Bên trong 8 ngôi mộ cổ vừa được giải mã ở Sài Gòn

Mai Phương Lý09:20 11/09/2015

Di cốt hầu hết đã mục nát, chỉ còn thu được cúc áo, chiếu cói, vải… được cho là của người Việt từ Bắc hành trình vào Nam mở cõi.

8 ngôi mộ cổ được khai quật nằm gần Pháp viện Minh Đăng Quang, sát Xa lộ Hà Nội thuộc phường An Phú ( quận 2, TP HCM). Khu mộ vốn nằm trên khu đất cao ráo nhưng do quá trình san lấp mặt bằng xây dựng dự án từ năm 2004 đã khiến hiện trạng quần thể mộ bị ngập chìm trong nước, sình lầy với nhiều cây cối đặc trưng vùng đất phèn mặn như dừa nước, đước, cỏ lác…

Sau khi dọn dẹp sạch sẽ, kiến trúc ngôi cổ mộ xây bằng đá ong hiện ra đầy đủ. Khu mộ cổ có kết cấu, trang trí được đánh giá độc đáo, gồm tượng mô phỏng hình sập chân quỳ ở các bệ thờ, mái lợp giả ngói âm dương, trụ búp sen và bình phong…

Việc khai quật nhằm giải phóng mặt bằng, phục vụ dự án khu nhà ở – thương mại – dịch vụ Khu đô thị 87 ha theo quyết định trước đó của UBND thành phố. Bảo tàng lịch sử TP HCM phối hợp Đại học KHXH&NV, Viện Khoa học Xã hội Nam bộ tiến hành khai quật 8 mộ cổ này.

Đoàn khảo cổ mở nắp di quan. Các huyệt mộ có độ sâu, rộng khác nhau; có mộ song táng, có mộ chôn cất đơn lẻ. Chủ nhân các ngôi mộ được xác định là người trưởng thành, có địa vị xã hội.

Thông qua phân tích đồng vị carbon, các ngôi mộ có niên đại từ 150 đến 220 năm. Phần di cốt của các mộ còn rất ít, một số huyệt mộ không có đồ tùy táng.

Quan tài làm bằng gỗ kết hợp các chất liệu khác được vẽ hoa cúc, chạm trổ, sơn son thiếp vàng.

PGS TS Nguyễn Lân Cường từ Hà Nội vào tham gia khai quật.

Chủ nhân ngôi mộ được táng bằng kỹ thuật đổ nhựa thông, sử dụng hạt thực vật chống khuẩn, chiếu cói, than tro… cho thấy sự kế thừa truyền thống của người Việt từ Bắc vào Nam trên hành trình mở cõi từ thế kỷ 17 đến 19. Trong ảnh là lớp nhựa thông dày 5-7cm tại một cổ mộ.

Video đang HOT

Vải tìm thấy trong mộ, nhiều nhất có ở phần đầu di cốt.

Có 6 cúc áo bằng thủy tinh và đá mã não được tìm thấy trong một ngôi mộ.

Những mảnh gốm sứ vỡ vụn thu được khi khai quật. Các nhà nghiên cứu cho rằng đây có thể là đồ thờ tự gắn với người đã khuất nhưng đã bị phá hủy, nằm xáo trộn nhiều vị trí.

Quần thể mộ cổ chất liệu đá ong khai quật tại phường An Phú (quận 2) là một trong những quần thể mộ tương đối lớn ở khu vực phía Nam. Với mật độ dày đặc cho thấy nơi đây là một nghĩa địa cổ gắn với quá trình cư dân Việt khai phá và làm chủ vùng đất này.

Duy Trần

Ảnh: Lương Chánh Tòng

Theo VNE

Cận cảnh 8 ngôi mộ cổ vừa được khai quật ở TP.HCM

Trong quá trình san lấp, giải phóng mặt bằng xây dựng khu nhà ở phường An Phú (quận 2, TP.HCM) có 8 ngôi mộ cổ được phát hiện. Đây là một quần thể mộ cổ xây dựng bằng đá ong được khai quật ròng rã cả năm trời...

Mỗi ngày các nhà khoa học đều phải có mặt tại hiện trường từ sớm cùng nhân công tiến hành các công việc phát quang, đào đất

Ngoài Bảo tàng Lịch sử TP.HCM, Sở Văn hóa - Thể Thao TP.HCM làm chủ xị, còn có sự tham gia khảo sát của các cơ quan nghiên cứu: Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, Trung tâm Khảo cổ học Viện Khoa học xã hội vùng Nam bộ... PGS-TS Nguyễn Lân Cường cũng từ Hà Nội bay vào cùng với các chuyên gia khảo cổ tiến hành ngày đêm xử lý, bơm nước, đãi cát, sàng lọc đất đá vô cùng vất vả để tìm kiếm và làm rõ các dấu tích kiến trúc, hình thức tục táng và các di vật, mẫu vật...

Nhiều người dân ở khu vực này cho biết trước đây khu mộ nằm trên khu đất cao ráo so với xung quanh nhưng do quá trình đô thị hóa khiến cho quần thể mộ bị ngập chìm trong nước và sình lầy với nhiều cây cối đặc trưng của vùng đất phèn mặn.

Mộ ký hiệu 2014.AP.H3.M4 sau khi phát quang giữa đám bần, dừa nước, hút bùn, đào sâu xuống 0,5 m nhóm phát hiện ngoài phần kiến trúc âm còn có một số loại hình gốm sứ, thủy tinh nghi là đồ thờ tự gắn với lễ cúng người đã khuất. Phần quan tài ngôi mộ này đã bị sụp và hủy hoại, chỉ còn phần đáy quan với lớp tro lẫn đất đen. Điều đặc biệt là ở phần đầu quan tài xuất hiện lớp búi tóc dài màu bạc và một số răng. Các di vật tìm thấy như cúc áo, kính mắt, gốm sứ. Căn cứ vào kết quả giám định, PGS-TS Nguyễn Lân Cường cho rằng có thể người nằm dưới mộ là một nam giới ở vào độ tuổi trưởng thành.

Hai mộ song táng ký hiệu 2014.AP.H6.M05-06 bên cạnh nhau cũng nằm trong cỏ lác, lau lách nhưng có kiến trúc khá đẹp, kết hợp giữa đá ong, đá xanh và một số vật liệu hợp chất kết dính. Khu vực huyệt mộ được giới hạn bằng 4 thanh đá, mô hình hai bia mộ ở phía sau và 4 trụ sen bằng chất liệu đá xanh ở bốn góc. Toàn bộ khuôn viên được bao quanh hệ thống tường mộ bằng các khối đá ong, trang trí kiến trúc ở phần bờ nóc mái giống với bình bát sơn trên mũ mão quan lại triều Nguyễn, phía cổng mộ tạo dáng hình các bệ thờ sập chân quỳ ở hai bên tả hữu. Nền mộ và sân thờ lát gạch tàu, bên trên lớp gạch tàu là lớp vữa hợp chất mỏng.

Quá trình khai quật mộ cổ gặp rất nhiều khó khăn và vất vả

Mộ ký hiệu 2014.AP.H4.M8 không còn di cốt, trong lòng huyệt chỉ tìm thấy một phần mảnh gỗ quan tài hình chữ nhật đã bị mục nát. Mộ ký hiệu 2014.AP.H2.M14 là của một nam giới 30 - 35 tuổi nên kỹ thuật chạm trổ không được sắc nét cho lắm, trong quan tài di cốt đã mục nát, có dấu vết của vải sợi nhỏ mịn và lớp hạt thực vật kết tảng.

Ngôi mộ cổ cuối cùng thì ô hộc chính giữa cổng mộ phía trước có dạng hình vuông, cát đổ đầy huyệt. Hộp sọ theo thời gian đã bị mủn nát nằm với một ít xương chân lẫn trong lớp chiếu cói... Đáy mộ bị phá hủy nghiêm trọng, duy có mảnh quan còn lại theo kết quả giám định niên đại cách đây khoảng 200 năm...

Nhiều nghi vấn cần được giải đáp

Qua cách thức an táng 8 ngôi mộ cổ, các nhà khoa học cho rằng những người chết thuộc dạng có đời sống kinh tế khá giả. Với các đặc điểm, tạo dáng, trang trí: mô phỏng hình sập chân quỳ ở các bệ thờ, bình phong, trụ biểu búp sen và mô hình lợp mái ngói âm dương cũng như việc chế tạo quan tài với 1/3 thân cây gỗ, nhiều đề tài: hoa cúc, hoa lá cây, hồi văn, sơn son thiếp vàng... chạm trổ trên quách, các đặc điểm an táng bằng nhựa thông, sử dụng thực vật chống khuẩn, chiếu cói, than tro... cho thấy sự kế thừa truyền thống của người Việt từ Đàng ngoài cho đến Đàng trong và thống nhất dưới thời Nguyễn (thế kỷ 19).

Quần thể ngôi mộ cổ nằm trong khu vực toàn sình lầy, lau lách

PGS-TS Nguyễn Lân Cường (áo trắng) từ Hà Nội cũng vào trực tiếp tham gia

"Giở từng trang sách đất" tìm di vật

"Có thể trước đây, họ sinh sống ở vùng khác nhưng khi chết tập trung về đây để chôn vì thời đó quận 2 vẫn còn hoang vắng. Di vật có 1 mắt kiếng tìm được có thể là của người chết sử dụng vì nửa đầu thế kỷ 19 người ta thường đeo kính bằng cột dây chứ không có gọng như bây giờ cũng cần được nghiên cứu thêm. Phần gạch thẻ xây kim tĩnh có thể khai quật xem ngày sản xuất hoặc xưởng sản xuất", tiến sĩ khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu nói.

Còn tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP.HCM thì cho rằng: "Cấu trúc mộ song táng không có nấm mộ dạng hình chữ nhật giật cấp bằng hợp chất của các quan lại đại thần thời Nguyễn, các loại hình nấm mộ dạng mu rùa của những người gốc Thuận - Quảng ở miền Trung vào Nam bộ. Ở bên trên cũng là điều khá lạ và khác biệt so với những phát hiện mộ cổ trước đây. Tấm bia sót lại duy nhất ghi hai chữ Đại Nam trong quần thể 8 ngôi mộ cổ cũng hé lộ phần nào về thời gian xây cất mộ. Trong quá trình khai quật, chúng tôi cho sử dụng mọi phương pháp cần thiết để không bỏ sót một di vật nào phục vụ cho công tác nghiên cứu của các nhà khoa học sau này...".

Ông Lê Tôn Thanh, Phó giám đốc Sở Văn hóa - Thể Thao TP.HCM khẳng định: "Công tác tổ chức khai quật 8 ngôi mộ cổ ở quận 2 trong thời gian một năm qua được khảo sát, thực hiện khá kỹ càng và bài bản. Kết quả thu được rất nhiều hiện vật quý giá về mô hình xây mộ cổ bằng đá ong, các phong tục, tập quán mai táng của người Nam bộ... Từ đó bổ sung vào kho tư liệu khoa học cho thành phố, tiến hành phục dựng và bảo tồn để nghiên cứu, làm rõ những nghi vấn cần giải đáp, tiếp tục hoàn thiện, bổ sung vào lịch sử hình thành và phát triển của Sài Gòn - TP.HCM. Kết quả khai quật 8 ngôi mộ cổ quy mô lần này hi vọng sẽ đóng góp vào trong nghiên cứu mộ đá ong điển hình ở Nam bộ xưa".

Phát hiện lớp nhựa thông dày dùng để mai táng

Phát hiện khuy áo, mắt kiếng và các đồ dùng sành sứ, gốm

Kể cả mảnh bom, đạn trong chiến tranh

Bia mộ duy nhất được tìm thấy ghi hai chữ Đại Nam cũng giúp cho việc xác định thời gian an táng khu mộ

Lê Công Sơn

Ảnh: Lương Chánh Tòng

Theo Thanhnien

Giải mã bí ẩn 8 ngôi mộ cổ ở Sài Gòn Chủ nhân ngôi mộ được táng bằng nhựa thông, sử dụng hạt thực vật chống khuẩn... những kỹ thuật vốn từ ngoài Bắc theo chân người vào Nam mở cõi. Sở Văn hóa Thể thao và Bảo tàng Lịch sử TP HCM vừa báo cáo kết quả việc khai quật 8 ngôi mộ cổ trong dự án Khu đô thị 87 ha tại...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: quận 2 ngôi mộ cổ khai quật phường an phú đá ong bảo tàng lịch sử tp hcm quần thể mộ cổ 8 ngôi mộ cổ ở sài gòn

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sự thật ngỡ ngàng người đàn ông chui qua cửa kính taxi kêu cứu trên cao tốc00:46

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'09:39

Vụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầu14:39

11 'quái xế' chạy vào cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu bị phạt 78 triệu đồng501:27

Tiết lộ về nữ doanh nhân ở Hải Dương nhảy xuống hồ cứu 3 cháu bé02:38

CSGT hú còi mở đường cho xe chở người bị điện giật nguy kịch đi cấp cứu01:10

Thông tin về ô tô 'tự di chuyển' ở sân bay Tân Sơn Nhất09:00

Lọ Lem diện áo nhỏ xíu, nhún nhảy hút triệu view, còn được bố ruột làm điều này!03:16

Mới sinh con 3 tháng, người mẹ trẻ không có đối thủ trên sới vật02:34

Đi ngược chiều trên cao tốc, nữ tài xế bị phạt 19 triệu đồng01:30

Drama Bộ Tứ Báo Thủ nghi thuê 2 tỷ dàn dựng, người tiết lộ xuất hiện công khai?03:15

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Lật xe khách tại Phú Yên khiến 3 người chết, nhiều người bị thương

08:33:16 08/02/2025

Các cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên đang triển khai cứu hộ, cứu nạn, giải quyết hiện trường vụ lật xe khách trên QL1A, hiện đã xác định 3 người tử vong

Người phụ nữ tìm được gia đình sau 32 năm bị lừa bán sang Trung Quốc

22:21:28 07/02/2025

Sau 32 năm bị lừa bán sang Trung Quốc, nhờ một thương lái, chị Hòa ở huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa đã tìm được manh mối, may mắn trở về đoàn tụ cùng gia đình trong niềm vui vỡ òa.

Bốn trận động đất liên tiếp trong sáng nay ở Kon Tum

22:10:18 07/02/2025

Theo thông tin từ Trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, Viện Vật lý địa cầu, huyện Kon Plông vừa xảy ra 4 trận động đất trong sáng 7/2. Các trận động đất có độ lớn từ 2.5 đến 3.2.

Vụ khe co giãn cao tốc bị bung, nhiều xe nổ lốp: Cục Đường bộ chỉ đạo nóng

22:07:30 07/02/2025

Cục Đường bộ Việt Nam vừa có văn bản đề nghị Ban quản lý dự án 2 và nhà thầu khẩn trương khắc phục, sửa chữa khe co giãn bị bung bật trên cao tốc qua tỉnh Thanh Hóa.

Thứ trưởng Bộ Công an: Tội phạm trên không gian mạng là vấn đề nan giải

20:00:38 07/02/2025

Theo Thứ trưởng Bộ Công an, tội phạm trên không gian mạng là vấn đề nan giải, mang tính chất toàn cầu, đặc điểm của loại tội phạm này là sử dụng công nghệ cao, thủ đoạn đa dạng...

Vụ nam shipper bị đánh tử vong: Gia đình nhận được cuộc gọi nghi lừa đảo

19:47:21 07/02/2025

Ngày 7/2, chị Đinh Thị Đào (vợ anh Trần Thành, 31 tuổi, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng là nam nhân viên giao hàng bị đánh tử vong) cho biết, gia đình nhận được một số tin nhắn, cuộc gọi nghi lừa đảo.

Lý do căn nhà cháy thiệt hại 50 triệu, chủ trình báo 400 triệu đồng

18:46:27 07/02/2025

Trưa nay (7/2), thông tin từ Công an xã Tân Bằng (huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau) cho biết, nguyên nhân vụ cháy căn nhà xảy ra trên địa bàn do chập điện tại vị trí máy giặt.

Tông trực diện vào ô tô bán tải, 2 người đi xe máy tử vong tại chỗ

14:47:36 07/02/2025

Cơ quan chức năng đang làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn khiến 2 người tử vong xảy ra trên quốc lộ 6 đoạn qua tỉnh Sơn La.

Bung khe co giãn cao tốc qua Thanh Hóa, nhiều ô tô bị nổ lốp

14:38:03 07/02/2025

Khe co giãn trên đường cao tốc Quốc lộ 45 - Nghi Sơn đoạn qua huyện Nông Cống (Thanh Hóa) bất ngờ bị bung khiến nhiều ô tô bị nổ lốp.

Thanh Hóa: Phát hiện thi thể người đàn ông mất tích từ mùng 2 Tết

13:11:03 06/02/2025

Người đàn ông ở huyện Hậu Lộc mất tích từ mùng 2 Tết, đến sáng nay thì phát hiện thi thể nổi trên sông Lèn ở huyện Hà Trung, Thanh Hóa.

Cán bộ ở Vĩnh Phúc bị cắt ghép hình ảnh, video nhạy cảm để tống tiền

13:06:13 06/02/2025

Các đối tượng còn làm quen trên mạng xã hội, tán tỉnh, tương tác tin nhắn các nội dung nhạy cảm (chat sex) với nạn nhân rồi lén lút quay, chụp hình ảnh nhạy cảm của họ để tống tiền.

Vụ dân dựng lều canh ô nhiễm: Chuyển công an điều tra

12:59:23 06/02/2025

Sở TN&MT tỉnh Ninh Bình đã chuyển hồ sơ, tài liệu liên quan đến hành vi đổ, thải chất thải rắn trái quy định của Công ty CP tinh bột sắn Elmaco cho công an điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.