ướp Sokushinbutsu. Các ngôi chùa phía bắc Nhật Bản có đến 16 xác ướp nổi tiếng của các nhà sư.

Khác với Ai Cập, Trung Quốc và các nền văn hóa khác tiến hành ướp xác trên thi thể, các nhà sư Nhật Bản thực hiện điều đó trên chính cơ thể sống của mình. Quá trình này được gọi là Sokushinbutsu.

Sokushinbutsu xuất hiện từ thế kỷ 11 và tồn tại đến thế kỷ 19, phổ biến nhất là ở quận Yamagata, cho đến khi Thiên hoàng coi nó là một hình thức tự sát và ban lệnh cấm. Thế nhưng một số tu sỹ Shugendō – một giáo phái cổ xưa của Nhật Bản kết hợp giữa tín ngưỡng bản địa và Phật giáo – vẫn tiến hành nghi thức này.

Theo Atlas Obscura, để bắt đầu quá trình tự ướp xác, trong gần 3 năm, các nhà sư phải thực hiện chế độ ăn đặc biệt chỉ bao gồm các loại hạt, đồng thời tham gia hoạt động thể chất nghiêm ngặt để loại bỏ mỡ trong cơ thể. Sau đó, họ chỉ ăn vỏ cây và rễ cây.

Tại các ngôi chùa phía bắc Nhật Bản có 16 xác ướp Sokushinbutsu của các nhà sư. (Ảnh: Escape)

Ở giai đoạn tiếp theo, họ uống một loại trà độc làm từ vỏ cây urushi, thường được dùng để làm sơn mài bát đĩa. Nhựa cây này chứa hợp chất rất độc, gây nôn mửa và khiến cơ thể mất chất lỏng nhanh chóng. Quan trọng nhất là nó tiêu diệt bất kỳ loài giòi và ký sinh trùng nào có thể khiến cơ thể phân hủy sau khi chết.

Sau khi hoàn thành 1.000 ngày áp dụng chế độ ăn kiêng kể trên, các nhà sư đã sẵn sàng về mặt tinh thần để bước vào giai đoạn tiếp theo. Tuy nhiên, nhiều nhà sư phải hoàn thành 2 hoặc thậm chí là 3 chu kỳ cho đến khi họ cảm thấy đã chuẩn bị đầy đủ. Có nhà sư dành tới 20 năm để thực hiện chế độ này.

Sau khi hoàn thành chu kỳ cuối cùng, nhà sư sẽ không ăn uống bất kỳ thứ gì trong một trăm ngày và chỉ thiền định về sự giải thoát của nhân loại trong khi chờ đợi cái chết. Khi nhà sư cảm thấy mình sắp qua đời, các đệ tử của sẽ đặt họ vào một cái hòm bằng gỗ thông dưới đáy hố sâu 3 mét, xung quanh xếp than củi.

Họ hoàn toàn bất động, ngồi thiền ở tư thế hoa sen trong bóng tối. Mối liên hệ duy nhất giữa họ với thế giới bên ngoài là ống dẫn khí bằng tre mỏng và một chiếc chuông. Chuông rung báo cho những người bên ngoài biết rằng nhà sư vẫn còn sống.

Khi không còn nghe tiếng chuông, mọi người biết rằng nhà sư đã viên tịch. Họ sẽ niêm phong ngôi mộ trong 1.000 ngày.

Sau 1.000 ngày, các môn đồ đưa quan tài lên và kiểm tra xem cơ thể nhà sư quá cố có dấu hiệu phân hủy hay không. Nếu thi thể vẫn còn nguyên vẹn, họ tin rằng sư phụ của mình đã đạt đến Sokushinbutsu. Các môn đồ sẽ mặc áo choàng cho thi thể và đặt trong chùa để thờ. Những thi thể có dấu hiệu phân rã sẽ được chôn cất.

Trước khi tự ướp xác, nhà sư thực hiện chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt trong ít nhất 1.000 ngày. (Ảnh: Escape)

Hiện Nhật Bản có khoảng 28 xác ướp Sokushinbutsu nhưng du khách chỉ có thể thăm 16 trong số đó. (Ảnh: Escape)

Tương truyền, ý tưởng tự ướp xác được tổ sư Kukai, người sáng lập trường Phật giáo Shingon ở Nhật Bản đưa ra vào đầu thế kỷ thứ 9. Hai thế kỷ sau khi Kukai qua đời, tư liệu về ông được tìm thấy, trong đó nói rằng ông tự ướp xác mình trong trạng thái thiền định và khi tái sinh vào hàng triệu năm sau, ông sẽ giúp những người khác tiến vào niết bàn – trạng thái giải thoát theo quan niệm của Phật giáo. Đây là trạng thái tâm linh hoàn toàn thanh thản, giải thoát khỏi mọi đau khổ của cuộc đời.

Mặc dù chuyện về Kukai chưa rõ thực hư nhưng cũng từ thế kỷ 11, nghi thức ướp xác Sokushinbutsu bắt đầu phát triển. Đến cuối thế kỷ 19, tục này bị cấm vì bị cho là dã man và lạc hậu. Tuy nhiên, người ta cho rằng nó vẫn tiếp tục được thực hiện ở thế kỷ 20.

Hiện Nhật Bản còn lại khoảng 28 xác ướp Sokushinbutsu và khách du lịch chỉ được ghé thăm 16 trong số đó. Nổi tiếng nhất là xác ướp Shinnyokai Shonin của chùa Dainichi-Boo trên núi Yudono.

Phần lớn các nhà sư tự ướp xác gần ngôi đền đặc biệt linh thiêng này. Người ta phát hiện một con suối ở địa phương này có hàm lượng asen cao và điều đó có thể giúp ích cho các nhà sư trong quá trình tự ướp xác. Những xác ướp khác được tìm thấy ở chùa Nangakuji ngoại ô Tsuruoka và chùa Kaikokuji ở Sakata.