Bất ổn leo thang tại Haiti
Theo phóng viên TTXVN tại khu vực Trung Mỹ và Caribe, hàng nghìn người đã xuống đường tại thủ đô Port-au-Prince và nhiều thành phố chính của Haiti yêu cầu Thủ tướng Ariel Henry ra đi vô điều kiện.
Dự kiến ngày 7/2 (giờ địa phương), Tổng thống Henry kết thúc nhiệm kỳ như đã thỏa thuận trước đó.
Người dân sơ tán tránh bạo lực tại Port-au-Prince, Haiti. Ảnh: AFP/TTXVN
Một số người biểu tình đã bị thương và cáo buộc cảnh sát quốc gia Haiti gây ra tình trạng này khi sử dụng hơi cay để giải tán đám đông biểu tình quá khích. Ít nhất 5 đặc vụ thuộc Lữ đoàn An ninh BSAP của Haiti đã nổi dậy chống chính quyền khi bị cấm mang vũ khí, đạn dược và không được phép xuất hiện trên đường phố. BSAP là lực lượng được trang bị vũ khí hạng nặng và việc những đặc vụ này đứng về phía đối lập đã khiến số lượng người biểu tình tăng lên theo cấp số nhân.
Nhiều người dân xuống đường yêu cầu Thủ tướng Henry tuân thủ điều 20 của thỏa thuận ký ngày 21/12/2022 quy định về thời điểm ông kết thúc nhiệm kỳ. Ông là người có thẩm quyền cao nhất tại Haiti sau vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moise ngày 7/6/2021 và cam kết tổ chức bầu cử nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có cuộc bầu cử tổng thống nào được tổ chức và giới phân tích lo ngại điều này có thể khiến cuộc khủng hoảng trong nước thêm trầm trọng. Cuộc bầu cử tổng thống gần nhất ở Haiti diễn ra năm 2016. Các cuộc bầu cử cơ quan lập pháp cũng chưa được tổ chức khiến quốc hội nước này bị tê liệt. Phe đối lập đã tuyên bố kích động một cuộc biểu tình quy mô toàn quốc từ ngày 7/2.
Trước đó, cuộc biểu tình chống chính phủ quy mô lớn nổ ra ngày 5/2 vừa qua đã khiến 1 người Haiti thiệt mạng và ít nhất 3 người bị thương. Các trường học vẫn đóng cửa trong ngày 6/2 do an ninh bất ổn.
Nguy cơ bất ổn leo thang tại Haiti
Thủ lĩnh băng nhóm mạnh nhất Haiti đã kêu gọi lật đổ chính quyền Thủ tướng Ariel Henry, trong khi cộng đồng quốc tế sắp cân nhắc chiến dịch can thiệp để lập lại trật tự.
Theo AFP, các băng nhóm tội phạm ngày càng lộng hành tại quốc gia Caribe, đặc biệt từ sau khi Tổng thống Jovenel Moise bị ám sát vào năm 2021. Các nhóm này kiểm soát khoảng 80% thủ đô Port au Prince và theo thống kê hồi tháng 8 của LHQ, hơn 2.400 người thiệt mạng tại Haiti từ đầu năm 2023 vì bạo lực và gần 200.000 người khác mất nhà cửa.
Các băng nhóm quyền lực nhất tổ chức biểu dương lực lượng giữa thủ đô của Haiti. Ảnh REUTERS
Hôm 19.9, thủ lĩnh Jimmy Cherizier của liên minh các băng nhóm quyền lực nhất ở Port au Prince dẫn đầu cuộc biểu dương lực lượng giữa thủ đô và tuyên bố khởi động chiến dịch nhằm lật đổ chính quyền Thủ tướng Henry. Vị thủ lĩnh có biệt danh Barbecue này tuyên bố các cuộc biểu tình của "toàn bộ các khu lao động" sẽ diễn ra mỗi ngày. Ông Henry đang điều hành đất nước với tư cách tạm quyền và cam kết sẽ tổ chức bầu cử khi an ninh được thiết lập lại. Trong nhiều tháng qua, nhà chức trách Haiti đã kêu gọi Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres bật đèn xanh cho một sứ mệnh an ninh tại nước này. Kenya, nước chỉ mới thiết lập quan hệ ngoại giao với Haiti cách đây 2 ngày, hồi tháng 7 tình nguyện dẫn đầu lực lượng cảnh sát đa quốc gia tại Haiti nhưng theo AFP, sứ mệnh này cần được HĐBA LHQ thông qua. Bahamas và Jamaica cũng đã cam kết bổ sung lực lượng.
Reuters dẫn lời các nhà ngoại giao cho hay HĐBA có thể bỏ phiếu sớm nhất là vào tuần sau cho nghị quyết do Mỹ soạn thảo để ủng hộ sứ mệnh nói trên. Phát biểu tại Đại hội đồng LHQ ngày 21.9, Tổng thống Kenya William Ruto nói Haiti là bài kiểm tra khó khăn nhất cho sự đoàn kết quốc tế và hành động tập thể, nhấn mạnh rằng các nước không được bỏ rơi Haiti. "Haiti xứng đáng với những điều tốt đẹp hơn từ thế giới", ông Ruto nói. Mỹ đã ca ngợi Kenya vì tinh thần xung phong này và hứa sẽ hỗ trợ tài chính trực tiếp, đồng thời huấn luyện và cung cấp thiết bị, hậu cần. Theo Tổng thống Ruto, sứ mệnh an ninh nên là một phần của chiến lược rộng hơn, gồm viện trợ nhân đạo và những cải cách nhằm tạo điều kiện cho bầu cử công bằng và tự do tại Haiti trong khung thời gian hợp lý. LHQ duy trì sứ mệnh gìn giữ hòa bình tại Haiti từ năm 2004 - 2017.
Haiti: Bệnh viện tại thủ đô Port-au-Prince phải sơ tán do bạo lực băng nhóm Tại Haiti, ngày 15/11, bệnh viện chính ở khu ổ chuột lớn nhất tại thủ đô Port-au-Prince đã được sơ tán hoàn toàn sau khi xảy ra bạo lực băng nhóm ngay tại cổng bệnh viện. Người dân sơ tán tránh bạo lực tại Port-au-Prince, Haiti, ngày 15/8/2023. Ảnh: AFP/TTXVN Tuy nhiên, Giám đốc bệnh viện Fontainen, ông Jose Ulysse đã bác bỏ...