Bên trong nơi “se duyên” cho tinh trùng và trứng, khởi đầu một sự sống mới
Thụ tinh trong ống nghiệm (In vitro fertilization – IVF) là một trong những kỹ thuật hiện đại nhất trong điều trị vô sinh – hiếm muộn.
Bên trong nơi “se duyên” cho tinh trùng và trứng, khởi đầu một sự sống mới từ trong ống nghiệm
Chậm rãi xoay trục điều khiến, nữ bác sĩ dùng chiếc kim rỗng bắt lấy một tinh trùng đang bơi, sau đó tiêm thẳng vào tế bào trứng, khởi đầu cho một sự sống mới.
Tạo sự sống ngay trong ống nghiệm
Thụ tinh trong ống nghiệm (In vitro fertilization – IVF) là một trong những kỹ thuật hiện đại nhất trong điều trị vô sinh – hiếm muộn.
Nguyên lý căn bản của kỹ thuật này là tinh trùng của người chồng và trứng của người vợ sẽ được thụ tinh trong phòng thí nghiệm, để tạo thành phôi.
Bên trong nơi “se duyên” cho tinh trùng và trứng, tạo sự sống trong ống nghiệm
Nghe có vẻ đơn giản nhưng kỹ thuật IVF đòi hỏi rất nhiều máy móc phức tạp. Bên cạnh đó, vì đối tượng thao tác là tinh trùng và trứng có kích thước hiển vi nên đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo của các chuyên viên phôi học. Một thao tác nhầm, một cái rung lắc nhẹ cũng đủ để biến tất cả mọi thứ trở về con số “0″.
Một yếu tố khác cũng đặc biệt quan trọng trong kỹ thuật IVF đó chính là kiểm soát nhiễm khuẩn. Để có thể vào tác nghiệp bên trong phòng thụ tinh trong ống nghiệm của khoa Hỗ trợ sinh sản và Nam học, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, PV Dân trí đã phải trải qua một quy trình nghiêm ngặt, để hạn chế tối đa nguy cơ mang mầm bệnh vào bên trong khu vực vô trùng này.
Để lấy nước và xà phòng, chuyên viên sẽ sử dụng đầu gối để nhấn vào các nút “Water” và “Soap”. Điều này giúp giữa cho đôi tay không bị nhiễm khuẩn từ các bề mặt
Theo đó, bất kể ai muốn vào bên trong phòng thụ tinh ống nghiệm đều phải trải qua 2 lần rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi thay áo quần thủ thuật (đã được khử khuẩn).
Tiếp đó, hệ thống air shower có dạng buồng kín sẽ thổi khí để loại bỏ các bụi bẩn còn lại trên người. Bên cạnh đó, các vật dụng mang theo cũng được sát trùng kỹ bằng cồn, để đảm bảo tính sạch khuẩn.
Hệ thống air shower được điều khiển không chạm giúp tránh nhiễm bẩn bàn tay
Theo BS Nguyễn Thị Thanh Thảo, Phòng Thụ tinh ống nghiệm, IVF có thể được chia làm 5 bước chính:
Thu nhận trứng
Sau khi có chỉ định làm thụ tinh ống nghiệm, người vợ sẽ bắt đầu chu kỳ kích thích buồng trứng. Sau khi nang trứng trưởng thành, các bác sĩ tiếp tục tiêm thuốc trưởng thành trứng và khoảng 36 tiếng sau, việc chọc hút trứng sẽ được thực hiện.
Các xi lanh có chứa tế bào trứng sẽ được đưa từ bên ngoài vào phòng thụ tinh ống nghiệm thông qua một kênh kết nối đặc biệt có tên là pass box.
BS Thảo lấy trứng đựng trong xi lanh từ pass box
“Pass box có hệ thống tạo áp lực dương. Nhờ vậy, toàn bộ không khí bẩn từ bên ngoài sẽ không thể đi ngược vào bên trong phòng thí nghiệm, đảm bảo tính sạch khuẩn của không gian này. Bên cạnh đó, pass box cũng có hệ thống bệ nhiệt, để đảm bảo xi lanh chứa trứng không bị sốc nhiệt khi chuyển đổi môi trường”, BS Thảo chia sẻ.
Sau khi trứng được đưa vào, các thao tác tìm trứng sẽ được tiến hành dưới kính hiển vi trong các buồng vô khuẩn, ở điều kiện nhiệt độ tối ưu. Theo BS Thảo, trong quá trình tìm trứng, chuyên viên sẽ luôn luôn có sự đối chiếu thông tin của bệnh nhân để đảm bảo sự chính xác.
Tế bào trứng sau khi được thu nhận sẽ được nuôi ủ trong các tủ cấy khoảng 2 giờ, trước khi tiến hành thụ tinh với tinh trùng.
Thu nhận tinh trùng
Vào thời điểm người vợ được chọc hút lấy tế bào trứng, thì người chồng cũng được lấy tinh trùng. Tinh trùng thường sẽ được lấy tươi từ việc xuất tinh. Tuy nhiên, một số trường hợp người chồng mắc bệnh lý sẽ được lấy tinh trùng bằng phẫu thuật hoặc thủ thuật.
Tinh trùng sau khi thu nhận sẽ được lọc rửa bên ngoài, cất trữ và đưa vào phòng thí nghiệm vào thời điểm chuẩn bị thụ tinh. BS Thảo cho hay: “Mẫu tinh trùng cũng được đưa vào bên trong thông qua pass box như mẫu trứng, để đảm bảo nguyên tắc sạch khuẩn”.
Quá trình thụ tinh giữa trứng và tinh trùng
Theo BS Thảo, thực hiện thụ tinh nhân tạo giữa trứng và tinh trùng là bước quan trọng nhất và mang tính quyết định. Trước đây, với kỹ thuật IVF cổ điển, các bác sĩ chỉ đơn thuần là trộn tinh trùng với trứng và để tinh trùng tự thụ tinh. Tuy nhiên, công nghệ mới hiện nay là ICSI sẽ được tiến hành bằng cách tiêm tinh trùng trực tiếp vào bào tương noãn, dưới hệ thống kính hiển vi đảo ngược.
Bác sĩ thực hiện kỹ thuật ICSI để thụ tinh
“Công nghệ này giúp giải quyết các rào cản mà IVF cổ điển không thể vượt qua như tinh trùng ít, yếu hay dị dạng, từ đó làm tăng tỉ lệ thụ tinh”, BS Thảo nhấn mạnh.
Bác sĩ điều khiển chiếc kim rỗng để bắt tinh trùng đang bơi
Theo quan sát của PV, công đoạn này đòi hỏi sự tập trung cao độ của chuyên viên thực hiện. Bằng một cần điều khiển, chuyên viên sẽ dùng kim rỗng khéo léo hút lấy tinh trùng đang bơi tự do vào bên trong; sau đó tiêm tinh trùng vào tế bào trứng đã chuẩn bị sẵn.
Nuôi cấy phôi
Trứng sau khi được thụ tinh với tinh trùng sẽ được tạo thành phôi. Phôi được chuyển nuôi cấy trong tủ nuôi cấy Timelapse (Tủ nuôi cấy liên tục tích hợp camera).
Hệ thống tủ nuôi cấy Timelapse
Hệ thống này có thể nuôi cùng lúc 15 đĩa, trên mỗi đĩa có thể theo dõi 16 phôi. Trong toàn bộ quá trình nuôi cấy, camera tích hợp sẽ chụp ảnh các phôi mỗi 10 phút/lần.
Hình ảnh một phôi đang được nuôi cấy
“Với hệ thống này, chúng tôi có thể theo dõi cùng lúc từng phôi một trong suốt toàn bộ quá trình nuôi cấy, thường là 3-5 ngày. Một điểm đặc biệt nữa là hệ thống tích hợp phần mềm đánh giá hình thái phôi tự động. Giúp lựa chọn phôi chính xác hơn, làm tăng tỷ lệ có thai”, BS Thảo phân tích.
Chuyển phôi
Sau thời gian nuôi cấy, các chuyên viên phôi học sẽ đánh giá phôi và đưa ra quyết định lựa chọn phôi cho các mục đích như chuyển phôi vào buồng tử cung bệnh nhân hoặc tiến hành đông phôi để sử dụng cho chu kỳ sau.
BS Thảo cho biết: “Với các phôi được làm đông, chúng tôi sẽ bảo quản trong các bình nitơ lỏng ở điều kiện -196 độ C, cho phép đảm bảo chất lượng của phôi trong một thời gian dài”.
BSCKII Phạm Thúy Nga – Trưởng khoa Hỗ trợ sinh sản và Nam học
Theo BSCKII Phạm Thúy Nga – Trưởng khoa Hỗ trợ sinh sản và Nam học, kỹ thuật IVF hiện nay đã có rất nhiều bước tiến lớn. Sự tiến bộ này được thể hiện từ khâu lựa chọn phác đồ kích thích buồng trứng, xét nghiệm tinh trùng cho đến thụ tinh hay chuyển phôi. Nâng cấp về công nghệ đã giúp làm tăng đáng kể tỷ lệ thành công trong IVF, đồng nghĩa với việc nhiều gia đình sẽ được đón nhận niềm vui hơn.
Sinh con sau điều trị ung thư: Hỗ trợ sinh sản và các lựa chọn khác cho bệnh nhân
Một số phương pháp điều trị ung thư có thể làm cho bệnh nhân khó có con sau này. Tuy nhiên, vẫn có các lựa chọn để bảo vệ khả năng sinh sản trong quá trình điều trị ung thư.
Một số phương pháp điều trị ung thư có thể làm cho bệnh nhân khó có con sau này. Khả năng có con được gọi là khả năng sinh sản. Hóa trị, xạ trị và phẫu thuật gây hại cho cơ quan sinh sản có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Vô sinh là không có khả năng sinh con. Nó có thể được gây ra bởi:
- Tinh trùng hoặc trứng ít
- Nồng độ hormone sinh sản thấp
- Sẹo hoặc cơ quan sinh sản bị loại bỏ, ngăn ngừa thụ thai hoặc phát triển bình thường của thai kỳ.
Tuy nhiên, thường có các lựa chọn để bảo vệ khả năng sinh sản trong quá trình điều trị ung thư. Bao gồm các:
- Thu thập và đông lạnh tinh trùng, trứng hoặc phôi trước khi điều trị.
- Bảo vệ cơ quan sinh sản trong quá trình điều trị.
Bạn cũng có thể mở rộng gia đình của mình thông qua cái được gọi là sinh sản của bên thứ ba. Điều này bao gồm:
Sử dụng trứng hiến tặng đối với nữ (nếu buồng trứng của bạn không sản xuất trứng khỏe mạnh nữa)
Sử dụng tinh trùng hiến tặng đối với nam (nếu tinh hoàn của bạn không sản xuất tinh trùng khỏe mạnh nữa)
Mang thai hộ cho nữ (nếu tử cung của bạn không thể mang thai hoặc không an toàn để bạn có thai)
Hãy lưu ý rằng các lựa chọn này có thể đắt tiền hoặc phức tạp về mặt pháp lý. Tìm kiếm sự giúp đỡ và hỗ trợ khi bạn đưa ra quyết định.
I. Lựa chọn cho phụ nữ
Phụ nữ được sinh ra với một số lượng trứng trong buồng trứng, được gọi là trứng dự trữ. Dự trữ này giảm đi theo thời gian. Một số loại hóa trị có thể làm giảm nhanh quá trình này hơn nữa.
Có ít trứng có thể khiến bạn khó mang thai. Và dự trữ buồng trứng thấp có thể dẫn đến mãn kinh sớm, có nghĩa là không còn trứng. Bác sĩ có thể kiểm tra dự trữ buồng trứng của bạn bằng cách sử dụng xét nghiệm máu và siêu âm.
Nếu bạn có hoặc có nguy cơ dự trữ buồng trứng thấp vì điều trị ung thư, một chuyên gia về sinh sản có thể cho bạn biết về các lựa chọn để bảo tồn khả năng sinh sản của bạn hoặc cải thiện cơ hội mang thai. Chúng có thể bao gồm những điều sau đây:
1. Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)
Đây là một hình thức phổ biến của hỗ trợ sinh sản. IVF sử dụng các loại thuốc đặc hiệu để kích thích buồng trứng tạo trứng. Những quả trứng này được thu thập và sau đó thụ tinh với tinh trùng trong phòng thí nghiệm. Nếu điều này thành công, trứng sẽ phát triển thành phôi. Sau đó, phôi sẽ được đưa trở lại vào tử cung của người phụ nữ để phát triển thành em bé.
2. Sử dụng trứng hiến tặng
Một người phụ nữ có thể lưu trữ trứng của mình trước khi điều trị, đây là một cách để bảo tồn khả năng sinh sản. Nếu người phụ nữ không lưu trữ trứng của mình trước khi bắt đầu điều trị, cô ấy có thể sử dụng trứng hiến.
Trứng hiến là từ một người phụ nữ khác. Chúng có thể được sử dụng để tạo phôi khi buồng trứng của phụ nữ không còn trứng. Trứng của người hiến được thụ tinh trong phòng thí nghiệm với tinh trùng. Tinh trùng có thể là của chồng hoặc một người khác. Trứng được thụ tinh, được gọi là phôi, sau đó được đưa vào tử cung của người phụ nữ muốn có con. Người phụ nữ này phải có tử cung khỏe mạnh để mang thai. Họ sẽ phải uống hormone trước và sau khi nhận phôi.
Trứng hiến tặng cho phép đứa trẻ mang gen của ít nhất 1 bố mẹ. Người hiến trứng có thể từ:
- Thành viên gia đình
- Bạn bè
- Người cho ẩn danh
- Người cho từ một cơ quan hợp pháp.
Trước khi hiến trứng, tất cả người cho đều được kiểm tra:
- Tình trạng sức khỏe
- Bệnh di truyền ẩn
- Vấn đề tâm lý
3. Sử dụng phôi hiến
Tương tự như lưu trữ trứng trước khi điều trị, một người phụ nữ có thể bảo quản phôi trước khi điều trị. Điều trị vô sinh có thể cho thêm phôi. Khi đó các cặp vợ chồng có thể tặng phôi của họ. Quá trình này giống như hiến trứng. Phôi được hiến được đưa vào tử cung của người phụ nữ muốn có con.
Một đứa trẻ được sinh ra từ phôi được hiến sẽ không mang gen của cha mẹ đã chọn phôi. Nhưng thủ tục cho phép một người phụ nữ mang thai theo hình thức này. Điều này cũng được gọi là nhận phôi.
4. Mang thai hộ
Đôi khi, một người phụ nữ không thể sinh con. Đối với một số phụ nữ, mang thai thậm chí có thể nguy hiểm. Trong những tình huống như thế này, có thể nhờ một người phụ nữ khác mang thai cũng là một lựa chọn.
Mang thai hộ: Mang thai hộ liên quan đến một người phụ nữ sẽ mang thai trong suốt thai kỳ, được gọi là người mang thai hộ. Tinh trùng của người bố sẽ được đưa vào cổ tử cung hoặc tử cung của người mang thai hộ. Quá trình này được gọi là thụ tinh nhân tạo. Đứa trẻ sẽ mang gen của người phụ nữ này.
Người mang thai hộ: Người mang thai hộ là một người phụ nữ sẽ mang phôi được thụ tinh từ trúng và tinh trùng cuả người khác. Đứa trẻ sẽ không mang gen của người mang thai.
Mang thai hộ và luật mang thai là khác nhau ở mỗi nơi. Điều quan trọng là tham khảo ý kiến một luật sư nếu bạn chọn con đường này để có con.
Mang thai hộ và luật mang thai là khác nhau ở mỗi nơi. Điều quan trọng là tham khảo ý kiến một luật sư nếu bạn chọn con đường này để có con. (Ảnh: Internet)
II. Lựa chọn cho nam giới
1. Sử dụng tinh trùng hiến tặng
Một người đàn ông có thể lưu trữ tinh trùng của mình trước khi điều trị, đây là một cách để bảo tồn khả năng sinh sản. Nếu người đàn ông không lưu trữ tinh trùng của mình trước khi bắt đầu điều trị, sau đó anh ta có thể sử dụng tinh trùng của người hiến tặng.
Tinh trùng của người hiến tặng được giao cho một ngân hàng tinh trùng bởi một người đàn ông khỏe mạnh khác. Các người cho thường được ẩn danh. Nhưng các ngân hàng tinh trùng thường ghi lại các đặc điểm của người cho và sàng lọc các bệnh truyền nhiễm. Đứa trẻ sẽ mang gen của người hiến tinh trùng.
2. Chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn
Một người đàn ông có thể không có tinh trùng trong tinh dịch sau khi điều trị ung thư. Nhưng anh ta vẫn có thể có tinh trùng khỏe mạnh trong tinh hoàn. Trong quá trình chọc hút tinh trùng, bác sĩ sẽ loại bỏ những mảnh mô tinh hoàn nhỏ. Bất kỳ tế bào tinh trùng khỏe mạnh được tìm thấy trong mô này có thể được sử dụng để tạo ra em bé. Tinh trùng có thể được sử dụng trong IVF hoặc đông lạnh để sử dụng trong tương lai.
Phương pháp này không thành công như các cách thu thập và lưu trữ tinh trùng khác.
3. Con nuôi
Khi một cặp vợ chồng hoặc một cá nhân nhận nuôi một đứa trẻ, họ là cha mẹ hợp pháp, vĩnh viễn của đứa con nuôi. Hầu hết các cơ quan nhận con nuôi cho phép những người sống sót sau điều trị ung thư nhận con nuôi. Một số cơ quan có thể yêu cầu xác nhận bạn có sức khỏe tốt để nhận nuôi con. Các cơ quan khác có thể yêu cầu chờ đợi một khoảng thời gian nhất định sau khi điều trị ung thư trước khi bạn nhận con.
Nhận con nuôi bao gồm
Con nuôi trong nước hoặc quốc tế: Nhận con nuôi trong nước là khi bạn nhận nuôi một đứa trẻ ở quốc gia bạn sống. Việc nhận con nuôi trong nước có thể bao gồm trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới biết đi và trẻ em ở độ tuổi đi học.
- Nhận con nuôi quốc tế là khi bạn nhận nuôi một đứa trẻ từ một quốc gia mà bạn không sống. Hầu hết việc nhận con nuôi quốc tế liên quan đến trẻ mới biết đi hoặc trẻ em ở độ tuổi đi học.
- Các quốc gia khác nhau có những hạn chế khác nhau cho những người muốn lựa chọn phương pháp này. Chúng có thể bao gồm tiền sử sức khỏe, yêu cầu thu nhập, tuổi hoặc tình trạng hôn nhân. Nếu bạn quan tâm đến việc nhận con nuôi, hãy nói chuyện với một nhân viên xã hội để tìm hiểu thêm.
Nhận con nuôi mở hoặc kín: Trong nhận con nuôi mở, cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi có thể qua lại với nhau. Điều này cũng được gọi là một con nuôi được tiết lộ đầy đủ. Trong nhận con nuôi kín, chi tiết về cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi được giữ kín. Loại này là rất hiếm.
Con nuôi của tổ chức hoặc con nuôi độc lập:Các cơ quan nhận con nuôi được điều hành bởi một quốc gia, hoặc địa phương. Các cơ quan được cấp phép và phải tuân theo luật pháp và quy tắc nghiêm ngặt. Việc nhận con nuôi độc lập được xử lý bởi một luật sư hoặc người hỗ trợ nhận con nuôi thay vì một cơ quan.
III. Câu hỏi để hỏi nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn
Cân nhắc hỏi nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn những câu hỏi sau đây về việc có con:
- Làm thế nào để tôi biết nếu tôi có thể có con?
- Nếu tôi không thể có con, lựa chọn của tôi để trở thành cha mẹ là gì?
- Điều trị ung thư có ảnh hưởng đến cơ hội mang thai của tôi không?
- Bạn có thể giới thiệu một chuyên gia sinh sản?
- Hormone sinh sản hoặc thuốc có thể khiến ung thư của tôi quay trở lại?
- Nó có thể gây ra một bệnh ung thư mới hay không?
- Những phòng khám vô sinh chuyên về những người sống sót sau ung thư?
- Tuổi của tôi ảnh hưởng đến lựa chọn của tôi như thế nào?
- Tôi có thể tìm hiểu thêm về chi phí của mỗi lựa chọn ở đâu?
- Ai có thể giúp tôi tìm tài liệu về các cách chi trả cho điều trị sinh sản hoặc nhận con nuôi?
- Những vấn đề pháp lý hoặc đạo đức xung quanh các lựa chọn sinh sản của tôi?
- Tôi có thể tìm tài liệu hoặc hỗ trợ ở đâu?
- Tôi có thể tìm tài liệu mang thai hoặc hỗ trợ mang thai hộ ở đâu?
Đi khám thai mùa dịch, bác sĩ sản khoa nhắc mẹ bầu 4 nguyên tắc phải ghi nhớ Bác sĩ Trần Trung Đạo khuyến cáo mẹ bầu ngoài lúc đi khám thai nên ở nhà nhiều nhất có thể để hạn chế tối đa sự tiếp xúc với các nguồn lây nhiễm bệnh dịch ngoài cộng đồng. Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 hết sức phức tạp, ở Việt Nam cũng ghi nhận những trường hợp nhiễm bệnh, mẹ bầu và...