Bên trong hầm chỉ huy bí mật T1 trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”

Với vai trò là Trung tâm Chỉ huy của Bộ Tổng Tư lệnh, Bộ Tổng Tham mưu, hầm chỉ huy tác chiến T1 như chứng nhân lịch sử trong 12 ngày đêm đánh trả B52 của quân dân Thủ đô.

Hầm T1 được xây dựng vào cuối năm 1964, đầu năm 1965 do Trung đoàn 259 (Cục Công binh) thiết kế và thi công. Trên mặt đất, lối đi vào hầm như một hành lang bình thường khu nhà trong Hoàng Thành Thăng Long.

Hầm được thiết kế chia thành 3 phòng, tổng diện tích 64m2, được đúc bằng bê tông cốt thép nguyên khối. Nóc hầm nhô lên khỏi mặt đất 1,5m và chia thành ba lớp, giữa được đổ cát dày nửa mét. Hầm có thể chống được sức công phá của bom tấn và tên lửa không đối đất, trụ được qua một vụ tấn công nguyên tử, vũ khí hóa học, vi trùng. Trong ảnh là phòng giao ban tác chiến rộng 20m2, là nơi làm việc của trực ban trưởng, có nhiệm vụ tổng hợp tình hình mới nhất của các Bộ, nhận mệnh lệnh và báo cáo tình hình lên cấp trên.

Phòng trực ban tác chiến rộng 43m2 là nơi làm việc liên tục 24/24 của kíp trực ban tác chiến do Cục Tác chiến – Bộ Tổng Tham mưu đảm nhiệm, có nhiệm vụ: Trực tiếp trả lời Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người gọi, hỏi; Theo dõi tình hình bảo vệ miền Bắc (trên bộ, trên biển, trên không) và chiến sự trên các chiến trường Đông Dương (B-Miền Nam; C-Lào; K-Campuchia).

Kíp trực cũng có trách nhiệm đề xuất với Bộ Tổng Tham mưu các phương án tác chiến nhằm đối phó kịp thời, chủ động giành thắng lợi trên chiến trường; Tổng hợp tình hình mỗi ngày, mỗi tuần báo cáo Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng và Tổng Tham mưu trưởng trong cuộc họp giao ban mỗi sáng. Đối với Thủ đô Hà Nội, kíp trực phải báo động phòng không nhân dân kịp thời, chính xác; thông báo diễn biến chiến sự cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Hồ Chủ Tịch và báo cáo nhanh kết quả chiến đấu của quân dân cũng như thiệt hại do địch gây ra ở miền Bắc, ở Hà Nội.

Điện thoại được kết nối với các đồng chí trong Bộ Chính Trị, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu để liên lạc và chỉ huy từ năm 1967 đến năm 1975.

Chiếc điện thoại số 1, trực tuyến để trả lời Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người gọi, hỏi.

Hình ảnh mô phỏng tiêu đồ viên trong kíp trực, đeo tai nghe và xác định tọa độ chính xác máy bay B52 của địch.

Loa truyền thanh hữu tuyến được đặt trong hầm chỉ huy để các đồng chí trong Bộ Chính trị, Quận ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu sử dụng để nghe tin tức thời sự từ năm 1965 đến năm 1973.

Bút chì xanh – đỏ được Bộ Tổng tham mưu trang bị cho sĩ quan sử dụng ghi vẽ và chỉ huy tác chiến trong những năm 1972 đến năm 1975.

Bức ảnh được ghi lại khi Tổng Tham mưu phó và các đồng chí ở Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không – Không quân trình bày kế hoạch bảo vệ vùng trời Hà Nội với Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Căn phòng cuối cùng trong hầm là phòng đặt trang thiết bị, động cơ rộng 10m2, gần cửa hầm ở hướng Nam. Đây là nơi vận hành các hệ thống thông hơi, lọc độc, làm mát, điện đàm… đảm bảo kỹ thuật cho 28 máy điện thoại trong hầm liên lạc thông suốt và kíp trực ban (khoảng 10 người) sinh hoạt suốt ngày đêm.

Với vai trò là Trung tâm Chỉ huy của Bộ Tổng Tư lệnh, Bộ Tổng Tham mưu, tất cả các sự kiện của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước diễn ra đều có sự tham gia tích cực của hầm chỉ huy tác chiến. Trong đó điển hình là chỉ huy đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng không quân suốt 12 ngày đêm vào Hà Nội hồi cuối tháng 12 năm 1972, buộc Mỹ phải ký hiệp định Paris năm 1973 về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.

Toàn Vũ

Theo Dantri