Bất ổn chính trị gia tăng, Pakistan khó nhận được gói cứu trợ của IMF

Biến động chính trị hiện nay tại Pakistan khiến hy vọng đạt được thỏa thuận giải ngân gói cứu trợ với Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), giúp quốc gia Nam Á này tránh khỏi cuộc khủng hoảng nợ toàn diện, đang trở nên ngày càng xa vời.

Cảnh sát Pakistan được triển khai để giải tán người biểu tình ủng hộ cựu Thủ tướng Imran Khan gây bạo loạn tại Islamabad ngày 10/5/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Giới phân tích nhận định kinh tế Pakistan đang trên bờ vực khủng hoảng. Trong phiên giao dịch ngày 10/5, Ngân hàng trung ương Pakistan (SBP) cho biết giá trị đồng nội tệ rupee đã giảm đáng kể so với đồng USD, giao dịch ở mức 290,22 rupee – mức thấp nhất trong lịch sử. Giá đồng rupee của Pakistan đã mất gần 50% trong 12 tháng qua.

Dự trữ ngoại hối hiện ở mức 4,457 tỷ USD, chỉ đủ để chi trả hàng hóa nhập khẩu trong 1 tháng. Theo số liệu của chính phủ tính đến tháng 12/2022 , tỷ lệ nợ công trên GDP ở mức 73,5% khiến chính phủ đứng trước nguy cơ vỡ nợ. Tại phiên đấu giá trái phiếu chính phủ ngày 10/5, Pakistan chỉ có thể huy động được 63 tỷ rupee (222 triệu USD) so với mục tiêu 100 tỷ rupee ban đầu.

Ngân hàng trung ương Pakistan hạ dự báo tăng trưởng kinh tế đất nước năm 2023 từ 1,3% xuống 0,1%, đồng thời cảnh báo về “cú sốc lạm phát” do cuộc đàm phán giữa Pakistan và IMF bị đình trệ, trong khi lãi suất cơ bản đã tăng lên mức kỷ lục 21%.

Trong bối cảnh suy thoái kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ qua, quốc gia 230 triệu dân này hy vọng IMF sẽ sớm giải ngân các gói cứu trợ trị giá 6,5 tỷ USD hết hạn vào tháng 6/2023. Tuy nhiên, đã gần 100 ngày kể từ chuyến công tác cuối cùng của nhóm chuyên viên IMF tới Pakistan, hai bên vẫn chưa đạt được bất cứ thỏa thuận sơ bộ nào, bước quan trọng đảm bảo các đợt viện trợ tiếp theo của IMF.

Bà Cathy Hepworth – người đứng đầu bộ phận nợ thị trường mới nổi tại PGIM Fixed Income (tổ chức nắm giữ trái phiếu Pakistan), cho biết những biến động chính trường đã làm trì hoãn và phức tạp thêm các cuộc thảo luận với IMF. Chuyên gia kinh tế cao cấp thị trường châu Á mới nổi tại tổ chức Capital Economics, Gareth Leather, cho biết IMF sẽ thận trọng hơn khi tái khởi động các thỏa thuận cho vay với Pakistan trong bối cảnh các cuộc biểu tình diễn ra tại quốc gia Nam Á này.

Cựu Thống đốc Ngân hàng trung ương Pakistan, Reza Baqir, nhận định IMF hoàn toàn có đủ khả năng và sự linh hoạt giúp đỡ các nước thành viên bất chấp hoàn cảnh chính trị khác biệt. Tuy nhiên, quốc gia đó phải đề xuất một kế hoạch đáng tin cậy, đủ năng lực tài chính giải quyết vấn đề cán cân thanh toán trong bối cảnh bất ổn chính trị.

Biểu tình bùng phát thành bạo lực xảy ra tại nhiều địa phương của Pakistan sau vụ bắt giữ cựu Thủ tướng Imran Khan. Bạo loạn đã khiến ít nhất 5 người thiệt mạng và hàng trăm cảnh sát bị thương. Mới đây nhất, cảnh sát cho biết đã bắt giữ hơn 1.300 người biểu tình quá khích tại tỉnh Punjab, quê hương cựu Thủ tướng Imran Khan. Hôm 10/5, Chính phủ Pakistan đã cho phép triển khai binh lính nhằm giải tán các cuộc biểu tình gây bạo, đồng thời cảnh báo người biểu tình trước các hành động phá hoại tài sản nhà nước. Các nhà mạng cũng ngừng cung cấp dịch vụ dữ liệu di động trong 2 ngày 9 và 10/5 khi nhiều người tiếp tục xuống đường biểu tình.