Bật mí sức hủy diệt khủng khiếp của bom nhiệt hạch
Có sức công phá mạnh hơn bom nguyên tử nhiều lần, ít gây ô nhiễm phóng xạ hơn đồng thời cũng nhỏ gọn hơn, bom nhiệt hạch (hay bom hydro) chính là loại vũ khí sát thương hàng loạt đáng sợ bậc nhất con người từng tạo ra.
Triều Tiên ngày 6.1 gây chấn động với tuyên bố đã thử thành công bom nhiệt hạch, tại khu vực bãi thử Punggye-ri. Trước đó Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ đã ghi nhận một địa chấn mạnh 5,1 độ richter trong khu vực này.
Trong tuyên bố được hãng thông tấn KCNA đăng tải, chính quyền Bình Nhưỡng khẳng định đã lần đầu tiên thử nghiệm thành công bom nhiệt hạch.
Tháng trước, Triều Tiên từng gây nhiều đồn đoán khi khẳng định vừa bổ sung bom nhiệt hạch vào kho vũ khí của mình. Tuy nhiên, các nhà quan sát khi đó tỏ ra hoài nghi, dù nhiều năm qua nhiều người tin rằng Bình Nhưỡng đang nỗ lực để sở hữu loại vũ khí này.
Thế giới đang dõi theo tin Triều Tiên thử bom nhiệt hạch với ánh mắt lo ngại. Ảnh: AP.
Bom nhiệt hạch là gì?
Bom nhiệt hạch hay bom hydro, được Mỹ phát triển đầu tiên, là một loại vũ khí được kích hoạt bởi phản ứng kết hợp hạt nhân của các đồng vị hydro, trong một chuỗi phản ứng hóa học. Loại bom này được xem là “sạch hơn” so với bom nguyên tử do tạo ra ít bụi phóng xạ hơn, nhưng lại có sức công phá lớn hơn.
Bom nguyên tử, loại tương tự như Mỹ đã ném xuống Hiroshima và Nagasaki trong Thế chiến II, tạo ra phản ứng phân hạch hạt nhân, trong đó một neutro sẽ va chạm với hạt nhân của một nguyên tử, khiến hạt nhân đó tách ra thành hai hạt nhân nhỏ hơn. Quá trình phân tách này giải phóng năng lượng.
Trong khi đó bom nhiệt hạch tạo ra một vụ nổ gồm hai giai đoạn: một phản ứng phân hạch hạt nhân và một phản ứng kết hợp hạt nhân. Trong đó vụ nổ “sơ cấp” là do phản ứng phân hạch hạt nhân – tương tự như bom hạt nhân thông thường – tạo ra tia X.
Video đang HOT
Chính những tia X này gây ra vụ nổ “thứ cấp”, do quá trình kết hợp các đồng vị của hydro là tritium và deuterium. Thông thường hai đồng vị hydro này đẩy nhau, nhưng do tia X làm suy yếu lực đẩy, khiến chúng kết hợp lại với nhau, tạo thành một hạt nhân mới, lớn hơn, giải phóng năng lượng.
Trong vụ thử bom nhiệt hạch đầu tiên năm 1952, trên đảo Marshall do Mỹ tiến hành, mức năng lượng quả bom tạo ra tương đương với 10 triệu tấn thuốc nổ TNT. Để so sánh, quả bom nguyên tử “Little boy” Mỹ ném xuống Hiroshima ngày 6.8.1945 có sức công phá tương đương 13.000 tấn TNT, đã khiến 70.000 người t.ử v.ong tức khắc.
Vụ thử bom nhiệt hạch đầu tiên của Mỹ trên quần đảo Marchalls năm 1952. Ảnh: NYTimes.
Kích thước một quả bom nhiệt hạch thường nhỏ hơn bom hạt nhân, và không lớn hơn các loại bom thông thường nên hoàn toàn có thể gắn trên đầu các tên lửa đạn đạo.
Liệu Triều Tiên đã thực sự sở hữu loại vũ khí hủy diệt hàng loạt uy lực này? Đây là điều các nhà phân tích, chuyên gia tình báo đang cố gắng kiểm chứng. Theo BBC, các nhà phân tích giờ sẽ tập trung vào việc phát hiện xem có luồng khí nào rò rỉ lên trên mặt đất sau vụ thử nghiệm của Bình Nhưỡng không. Từ đó, họ sẽ xác định loại nhiên liệu hạt nhân đã được sử dụng, nếu thực sự Triều Tiên đã thử bom nhiệt hạch.
Những nước nào sở hữu bom nhiệt hạch?
Cho đến nay 5 nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, gồm Mỹ, Nga, Anh, Pháp và Trung Quốc là những nước được biết đến sở hữu vũ khí bom nhiệt hạch.
Theo Fox News, Mỹ là nước thử loại bom này đầu tiên, vào năm 1952. Đến năm 1953, Liên Xô cũng thử nghiệm bom nhiệt hạch. Những năm sau đó, Anh, Pháp, Trung Quốc (năm 1967) cũng đã tiến hành các vụ thử.
Ngoài ra, còn có một số nước khác đã thử nghiệm các thiết bị phân hạch hạt nhân, hoặc tuyên bố đã sở hữu năng lực tạo ra những thiết bị này, nhưng chưa chính thức tuyên bố sở hữu loại vũ khí này. Những nước này gồm Ấn Độ, Israel và Pakistan. Chế độ apartheid tại Nam Phi từng sản xuất 6 quả bom hạt nhân, nhưng sau đó chúng đã bị tháo dỡ.
Tờ Foregin Policy hôm 16.12 dẫn lời ông John Carlson, cựu giám đốc chương trình chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt của Úc, cho biết có 3 quốc gia trên thế giới vẫn tiếp tục sản xuất nhiên liệu phân hạch, đó là Triều Tiên, Pakistan và Ấn Độ.
Theo Danviet
'Tro tàn thần c.hết' từ vụ thử bom nhiệt hạch đầu tiên của Mỹ
Do tính toán sai, vụ thử bom nhiệt hạch có sức công phá lớn nhất của Mỹ với mật danh Castle Bravo vào năm 1954 đã tạo ra thảm họa lớn về sinh thái và môi trường.
Đám mây phóng xạ hình nầm hình thành sau vụ nổ Castle Bravo. Ảnh: US Air Force
Sáng ngày 3/1/1954, khi mặt trời còn chưa mọc, thủy thủ đoàn con tàu Daigo Fukuryu Maru của Nhật đang đ.ánh bắt ngoài khơi quần đảo Marshall ở bắc Thái Bình Dương bỗng nhìn thấy một quầng sáng chói lòa trên bầu trời và nghe thấy âm thanh như tiếng sấm.
Chỉ vài phút sau, họ nhặt được trên tàu những hạt bụi màu xám, mà sau này nhiều người nhớ lại và gọi đó là "tro tàn của thần chết". Đến chiều tối, vài người trong số họ buồn nôn và có những vết bỏng kỳ lạ trên cơ thể mà không rõ nguyên nhân. Đến ngày 14/3, khi quay về đất liền, họ mới biết rằng mình đã bị nhiễm phóng xạ từ một vụ thử bom nhiệt hạch tai tiếng của Mỹ, theo Slate.fr.
Castle Bravo là mật danh của vụ thử bom nhiệt hạch nhiên liệu khô đầu tiên, được kích nổ tại đảo san hô B.ikini, quần đảo Marshall, mở đầu cho chuỗi thử nghiệm của chiến dịch Castle của Mỹ. Đây là quả bom nhiệt hạch mạnh nhất do Mỹ kích nổ với mức năng lượng đạt tới 15 Megaton (gấp 1000 lần năng lượng của một trong hai quả bom hạt nhân mà Mỹ thả xuống Nhật Bản), vượt xa mức dự kiến ban đầu là 4-6 Megaton.
Vụ nổ đã tạo ra một quả cầu lửa có thể được nhìn thấy từ đảo Kwajalein cách đó đến 450 km. Sức công phá của vụ nổ đã tạo nên một hố sâu 70 m và có đường kính 2.000 m.
Theo các nhà khoa học hạt nhân của Liên Xô, sở dĩ vụ nổ giải phóng mức năng lượng vượt dự kiến là bởi các nhà khoa học Mỹ đã sai lầm trong việc lựa chọn chất đồng vị lithium để chế tạo bom. Điều này dẫn đến phản ứng nhiệt hạch quá mạnh đến mức không thể kiểm soát được.
Trước khi tiến hành thử nghiệm, các chuyên gia Mỹ đã tính toán kỹ mức độ phát tán phóng xạ, dân cư sinh sống tại các đảo cách tâm vụ nổ 60 km đều được di tản để khỏi bị nhiễm xạ, tàu bè di chuyển trong vùng cũng được thông báo không được tiến vào khu vực hạn chế.
Tuy nhiên việc dự đoán sai các điều kiện thời tiết và hướng gió thay đổi đột ngột khiến đám mây phóng xạ bị đẩy lên độ cao lớn hơn so với dự kiến và có mức độ phát tán vượt ngoài dự đoán của các chuyên gia Mỹ gần 100 km, tạo nên một cơn mưa bụi màu trắng trong phạm vi rất rộng.
Theo các video tư liệu được ghi lại, đám mây phóng xạ hình nấm với đường kính 11 km hình thành từ vụ nổ đạt đến độ cao 14 km chỉ trong có một phút đầu tiên và sau đó đạt đến độ cao 40 km với đường kính 100 km trong vòng 10 phút tiếp theo, làm phát tán phóng xạ trong phạm vi 160 km cách tâm vụ nổ, khiến cư dân sinh sống tại các đảo gần đó bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Các chuyên gia của Slate.fr nhận định vụ thử nghiệm bom nhiệt hạch này đã gây nên một thảm họa thực sự về môi trường. Hàng trăm dân cư sinh sống trên nhiều đảo nhỏ cách tâm vụ nổ lên đến 180 km vẫn bị nhiễm xạ với mức cao. Nhiều người trong số họ cũng lần lượt qua đời sau đó do mắc các chứng bệnh liên quan đến phóng xạ.
Ngoài ra, rất nhiều thủy thủ đoàn của các tàu qua lại gần khu vực thử bom cũng bị ảnh hưởng, trong đó phải kể đến trường hợp bị nhiễm xạ của 116 thuyền viên của tàu sân bay USS Bairoki của hải quân Mỹ khiến những quân nhân này có nguy cơ bị ung thư cao.
Thủy thủ trực thông tin của con tàu Daigo Fukuryu Maru qua đời vào mùa thu năm 1954 vì đã bị nhiễm xạ cấp tính, ba thành viên khác cũng qua đời sau đó vài năm vì mắc phải các căn bệnh ung thư khác nhau. Các thủy thủ này bị nhiễm xạ nặng vì họ không nhận được thông báo sơ tán của hải quân Mỹ, nên đã vô tình tiến vào khu vực cách tâm vụ nổ 60 km.
Theo Alex Wellerstein, giáo sư sử học đến từ Viện Công nghệ Stevens (Mỹ), vụ thử nghiệm bom nhiệt hạch Castle Bravo là lời cảnh báo đến sự ngạo mạn và kém hiểu biết của các nhà khoa học hạt nhân thời đó khi tạo ra một vũ khí mà họ không lường trước được sức mạnh và hậu quả của nó.
Nguyễn Hoàng
Theo VNE
Vụ “bom H”: Mỹ-Hàn xúc tiến gia tăng trừng phạt Triều Tiên Hai nước Mỹ và Hàn Quốc đang xúc tiến các bước đi cụ thể để trừng phạt Triều Tiên sau khi nước này tuyên bố thử bom nhiệt hạch (bom H). Mỹ đang chuẩn bị các bước đi nhằm gia tăng trừng phạt Triều Tiên sau khi Triều Tiên tuyên bố thử thành công một quả bom nhiệt hạch. Hàn Quốc cũng đưa...
