Bệnh nhân ‘mọc’ sỏi trong miệng

Bệnh nhân đến viện khám vì sưng đau vùng miệng, khi kiểm tra bác sĩ phát hiện bên trong có viên sỏi to.

Bệnh nhân Lê Thị Minh, 84 tuổi ở Mê Linh, Hà Nội cho biết, bà thấy vùng miệng sưng đau nhiều tháng nay, đi khám ban đầu không ra bệnh. Khi đến Bệnh viện Việt Nam – Cu Ba, Hà Nội thăm khám, bác sĩ phát hiện bên trong miệng bệnh nhân có viên sỏi tuyến nước bọt rất lớn, gắp ra có kích thước 1,3×0,4 cm, tương tự hình chiếc răng.

Trường hợp khác là nữ bệnh nhân 32 tuổi ở Hà Nội, thường xuyên thấy đau sưng một bên má, ban đầu nghĩ viêm lợi nên tự uống kháng sinh. Tuy nhiên chỉ đỡ được 2 tuần, tình trạng viêm lại tái phát. Tại bệnh viện, bác sĩ kết luận có sỏi tuyến nước bọt, phải phẫu thuật để gắp bỏ.

Bệnh nhân 84 tuổi hồi phục tốt sau khi gắp sỏi

BS Hoàng Phong Mỹ, Phó trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt, Bệnh viện Việt Nam – Cu Ba cho biết, chỉ trong 1 tháng qua, khoa tiếp nhận 4 ca bị sỏi tuyến nước bọt. Các bệnh nhân đến viện đều có chung triệu chứng sưng đau vùng tuyến dưới hàm, nuốt đau, một số bị áp xe tuyến mang tai.

Khi vào viện, bác sĩ có thể sờ thấy viên sỏi nằm ngay dưới sàn miệng, một số khác phải siêu âm, kiểm tra hình ảnh để đánh giá.

Nguyên nhân hình thành sỏi tuyến nước bọt do lắng đọng thành phần muối canxi carbonat hoặc canxi photphat trong ống tuyến nước bọt. Ban đầu, muối bám vào thành ống tuyến, sau đó lắng đọng dần thành cục muối, tạo ra sỏi.

90% bệnh nhân sỏi tuyến nước bọt ở vị trí trí dưới hàm, sỏi tuyến mang tai ít gặp, mỗi năm bệnh viện chỉ tiếp nhận 10-15 trường hợp. Độ lớn của viên sỏi có thể nhỏ như đầu tăm đến to vài cm.

Sỏi có thể nằm trong ống tuyến nước bọt (kích cỡ khoảng 2 mm) hoặc nằm trong tuyến nước bọt.

Hình ảnh viên sỏi trên phim chụp

Viên sỏi được gắp ra

Nếu sỏi trong ống tuyến có kích cỡ dưới 4 mm, bác sĩ có thể phẫu thuật nội soi để nong và gắp sỏi hoặc rạch lấy sỏi. Kích thước lớn hơn, bác sĩ sẽ phải dùng sóng siêu âm, tán nhỏ sỏi trước khi lấy ra ngoài.

Với trường hợp sỏi trong tuyến kích cỡ lớn gây sưng đau nhiều, viêm nhiễm, 100% đều có chỉ định cắt bỏ toàn tuyến nước bọt. Trong vùng khoang miệng có nhiều tuyến nước bọt, việc cắt một tuyến không ảnh hưởng đến khả năng tiết nước bọt của bệnh nhân.

Ở giai đoạn sớm, sỏi tuyến nước bọt gần như không có triệu chứng, khi kích thước lớn sẽ gây sưng, đau, gây bít tắc ống tuyến nước bọt khiến nước bọt tiết ra ít hoặc không thể tiết ra.

Bệnh nhân nếu không được chẩn đoán bệnh chính xác, chỉ điều trị kháng sinh, tình trạng đau sẽ đỡ ít ngày sau đó sẽ tái phát, càng về sau càng nặng. Nặng nề nhất là bị áp xe ống tuyến.

“Tuyến nước bọt khi bị viêm đi viêm lại nhiều lần sẽ gây xơ tuyến nước bọt, giảm chức năng tuyến nước bọt, nguy cơ phải cắt bỏ”, BS Mỹ thông tin.

Do tỉ lệ tái hình thành sỏi lớn nên sau khi phẫu thuật, bác sĩ luôn khuyến cáo bệnh nhân cần duy trì thói quen uống nước nhiều, ăn nhiều đồ chua để khoang miệng tăng tiết nước bọt, tránh ứ trệ.

Để phòng ngừa, BS Mỹ khuyên người dân cần uống nhiều nước, khi có triệu chứng sau đau vùng tuyến, đau tức khi ăn cần đi khám để kiểm tra.