Belarus hướng tới thiết lập thị trường dầu chung với Nga

Belarus và Nga đang thúc đẩy về một hiệp ước thị trường dầu chung và sẵn sàng phê duyệt vào giữa năm 2023.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và người đồng cấp Belarus Alexander Lukashenko bắt tay trong cuộc họp báo sau cuộc hội đàm tại Điện Kremlin ngày 9/9/2021. Ảnh: Reuters

Chủ tịch công ty dầu khí quốc doanh của Belarus Belneftekhim, ông Andrei Rybakov mới đây cho biết nước này đang xúc tiến để thiết lập một thị trường dầu chung với Nga theo chương trình Nhà nước Liên minh giữa hai bên.

Hãng thông tấn BelTA của Belarus dẫn lời ông Rybakov nêu rõ: “Chương trình Nhà nước Liên minh [về một thị trường dầu chung] có thời hạn và chúng tôi đang [thúc đẩy] vấn đề này. Thỏa thuận liên quan đã được soạn thảo và chúng tôi cũng như phía Nga đang xem xét”.

Theo ông Rybakov, hai bên đang tìm cách giải quyết “tất cả những vấn đề đặt ra, đặc biệt là các vấn đề còn gây tranh cãi” vào cuối năm nay để có một bản dự thảo hiệp ước vào giữa năm tới.

Năm 1999, Nga và Belarus đã cụ thể hóa mối quan hệ hợp tác song phương bằng một số thỏa thuận theo khuôn khổ Nhà nước Liên minh Nga-Belarus. Nhiều nội dung theo khuôn khổ này đã được thực hiện cho đến năm ngoái, khi Tổng thống Belarus Lukashenko và Tổng thống Nga Vladimir Putin “phê duyệt” 28 chương trình hợp tác chung.

Trước đây, Belarus có sự độc lập nhất định với Nga và trong một thời gian dài đã thực hiện hành động cân bằng thành công giữa EU, Nga và phần còn lại của thế giới. Nhưng kể từ năm 2020, Tổng thống Lukashenko đã cắt đứt quan hệ kinh tế cũng như ngoại giao với phương Tây và nước này ngày càng phụ thuộc vào Moskva.

Trong bối cảnh đó, EU đã liên tục tăng cường chế độ trừng phạt đối với Belarus. Cụ thể năm 2021, EU gia tăng áp lực trừng phạt đối với một số ngành công nghiệp chủ chốt của nước này, một trong số đó là ngành dầu mỏ.

Bởi vì các ngành công nghiệp xuất khẩu của Belarus đang bị tê liệt do các lệnh trừng phạt khắc nghiệt của phương Tây, tuyên bố trên của ông Rybakov cho thấy một hiệp ước thị trường dầu chung vào giữa năm sau là có khả thi.

Mặc dù lĩnh vực dầu mỏ của Belarus không bị hạn chế thêm sau gói trừng phạt thứ 6 của EU, nhưng các tuyến đường xuất khẩu đối với ngành công nghiệp dầu mỏ Belarus ngày càng bị thu hẹp bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Hơn nữa, Belarus đã mất một trong những khách hàng lớn nhất của mình là Ukraine, do liên quan đến cuộc xung đột với Nga. Trước khi xung đột nổ ra, Belarus là nguồn nhập khẩu sản phẩm từ dầu lớn nhất của Ukraine và Kiev nhập khẩu khoảng 41% lượng dầu từ Belarus.

Để chống lại các lệnh trừng phạt của phương Tây, Belarus và Nga đã khởi xướng các chương trình thay thế nhập khẩu chung quy mô lớn nhằm thúc đẩy sản xuất công nghiệp của cả hai nước.

Hồi tháng 7, Nga cho biết có thể tăng nhập khẩu các sản phẩm hóa dầu của Belarus trong những năm tới, nếu sản phẩm đó có lãi. Ngày 30/8, một quan chức của Belarusneft, công ty con của Belneftekhim cho biết họ đang có kế hoạch khai thác 1,8 triệu tấn dầu vào năm 2022, tăng 70.000 tấn so với năm ngoái.