Bệnh tay chân miệng và những lưu ý cần biết tránh biến chứng nguy hiểm

Theo dõi VGT trên

Bệnh tay chân miệng thường xuất hiện ở trẻ nhỏ và có thể gây nguy hiểm khó lường. Bố mẹ cần lưu ý những biến chứng sau đây để phòng tránh cho bé.

1. Những dấu hiệu của bệnh tay chân miệng?

Các triệu chứng thường bắt đầu bằng sốt, giảm cảm giác ngon miệng, đau họng, và mệt mỏi. Một hoặc hai ngày sau khi bắt đầu sốt, những vết lở loét có thể xuất hiện trong miệng. Những vết đốm đỏ mọng nước bắt đầu nổi dạng ban trên da ở tay và chân, có thể cả trên đầu gối, khuỷu tay và mông bé. Phát ban này có thể có mủ nhưng thường sẽ không bị ngứa.

Không phải ai cũng sẽ nhận được tất cả những triệu chứng này. Một số trẻ chỉ phát ban; một số chỉ đau họng. Một số còn không có triệu chứng nào đáng kể, nhưng vẫn có thể truyền bệnh cho người khác.

Bệnh tay chân miệng và những lưu ý cần biết tránh biến chứng nguy hiểm - Hình 1

2. Biến chứng nguy hiểm của bệnh tay chân miệng ở trẻ

Mất nước:

Những vết loét trong miệng sẽ làm cho trẻ khó ăn uống, khó nhai nuốt, dễ dẫn đến tình trạng cơ thể thiếu nước trầm trọng. Thế nên, mẹ hãy cho trẻ uống nhiều nước và sữa. Trong trường hợp trẻ không thể uống, không muốn uống nước hoặc xuất hiện những dấu hiệu được liệt kê dưới đây, mẹ hãy đưa trẻ đến cơ sở ý tế gần nhất để có thể kịp thời giải quyết, tránh dẫn đến tình trạng mất nước ở trẻ kéo dài.

Da khô, nhăn, khi véo vào chỗ nào vết véo lâu hếtKhông thể đi tiểu hoặc không có nước tiểu trong nhiều giờ liền (khoảng 7 đến 8 giờ)Trẻ quấy khóc, mệt mỏi và có vẻ lờ đờ bất thườngMắt trũng và thóp trũng (ở trẻ nhỏ)

Trường hợp bé mất nước nhẹ, có thể bổ sung nước bằng dung dịch bù nước uống có bán sẵn tại các hiệu thuốc. Trường hợp nặng hơn thì cần điều trị trong bệnh viện.

Bội nhiễm:

Biến chứng này xảy ra khi các nốt trên da bị nhiễm trùng, nhất là khi trầy xước. Các triệu chứng nhiễm trùng bao gồm:

Video đang HOT

Đau, đỏ, sưng và cảm thấy nóng rát ở vùng da có nốt ban đỏDa rỉ nước hoặc có mủ

Hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa ngay khi có những dấu hiệu nhiễm trùng ở da. Vì có thể trẻ đã bị bội nhiễm, cần có thuốc uống, thuốc kháng sinh và thuốc bôi da.

Viêm não do virus:

Trong một số trường hợp, bệnh tay chân miệng có thể dẫn đến viêm màng não do virus. Biến chứng này thường nặng hơn viêm màng não do vi khuẩn nhưng cũng không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Biến chứng đó biểu hiện qua các triệu chứng sốt cao 38 độ C hoặc hơn, kèm theo đau đầu, cứng gáy và sợ ánh sáng. Biến chứng này không có thuốc điều trị, tuy nhiên bác sĩ sẽ vẫn kê toa cho bé uống thuốc để giúp thuyên giảm triệu chứng.

Bệnh tay chân miệng và những lưu ý cần biết tránh biến chứng nguy hiểm - Hình 2

Viêm não:

Đây là biến chứng nguy hiểm hiếm gặp nhất ở bệnh tay chân miệng vì nó gây ảnh hưởng đến não và đe dọa đến tính mạng của trẻ. Triệu chứng của viêm não cũng giống như triệu chứng của cúm hoặc các triệu chứng như: Mệt mỏi, thờ ơ, li bì, co giật chân tay, yếu hoặc khó cử động các chi, sợ ánh sáng và các triệu chứng thần kinh đặc hiệu khác. Phần lớn triệu chứng viêm não xuất hiện khi có các đợt dịch lớn. Khi có những triệu chứng này, cần đưa trẻ đến bệnh viện để điều trị.

Theo www.phunutoday.vn

Vì sao nụ hôn của người lớn có thể khiến trẻ sơ sinh viêm màng não?

Ngoài việc, lây viêm màng não, trẻ còn có nguy cơ mắc cúm và rất nhiều bệnh truyền nhiễm khác từ người "trao trẻ nụ hôn".

Mấy ngày gần đây, tài khoản Facebook có tên L.M.V đăng tải câu chuyện "Trẻ bị viêm màng não vì thói quen hôn hít từ người lớn". Thông tin này đã được chia sẻ với tốc độ chóng mặt.

Vì sao nụ hôn của người lớn có thể khiến trẻ sơ sinh viêm màng não? - Hình 1

Người lớn, đừng cướp đi con trẻ bằng những nụ hôn.

Tài khoản có tên L.M.V chia sẻ:

Con năm nay gần 1 tuổi, con là thiên thần mà mẹ mong đợi, ba trông ngóng. Con đến với ba mẹ bằng hình hài khoẻ mạnh, con xinh xắn và trộm vía là ngoan lắm.

Ba mẹ con cho con môi trường sống cực kỳ tốt, từ nhỏ ba mẹ con đầu tư cho con khoá yoga lọt lòng, ăn uống khoa học, tiêm chích đầy đủ.

Điều không may ập đến với con, con sốt, con khóc quấy cả đêm, lúc ấy con gần 1 tuổi, người ta chẩn đoán con bị tay chân miệng, xong không dừng lại ở thế, con có những biểu hiện bệnh nặng hơn, thế là những cuộc xét nghiệm, chọc tuỷ của con bắt đầu.

Mẹ khóc, con khóc, đau vô cùng, 2 mẹ con chiến đấu 1 cách mạnh mẽ, nguyên nhân bệnh, bệnh gì thì vẫn là ẩn số.

Con sốt, môi con nứt chảy máu, con không ăn được, người con suy yếu, con gầy rộp!

... Ơn trời sáng nay đã có kết luận, loại trừ khả năng những bệnh khác như kawasaki, con đang điều trị Viêm màng não tích cực.

Hỡi những người lớn, đừng cướp đi con người khác bằng những nụ hôn.

Chia sẻ với PV về thông tin này, PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng - Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, các bác sĩ đã nhiều lần cảnh báo về việc hôn hít trẻ có thể lây bệnh truyền nhiễm trong đó có bệnh viêm não hay viêm màng não.

Bệnh viêm não, viêm màng não do virus Herpes gây ra. Virus này sẽ xâm nhập cơ thể trẻ qua đường niêm mạc mũi, hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp vào da, miệng trẻ, sau đó sẽ lên não, gây viêm não, ảnh hưởng đến toàn bộ não.

Các triệu chứng của bệnh viêm não do virus Herpes ở trẻ nhỏ thường là đau đầu, nôn ói, hay quên, quấy khóc, thay đổi tính tình... Bệnh xảy ra rải rác, không thành dịch, thường diễn tiến nặng, có thể gây tử vong hoặc để lại nhiều di chứng, khiến trẻ khó thích nghi với cuộc sống sau này.

Theo đó, cứ 10 trẻ thì có 7 trẻ bị dị tật như: bại não, khuyết tật trí tuệ, động kinh, mất thị lực, thính lực...

Ở trẻ sơ sinh, viêm não có thể lây từ mẹ sang con qua quá trình chuyển dạ và sinh đẻ. Ngoài ra, trẻ cũng có thể bị lây nhiễm virus từ môi và vùng quanh miệng của người có hành vi hôn trẻ.

"Ngoài việc nhiễm virus thông qua nụ hôn của người lớn, trẻ nhỏ, nhất là trẻ sơ sinh, trẻ có sức đề kháng kém còn dễ mắc các bệnh truyền nhiễm khác", PGS Dũng cảnh báo.

Ngoài việc lây viêm màng não, trẻ còn có nguy cơ mắc cúm từ người "trao trẻ nụ hôn". Bởi virus cúm lây lan thông qua dịch tiết đường hô hấp khi người bị bệnh hắt hơi, ho và hôn trẻ.

Vì sao nụ hôn của người lớn có thể khiến trẻ sơ sinh viêm màng não? - Hình 2

Ngoài việc, lây viêm màng não, trẻ còn có nguy cơ mắc cúm từ người "trao trẻ nụ hôn".

Bên cạnh đó, quai bị cũng là bệnh người lớn dễ truyền cho trẻ thông qua việc hôn vào má, vào môi trẻ. Tuy không gây nguy hiểm cho tính mạng nhưng có thể khiến trẻ bị vô sinh sau này.

Bác sĩ Dũng khuyến cáo thêm, để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, các mẹ nên có những biện pháp từ chối khéo bằng cách đưa tay của trẻ cho mọi người hôn thay vì hôn miệng, hôn má và dặn dò người thân, bạn bè nên rửa tay sạch trước khi bế, ẵm trẻ.

Một số trường hợp bị bệnh truyền nhiễm, bệnh viêm gan, bệnh về hô hấp, kiết lị, bệnh lao phổi hay răng miệng cũng tuyệt đối không cho tiếp xúc với trẻ sơ sinh đặc biệt là khoảng từ 1-2 tháng chào đời vì đây là khoảng thời gian cơ thể trẻ rất nhạy cảm, sức đề kháng yếu nên dễ mắc bệnh.

Trong trường hợp sau khi được người lớn hôn, trẻ có các triệu chứng sốt, đau họng, mệt mỏi, bú kém, quấy khóc, cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được kiểm tra ngay.

Theo Danviet

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Nam sinh 17 tuổi mắc bệnh gút mạn mà không hề hay biếtNam sinh 17 tuổi mắc bệnh gút mạn mà không hề hay biết
04:57:04 18/01/2025
Suy tim, đột quỵ vì không tuân thủ điều trị bệnh cơ timSuy tim, đột quỵ vì không tuân thủ điều trị bệnh cơ tim
05:02:08 18/01/2025
Nhiễm trùng nặng vì bôi cao sim chữa bỏng bô xe máyNhiễm trùng nặng vì bôi cao sim chữa bỏng bô xe máy
04:27:51 18/01/2025
Nhiều người phải cấp cứu vì viêm phổiNhiều người phải cấp cứu vì viêm phổi
04:30:16 18/01/2025
Nam sinh 15 tuổi tử vong vì đột quỵNam sinh 15 tuổi tử vong vì đột quỵ
05:18:33 18/01/2025
Một loại củ được xem là 'mỏ vàng' dinh dưỡng và được bác sĩ khuyên dùngMột loại củ được xem là 'mỏ vàng' dinh dưỡng và được bác sĩ khuyên dùng
06:26:02 18/01/2025
3 loại hạt tốt cho tim mạch lại không lo tích mỡ bụng3 loại hạt tốt cho tim mạch lại không lo tích mỡ bụng
06:28:12 18/01/2025
Bệnh dại có nguy cơ gia tăng dịp TếtBệnh dại có nguy cơ gia tăng dịp Tết
08:32:40 18/01/2025

Tin đang nóng

Bạn học hé lộ tính cách thật của Á hậu Phương NhiBạn học hé lộ tính cách thật của Á hậu Phương Nhi
06:05:54 19/01/2025
Bắt đối tượng sát hại 4 người trong gia đình ở Phú Xuyên, đang di lý từ Vũng Tàu về Hà NộiBắt đối tượng sát hại 4 người trong gia đình ở Phú Xuyên, đang di lý từ Vũng Tàu về Hà Nội
07:05:31 19/01/2025
Bỏ nhà ra đi suốt 8 năm vì trượt đại học, ngày trở về nhìn thấy bố, nam thanh niên gào thét: "Ông không phải cha tôi!"Bỏ nhà ra đi suốt 8 năm vì trượt đại học, ngày trở về nhìn thấy bố, nam thanh niên gào thét: "Ông không phải cha tôi!"
08:27:10 19/01/2025
Sao Việt 19/1: Bạn gái Chí Trung tới xem Táo Quân, Công Lý tươi tắn bên vợ trẻSao Việt 19/1: Bạn gái Chí Trung tới xem Táo Quân, Công Lý tươi tắn bên vợ trẻ
09:13:38 19/01/2025
"Ông hoàng" chiêu trò tâm cơ Song Joong Ki: Tung vô số đòn hạ Song Hye Kyo, đâu ngờ "gậy ông đập lưng ông""Ông hoàng" chiêu trò tâm cơ Song Joong Ki: Tung vô số đòn hạ Song Hye Kyo, đâu ngờ "gậy ông đập lưng ông"
08:46:15 19/01/2025
Phim học đường vừa chiếu 1 ngày đã chiếm top 1 toàn cầu: Thống trị 67 nước, nam chính quá đẹp khiến netizen u mêPhim học đường vừa chiếu 1 ngày đã chiếm top 1 toàn cầu: Thống trị 67 nước, nam chính quá đẹp khiến netizen u mê
05:59:40 19/01/2025
Bức ảnh chưa từng công bố của Lưu Diệc Phi hút 70 triệu lượt xemBức ảnh chưa từng công bố của Lưu Diệc Phi hút 70 triệu lượt xem
06:03:22 19/01/2025
Phát hiện điều "đắt giá" về gia đình Á hậu Phương NhiPhát hiện điều "đắt giá" về gia đình Á hậu Phương Nhi
08:39:31 19/01/2025

Tin mới nhất

Làm việc căng thẳng cuối năm, cô gái trẻ suýt đột quỵ

Làm việc căng thẳng cuối năm, cô gái trẻ suýt đột quỵ

11:39:32 19/01/2025
Trong lúc leo thang bộ lên văn phòng, Hoàng Phương (27 tuổi, ngụ TPHCM) đột ngột cảm nhận cơn đau từ động mạch cảnh ở cổ. Trong tích tắc, đầu cô xuất hiện cơn đau buốt, Phương không tự chủ được mà ngã khuỵu xuống.
Thịt bò đắt tiền nhưng có bổ hơn thịt lợn?

Thịt bò đắt tiền nhưng có bổ hơn thịt lợn?

11:36:41 19/01/2025
Cả thịt bò và thịt lợn đều có tác dụng tốt miễn là bạn biết chọn số phần thịt có lợi cho sức khoẻ, hạn chế các loại chế biến sẵn và không ăn quá nhiều.
2 thói quen khiến thận bị tàn phá âm thầm

2 thói quen khiến thận bị tàn phá âm thầm

11:34:26 19/01/2025
Suy thận mạn đang ngày càng trẻ hóa, một phần bắt nguồn từ thói quen ăn uống, sinh hoạt thiếu điều độ của nhiều người.
Người đàn ông cấp cứu trong tình trạng đau đớn sau buổi dọn nghĩa trang cuối năm

Người đàn ông cấp cứu trong tình trạng đau đớn sau buổi dọn nghĩa trang cuối năm

11:32:43 19/01/2025
Nam bệnh nhân mắc viêm mô bào hoại tử sau buổi dọn dẹp nghĩa trang và phải vào bệnh viện cấp cứu, trải qua 2 cuộc phẫu thuật.
Nhiễm sùi mào gà ở mũi vì thói quen nhiều người Việt có

Nhiễm sùi mào gà ở mũi vì thói quen nhiều người Việt có

11:31:17 19/01/2025
Người đàn ông bị sùi mào gà ở vùng kín nhưng thường xuyên dùng tay sờ vào vị trí tổn thương rồi ngoáy mũi dẫn tới cả chùm ổ sùi ở vị trí này.
Các loại quả ít nguy cơ tồn dư thuốc trừ sâu nhất

Các loại quả ít nguy cơ tồn dư thuốc trừ sâu nhất

08:43:51 18/01/2025
Vỏ bơ dày và không ăn được đóng vai trò như một rào chắn tự nhiên, ngăn thuốc trừ sâu xâm nhập vào phần bên trong. Mặc dù vậy, bạn vẫn nên rửa sạch vỏ bơ để tránh vi khuẩn hoặc chất ô nhiễm từ vỏ chuyển sang các phần khác khi cắt.
Thưởng thức trà shan tuyết thế nào để tránh tác dụng phụ?

Thưởng thức trà shan tuyết thế nào để tránh tác dụng phụ?

08:29:39 18/01/2025
Uống trà shan tuyết quá đặc có thể dẫn đến ngộ độc trà, dẫn đến mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn và tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch và huyết áp. Nên thưởng thức trà pha ở nồng độ nhẹ hoặc vừa phải để tránh những tác dụng phụ tiềm ẩn...
5 bí quyết phòng ngừa bệnh loét dạ dày tá tràng

5 bí quyết phòng ngừa bệnh loét dạ dày tá tràng

05:24:01 18/01/2025
Loét dạ dày tá tràng là tình trạng những vết loét phát triển trên niêm mạc của dạ dày và đoạn đầu của ruột non, thường xảy ra do vi khuẩn HP và thói quen sinh hoạt không lành mạnh.
Đau đầu đột ngột: Cảnh báo căn bệnh nguy cơ tử vong nhanh chóng

Đau đầu đột ngột: Cảnh báo căn bệnh nguy cơ tử vong nhanh chóng

05:20:41 18/01/2025
Dị dạng mạch máu não ở người trẻ gây những hệ quả vô cùng nặng nề, có thể để lại di chứng suốt đời.
Dây đeo đồng hồ thông minh chứa hóa chất độc hại

Dây đeo đồng hồ thông minh chứa hóa chất độc hại

05:15:07 18/01/2025
Một nghiên cứu của Đại học Notre Dame phát hiện dây đeo đồng hồ thông minh và các thiết bị theo dõi sức khỏe khác chứa hàm lượng cao nhiều chất PFAS độc hại có thể thẩm thấu qua da đi vào cơ thể.
Phòng tránh biến chứng loét bàn chân, người bệnh đái tháo đường cần chăm sóc bàn chân như thế nào?

Phòng tránh biến chứng loét bàn chân, người bệnh đái tháo đường cần chăm sóc bàn chân như thế nào?

04:45:31 18/01/2025
Người bệnh mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ mắc nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ở bàn chân.
Cô gái sơ ý nuốt cả viên thuốc còn nguyên vỏ sắc cạnh

Cô gái sơ ý nuốt cả viên thuốc còn nguyên vỏ sắc cạnh

04:43:31 18/01/2025
Bác sĩ khuyến cáo cả người lớn lẫn trẻ nhỏ phải luôn cẩn thận trong việc uống thuốc và dùng các thực phẩm. Nên kiểm tra và đọc kỹ đường dùng thuốc, khi uống thuốc không nên cười đùa hay la hét để tránh tình trạng nuốt phải thuốc chưa bó...

Có thể bạn quan tâm

Lấy chồng xa, cô dâu quyết mang hơn 100 tỷ đồng để "phòng thân"

Lấy chồng xa, cô dâu quyết mang hơn 100 tỷ đồng để "phòng thân"

Netizen

11:52:47 19/01/2025
Đám cưới độc đáo này thu hút sự chú ý của cư dân mạng. Hôn lễ được tổ chức ở tỉnh Hà Nam, miền trung Trung Quốc, cô dâu mặc chiếc váy màu đỏ truyền thống, đội vương miện vàng lấp lánh.
Tóm dính tiểu tam và người tình U70 đi mua sắm, thân mật trêu ngươi dư luận sau 10 năm ngoại tình?

Tóm dính tiểu tam và người tình U70 đi mua sắm, thân mật trêu ngươi dư luận sau 10 năm ngoại tình?

Sao châu á

11:36:38 19/01/2025
Nhất cử nhất động của cặp đôi bị ghét nhất showbiz Kim Min Hee - Hong Sang Soo trong thời gian qua đã gây chú ý lớn với công chúng.
Hoàng Yến Chibi rap giọng Huế ngọt cỡ nào?

Hoàng Yến Chibi rap giọng Huế ngọt cỡ nào?

Tv show

11:34:19 19/01/2025
Không chỉ xuất sắc trong từng lời ca, từng động tác vũ đạo, Hoàng Yến Chibi còn chơi lớn , trổ tài viết rap và đóng tune cực mượt
Xuất hiện tựa game Soulslike mới đầy thú vị, được coi là Elden Ring phiên bản "khủng long"

Xuất hiện tựa game Soulslike mới đầy thú vị, được coi là Elden Ring phiên bản "khủng long"

Mọt game

11:33:45 19/01/2025
FromSoftware đã tạo nên một cơn sốt khi phát hành series Dark Souls, và gần đây nhất là Elden Ring - các tựa game Soulslike khiến không ít game thủ phải phấn khích.
Khoe với chồng tổng tiền thưởng Tết của gia đình được 30 triệu, nào ngờ anh muốn dùng số tiền đó biếu mẹ và em dâu

Khoe với chồng tổng tiền thưởng Tết của gia đình được 30 triệu, nào ngờ anh muốn dùng số tiền đó biếu mẹ và em dâu

Góc tâm tình

11:33:23 19/01/2025
Quyết định chồng đưa ra làm tôi bối rối, không biết phải làm sao cho hợp lý nữa?Anh cả muốn độc chiếm 3000m2 đất, thay đổi di chúc của bố mẹ, tôi quyết tâm kiện ra tòa nhưng chồng lại khuyên tôi từ
Clip Luna Đào vừa đến Trấn Thành liền rời thảm đỏ, cái liếc mắt chưa đến 2 giây bị camera bắt gọn

Clip Luna Đào vừa đến Trấn Thành liền rời thảm đỏ, cái liếc mắt chưa đến 2 giây bị camera bắt gọn

Sao việt

11:30:33 19/01/2025
Cụ thể, trong lúc Trấn Thành đang đứng tại khu vực thảm đỏ chính để tiếp đón khách mời, thì sự xuất hiện bất ngờ của Luna Đào gây chú ý.
Van Nistelrooy bị CĐV Leicester quay lưng

Van Nistelrooy bị CĐV Leicester quay lưng

Sao thể thao

11:27:13 19/01/2025
HLV người Hà Lan chịu áp lực lớn từ người hâm mộ sau chuỗi trận gây thất vọng của Leicester City trong thời gian gần đây.
Trấn Thành bất ngờ đăng đàn cầu cứu cư dân mạng, biết lý do ai cũng phẫn nộ

Trấn Thành bất ngờ đăng đàn cầu cứu cư dân mạng, biết lý do ai cũng phẫn nộ

Hậu trường phim

11:23:58 19/01/2025
Ngay sau buổi công chiếu phim, Trấn Thành bất ngờ đăng tải một dòng trạng thái vô cùng cấp bách để năn nỉ cư dân mạng một điều.
Khởi tố 2 bị can trốn thuế hơn 2,1 tỷ đồng

Khởi tố 2 bị can trốn thuế hơn 2,1 tỷ đồng

Pháp luật

11:23:44 19/01/2025
Ngày 19/1, Công an tỉnh Thanh Hoá thông tin, các bị can bị khởi tố là Trần Vũ Quyết (SN 1985) và Lê Xuân Sơn (SN 1983), cùng trú tại xã Tượng Sơn, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hoá.
Gành Đá Đĩa bừng sáng trong ánh bình minh

Gành Đá Đĩa bừng sáng trong ánh bình minh

Du lịch

11:22:49 19/01/2025
Với tầng tầng lớp lớp đá đen bóng xếp chồng lên nhau theo hình bậc thang kỳ thú, gành Đá Đĩa là một trong những thắng cảnh nổi tiếng, độc đáo nhất của Việt Nam.
Tử vi 12 cung hoàng đạo ngày 19/01: Cự Giải khó khăn, Bảo Bình nóng vội

Tử vi 12 cung hoàng đạo ngày 19/01: Cự Giải khó khăn, Bảo Bình nóng vội

Trắc nghiệm

11:02:35 19/01/2025
Xem tử vi 12 cung hoàng đạo hôm nay 19/01 về sự nghiệp, tài lộc, tình yêu. Hôm nay, Cự Giải cần kiên trì hơn, Bảo Bình hãy xác định rõ các mục tiêu.