Bệnh viện hết chỗ, người Ấn vật lộn tự chữa Covid-19 tại nhà

Anshu Priya dành gần như cả ngày 25/4 săn lùng bình oxy sau khi không tìm thấy bất kỳ giường bệnh trống nào ở New Delhi hay tại khu ngoại ô Noida cho bố chồng.

Việc tìm mua bình oxy tại các cửa hàng trở nên vô vọng. Không còn cách nào khác, Priya phải mò mẫm trên thị trường chợ đen. Cô đã phải trả 670 USD để mua một bình oxy từ chợ đen. Bình thường, giá của nó chỉ là 80 USD.

Mẹ chồng Priya cũng khó thở và cô đang lo lắng không biết phải xoay xở ra sao. Priya nói rằng cô không còn đủ khả năng mua một bình oxy khác trên thị trường chợ đen.

Bệnh nhân Covid-19 nằm chung giường tại bệnh viện Lok Nayak Jai Prakash ở New Delhi ngày 15/4. Ảnh: Reuters.

Hãng thông tấn BBC đã liên lạc với một số nhà cung cấp bình oxy và hầu hết họ đều đưa ra giá cao hơn bình thường ít nhất 10 lần.

Những gì gia đình Priya đang trải qua là tình cảnh chung của hàng triệu người dân Ấn Độ vào lúc này. Bệnh viện tại nhiều nơi trên khắp đất nước đều đã hết sạch giường bệnh, buộc người dân phải tìm cách điều trị tại nhà cho các bệnh nhân.

Tình hình đặc biệt nghiêm trọng ở thủ đô New Delhi, nơi hết cả giường chăm sóc đặc biệt (ICU). Các gia đình đủ khả năng tài chính phải thuê y tá riêng và bác sĩ tư vấn từ xa trong nỗ lực giúp người thân của họ thở.

Ấn Độ 4 ngày qua liên tục ghi nhận số ca nhiễm Covid-19 cao nhất thế giới, với hơn 300.000 ca mỗi ngày. Mức tăng đột biến này đã giáng một đòn nặng nề vào hệ thống y tế vốn đã chật vật của quốc gia 1,4 tỷ dân.

Các gia đình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải thu xếp mọi thứ có thể trong khả năng của mình để tự chữa trị cho người thân bị bệnh. Nhưng thách thức vẫn là rất lớn, từ việc xét nghiệm máu cho đến chụp CT hay X-quang.

Các phòng xét nghiệm đang hoạt động vượt công suất và mất đến ba ngày mới có kết quả, gây khó khăn cho bác sĩ khi đánh giá mức độ tiến triển của bệnh. Kết quả chụp CT cũng được bác sĩ sử dụng trong đánh giá nhưng người bệnh phải mất nhiều ngày chỉ để đặt lịch hẹn.

Theo các chuyên gia y tế, sự chậm trễ này sẽ khiến bệnh nhân gặp nguy hiểm. Xét nghiệm RT-PCR nhằm phát hiện virus cũng mất nhiều ngày mới có kết quả. Không ít bệnh nhân đã tìm được giường nhưng không thể nhập viện vì chưa nhận được kết quả xét nghiệm dương tính Covid-19.

Bệnh nhân nhận oxy hỗ trợ tại đền Sikh ở Ghaziabad, ngoại ô thủ đô New Delhi, hôm 24/4. Video: Reuters

Trở lại với việc điều trị tại nhà, Anuj Tiwari đã thuê một y tá hỗ trợ điều trị cho anh trai mình sau khi ông bị từ chối nhập viện tại hàng loạt cơ sở y tế.

Một số bệnh viện nói họ không còn giường trống, số khác từ chối với lý do họ không tiếp nhận bệnh nhân mới do nguồn cung oxy không ổn định. Không ít bệnh nhân đã chết ở Delhi vì không được thở oxy.

Các bệnh viện của thành phố đang tuyệt vọng. Nhiều bệnh viện phải đưa ra cảnh báo mỗi ngày rằng họ chỉ còn lại lượng oxy dùng trong vài giờ. Sau đó, chính phủ sẽ gửi thêm oxy đến nhưng chúng cũng chỉ đủ trong một ngày.

Một bác sĩ ở Delhi cho biết đây là cách các bệnh viện đang hoạt động và nếu tình hình không nhanh chóng được kiểm soát thì “thảm kịch lớn có thể xảy ra”, ông bày tỏ lo ngại.

Tiwari đã phải trả số tiền khổng lồ để mua máy tạo oxy tại gia nhằm hỗ trợ anh trai mình thở. Bác sĩ cũng yêu cầu ông mua thuốc chống virus remdesivir, loại thuốc đã được cấp phép sử dụng khẩn cấp ở Ấn Độ và đang được các bác sĩ kê đơn rộng rãi. Tuy nhiên, lợi ích của nó vẫn là chủ đề gây tranh cãi trên thế giới.

Một phụ nữ ngất đi sau khi nghe tin chồng qua đời vì Covid-19 ở New Delhi ngày 15/4. Ảnh: Reuters.

Tiwari không thể tìm thấy thuốc remdesivir ở bất kỳ cửa hàng bán thuốc chính thống nào và cuối cùng phải chuyển sang chợ đen. Tình trạng bệnh của anh trai ông vẫn tiếp tục nguy kịch và bác sĩ cảnh báo rằng bệnh nhân có thể sớm cần đến bệnh viện tiêm thuốc.

“Không có giường bệnh. Tôi phải làm sao đây? Tôi thậm chí không thể đưa anh ấy đi đâu bởi tôi đã tiêu rất nhiều tiền và chẳng còn lại bao nhiêu”, Tiwari nói. “Cuộc chiến tuyệt vọng nhằm cứu các bệnh nhân Covid-19 đã chuyển từ bệnh viện về nhà riêng” và thách thức vẫn không giảm đi chút nào khi mà “chúng tôi không thể dễ dàng tiếp cận nguồn oxy”, ông cho biết thêm.

Thuốc remdesivir khan hiếm một phần bắt nguồn từ việc gia đình các bệnh nhân đang điều trị tại nhà đổ xô đi mua chúng. Họ muốn dự trữ thuốc trong trường hợp bệnh nhân phải nhập viện và có thể cần thuốc.

BBC đã phỏng vấn một số tay buôn trên thị trường chợ đen. Họ nói rằng nguồn cung đang vô cùng ít ỏi, vậy nên họ phải tính giá cao. Chính phủ cấp phép cho 7 công ty sản xuất remdesvir tại Ấn Độ và họ đã được yêu cầu đẩy mạnh năng suất.

Nhưng một số lời hứa cung cấp đầy đủ vật tư y tế từ chính phủ đã không cho thấy bất kỳ kết quả nào trên thực tế. Nhà dịch tễ học Lalit Kant cho rằng quyết định tăng cường sản xuất được đưa ra quá muộn và chính phủ đã không chuẩn bị trước phương án phản ứng cụ thể với sóng Covid-19 thứ hai.

“Nhưng bằng cách nào đó thuốc vẫn có trên chợ đen. Như vậy, vẫn tồn tại những lỗ hổng trong hệ thống cung cấp mà các cơ quan quản lý chưa thể khắc phục”, Kant nói. “Chúng ta đã không học được gì từ đợt sóng đầu tiên”.

Một loại thuốc khác đang có nhu cầu rất lớn là tocilizumab. Nó thường được dùng để điều trị viêm khớp nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có thể giúp hạn chế việc thở máy ở những bệnh nhân nặng.

Bác sĩ đang kê tocilizumab cho các bệnh nhân nghiêm trọng. Nhưng thuốc đã biến mất khỏi thị trường. Cipla, công ty Ấn Độ chịu trách nhiệm nhập khẩu và phân phối thuốc, đang phải chật vật đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.

Giá một lọ tocilizumab 400 mg thường rơi vào khoảng 433 USD. Nhưng Kamal Kumar đã phải trả gần 3.340 USD để mua một liều cho cha mình. Theo lời Kumar, giá thuốc tăng phi lý nhưng anh không còn lựa chọn nào khác.

Nhưng không phải mọi người dân Ân Độ đều có thể chịu được mức giá trên trời này và nỗ lực tuyệt vọng của họ nhằm cứu người thân đang bị lợi dụng.

“Không nhiều người có thể chi trả mức giá bình thường của thuốc chứ đừng nói đến giá trên thị trường chợ đen”, chuyên gia y tế công cộng Anant Bhan nhấn mạnh. “Nó cho thấy chúng ta thiếu kế hoạch. Chính phủ đã không thể lường trước được dịch bệnh và lên phương án ứng phó với nó. Người dân chỉ còn biết phó mặc cho số phận”.

Thuốc remdesvir giả đã xuất hiện trên chợ đen. Khi BBC hỏi một tay buôn rằng loại thuốc anh ta cung cấp dường như không đúng vì công ty sản xuất nó không nằm trong danh sách được chính phủ cấp phép và vỏ hộp thuốc xuất hiện đầy lỗi chính tả, người này vẫn cam đoan thuốc “thật 100%”. Mặt khác, công ty cũng không có bất kỳ thông tin nào trên mạng Internet.

Dù vậy, người dân tuyệt vọng đến nỗi họ sẵn sàng trả tiền cho ngay cả những loại thuốc có dấu hiệu bất thường. Không ít người đã bị lừa. Mọi người liên tục chia sẻ số điện thoại của những đầu mối được cho là có thể cung cấp mọi thứ, từ bình oxy đến thuốc. Nhưng không phải mọi số điện thoại đều xác thực.

Một bệnh nhân Covid-19 ở Mumbai chuẩn bị được chuyển sang khu chăm sóc đặc biệt. Ảnh: AFP.

Một kỹ sư công nghệ thông tin giấu tên cho hay trong lúc đang vô vọng lùng sục nơi bán bình oxy và thuốc remdesivir, anh tìm thấy một đầu mối trên mạng xã hội Twitter. Khi liên lạc với đầu bên kia, họ yêu cầu anh trả trước hơn 130 USD.

“Ngay sau khi tôi chuyển tiền, họ lập tức chặn số của tôi”, anh kể.

Tâm lý hoang mang, tuyệt vọng khiến người dân tin vào mọi thứ ở thời điểm mà họ không còn bất kỳ thứ gì để bám víu. Đây cũng chính là lúc thị trường chợ đen sinh sôi mạnh mẽ nhất. Chính quyền nhiều bang đã tuyên bố sẽ trấn áp hoạt động buôn bán thuốc cùng vật tư y tế lậu, đồng thời bắt một số đầu mối. Tuy nhiên, chợ đen không có dấu hiệu biến mất.

Tiwari cho biết những người như ông không có lựa chọn nào khác ngoài trả thêm tiền. “Bạn không thể đưa người thân đến điều trị tại bệnh viện, nay bạn còn không thể cứu người thân yêu của mình tại nhà”, ông nói trong tuyệt vọng.