Bí ẩn lời nguyền trên bãi đá cổ Sa Pa
Hơn 80 năm qua, các chuyên gia cả trong nước và quốc tế đã đến với bãi đá cổ ở Sa Pa (Lào Cai) để mong tìm được câu trả lời chính xác cho những hình khắc bí ẩn mà bấy lâu, người bản địa cho rằng đó là những lời nguyền của tổ tiên.
Thung lũng Mường Hoa hình chảo nghiêng là nơi “tọa lạc” của những bãi đá cổ huyền bí. Tại ba xã Tả Van, Sử Pán và Hầu Thào quanh con suối Hoa có những dải đá màu đen tuyền được bảo vệ nghiêm ngặt.
Những hình khắc bí ẩn
Trong chuyến đi Sa Pa để tìm hiểu về bãi đá cổ huyền bí, chúng tôi nhờ anh Lý Báo Thờ người Dao bản địa kiêm hướng dẫn viên lần mò đến từng bãi đá có hình khắc tại 3 xã dọc thung lũng Mường Hoa.
Những bãi đá đủ mọi kích cỡ hình thù nằm ngổn ngang bên con suối Hoa hiện ra với những hình khắc như mặt trời, vòng tròn méo, hình sao 6 cánh, hình người, hình bánh xe bát quái… và những ký tự lạ. Điều đáng nói, mỗi bãi đá có một kích cỡ, độ nông sâu và hình khắc khác nhau.
Video đang HOT
Hình khắc được in ra tại hòn số 18 – xã Hầu Thào.
Tại Hầu Thào, các viên đá riêng lẻ tập trung thành hai bãi lớn. Bãi thứ nhất nằm cạnh bản Pho – bản người Mông cuối dòng suối. Tại khu vực này, số lượng đá không nhiều nhưng tập hợp những khối đá lớn nhất. Có khối đá chiều dài lên tới trên 12m và số hình khắc tại các khối đá lớn này cũng dày đặc hơn, đa dạng hơn. Theo anh Lý Báo Thờ thì đấy là “quyển sách” lớn nhất của tổ tiên để lại.
Bãi đá thứ hai nằm giáp ranh hai xã Hầu Thào và Lao Chải bên cạnh con đường chính dẫn bản người Mông tới nơi người Dao đỏ sinh sống. Đây là bãi đá rộng nhất với trên 100 khối to nhỏ khác nhau. Người bản địa cũng có tên gọi riêng cho khu đá này là “thư viện trời”. Điều đáng chú ý là nơi đây có những hình khắc độc bản (xuất hiện duy nhất một lần – PV).
Theo một số tài liệu lịch sử và dân tộc học, các hình chạm khắc trên bãi đá cổ Sa Pa có thể quy về các nhóm chính: Hình nam nữ gia.o phố.i, hình tròn cấu trúc thời kỳ văn hóa Hoa Lộc, các đường vạch của quẻ Kinh Dịch… tất cả những hình khắc ấy đều rất khúc triết, rõ ràng thể hiện ở thời kỳ nguyên sơ khi con người còn phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên.
Lời nguyền người xưa
Anh Lý Báo Thờ cho hay, từ thời tổ tiên cha ông vẫn truyền lại những câu chuyện mang tính thần thoại về lời nguyền được khắc trên bãi đá. Cha của Thờ là ông Lý Báo Muôn cũng là một “nhà nghiên cứu bản”, ông khá quan tâm đến những câu chuyện bí ẩn ấy và ra sức sưu tầm từ mấy chục năm nay.
Người bản địa vẫn tin vào lời nguyền từ bãi đá cổ.
Theo người bản địa, lời nguyền trên bãi đá cổ được tổ tiên truyền lại như tục phải tế thần núi rừng vào các dịp lễ. Nếu trái với lời nguyền thì con cháu sẽ bị trừng phạt. Hay việc cưới vợ gả chồng theo tập tục, tục chọc sàn, kéo vợ của người Mông… đều có liên quan đến lời nguyền.
Nhưng theo ông Muôn, thần thoại thì vẫn là huyễn hoặc nên người dân chỉ biết câu chuyện ấy mà kể lại cho con cháu. Còn những hình khắc và lời nguyền thực sự thì cả bản không ai biết, càng không thể lý giải.
“ Để xác định niên đại của hình vẽ tren bãi đá cổ Sa Pa không khó so với khoa học hiện đại. Tuy nhiên, dựa vào những phương pháp như: So sánh trình độ đồ họa và trình độ của ý tưởng trong đồ họa; Tính chất vật lý các rãnh: Độ rộng trung bình, độ rộng lớn nhất và độ rộng nhỏ nhất, độ thẳng trung bình… với hai phương pháp thông thường này có thể phần nào xác định niên đại hình vẽ. Nếu so sánh tính chất hóa học các chất có trên mặt rãnh bằng định vị C và so sánh tính chất sinh học thì độ chính xác cao hơn“.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn An.
(Theo Bee.net.vn)
"Vùng đất thiêng" trong khu rừng lim
Ít ai ngờ chỉ cách Hà Nội gần 100 cây số, tại vùng An Lạc, huyện Chí Linh (Hải Dương) lại có một khu rừng lim ngàn năm tuổ.i. Những truyền thuyết lịch sử của vùng đất đã gắn với rừng lim khiến khu rừng không chỉ là nơi để du khách bốn phương đến tham quan, ngắm cảnh, mà còn trở thành "vùng đất thiêng" trong lòng người dân địa phương.
Kỳ thú rừng ngàn tuổ.i
Khu rừng còn có tên là rừng lim đền Cao, hiện còn hàng chục gốc lim cổ thụ, mỗi gốc mang một hình thế nhuốm vẻ rêu phong thời gian. Rừng lim đền Cao có từ bao giờ, người cao tuổ.i nhất làng cũng không nhớ được. Chỉ nghe các cụ truyền nhau, nó có từ lâu lắm rồi. Cụ Dương Văn Luyện, một người dân địa phương cho biết: "Từ khi tôi còn là đứ.a tr.ẻ con chăn trâu, cắt cỏ đã thấy rừng lim cổ thụ thế này. Hỏi bố tôi, ông nội tôi thì mọi người đều nói nhiều đời trước người ta đã thấy rừng lim cổ thụ như thế".
Có người cho rằng, tuổ.i của rừng lim có thể đạt 300 - 400 năm nhưng có cụ già khẳng định, rừng lim có đến 800 - 900 năm tuổ.i. Theo nhận định của một nhà sử học, rừng lim có thể được trồng vào thời Tiề.n Lê.
Cũng có thông tin cho rằng 54 cây lim còn sót lại trong khu rừng hôm nay là một phần của rừng lim trước kia trải rộng đến tận phía Quảng Ninh. Sở dĩ có nhận định này vì hiện nay, ở khu vực huyện Yên Hưng (tỉnh Quảng Ninh, cách đó hàng chục km) còn có 2 cây lim rừng cổ thụ cùng họ với những cây cổ thụ trong rừng lim đền Cao. Nhiều người già cho rằng 2 cây đó trước từng thuộc vào rừng lim. Và rất có thể, đây là "hậu duệ" của rừng lim mà Ngô Quyền sai quân chặt cây, vót nhọn đầu rồi bọc sắt cắm xuống cửa sông Bạch Đằng làm nên chiến thắng lịch sử đán.h tan quân Nam Hán năm 938...
Giải mã "đền thiêng"
Khu rừng nổi tiếng không chỉ vì những cây gỗ ngàn năm tuổ.i, mà còn được nhiều người biết đến vì ngôi đền tọa lạc trong khu vực. Bước qua 113 bậc tam cấp, người ta sẽ đặt chân lên ngôi đền cổ kính, thấp thoáng trong vẻ u tịch của rừng Lim. Đền Cao tọa lạc trên đỉnh núi Thiên Bồng thuộc dãy núi Voi, trước mặt là dòng Nguyệt Giang mềm mại uốn lượn ôm ấp trọn vùng đất này. Theo truyền thuyết, đó là vùng đất thiêng, nơi tụ hội của 99 ngọn núi lớn nhỏ.
Trong tâm trí của người dân địa phương, đền Cao là một ngôi đền thiêng. Cụ Dương Văn Luyện (80 tuổ.i), Trưởng ban khánh tiết đền Cao cho biết: Ngày xưa, đền Cao chỉ là một ngôi cổ miếu nhưng theo quan niệm của người địa phương, đền là nơi linh thiêng vì lưu giữ các sắc phong liên quan đến 5 vị tướng người địa phương ngày xưa.
Voi đá trước cửa đền Cao trên núi Thiên Bồng
Ngôi đền càng trở nên bí ẩn hơn khi người ta chỉ biết thông tin đến thế, chứ không biết đền là nơi thờ phụng ai. "Vì lời nguyền giữ "bí mật" nên khi khấn, chỉ được lẩm nhẩm gọi các ngài là "bề trên", là "đại vương", chứ tuyệt nhiên không một ai biết sự tích và tên tuổ.i của các "ngài"", cụ Diệm nói.
Bí mật đã được tiết lộ khi năm 1988, cụ Dương Văn Diệm, thủ nhang trưởng ban khánh tiết mới họp bàn với các cụ già trong làng, quyết định mở các sắc phong đã được đời nối đời lưu giữ trong cung cấm. Khi đó, ngôi đền mới được xếp hạng Di tích lịch sử và một phần thân thế của các danh tướng được thờ phụng trong đền được hé lộ.
Theo đó, truyền thuyết cho rằng vào thời Đinh, có hai vợ chồng họ Vương sống với nhau đã lâu nhưng chưa có con. Khi đến vùng đất An Lạc ngày nay, ông bà thấy đây là một vùng đất bình yên, thuần hậu, nên đã ở lại sinh cơ lập và sinh được 5 người con. 5 người con lớn lên học hành binh thư chữ nghĩa rất tinh thông. Năm 981, quân Tống xâm lấn bờ cõi nước ta. Nhà vua truyền hịch đi khắp nơi tìm người hiền tài ra phò vua giúp nước. Lúc này, năm người con họ Vương đang có tang cha mẹ nên không dám về triều ứng thí. Đến khi nhà Vua đem quân đi đán.h giặc qua vùng này, đã cho lập đồn trại đóng quân tại đây và chiêu dụng năm chị em. Khi ấy, 5 vị tướng cầm quân, giáp chiến một trận cực kì ác liệt. Quân giặc thua to. Chưa nhận tiệc khao mừng thì 5 ngài đều thăng hoá về trời. Nhân dân kéo đến xem thì đã thấy mối đất đùn thành những ngôi mộ lớn liền lập đền hương khói. Đền có từ ngày ấy.
"Báu vật" vùng An Lạc
Có lẽ vì tấm lòng tri ân với người xưa giúp nước nên người dân địa phương đã "thần thoại hóa" những câu chuyện xung quanh khu rừng và ngôi đền này. Rừng được "nhân cách hóa" như người thật.
Trong câu chuyện với chúng tôi, nhiều người dân kể lại những tình huống thực hư mờ ảo về "vùng đất thiêng". Nào là thời chiến tranh chống Pháp, đất An Lạc cũng từng chịu nhiều trận càn của giặc, hàng trăm quả đại bác, hàng chục tấn bom, phá tan hoang làng xóm nhưng không quả nào rơi vào ngôi đền và rừng lim. Rồi đến thời máy bay Mĩ né.m bo.m miền Bắc, có 8 quả bom trút xuống khu vực đền nhưng đều rơi ra đồng bãi...
Thực hư về "rừng thiêng" như thế nào chưa rõ, nhưng theo một người già ở làng, cánh rừng lim nhờ đó không bị người ta xâm hại, dù gỗ lim có giá thuộc loại cao ngất ngưởng trên thị trường. Thời bao cấp, một số cán bộ xã định khai thác rừng lim đóng bàn, ghế. Khi các cụ trong thôn phát hiện ra, họ cử người ôm từng gốc cây để ngăn cản. Các cụ tuyên bố: "Có cưa thì cưa vào chúng tôi, chứ không được động đến rừng lim".
Cụ Dương Thị Phu cho hay: "Thậm chí, đến cả củi khô rụng trong rừng, cho cũng không ai lấy, bán không ai mua, nhà đền phải nhặt bó thành bó rồi đốt ở đền". Và như thế, rừng lim ngàn tuổ.i đã trở thành một "báu vật" của người địa phương.
VGT(Theo Đời sống & Pháp luật)
Bí ẩn lời nguyền của làng tiến sĩ Lịch sử khoa cử phong kiến Việt Nam hơn 800 năm (1075 - 1919) ghi nhận làng Kim Đôi (xã Kim Chân, Bắc Ninh) là ngôi làng có số lượng tiến sĩ nhiều nhất: 25 người. Người trong làng ai cũng biết giai thoại về "long mạch làm quan" trong làng, nơi ngày xưa đã bị chế độ phong kiến xây đậ.p làm...