Bí ẩn được hé lộ từ xác ướp động vật 2.000 năm tuổi
Hình ảnh chụp X-quang của 3 động vật được ướp xác cung cấp những cái nhìn mới về quan hệ giữa người Ai cập cổ đại và các loài động vật.
Các nhà khoa học tới từ Đại học Swansea đã sử dụng công nghệ quét 3D để thực hiện một cuộc kiểm tra kỹ thuật số sau khi “khám nghiệm tử thi” trên 3 động vật được ướp xác từ thời Ai Cập cổ đại hơn 2.000 năm sau khi chúng chết.
Với công nghệ mới, Carolyn Graves-Brown, người phụ trách Trung tâm Ai Cập tại Đại học Swansea và các đồng nghiệp phân tích những gì còn sót lại của một con mèo, một con chim và một con rắn từ những chi tiết nhỏ nhất là xương và răng của chúng.
Người Ai Cập cổ đại tạo ra xác ướp động vật vì nhiều lý do khác nhau – một số là vật nuôi trong nhà được chôn cùng với chủ nhân đã qua đời của chúng, trong khi số khác được dùng làm thức ăn cho con người ở thế giới bên kia.
Xác ướp của một con rắn hổ mang Ai Cập, một con mèo con và một con chim. (Ảnh: Trung tâm Ai Cập / Đại học Swansea)
Nhưng những xác ướp động vật phổ biến nhất được tạo ra để làm vật cúng thần linh.
Các nhà khoa học tin rằng có thể có tới 70 triệu xác ướp động vật bị chôn vùi trong các hầm mộ dưới lòng đất trên khắp Ai Cập.
Trong nghiên cứu mới đây, nhóm nghiên cứu đã sử dụng một công nghệ chụp cắt lớp siêu vi bằng tia X để tạo ra hình ảnh 3D của con vật.
Dựa trên phân tích răng và bộ xương, các nhà nghiên cứu tin rằng xác ướp mèo là một con mèo con chưa đầy 5 tháng tuổi. Cổ của nó bị gãy sau khi chết, không rõ là trong quá trình ướp xác hay khi bị giết.
Xác ướp con rắn được xác định là rắn hổ mang Ai Cập chưa trưởng thành, có thể đã chết vì tổn thương cột sống. Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy bằng chứng về tổn thương ở thận con rắn, cho thấy nó có thể phải sống trong cảnh thiếu nước trong suốt cuộc đời.
Trong khi đó, các phép đo xương và quét 3D về con chim cho thấy nó gần giống với chim kestrel Á-Âu thuộc họ chim ưng.
Theo ông Carolyn, ba xác ướp dường như được làm “vàng mã” cho các vị thần tại các ngôi đền. Chúng đóng vai trò như những “người môi giới” giữa các vị thần và người sống. Rắn gắn liền với nhiều vị thần Ai Cập cổ đại. Mèo thường được gắn với thần Bastet đại diện cho khẩ năng sinh sản. Trong khi chim có liên hệ với với vị thần bầu trời như Re và Horus.
Mặc dù động vât có ý nghĩa quan trọng về mặt tâm linh với người Ai Cập cổ đại, các mẫu vật trên cho thấy họ vẫn giết động vật để làm đồ cúng tố. Mối quan hệ 2 mặt này vẫn còn tồn tại tới ngày nay.
Video đang HOT
Nghiên cứu mới đây là một trong những nghiên cứu đầu tiên xác nhận rằng các động vật cũng tế không chỉ là đối tượng của quá trình ướp xác đơn giản mà là cả một nghi lễ phức tạp.
Hình ảnh về xác ướp rắn cho thấy chất nhựa cứng trong miệng của nó. Các nhà khoa học tin rằng có vẻ như con vật phải tuân theo Nghi lễ mở miệng chỉ được quan sát ở người trước đây.
Nghi lễ này liên quan tới việc điều khiển miệng của xác ướp với niềm tin làm cho người chết có thể thở và nói được ở thế giới bên kia.
Theo Johnston, khám phá vừa qua là một điều hết sức lý thú. Ông và đồng nghiệp đang lên kế hoạch sử dụng phương pháp quét 3D này với nhiều xác ướp động vật khác.
Phát hiện rùng rợn về những cái chết bí ẩn thời Ai Cập cổ đại
Các nhà khoa học đã tìm cách giải mã những xác ướp Ai Cập cổ đại mà tình trạng của nạn nhân trước lúc chết còn để lại trong tư thế cơ thể và biểu cảm trên gương mặt họ.
Trong đó có xác ướp 'công chúa la hét', đang được truyền thông thế giới chú tâm, theo Sputnik.
Vụ hành thích bí ẩn trong hậu cung
Tháng 4/1155 trước Công nguyên (TCN) đã có một âm mưu hành thích từ hậu cung của hoàng gia Ai Cập cổ đại nhằm vào nhà vua - Pharaoh Ramses III (1186-1155 TCN).
Vương hậu Tiye, người vợ thứ hai trong ba người vợ của Pharaoh Ramses III cùng với con trai là Hoàng tử Pentaware (1173-1155 TCN) đã lên kế hoạch ám sát Pharaoh vào năm trị vì thứ 32 của vị vua.
Tiye muốn con trai mình kế vị pharaoh, trong khi trước đó, người thừa kế ngôi báu được chọn là Amonhirkhopshef (sau này là Pharaoh Ramses IV, cai trị 1155-1149), con trai của Hoàng hậu Tyti, và là con trai cả của Vua Ramses III.
Nhà vua đã bị giết chết nhưng âm mưu đảo chính thất bại. Pentawere và nhiều tay chân khác tham gia vào âm mưu này đã được đưa ra xét xử, và bị buộc tự sát, theo một biên niên sử tư pháp.
Nhà sử học Susan Redfordsuy đoán rằng Pentawer, là một quý tộc, được đưa ra lựa chọn tự sát bằng cách uống thuốc độc và vì thế tránh được số phận nhục nhã của một số kẻ âm mưu khác sẽ bị thiêu sống trên đường phố.
Hình phạt như vậy được dành cho những kẻ phản bội. Người Ai Cập cổ đại tin rằng, người ta chỉ có thể siêu thoát ở thế giới bên kia, nếu cơ thể được ướp xác và bảo tồn, thay vì bị hủy diệt bởi lửa.
Các nhà khoa học không biết chắc liệu vụ ám sát Ramses III có kết thúc bằng cái chết hay là nhà vua chỉ bị thương. Xác ướp của ông, cùng với những người khác, đã được tìm thấy vào thế kỷ 19 tại Deir el-Bahri, khu lăng mộ Thung lũng các vị vua ở bờ Tây sông Nile, ngoại ô thành phố Luxor Ai Cập ngày nay.
Tại đây còn phát hiện một xác ướp khủng khiếp với biểu cảm la hét trên mặt. Xác ướp này đã được gọi là "Người đàn ông vô danh E" và các nhà khoa học cho rằng đây chính là Hoàng tử Pentawere, thủ phạm giết cha.
Xác ướp "La hét" bí ẩn được cho là Pentewere, con trai pharaoh Pharaoh Ramses III. Ảnh: Bộ Cổ vật Ai Cập.
Tòa án kết án anh ta tự sát công khai, và Pentawere có thể lựa chọn tự sát bằng cách uống thuốc độc hoặc bị thiêu sống.
Năm 2012, một nhóm lớn các nhà khoa học từ Ai Cập, Ý và Đức đã nghiên cứu cả hai xác ướp, đã tiến hành phân tích về mặt pháp y và nhân loại học, xét nghiệm DNA và chụp cắt lớp vi tính.
Ảnh chụp X-quang cho thấy một viết thương nghiêm trọng ở cuống họng của Pharaoh Ramses III, ngay bên dưới thanh quản. Vết thương, có thể do một con dao hoặc lưỡi kiếm rất sắc tạo nên kéo dài gần tận xương sống, tất cả mô mềm nằm trước vùng cổ đều bị cắt đứt. Đây chắc chắn là nguyên nhân đã gây ra cái chết tức thì của Ramses III.
Sau khi chụp cắt lớp điện toán chi tiết hơn, các nhà khoa học tìm thấy vết thương ở bàn chân. Điều cho thấy vị vua bị tấn công từ phía trước bằng giáo hoặc kiếm, và cổ họng bị cắt từ phía sau bằng dao.
"Hoàng tử vô danh E" ở tuổi 18 vào lúc chết. Anh không được ướp xác như những người khác. Các cơ quan nội tạng và não không bị loại bỏ, được xát bằng hỗn hợp nhựa và vôi, khiến da chuyển sang màu đỏ. Những người khác được bọc áo choàng màu trắng, được ướp cẩn thận, và "Hoàng tử vô danh E" được bọc bằng da dê, điều được coi là ô uế.
Vùng da dưới hàm dưới bên phải và bên trái cổ được bao phủ bởi các nếp gấp và nếp nhăn, phổi bị sưng lên. Theo thời gian, xác ướp bị phân hủy nên các nhà khoa học chưa kết luận rõ là tự tử bằng thuốc độc hay bị chôn sống.
Xác ướp vua Ramses III. Ảnh : Theban royal mummy project.
Tuy nhiên, các nhà khoa học lại phát hiện thấy phổi của "Hoảng tử vô danh E" căng phồng, có thể là dấu hiệu chết do nghẹt thở, mặc dù có những giải thích khác, chẳng hạn như phân hủy sau khi chết.
Nghiên cứu DNA 2 xác ướp, xác định họ là cha con. Điều này có nghĩa "Hoàng tử vô danh E" là Pentewere và người còn lại là Pharaoh Ramses III.
Tiếng thét kinh hoàng
Gần đây, một nhóm các nhà khoa học, dẫn đầu bởi nhà khảo cổ học nổi tiếng của Ai Cập Zahi Hawass, đã phân tích một "xác ướp la hét" khác từ Deir el-Bahri.
Nỗi kinh hoàng và đau đớn được khắc trên trạng thái cơ thể và khuôn mặt của xác ướp này. Đầu người phụ nữ ngửa ra, miệng mở lớn, gương mặt thể hiện sự đau đớn, kinh hoàng. Tuy nhiên, khác với Pentewere, thi thể của người phụ nữ đã được ướp xác đúng theo các quy tắc hoàng tộc.
Những dòng chữ trên tấm vải lanh cuốn quanh xác đã tiết lộ đây là một nàng công chúa: "Đây là người con gái hoàng tộc, em gái của Hoàng thân Meret Amon". Tuy nhiên, không rõ đây là con gái của nhà vua nào.
Nhờ chụp cắt lớp vi tính, các nhà khoa học phát hiện, người phụ nữ đã qua đời ở tuổi 60 tuổi và bà bị đột tử.
Nguyên nhân qua đời là một cơn đau tim cấp do bệnh xơ vữa động mạch vành gây ra. Đây là nguyên nhân chính gây tử vong ở người trưởng thành trên thế giới hiện nay.
Người phụ nữ đột ngột qua đời trong tư thế bất thường của cơ thể: cong vẹo, vắt chéo chân, đầu quay sang phải và miệng há to. Người quá cố đã được phát hiện khá lâu sau khi chết, khi ướp xác được giữ nguyên tư thế lúc tử vong.
"Xác ướp của người phụ nữ la hét" từ ngôi mộ hoàng gia ở Deir el-Bahari. Ảnh Facebook DR.Zahi Hawass.
Các nhà khoa học Đức đã nghiên cứu một xác ướp được lưu giữ trong Bảo tàng Reiss-Engelhorn, Đức. Phân tích carbon phóng xạ giúp xác định nạn nhân chết vào khoang giữa năm 200 TCN đến năm 70 sau Công nguyên. Các đặc điểm của răng và nhân chủng học cho thấy xác ướp là một người đàn ông 35-45 tuổi.
Chụp cắt lớp vi tính cho thấy các dấu hiệu của khối u tuyến yên và các bất thường về răng, tất cả các dấu hiệu của bệnh to đầu chi.
Bệnh này đã được chẩn đoán trước đó trong nghiên cứu về bộ xương cổ từ Ai Cập, Bắc Mỹ và Mexico. Theo dữ liệu hiện đại, đa số bệnh nhân mắc bệnh to đầu chi là những người trẻ và trung niên, nguy cơ tử vong là rất cao, chủ yếu do các bệnh tim mạch.
Các nhà khoa học từ Vương quốc Anh cũng đã giải mã một vụ ám sát đầy bí ẩn tại Ai Cập cổ đại. Các chuyên gia đã mở tấm vải quấn xác ướp Takabuchi, được giữ trong Bảo tàng Ulster, Bắc Ailen, lần đầu tiên vào năm 1835. Nghiên cứu xác định, bộ gen của người phụ nữ Ai Cập này gần gũi hơn với người châu Âu.
Người này thừa một chiếc răng (33 chiếc thay vì 32 như những người khác) và có thêm một đốt sống phụ. Người phụ nữ đã sống cách đây 2.600 năm và qua đời ở tuổi 20.
Ảnh chụp CT cho thấy trái tim vẫn còn vẹn nguyên và được bảo quản hoàn hảo. Những lần quét CT cũng tiết lộ nguyên nhân cái chết của Takabuti. Cô gái trẻ bị một vết thương đâm sâu ở lưng, gần vai trái. Takabuti trông rất yên bình khi nằm trong quan tài.
Các nhà khoa học trong một thời gian dài từng cho rằng, cái chết của cô là tự nhiên. Nhưng với sự hỗ trợ của kỹ thuật hiện đại xác định, Takabuti đã bị thương nặng ở phía sau thành ngực, vết thương này khiến cô tử vong nhanh chóng.
Bật mí nghệ thuật ướp xác của người xưa Nghệ thuật ướp xác để bảo quản thi hài người chết nguyên vẹn hàng trăm năm được một số nền văn minh cổ xưa thực hiện như Ai Cập và Chinchorro. Mỗi nơi thực hành việc ướp xác theo cách riêng. Khi nhắc đến nghệ thuật ướp xác, nhiều người nghĩ ngay đến xác ướp của nền văn minh Ai Cập cổ đại....