Bí ẩn hài cốt không phải người trong cổ mộ Maya đầy châu báu

1.700 năm trước, một ngôi mộ cổ bí ẩn đã được dựng nên giữa “đại sứ quán” của người Maya giữa thành đô Teotihuacan, bên trong đầy đồ tùy táng giá trị cao, nhưng hai bộ hài cốt lại… không phải con người.

Theo nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học PNAS, trong hai bộ hài cốt thì một cái rõ ràng là một con đại bàng, nhưng bộ hài cốt còn lại là động vật linh trưởng và gây tò mò.

Sử dụng nhiều kỹ thuật – bao gồm trích xuất DNA cổ đại, xác định niên đại bằng đồng vị carbon phóng xạ và phân tích hóa học chế độ ăn uống – các nhà nghiên cứu đã xác định được động vật linh trưởng đó là một con khỉ nhện cái, bị chôn sống khi 5-8 tuổi.

Hài cốt hoàn chỉnh của con khỉ nhện cái trong cổ mộ Maya 1.700 năm – ảnh: Nawa Sugiyama

Cổ mộ Maya đầy bí ẩn này dược khai quật bởi nhóm nghiên cứu đẫn dầu bởi tiến sĩ Nawa Saugiyama từ Đại học California ở Riverside (Mỹ) từ năm 2018, khi họ thăm dò đống đổ nát của thành đô Teotihuacan, di sản thế giới được UNESCO công nhận, tọa lạc ở Cao nguyên Mexico.

Teotihuacan là một nền văn minh có nhiều điểm giao thoa với văn minh Maya và cũng sở hữu đế chế hùng mạnh.

Các thành đô Teotihuacan và Maya, thông qua những bằng chứng khảo cổ, được xác nhận là có mối quan hệ giao thương, chính trị với nhau mà bằng chứng hữu hình nhất là các “đại sứ quán” – các cấu trúc của nền văn minh này tọa lạc ở một khu vực trong thành đô của nền văn minh kia.

Quảng Trường Cột – Plaza of the Columns ở thành đô Teotihuacan – Ảnh: SCIENCE PHOTO LIBRARY

Ngôi mộ chứa hai động vật được cho là bị hiến tế nằm ở Quảng Trường Cột, một khu vực hợp tương tự đại sứ quán của người Maya. Trong mộ chứa rất nhiều vật phẩm giá trị cao bằng đá quý hay vỏ ốc xà cừ.

Hơn 14.000 mảnh gốm cổ cũng được khai quật trong khu vực, bên cạnh đó là một bức tranh tường Maya mô tả con khỉ nhện bị hiến tế.

Phân tích chế độ ăn uống cho thấy khi còn thành phố của người Maya nó đã sống trong môi trường ẩm ướt và ăn thực vật, nhưng khi chuyển đến “đại sứ quán” thì lại ăn chế độ khá giống với con người, bao gồm bắp và ớt. Điều này có thể là một phần của nghi thức hiến tế.