Bí ẩn kho hạt nhân Israel

Lò phản ứng hạt nhân tại cơ sở Negev – Ảnh: AFP

Liên tục cáo buộc Iran nhưng chính Israel được cho là quốc gia duy nhất ở Trung Đông đang sở hữu vũ khí hạt nhân.

Thời gian qua, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kêu gọi cộng đồng quốc tế xác lập một “lằn ranh đỏ” cho chương trình làm giàu uranium của Iran nhằm ngăn chặn nước này sở hữu vũ khí hạt nhân. Đáp lại, Đài Press TV cuối tuần trước dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Iran Ahmad Vahidi tuyên bố: “Với hàng chục đầu đạn hạt nhân và nhiều vũ khí hủy diệt hàng loạt khác, chính Israel đã vượt lằn ranh từ lâu”.

Cáo buộc của ông Vahidi không phải vô căn cứ. Theo tài liệu của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đăng trên website chính thức Iaea.org, thế giới tin rằng Israel là quốc gia hạt nhân thứ chín trên thế giới, cùng với Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh, CHDCND Triều Tiên, Ấn Độ và Pakistan. Đến nay, nước này luôn duy trì chính sách úp mở, không thừa nhận cũng không xác nhận và từ chối ký vào Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Tuyên bố chính thức của Tel Aviv về vấn đề này là: “Israel sẽ không phải là quốc gia đầu tiên cho ra mắt vũ khí hạt nhân tại Trung Đông”. Cụm từ “cho ra mắt” có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau và giúp Israel phủ một tấm màn bí mật lên chương trình hạt nhân của mình.

“Pháo đài”Dimona

Theo website Wisconsin Project on Nuclear Arms Control, vào năm 1956, Pháp bắt đầu xúc tiến giúp Israel xây dựng Trung tâm nghiên cứu hạt nhân Negev ở thành phố Dimona. Lò phản ứng tại đây bắt đầu hoạt động từ năm 1963 và đến nay được cho là nơi sản xuất vũ khí hạt nhân chính của Israel. Nước này thừa nhận sự tồn tại của trung tâm Negev nhưng không tiết lộ bất cứ chi tiết nào và từ chối để các chuyên gia IAEA đến thanh sát. Nơi này được canh phòng vô cùng cẩn mật và chính quyền thiết lập một vùng cấm bay tại đây. Theo tạp chí Time, trong cuộc chiến 6 ngày năm 1967, tên lửa Israel đã bắn rơi một chiến đấu cơ của chính nước này bay lạc vào khu vực cấm. Các chuyên gia ước đoán tính tới năm 2000, cơ sở Negev đã sản xuất đủ plutonium cho 100 đến 200 quả bom hạt nhân.

Israel được cho là sở hữu bom hạt nhân kể từ đầu thập niên 1970. Theo các sử gia, Thủ tướng Golda Meir từng tính ném 13 quả bom hạt nhân xuống Syria và Ai Cập và chỉ dừng lại sau khi Mỹ đồng ý cung cấp một số lượng vũ khí cực kỳ lớn để “tự vệ”. Tạp chí The Atlantic dẫn lời các chuyên gia cho rằng đến nay Israel có hơn 400 thiết bị hạt nhân, bao gồm bom nhiệt hạch, bom neutron và nhiều đầu đạn có thể được phóng đi từ tên lửa, máy bay và tàu ngầm, đủ sức vươn tới lãnh thổ của Iran.

Tiết lộ của Vanunu

Cuối tuần trước, nhà thơ người Đức từng đoạt giải Nobel Gunter Grass công bố tập thơ mới trong đó có bài ca ngợi Mordechai Vanunu, 57 tuổi, là một người hùng, theo AFP. Nếu không có những tiết lộ động trời của Vanunu, chuyên viên tại cơ sở Negev trong giai đoạn 1975-1985, thì thế giới vẫn còn “mù tịt” về chương trình hạt nhân của Israel.

Là người ủng hộ Palestine, Vanunu tin rằng việc tiết lộ các thông tin mình nắm được cho thế giới là “nghĩa vụ đối với nhân loại”. Ông mang hàng chục bức ảnh và dữ liệu từ Negev trốn sang Anh và tiết lộ chúng cho báo Sunday Times để đăng lên trang nhất số báo ngày 5.10.1986 vào năm 1986. Từ các dữ liệu trên, các chuyên gia kết luận khi đó, Israel sở hữu 200 quả bom nhiệt hạch tinh vi. Thông tin của Vanunu cũng cho thấy lò phản ứng Dimona đã được mở rộng nhiều lần.

Tiếc là trước khi thông tin trên lên mặt báo, Vanunu đã bị Cơ quan tình báo Israel Mossad bắt giữ. Theo báo Haaretz, Tel Aviv không muốn làm phật lòng Thủ tướng Anh Magaret Thatcher nên phải tìm cách dụ Vanunu ra khỏi Anh và Mossad quyết định dùng “mỹ nhân kế”. Đặc vụ Cheryl Bentov giả làm một du khách Mỹ với tên Cindy để làm quen với Vanunu. “Cindy” mời ông sang Rome (Ý) nghỉ mát và tại đây ông bị bắt cóc về Israel và lãnh án 18 năm tù về tội gián điệp, trong đó có gần 12 năm biệt giam. Ra tù năm 2004, Vanunu bị áp đặt hàng loạt hạn chế về ngôn luận và đi lại. Kể từ đó, ông nhiều lần bị bắt giữ vì thường xuyên trả lời báo chí. Những tiết lộ của Vanunu trên thực tế đã bị phớt lờ và đến nay Israel vẫn thoải mái với quan điểm “không cho ra mắt” trong khi tìm mọi cách ngăn chặn chương trình hạt nhân của các đối thủ.

Theo TNO