Bầu cử Mỹ 2020: Lá phiếu đặc biệt, duy nhất được ‘bỏ’ từ độ cao 400 km
Trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020, sẽ có một lá phiếu không phải được kiểm đếm từ các thùng phiếu hay qua đường bưu điện, mà là từ Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) ở độ cao hơn 400km so với mặt đất.
Kate Rubin bên cạnh hòm phiếu đặc biệt trên trạm ISS. Ảnh: NASA
Nhà du hành Kate Rubin của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) là người vinh dự được “bỏ” lá phiếu này. “Tôi nghĩ rằng việc tất cả mọi người cùng bỏ phiếu thực sự rất quan trọng. Và nếu có thể làm điều đó từ trên không gian thì tôi nghĩ những cử tri Mỹ hoàn toàn có thể làm vậy dưới mặt đất”, Rubins chia sẻ với hãng tin AP hồi tháng trước.
Nhưng bà không phải là cử tri đầu tiên thực hiện quyền, nghĩa vụ bỏ phiếu trên quỹ đạo. Trong hàng thập kỉ qua, các nhà du hành vũ trụ của Nga hay Mỹ đều làm điều này, kể cả là bầu cử Tổng thống hay bầu cử địa phương.
Về cách thức thực hiện, các cử tri đặc biệt này có thể bỏ phiếu thông qua việc nhận phiếu bầu đã được mã hóa từ trung tâm kiểm soát mặt đất gửi lên. Sau đó họ sẽ điền vào phiếu và gửi về Trái Đất, để nhân viên đăng ký chuyển ngược phiếu điện tử và kiểm đếm.
Quy trình này hoàn toàn hợp lệ, bởi bang Texas đã thông qua đạo luật, cho phép công dân bỏ phiếu từ quỹ đạo. Không phải bang nào cũng có quy định này. Nhưng tất cả các nhà du hành vũ trụ của NASA đều cần phải sống gần Houston, bang Texas, nên luật của Texas được áp dụng với số cử tri đặc biệt này.
Những người Mỹ đi bỏ phiếu lúc nửa đêm
Felix Sylvester lái xe thẳng tới điểm bầu cử ở Houston sau giờ làm và chỉ mất vài phút để bỏ phiếu mà không phải xếp hàng, bởi khi đó mới 3h sáng.
Bãi đỗ xe cạnh điểm bầu cử không một bóng người, chỉ có những cột đèn cao áp chiếu sáng. Đa số người dân Houston, bang Texas lúc đó còn đang say ngủ, nhưng không phải tất cả. Sylvester, 65 t.uổi, đã bỏ phiếu vào rạng sáng 30/10 tại một trong 8 điểm bỏ phiếu mở cửa suốt đêm ở hạt Harris, 5 ngày trước cuộc bầu cử.
Sylvester làm việc ở một kho ngũ cốc tại cảng Houston. Ông làm việc theo ca 8 hoặc 12 tiếng, khiến việc bỏ phiếu sớm gần như bất khả thi bởi các điểm bỏ phiếu thường mở từ 7h tới 19h.
"Giờ đó khiến việc đi bỏ phiếu không dễ dàng, bởi nếu tôi làm việc ban đêm, thì ban ngày sẽ phải ngủ", ông nói. Hóa ra 3h sáng là thời gian hợp lý để ông đi bỏ phiếu.
Felix Sylvester, 65 t.uổi, bỏ phiếu lúc 3h, sau ca làm việc dài 8 tiếng hôm 30/10. Ảnh: New York Times
Cuộc bầu cử năm 2020 có điểm chung với hệ thống cửa hàng tiện lợi 7-Eleven, đó là mở cửa 24/24.
Tại hạt Harris, hạt đông dân thứ ba nước Mỹ, nơi có thành phố Houston, chính quyền đã nỗ lực để cử tri có thể bỏ phiếu lúc 2h sáng như thể vào 14h chiều, nhằm tăng khả năng đi bỏ phiếu của người dân giữa đại dịch, trước khi thời hạn ba tuần bỏ phiếu sớm kết thúc hôm 30/10.
Các con số thực tế cho thấy nỗ lực này không vô nghĩa. Vào giờ cao điểm ban đêm từ 19h hôm trước tới 7h hôm sau, đã có 10.250 người bỏ phiếu tại 8 điểm. Các quan chức phụ trách bầu cử cho hay hơn 800 cử tri trong số này đã bỏ phiếu trong thời gian từ nửa đêm tới 7h sáng.
Những người đi bầu về đêm rất đa dạng, từ sinh viên tới người nghỉ hưu, đàn ông và phụ nữ, người đồng tính hoặc không, các bậc cha mẹ đưa cả con đi theo, công nhân đi làm vẫn đeo bảng tên nơi làm việc.
Leslie Johnson, 29 t.uổi, nhân viên một công ty dịch vụ dầu mỏ, đi bỏ phiếu sau khi xong việc. Johnson tới nhầm điểm bỏ phiếu và cuối cùng cũng kịp bỏ phiếu tại một điểm mở cửa qua đêm vào giờ chót.
Richard Munive, 33 t.uổi, nhân viên hỗ trợ pha chế trong quán bar, con trai một người nhập cư Colombia, hết giờ làm lúc 1h30, thay giày đi làm và đi bầu cử lúc 2h30, vài tiếng trước khi bắt đầu công việc thứ hai tại một xưởng in áo T-shirt.
Có ba điểm bỏ phiếu xuyên đêm nằm gần khu Astrodome cũ ở sân vận động NRG Park, trung tâm cộng đồng Tracy Gee trong một khu phố đa sắc tộc ở phía bắc Phố người Hoa và một cơ sở trong khu phố lâu đời Kashmere Gardens của người da màu.
Nhiều cử tri tại các điểm bỏ phiếu đó là người da màu, người gốc Tây Ban Nha hoặc châu Á, đa số cho biết là đảng viên Dân chủ và đã bầu cho Joe Biden. Một số người cho hay tranh thủ đi bỏ phiếu vào ban đêm bởi không muốn bỏ lỡ cuộc bầu cử lịch sử có thể thay đổi cục diện chính trị Texas. Những người khác thì đi bầu ban đêm đơn giản bởi luôn làm việc tới khuya hoặc dậy muộn.
Sylvester, người gốc đảo Trinidad ở Caribe, xong việc lúc 2h và đi tới điểm bỏ phiếu sau khi hay tin có điểm bầu cử mở cửa 24/24. Khi được hỏi ủng hộ ai, ông cười khúc khích.
"Tôi bầu cho người thắng", ông nói.
Malea Hardeman, 24 t.uổi, thường làm việc từ 7h tới 19h. Vì vậy, cô rất vui khi có thể đi bỏ phiếu lúc 23h30.
"Tôi đã rất đau đầu khi tìm cách đi bỏ phiếu", Hardeman nói. "Tôi làm nghề bảo mẫu, vì vậy giờ làm không cố định. Chăm sóc trẻ sơ sinh là việc làm toàn thời gian".
Hardeman bỏ phiếu tại một điểm bỏ phiếu xuyên đêm ở NRG Arena, khi một buổi hòa nhạc do nhóm vận động quyền công dân Move Texas tổ chức nhằm thu hút người dân tới các điểm bỏ phiếu ban đêm vừa kết thúc.
Khán giả ngồi trên ô tô xem một buổi hòa nhạc tổ chức gần NRG Arena nhằm thu hút người dân đi bỏ phiếu buổi đêm. Ảnh: New York Times
Bun B. For, ca sĩ nhạc rap nổi tiếng ở Houston, là tâm điểm buổi hòa nhạc. Ngoài ra còn có nhiều ngôi sao khác nữa, theo Chris Hollins, quan chức phụ trách các điểm bầu cử 24h ở hạt Harris, nói.
Hollins, 34 t.uổi, là người trẻ nhất và là thư ký da màu đầu tiên của hạt Harris. Ông đã thúc đẩy tạo thuận lợi cho việc bỏ phiếu dễ dàng hơn trong thời kỳ đại dịch, như tăng gấp ba số điểm bỏ phiếu sớm và mở các điểm bỏ phiếu nhanh bên lề đường. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử của Texas các điểm bỏ phiếu mở cửa 24h.
Trong nhiều năm, các lãnh đạo đảng Cộng hòa của Texas đã tìm cách thắt chặt quy định bầu cử của bang như thông qua luật trình thẻ căn cước cá nhân và nhiều biện pháp khác. Những sáng kiến do Hollins, một đảng viên Dân chủ dẫn đầu, đã bị các quan chức đảng Cộng hòa và các nhà hoạt động bảo thủ thách thức trước tòa án.
Những chiến trường khốc liệt nhất trong bầu cử Mỹ. Video: Newsweek
Bất chấp cuộc chiến pháp lý, số cử tri đi bầu ở hạt Harris vượt qua tổng số người đi bầu cử sớm năm 2016, với 1,4 triệu người đi bỏ phiếu trực tiếp hoặc bỏ phiếu qua thư trước khi thời hạn bỏ phiếu sớm kết thúc hôm 30/10. Khắp Texas, số lượng cử tri bỏ phiếu sớm nhiều hơn tổng phiếu bầu năm 2016.
"Có rất nhiều người dân sinh sống lâu năm tại hạt này và khắp đất nước là những người làm việc không theo giờ giấc bình thường, sống nhịp sống khác người bình thường vì lý do chính đáng", Hollins nói. "Chúng tôi đang trao cho họ cơ hội được bỏ phiếu vào thời điểm thuận tiện".
Điểm bỏ phiếu xuyên đêm ở phía tây Houston gần Phố người Hoa có thứ mà không điểm nào khác có, đấy là bánh taco miễn phí. Gene Wu, nghị sĩ bang, một đảng viên Dân chủ tại Houston, đã chi t.iền cho Boombox Taco để đặt một xe cung cấp đồ ăn phục vụ cử tri miễn phí tại bãi đỗ xe của trung tâm cộng đồng. Nhiều người đứng cạnh chiếc xe tải, tay cầm đĩa bánh taco, nán lại trò chuyện sau khi bỏ phiếu trong một đêm lạnh giá bất thường ở Houston.
Jovany Ramirez, 19 t.uổi, vẫn mặc đồng phục Burger King khi bỏ phiếu lúc 1h. Còn Carlos Davis, 41, vẫn mặc đồng phục y tá.
"Bỏ phiếu cũng giống y tế, đều phản ánh quyền tiếp cận", Davis nói. "Nếu không có quyền tiếp cận, bạn chẳng có gì cả".
Jahaziel Ramos, 7 t.uổi, cùng mẹ là Juanita, đi bỏ phiếu tại một điểm bầu cử 24h tại thành phố Houston hôm 30/10. Ảnh: AP.
Mọi thứ đôi khi diễn ra dồn dập, nhưng cũng có những lúc trôi qua chậm chạp. Sau khi Sylvester bỏ phiếu lúc 3h sáng tại một trung tâm cộng đồng ở Kashmere Gardens, nhân viên ở đây đếm từng phút trôi qua chậm chạp.
Và rồi, ngay trước lúc 4h, Brittany Hayes, 33 t.uổi, đến và đi trong vài phút.
"Tôi làm việc ban đêm, thường xong việc lúc 21h30, khi mọi điểm bỏ phiếu đã đóng cửa", Hayes, làm nghề đại diện dịch vụ khách hàng và là mẹ của hai đ.ứa t.rẻ, tự nhận mình là con cú đêm, nói. "Lần nào tôi cũng đi bầu. Tôi cho rằng đây là cách để tiếng nói của mình được lắng nghe".
Trong bãi đỗ xe lạnh lẽo, Hayes vớ lấy cái chăn hình quốc kỳ Mỹ cô luôn để sẵn trong ô tô, quấn chặt quanh người ngay sau khi bỏ phiếu, nhưng rất lâu trước khi bình minh ló dạng.
Biden tiếp tục dẫn trước Trump theo thăm dò Biden tiếp tục dẫn trước Trump trong hầu hết các cuộc thăm dò toàn quốc, khi chỉ còn hai ngày nữa cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra. Theo thăm dò của Real Clear Politics, ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden duy trì mức dẫn trước ổn định so với Tổng thống Donald Trump, trong đó ông thu hút 51,1%...