Bất ngờ với quy tắc “3 ô” để xử lý tình huống nên “cắt người hay giảm lương” thời Covid-19

Phần thi của thí sinh Cơ Hội Cho Ai mang lại nhiều quan điểm đáng chú ý giữa thời Covid-19.

Tập 12 Cơ Hội Cho Ai? (Whose Chance?) vừa lên sóng trên kênh VTV3 – Đài truyền hình Việt Nam lúc 12h trưa thứ Bảy, ngày 23/01/2021.

Anh Nguyễn Minh Tâm, 44 tuổi, có 20 năm kinh nghiệm làm việc tại các Tập đoàn đa quốc gia ngành tiêu dùng nhanh (FMCG) và một số công ty có doanh thu trên 1.000 tỷ/ năm. Anh Tâm có kinh nghiệm thiết kế hệ thống phân phối và tăng doanh thu từ 0 đến 250 tỷ trong một năm. Vị trí công tác từ năm 2018 đến nay là Giám đốc Kinh doanh tại một Tập đoàn về cà phê và đồ uống.

Minh Tâm

Đối thủ của anh Tâm là Châu Thế Vinh, 42 tuổi, cũng có 20 năm kinh nghiệm trong quản lý bán hàng và tiếp thị thương mại cấp cao tại các công ty đa quốc gia ngành hàng tiêu dùng nhanh và hàng công nghiệp. Anh Vinh là Giám đốc Bán hàng Khu vực trẻ tuổi nhất có thành tích nổi bật ngay khi vừa gia nhập công ty lúc 25 tuổi. Anh Vinh có hơn 7 năm công tác tại vị trí Giám đốc Tiếp thị Thương mại cho công ty nước giải khát đa quốc gia đứng đầu thị trường Việt Nam. Định hướng phát triển sự nghiệp của anh Vinh là: “Người Việt làm rạng danh hàng Việt”.

Thế Vinh

Tình huống mang lại chủ đề tranh luận cho cặp đôi trong phần thi đầu tiên – vòng Đối mặt là: “Trong thời kỳ đại dịch Covid-19, với cương vị là một người quản lý, bạn sẽ lựa chọn cắt giảm 30% lương hay cắt giảm 3 nhân sự?”.

Là người trình bày quan điểm trước, anh Tâm cho biết với cương vị của một nhà lãnh đạo, trong trường hợp này, sau khi đắn đo, anh sẽ đưa ra quyết định bằng quy tắc “3 ô”. Đầu tiên, anh sẽ rà soát, xem những ai có thành tích hoạt động nổi bật của nhóm nhân sự cộng tác từ 3 tháng đến 12 tháng, nhóm nhân sự thâm niên và nhóm nhân sự tiềm năng, dù thời gian làm việc chưa nhiều, nhưng có tiềm năng phát triển, vươn xa trong tương lai. Mỗi nhóm sau khi phân loại cho vào từng ô khác nhau. Khi phân loại như vậy thì chắc chắn sẽ có những người không nằm trong ô nào, thì những người này sẽ có nguy cơ bị tinh giảm nhân sự. Ngược lại, đối với những nhân sự nằm trong 3 ô này thì công ty nên xem xét, duy trì bởi đây là nền tảng của công ty.

Đưa ra suy nghĩ với góc nhìn khác hoàn toàn so với anh Tâm, anh Vinh xử lý tình huống bằng cách tổ chức 1 cuộc họp với toàn công ty và chính thức thông báo tình hình tổn thất thực tế bởi đại dịch, thông qua đó, anh mong nhận được sự thông cảm, đồng lòng từ toàn thể cán bộ, công nhân viên. Ở cương vị một người lãnh đạo, anh Vinh đánh giá cao nếu có một ai đó tự nguyện giảm lương 30% – 40%, đợi doanh nghiệp vượt qua khó khăn sẽ nhận lại sau. Đối với 2 giải pháp mà tình huống đưa ra, anh Vinh không đồng ý với phương án nào. “Giảm nhân sự thì không có tính nhân văn. Giảm lương thì lại vi phạm luật lao động. Để dung hòa, tôi đề nghị giữ lại 30% lương tại thời điểm đó, hoặc nếu công ty kinh doanh nhu yếu phẩm thì có thể quy đổi. Sau đó quan sát tình hình rồi mới tính đến cắt giảm nhân sự sau” – nam ứng viên 42 tuổi chia sẻ.

Đặt câu hỏi chất vấn đối thủ, anh Tâm hỏi: “Giảm lương hay giảm nhân sự, chỉ được chọn 1 trong 2 thì ý kiến của Vinh như thế nào?”.

“Giảm lương nhưng không phải mất luôn mà là phần giữ lại, có thể quy đổi thành cổ phần công ty, hay lợi nhuận giữ lại thế nào đó, sau Covid-19 mọi người sẽ được nhận lại. Trong quá trình tái cấu trúc sau dịch sẽ có sự phân loại hiệu quả đóng góp của từng người trong dịch như thế nào. Covid-19 là một phép thử để kiểm tra ai là người xứng đáng được công ty giữ lại. Tôi không hoan nghênh biện pháp cắt giảm vì nó không nhân văn. Trừ trường hợp công ty phá sản, giải thể luôn thì đành chịu” – anh Vinh trả lời.

Chất vấn ngược lại, anh Vinh đặt câu hỏi: “Nếu doanh nghiệp bị ảnh hưởng quá nặng, doanh thu sụt giảm đến 90% thì anh sẽ cắt giảm như thế nào?”.

Trả lời cho tình huống khá hóc búa này, anh Tâm cho rằng giải pháp giảm nào cũng cần phương án lọc. Chúng ta phải xét đến năng lực trong quá trình phát triển của mọi người. Nếu ở cùng điều kiện, cùng yếu tố xem xét mà mình thua người ta, thì mình đành phải chấp nhận rời đi.

Nhận xét về màn tranh luận của 2 ứng viên, sếp Vũ Minh Trí (CEO của VNG Cloud) cho rằng phương án mà anh Tâm đưa ra khá rõ ràng, hướng đến việc giải quyết vấn đề, còn anh Vinh thì lại trốn tránh, trông mong có một ai đó tình nguyện giảm lương. “Vinh không chọn phương án nào trong giảm lương hoặc giảm người, mà nói rằng trừ khi doanh nghiệp phá sản. Chính những cái mình trốn tránh, không làm sẽ làm doanh nghiệp phá sản đấy. Em còn đợi doanh nghiệp hồi phục sau Covid-19 để trả lại 30% lương. Nếu doanh nghiệp không đủ tiền, chúng ta cũng không xử lý thì nguy cơ phá sản rất lớn đấy” – sếp VNG Cloud khẳng định.

Tiếp lời sếp Trí để đánh giá ứng viên, sếp Lưu Nga (Nhà sáng lập – Chủ tịch HĐQT Công ty Thời trang ELISE) không đồng tình với quan điểm của anh Vinh. Bà cho rằng việc giảm lương giữa đại dịch Covid-19 khi doanh nghiệp khốn khó không hề vi phạm luật lao động, có thể áp dụng luật thiên tai, luật dịch bệnh vào luật doanh nghiệp, luật lao động: “Chưa kể về tình về lý, chúng ta hoàn toàn có thể phân tích hợp lý. Doanh nghiệp sống thì Người lao động mới sống. Đó chính là nhân văn!”.

Kết quả của vòng Đối mặt, anh Tâm giành chiến thắng trước anh Vinh với số điểm 6/7. Tuy nhiên, ở vòng tiếp theo do không sở hữu đủ đèn xanh nên anh Tâm đành dừng chân.

Tập 13 của Cơ Hội Cho Ai? (Whose Chance?) sẽ lên sóng trên kênh VTV3 – Đài truyền hình Việt Nam vào lúc 12h trưa thứ Bảy, ngày 30/1/2021