Bệnh viện cho động vật quý ở Củ Chi
Hàng ngàn động vật hoang dã quý hiếm đã được Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi cứu sống, nuôi dưỡng và thả về với thiên nhiên.
Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ chi (xã An Nhơn Tây, huyện Củ Chi, TP HCM) ra đời từ năm 2006 do Chi cục Kiểm lâm TP HCM quản lý và Wildlife At Risk (WAR-một tổ chức phi chính phủ) tài trợ hoạt động.
Những số phận bi đát
Tất cả các loài động vật thu giữ từ những vụ buôn bán trái phép đều được đưa về Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi. Hiện tại, nơi đây đang cứu hộ trên 30 loài động vật với tổng cộng 116 cá thể, tất cả đều thuộc danh mục đặc biệt quý hiếm cần được bảo tồn.
Đưa chúng tôi đi thăm vườn cứu hộ, ông Lê Xuân Lâm, đại diện WAR, chỉ con gấu chó trong khu vực bán hoang dã, nói: “Đây là một trường hợp đặc biệt được cứu hộ thành công. Trước đó, một người dân ở tỉnh Bình Dương nuôi 5 con gấu ngựa để lấy mật. Sau một thời gian nuôi nhốt, 1 con bị cụt 1 chân, con khác thì mù 1 mắt nên đã trao tặng cho trung tâm để cứu hộ. Theo ông Lâm, 2 con gấu này đã được cứu sống nhưng vẫn không thể thả về rừng vì chúng sẽ không tự kiếm được thức ăn hoặc bị các loài khác tiê.u diệ.t. “Hiện 2 con gấu này chỉ để nuôi nhằm mục đích bảo tồn và giáo dục là chính” – ông Lâm nói.
Con gấu chó bị thương nặng đang được chăm sóc ở Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi
Trước đó, bà Trần Thị Ánh Nguyệt (ngụ huyện Củ Chi) cũng bàn giao Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi 1 con gấu chó nuôi từ năm 1999 nhưng đến nay chỉ được 25 kg. Khi mới nhận về, hàm dưới và chân trước của con gấu đã b.ị hoạ.i t.ử, mù 2 mắt. “Chúng tôi phải phân công canh chừng con gấu, thậm chí không dám ngủ mới duy trì được cuộc sống cho nó” – anh Alý, nhân viên cứu hộ, cho biết.
Hầu hết các loài động vật được đưa về Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi đều ở trong tình trạng nguy kịch, có nhiều trường hợp chế.t trên đường vận chuyển do bị người dân nhốt lâu ngày hoặc dính bẫy nên bị thương nặng. “Nếu không được giải cứu kịp thời thì hàng trăm cá thể động vật quý hiếm rất khó giữ tính mạng” – ông Lâm cho biết.
Trước đó, một hộ dân cũng trao tặng Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi con vượn má vàng ở trong tình trạng kiệt sức, không tự vận động được do bị nuôi nhốt lâu ngày. “Nay con vượn má vàng đã trở lại bình thường, hiếu động, ham chạy nhảy và đặc biệt không còn sợ hãi như trước đây” – một thành viên trong đội cứu hộ kể.
Gian nan luyện bản năng sinh tồn
Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi được xem như bệnh viện tổng hợp cho thú rừng với đủ các “khoa”. Khi mới đưa về, các loài động vật hoang dã sẽ sống cách ly, sau đó được khám bệnh và phân đến từng “khoa”. Thậm chí, có nhiều trường hợp phải “cấp cứu” và phẫu thuật để giữ tính mạng. Con don là một trong những loài động vật quý hiếm được Đội Kiểm lâm cơ động (Chi cục Kiểm lâm TP HCM) tịch thu trong một vụ buôn bán động vật hoang dã trái phép. Khi mới đưa về, chân của con don bị phâ.n hủ.y, buộc các bác sĩ thú y phải đưa vào khoa “cấp cứu” rồi tiến hành phẫu thuật cắt bớt phần chân b.ị hoạ.i t.ử. Ngoài ra, trung tâm này còn có hàng chục cá thể khác cũng cụt chân, mờ mắt do bị con người nuôi nhốt và khai thác quá sức.
Video đang HOT
Các tình nguyện viên của Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi đang chăm sóc thú
Không chỉ dừng lại ở việc cứu sinh mạng cho những loài thú quý, các bác sĩ thú y còn luyện tập bản năng sinh tồn cho chúng và khu vực bán hoang dã thu nhỏ là nơi để các loài thú luyện tập. “Nếu chỉ cứu sống mà không tập cho chúng tái nhập cuộc sống hoang dã thì đó là thất bại. Vì vậy, ngoài việc cứu hộ, nuôi dưỡng, nhiệm vụ quan trọng nhất của chúng tôi là tạo cho thú tập quen dần cuộc sống hoang dã, để khi thả về tự nhiên chúng vẫn tồn tại được” – anh Alý nói.
Theo các nhân viên cứu hộ, những con thú được đưa đến đây từ nhiều vùng khác nhau nhưng có chung số phận là đều trải qua những ngày bị hàn.h h.ạ, khai thác, rao bán… Mỗi con vật là một số phận, một câu chuyện bi đát. Một con gấu chó sau thời gian nuôi nhốt, bị người dân lấy hết mật và cắt đứt 1 bàn chân để ngâm rượu… Một số con vật khác thì bị cắt đuôi, nhổ hết lông, thậm chí gần chế.t thì chủ nuôi mới báo Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi đến tiếp nhận. Thông thường, khi mới được giải cứu, chúng đều rất sợ con người, phải mất một thời gian dài chăm sóc mới trở nên thân thiện hơn.
Cuối năm 2009, Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi tiếp nhận 1 con gấu chó trong tình trạng nguy kịch do bỏ ăn nhiều ngày. Các thành viên trong đội cứu hộ phải túc trực, ăn, ngủ gần con gấu để tiện theo dõi sức khỏe, có phương pháp cứu hộ hợp lý. Ngoài ra, hằng ngày phải thay nhau đưa con gấu ra vườn “thư giãn”. “Mất gần 1 năm, con gấu mới khỏe lại bình thường, gian nan vô cùng” – ông Lâm nhớ lại.
Tình yêu đặc biệt Hầu hết thành viên trong đội cứu hộ mỗi khi thấy thú rừng bị thương hoặc chế.t, ai cũng đau lòng. Ngược lại, họ cảm thấy hạnh phúc khi tự tay cứu sống, trực tiếp thả các loài động vật hoang dã về với tự nhiên. Nhiều nhân viên Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Củ Chi cho biết để theo được nghề chuyên chung sống với những cá thể “khác loài” này, đòi hỏi phải có một tình yêu thú đặc biệt. Ngoài ra, phải biết chấp nhận những chuyến đi đêm, không giờ giấc cố định và luôn ở trong tư thế sẵn sàng…
Theo 24h
Tru.y sá.t linh trưởng: Tìm lại bản năng
Sau bao lần thoát chế.t trong gang tấc, bao năm sống cô độc và bị suy kiệt, tật nguyền, nhiều cá thể linh trưởng có tên trong sách đỏ được giải thoát. Tuy nhiên hành trình phục hồi bản năng gốc để trở về với Mẹ thiên nhiên còn rất gian nan.
"Tôi là ai?"
Sau khi được giải phóng khỏi nơi giam cầm chật hẹp, những loài voọc, vượn có nguy cơ tuyệt chủng cao ở Tây Nguyên và các tỉnh lân cận thường được đưa đến đảo Tiên (thuộc Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã VQG Cát Tiên) để chữa bệnh và phục hồi. Đảo Tiên là một quả núi rộng hàng chục héc ta ở thượng nguồn sông Đồng Nai, cách trụ sở VQG khoảng 5- 7 phút đi xuồng.
Các nhân viên của đảo lưu ý nên đi nhẹ, nói nhỏ để tránh làm thú hoảng sợ. Từ khoảng cách gần 100m, qua ống nhòm, chúng tôi nhìn thấy một con vượn đen má vàng đang tập nhún nhẩy, chuyền cành trong khu vườn bán hoang dã. Tên của cô vượn này là Đào, được cứu thoát cùng bố mẹ từ một trường học ở TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
Voọc chà vá tập ăn cây trái
Đào ra đời trong cảnh bị giam cầm bởi bố mẹ bị săn bắt cách đây hơn hai thập niên. Khi mới được một tuổ.i, Đào đã chịu cảnh bị tách khỏi mẹ, sống cô độc trong chiếc lồng nhỏ. Những lúc quá thèm khát hơi ấm tình thân, Đào kẹp đôi chân của chính mình quanh bụng như đang bám vào bố mẹ. Đến khi được giải cứu và đưa về đảo Tiên, Đào nếm trải bi kịch khác khi bố mẹ cô không còn nhận ra con đẻ của mình sau nhiều năm sống cách ly. Thậm chí, Đào bị bố mẹ rượt đuổi nên phải nhập bầy cùng những con vượn khác khoảng 6 - 7 tuổ.i. Đào vốn ốm yếu, bản tính hiền lành nên hay bị bắt nạt.
Vừa đến đảo Tiên, cô vượn đen má vàng tên là Ellie nhào tới đè Đào ra cào cấu điên cuồng. "Chúng tôi phải dùng vòi nước để can thiệp vì loài này rất sợ nước. Sau đó chuyển Ellie sang lồng khác bởi vượn đen má vàng đã đán.h nha.u thì đán.h tới chế.t mới thôi!" - anh Đỗ Ngọc Thắng (nhân viên của đảo) nói.
Cũng theo anh Thắng, các loài linh trưởng vốn hiền lành, không tấ.n côn.g người. Tuy nhiên vì bị giam cầm một mình từ bé lâu ngày nên chúng không có khái niệm về giống loài. Đến khi được giải thoát và cho nhập bầy, chúng rất dễ bị kích động: Vì sợ bị tấ.n côn.g nên chúng quay ra cắn xé các con thú khác và cào cấu khách tham quan để tự vệ. Do đó du khách không nên đến gần các lồng nuôi nhốt thú và hàng rào vườn cứu hộ.
Chăm sóc voọc chà vá bị gãy chân do vướng bẫy
Một số thú hoang được sinh ra ở nơi cha mẹ bị giam cầm, số khác bị săn bắt từ rừng khi còn rất nhỏ và nuôi nhốt quá lâu nên bị tật nguyền, mất bản năng gốc. Khi được giải cứu, Tèo (vượn đen má vàng) đã 5 tuổ.i nhưng trông giống như vượn con vì thiếu ăn; ngực biến dạng và lưng gù do điều kiện nuôi nhốt quá khắc nghiệt.
Suốt 9 năm bị nhốt trong chiếc lồng làm vật biểu diễn cho du khách tại Vũng Tàu và chịu đựng nhiều tiếng ồn ào, chú vượn đen má vàng Samee đã bị điếc. Rất lâu sau khi được giải cứu, Samee không thể hót và cậu vẫn bị căng thẳng thần kinh khi có người đến gần.
Chú vượn má trắng duy nhất ở đảo Tiên được đặt tên là Tàu. Khi mới đến đảo, Tàu rất còi cọc, lông thưa thớt, lởm chởm vì thiếu ăn, trong điều kiện nuôi nhốt và vệ sinh kém; chỉ chạy lòng vòng trên mặt đất chứ chưa biết leo trèo trên cây.
"Nếu không được bầy đàn chấp nhận, con mới thả sẽ bị cả bầy đán.h chế.t" - TS Marina nói.
Mei Lee và vượn đen má vàng em là Lee Lee bị săn bắt từ thiên nhiên khi còn rất nhỏ, bị nhốt trong cái lồng nhỏ thiếu ánh sáng tại trạm xăng dầu suốt 18 năm và hàng ngày chỉ được ăn một ít thịt và sữa nên khi được giải cứu chúng không biết ăn bất kỳ loại quả nào còn Charlie bị nhốt trong lồng tại nhà trẻ ở TP Vũng Tàu suốt 20 năm nên khi đến đảo Tiên, cậu rất sợ hãi. Cậu ngồi trên sàn nhà hoặc đán.h đu theo hình tròn như làm xiếc chứ không biết chuyền cành.
Kỳ công cứu hộ linh trưởng
Cơ sở cứu hộ linh trưởng nguy cấp ở đảo Tiên được hình thành vào năm 2008 với kinh phí 500.000 euro do Trung tâm cứu hộ linh trưởng Monkey Work - Ape của Vương quốc Anh và Trung tâm cứu hộ linh trưởng của Đài Loan tài trợ.
Tiến sĩ (TS) Marina (Anh quốc) - người đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ về đề tài vượn đen má vàng ở VQG Cát Tiên đã thuyết phục chồng đưa cả gia đình từ Anh sang sống trên đảo Tiên. 5 năm qua, bà cùng các cộng sự toàn tâm toàn ý nghiên cứu, triển khai quy trình cứu hộ vô cùng công phu vì sự sống còn của những loài thú đang trên bờ tuyệt diệt.
Voọc chà vá tập leo cây. Ảnh: VQG Cát Tiên
Hầu hết những con thú được đưa đến đảo Tiên đều trong tình trạng bị stress, ốm yếu, còi xương, nhiễm giun, ghẻ lở hoặc mang thương tật: mắt mờ, tai điếc, cụt tay, què chân, gù lưng... Đích thân Marina cùng các chuyên gia khám, phân loại rồi thả thú vào một trong 10 chiếc lồng sắt lớn (được lắp ghép trên diện tích 700m2) để tiện cho việc chữa bệnh. Nhiều đêm họ thức trắng đút sữa, tiêm thuố.c để cứu những con thú bị bệnh, suy nhược gần chế.t.
Khi đã lành vết thương, chúng được thả ra khu vực bán hoang dã rộng khoảng 2.000m2 (có hàng rào bảo hộ bằng điện nên nội bất xuất ngoại bất nhập) để phục hồi bản năng giống loài như đán.h đu, leo trèo, chuyền cành.
Trong khi xem con vượn nhỏ mạo hiểm nhảy từ cây này sang cây kia, vượt qua các cành cây cao và chuyền cành vun vút, một tình nguyện viên nước ngoài làm việc tại đảo nói: Đó là Misu mới hơn 5 tuổ.i. Khi được đưa đến đảo, Misu nhỏ xíu, còi cọc, luôn nép mình ở góc chuồng nhưng dần dà cô được những con vượn khác dạy cách chuyền cành như một con vượn thực sự.
Ông Lương Văn Hiến - Giám đốc Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã (VQG Cát Tiên) cho biết đến nay đã có 44 con vượn, voọc, cu li... thuộc những loài nguy cấp quý hiếm, có tên trong sách đỏ được đưa đến cứu hộ tại đảo Tiên, trong đó 17 con được thả về rừng.
Đảo Tiên còn có khu bán hoang dã rộng 20 héc ta để chúng học cách tự kiếm thức ăn, loại bỏ những tập tính do con người thuần hóa nhằm thích nghi dần với đời sống hoang dã. Lúc ở trong lồng sắt, chúng thường xuyên được K'Wài (người Mạ, thổ địa của đảo Tiên) tập cho ăn các loại lá, đặt biệt là lá kẹt (vị chua và có công dụng giảm cơn khát) nên khi được thả ra khu bán hoang dã, Mei Lee mê tít những chùm lá non của loại cây này cùng với lá sung, bằng lăng... Cô và những con vượn khác còn thi nhau săn kiến, mối và một số côn trùng khác trên cành và trong hốc cây.
"Phải mất vài năm để thay đổi dần tập tính ăn uống từ thịt và sữa gia súc sang các loại côn trùng, lá và trái cây rừng như thế" - anh K' Wài tiết lộ rồi nói thêm: Nhờ vậy bộ lông của chúng ngày càng mịn màng và cơ thể săn chắc hơn. Chúng cũng gần như không được tiếp xúc với con người nữa bởi nếu quen hơi người, sau này lại tìm đến các khu dân cư gần VQG thì rất nguy hiểm.
Công đoạn cuối cùng thả thú về rừng để tái hòa nhập cuộc sống hoang dã cũng rất công phu. TS Marina dành cả tháng lội khắp các cánh rừng để chọn nơi có sinh cảnh phù hợp, đảm bảo lượng thức ăn cần thiết, đặc biệt là theo dõi tập tục, phong cách, cá tính của từng bầy thú hoang, tìm cho được bầy thú hiền và có những yếu tố tương thích để những con linh trưởng được cứu hộ ở đảo Tiên có thể nhập đàn.
Mỗi con thú sẽ được gắn một con chip để theo dõi trước khi thả về rừng. "Nếu không được bầy đàn chấp nhận, con mới thả sẽ bị cả bầy đán.h chế.t" - TS Marina nói. Sau đó các nhân viên của đảo lại vất vả gùi hàng tá thiết bị lội suối trèo non dò tìm tín hiệu sóng, định vị vị trí những chú vượn vừa thả về rừng và lặng lẽ theo chân chúng. Chỉ đến khi phát hiện chúng có lãnh địa riêng, hòa nhập tốt với môi trường tự nhiên mới có thể yên tâm phần nào.
Theo 24h
Người Việt sở hữu ngà voi niên đại 19.000 năm Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai vừa cấp giấy chứng nhận đăng ký chủ sở hữu chiếc ngà voi hóa thạch có niên đại hơn 19.000 năm trước Công nguyên cho ông Nguyễn Trường Sơn trú tại TP. Pleiku. Những chiếc ngà voi hóa thạch có niên đại lâu năm (Ảnh minh họa) Chiếc ngà voi hóa...