‘Bão’ xe tải Trung Quốc vào Việt Nam, cơ hội nào cho doanh nghiệp nội?

So sánh về chất lượng xe ô tô nhập từ Trung Quốc so với xe Hàn Quốc và xe Thái lan thì không thể bằng được, nhưng xét về lợi thế giá rẻ thì không một dòng xe nào sánh bằng xe Trung Quốc.

Ồ ạt nhập khẩu xe Trung Quốc

Mặc dù trong tháng 6, lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu đã giảm nhưng vẫn ở mức cao, và đáng chú ý là lượng ô tô nhập từ Trung Quốc vẫn chiếm thị phần lớn nhất.

Cụ thể, theo số liệu của tổng cục Hải quan, lượng nhập khẩu trong tháng 6 là 9,68 nghìn chiếc, giảm 9,8%, trị giá là 307 triệu USD, giảm 6,1% so với tháng trước.

Lũy kế trong 6 tháng/2015, cả nước nhập về hơn 55,35 nghìn chiếc ô tô nguyên chiếc các loại, trong đó lượng ô tô tải là 21,7 nghìn chiếc, tăng mạnh 106,7%, xe 9 chỗ ngồi trở xuống là 17,62 nghìn chiếc, tăng 50,7% và ô tô loại khác là hơn 16 nghìn chiếc, gấp 4,7 lần so với cùng kỳ năm 2014.

Trong số đó, xe Trung Quốc vẫn chiếm tỷ lệ lớn nhất với hơn 16.900 chiếc, tăng 30.6% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, chủ yếu là nhập khẩu ô tô đầu kéo và ô tô tải với lượng nhập khẩu và tốc độ tăng lần lượt là 9.510 chiếc (tăng 455%) và 6.370 chiếc (tăng 153,5%).

Nhập khẩu ô tô từ Trung Quốc tăng chóng mặt khiến cho thị trường này leo lên vị trí số 1 cả về lượng và giá trị nhập khẩu ô tô vào Việt Nam trong tháng 6 và 6 tháng đầu năm 2015, đồng thời tạo khoảng cách khá xa ngay cả về lượng nhập khẩu với các thị trường lớn nhất trong nhiều năm qua là Hàn Quốc và Thái Lan, những thị trường nhập khẩu ô tô lớn của Việt Nam trong những năm vừa qua.

Lượng xe nhập khẩu trong tháng 6 từ Hàn Quốc và Thái Lan lần lượt đạt 2.190 – 1.820 chiếc. Lũy kế 6 tháng đầu năm, xe nhập từ Hà Quốc đạt 11.968 chiếc còn từ Thái Lan đạt 10.135 chiếc.

Vô địch giá rẻ

Theo đánh giá của giới chuyên môn, việc doanh nghiệp đổ xô nhập khẩu xe tải từ Trung Quốc chủ yếu xuất phát từ chính sách siết chặt trọng tải, xe có lợi thế về thời gian nhập khẩu và giá cả…

Hơn thế nữa, nếu như so sánh về chất lượng xe ô tô nhập từ Trung Quốc so với xe Hàn Quốc và xe Thái lan thì không thể bằng được, nhưng xét về lợi thế giá rẻ thì không một dòng xe nào sánh bằng xe Trung Quốc. Giá xe ô tô Trung Quốc chỉ bằng 2/3 giá các loại xe nhập khẩu từ ASEAN và châu Âu. Chẳng hạn cùng là xe đầu kéo, có cấu hình tương đương nhau, nhưng xe nhập khẩu từ Trung Quốc có giá bán 1,1-1,2 tỷ đồng/chiếc, trong khi xe của Hàn Quốc lên tới 1,8 tỷ đồng mà mẫu mã xe Tàu cũng không thua kém nhiều so với xe Hàn Quốc.

Lo ngại chất lượng

Tuy nhiên, đang có không ít lo ngại, xe Trung Quốc chất lượng thấp, nhập khẩu ngày càng nhiều vào Việt Nam. Năm ngoái, đã có hàng trăm xe tải nhập khẩu từ Trung Quốc bị Cục Đăng kiểm Việt Nam phát hiện không đạt tiêu chuẩn trong quá trình kiểm định. Không ít xe trong số đó đã bị yêu cầu tái xuất.

So với trước, các nhà nhập khẩu xe tải Trung Quốc đã chủ động thay đổi thiết kế phù hợp với quy định trọng tải khắt khe của Việt Nam. Tuy nhiên, giám đốc kỹ thuật hãng ô tô chuyên lắp ráp xe tải cho rằng, những thiết kế về gầm xe, trục kéo… của các loại xe này vẫn không hợp với đường sá Việt Nam và “xuống mã” nhanh. “Điều đó đồng nghĩa xe Trung Quốc vào ồ ạt, nhưng chưa hẳn đã trụ được lâu”, vị này nhận định. Ngoài ra, các nhà phân phối chỉ chú trọng bán hàng, không có dịch vụ cung cấp linh kiện thay thế chính hãng. Cách đây hơn một thập kỷ, xe máy Trung Quốc sau đó là ô tô con Trung Quốc cũng đổ bộ Việt Nam. Nhưng rồi, tất cả dần biến mất, vì chất lượng kém và bị người tiêu dùng tẩy chay.

Doanh nghiệp trong nước kêu cứu?

“Bão” xe tải từ Trung Quốc khiến cho ngành ô tô trong nước gặp khó khăn. Tuy nhiên nhìn ở góc độ chính sách thì các nhà quản lý lại cho rằng đây là tín hiệu đáng mừng cho nền kinh tế nước nhà.

Trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, Hiệp hội Cơ khí Việt Nam (VAMI) lên tiếng “kêu cứu” về tình trạng ô tô tải ngoại nhập khẩu nguyên chiếc, đặc biệt là những ô tô nhập từ Trung Quốc.

Theo VAMI, xe Trung Quốc tràn lan vào Việt Nam gây ảnh hưởng đến ngành chế tạo cơ khí, sản xuất và lắp ráp xe tải trong nước và thất thu nguồn thuế lớn cho Nhà nước.

Ông Bùi Ngọc Huyên – Chủ tịch HĐQT Công ty CP ô tô Xuân Kiên (Vinaxuki) khẳng định, doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước sẽ chết hàng loạt khi xe tải hạng nặng nhập khẩu nguyên chiếc từ Trung Quốc có thuế suất bằng 0%.

Tuy nhiên, trao đổi trên báo Tri thức trẻ, chuyên gia kinh tế Bùi Trinh cho hay, sản xuất ô tô trong nước hiện tại cũng chỉ là lắp ráp, phía Việt Nam được lợi từ ngành ô tô chỉ là công gia công.

“Nếu nhập khẩu ô tô từ Trung Quốc rẻ hơn thì đó là lựa chọn đúng đắn của người tiêu dùng”, vị chuyên gia này nói.

Tại cuộc họp của Tổ điều hành Kinh tế vĩ mô của Chính phủ diễn ra vào tháng 4, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh nhận định, nên xem xét nhập siêu là nhóm hàng gì, nếu là mặt hàng phục vụ đầu tư sản xuất kinh doanh thì không có gì đáng lo ngại. Nếu ô tô nhập về là xe tải thì điều này cho thấy tín hiệu tốt của nền kinh tế vì xe tải là để chở hàng hóa, máy móc thiết bị phục vụ sản xuất.

Theo NTD