Bảo vệ ngư dân trên biển Đông: “Dùng ngay “bài” của Trung Quốc để đối phó”

Nếu chúng ta không có giải pháp, Trung Quốc ắt sẽ được đằng chân lân đằng đầu và còn gây ra nhiều rắc rối, nguy hiểm cho bà con ngư dân ta.

Tàu cá mang số hiệu QNg 96382 TS của ngư dân tỉnh Quảng Ngãi hoạt động nghề cá bình thường tại ngư trường truyền thống thuộc khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị tàu Trung Quốc bắn cháy cabin

“Chúng ta không thể cứ hô hào là bà con ta cứ ra biển đi nhưng đến khi họ bị Trung Quốc lấy mất về ngư cụ thì không ai sẽ đứng ra nhận trách nhiệm hỗ trợ cho họ. Bên cạnh đó, tôi nghĩ các phóng viên, nhà báo cũng phải cố gắng đến tận nơi bà con ngư dân, xem họ sinh sống, đánh cá ra sao, từ đó mới có thể phản ánh chính xác tới nhân dân cả nước về những khó khăn mà họ đang phải gánh chịu”, nhà nghiên cứu Dương Danh Dy cho biêt.

Như tin đã đưa, tối 21/5, Tàu cá QNg 90917 TS cùng 15 ngư dân hành trình từ Hoàng Sa về Quảng Ngãi đã bị tàu có sơn chữ China quyết liệt cản đường, uy hiêp và suýt bị đâm chìm trên biển. Những ngư dân đã may mắn thoát nạn nhưng con tàu trở về với nhiều vết thương trên thân tàu, thiệt hại hàng trăm triệu đồng.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình Biển Đông cũng như những khó khăn, nguy hiểm mà bà con ngư dân Việt Nam đang phải đối mặt khi đánh bắt trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa, PV đã có cuộc trao đổi với nhà nghiên cứu Dương Danh Dy, nguyên Tổng lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu, Trung Quốc xung quanh vấn đề này.

Nhà nghiên cứu Dương Danh Dy

PV: Thưa ông, theo phản ánh của báo chí, một tàu cá Quảng Ngãi lại vừa bị 16 tàu thép có vũ khí, có sơn chữ China rượt đuổi ngay trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và đã gây nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng của ngư dân, ông có thể cho biết một vài đánh giá của mình về sự kiện này?

NNC Dương Danh Dy: Thường xuyên theo dõi tình hình Biển Đông qua báo chí Việt Nam cũng như nước ngoài, trong đó có báo chí Trung Quốc tôi thực sự cảm thấy lo ngại và căm phẫn trước những hành động ngày càng leo thang của TQ trên Biển Đông, đặc biệt là tại hai khu vực quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.

Quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam là điều không thể chối cãi, chúng ta có đầy đủ bằng chứng về lịch sử cũng như pháp lý để khẳng định điều đó. Tuy nhiên do những nguyên nhân lịch sử, quần đảo Hoàng Sa đã bị Trung Quốc dùng vũ lực chiếm đoạt phi pháp từ năm 1974 và phái quân đồn trú trái phép từ đó đến nay. Trong suốt khoảng thời gian từ 1974 đến hiện tại, Trung Quốc đã liên tục xua đuổi, ngăn cản trái phép, thậm chí là phá hủy tàu thuyền, bắt bớ hay đe dọa tính mạng ngư dân Việt Nam đang đánh bắt trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam.

Thời gian gần đây, đặc biệt kể từ sau khi thành lập trái phép cái gọi là “thành phố Tam Sa”, hoạt động phi pháp của Trung Quốc ở Hoàng Sa nói riêng, Biển Đông nói chung đang ngày một leo thang, nguy hiểm. Trong đó, những vụ xâm phạm chủ quyền lãnh hải Việt Nam, xua đuổi tàu cá Việt Nam đánh bắt tại vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa đang ngày một gia tăng.

Cách đây không lâu, ngày 20-3-2013 một tàu cá của ngư dân tỉnh Quảng Ngãi trong lúc đang đánh bắt cá tại ngư trường truyền thống thuộc khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam đã bị tàu quân sự Trung Quốc nổ súng bắn cháy cabin. Vụ việc này đã khiến dư luận Việt Nam và khu vực hết sức phẫn nộ và quan ngại trước hành động lộng hành của phía Trung Quốc không chỉ xâm phạm chủ quyền của Việt Nam mà còn đe dọa đến an toàn tính mạng của ngư dân Việt Nam.

Theo báo chí phản ánh thì, chiều 20/5, một tàu đánh cá nhỏ của Việt Nam đánh bắt ở Hoàng Sa, cách vùng biển Quảng Ngãi khoảng 130 hải lý thì gặp đoàn tàu 16 chiếc đi thành hai tốp đuổi theo tấn công , dùng tàu lớn đâm thẳng vào những chiếc tàu cá nhỏ của ngư dân mình. Mặc dù báo phản ánh là tàu “sơn chữ China”, có trang bị vũ khí nhưng cá nhân tôi khẳng định rằng đó là tàu công vụ Trung Quốc (vũ trang hoặc bán vũ trang) bởi chỉ có Trung Quốc và Đài Loan là đòi “chủ quyền” ở quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, trong khi tàu công vụ của Đài Loan chưa bao giờ mon men tới khu vực này. Người ta chỉ thấy tàu Trung Quốc thường xuyên hoạt động trái phép tại đây và cản trở hoạt động đánh bắt bình thường của ngư dân Việt Nam.

Rõ ràng đây là một bước leo thang mới của Trung Quốc…

Cần những hành động cụ thể để giúp đỡ bà con ngư dân yên tâm ra khơi, bám biển (ảnh VTV)

PV: Phía Trung Quốc rõ ràng đang leo thang nguy hiểm như vậy ở Biển Đông nói chung và Hoàng Sa nói riêng, theo ông ta phải làm gì để đảm bảo an toàn cho ngư dân, động viên bà con yên tâm bám biển, vừa bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc, vừa tiến hành hoạt động đánh bắt bình thường?

Về mặt ngoại giao, Việt Nam cần phải phản đối kiên quyết, kịp thời thông qua đường ngoại giao song phương cũng như trên bình diện ngoại giao đa phương và truyền thông, dư luận. Bởi nếu không Trung Quốc ắt sẽ được đằng chân lân đằng đầu và còn gây ra nhiều rắc rối, nguy hiểm cho bà con ngư dân ta khi đánh bắt ở vùng biển chủ quyền của ta ở Hoàng Sa.

Các lực lượng chức năng cũng cần phải phối hợp chặt chẽ và có kế hoạch tăng cường bảo vệ ngư dân khi khai thác ở Hoàng Sa. Việc này khó, nhạy cảm bởi dễ có thể bị đối phương lợi dụng lu loa rằng Việt Nam khiêu khích, nhưng vẫn phải làm. Cần có sự nỗ lực, phối hợp và cảm thông từ nhiều phía, cả trong lẫn ngoài.

PV: Để tránh bị phía Trung Quốc lợi dụng, chụp mũ cho hoạt động bảo vệ ngư dân của các lực lượng chức năng của ta cũng như ngăn chặn việc họ chối bay chối biến những hành vi xâm phạm chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và những vụ rượt đuổi, đe dọa ngư dân Việt Nam đánh bắt tại vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa, Trường Sa, chúng ta cần làm gì, thưa ông?

NNC Dương Danh Dy: Tôi thấy chúng ta cần dùng ngay “bài” của Trung Quốc để đối phó với các hoạt động của Trung Quốc

Thứ nhất là về tổ chức, mỗi khi tàu cá Trung Quốc kéo sang vùng biển chủ quyền của các nước khác hoặc những vùng biển tranh chấp để đánh bắt trái phép, chúng thường đi thành tốp khá đông, chưa kể tàu cá Trung Quốc hiện nay thường khá lớn và được trang bị nhiều thiết bị hiện đại, trong đó có hệ thống định vị vệ tinh để liên lạc với nhau.

Việc đóng tàu lớn để ra khơi xa là việc cần làm, nhưng không phải ngày một ngày hai, nhưng việc bà con liên kết lại, ra khơi theo nhóm sẽ an toàn hơn, và cũng dễ đối phó hơn khi đối mặt với tàu Trung Quốc. Nếu được, nên tăng cường trang thiết bị kỹ thuật cho các tàu cá Việt Nam vừa để kiểm soát hoạt động, đảm bảo an ninh, vừa kịp thời hỗ trợ cho bà con trong những tình huống khẩn cấp.

Thứ 2, thủ đoạn của Trung Quốc rất xảo quyệt khi phái phóng viên, nhà báo đi theo các đoàn tàu cá, tàu công vụ Trung Quốc xâm phạm các vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Một mặt họ tranh thủ tuyên truyền cái gọi là “chủ quyền” trái phép ở Biển Đông và 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, mặt khác chúng có thểđưa tin đảo lộn đúng sai, chụp mũ cho các hoạt động tự vệ của tàu cá Việt Nam là “khiêu khích”.

Khi thấy cần chúng ta sẽ cử phóng viên, nhà báo đi theo những chuyến ra khơi cùng ngư dân, phản ánh cuộc sống, làm ăn trên biển cũng như những tấm gương kiên cường bảo vệ chủ quyền đất nước, đồng thời ghi lại bằng chứng tố cáo các hoạt động phạm pháp của tàu cá, tàu công vụ Trung Quốc.

Đồng thời, cũng cần trang bị và huấn luyện trực tiếp cho ngư dân cách sử dụng máy ảnh, camera và các thiết bị tương tự khác. Tôi nghĩ điều này hoàn toàn có thể làm được và cũng không mất quá nhiều chi phí , nhưng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho bà con ngư dân cũng như cho công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo.

PV: Lâu nay chúng ta vẫn kêu gọi phải ủng hộ, giúp đỡ và chia lửa với ngư dân nơi tuyến đầu cương vực lãnh hải của Tổ quốc, vậy theo ông về mặt này chúng ta đã làm được đến đâu? Chính sách hỗ trợ của ta với ngư dân đã được triển khai như thế nào?

NNC Dương Danh Dy: Về chủ chương, chính sách ủng hộ giúp đỡ bà con ngư dân, tôi thấy đều có cả, nhưng triển khai trong thực tế và hiệu quả mang lại thì đòi hỏi có những cố gắng hơn . Cần phải giúp đỡ bà con bằng những việc làm cụ thể như cho vay vốn nâng cấp tàu đánh cá công suất mạnh hơn, chạy nhanh hơn nữa ..

Bản thân cuộc sống của ngư dân vốn dĩ đã rất nhiều khó khăn, giàu lên từ biển và nghèo đi cũng vì biển. Chưa kể sóng gió, bão táp và những rủi ro do thiên tai gây ra, ngày nay những ngư dân đánh bắt tại vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa còn phải hàng ngày hàng giờ đối phó với tàu Trung Quốc.

Một chuyến đi biển mà bị tàu Trung Quốc vây bắt là có thể trở về tay trắng. Như 2 trường hợp vừa rồi, 1 bị bắn cháy cabin, một bị đâm thẳng vào mũi tàu may mắn là còn toàn tính mạng trở về Do đó hơn bao giờ hết, nhà nước, các địa phương, các tổ chức xã hội cần có phương án cụ thể hỗ trợ ngư dân cả về vật chất cũng như tinh thần

PV: Theo ông, về việc hỗ trợ ngư dân, cụ thể trong lĩnh vực tài chính – cho vay vốn ưu đãi, theo ông ta đã làm được đến đâu? Đã đáp ứng được yêu cầu của bà con chưa và tại sao?

NNC Dương Danh Dy: Tôi cho rằng nhà nước cần vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa, Ngân hàng Nhà nước phải là đơn vị đứng ra điều phối, đảm nhiệm việc này, ngoài ra cũng rất hoan nghênh những Ngân hàng tư nhân khác. Ngư dân đánh bắt ở Hoàng Sa không chỉ đơn thuần là những người đi đánh cá, họ còn là những chiến sĩ trên tuyến đầu bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc, phải đối mặt với rất nhiều rủi ro cho nên nhà nước, các tổ chức kinh tế – xã hội phải có trách nhiệm chung tay giúp đỡ họ.

Qua báo chí cũng qua một vài tiếp xúc với ngư dân, tôi thấy rằng việc vay vốn ngân hàng để đóng tàu lớn, mua trang bị hiện đại đi biển còn gặp nhiều khó khăn. Tài sản cả đời của ngư dân có bao nhiêu dồn hết vào con tàu, nhưng nếu bị Trung Quốc vây bắt và tịch thu ngư cụ, làm hỏng tàu thuyền hay bắt chuộc người, thì họ lại trở thành tay trắng, thậm chí còn lâm vào cảnh nợ nần.

Nhưng không vì thế mà ngư dân chúng ta chịu bỏ biển, họ vẫn kiên cường bám trụ, chính vì thế chúng ta phải có chính sách ưu đãi riêng dành cho ngư dân. Nguồn tài trợ có thể một phần từ ngân sách, một phần huy động trong xã hội, mọi người dân đóng góp và chia lửa với ngư dân. Theo tôi, việc này cần làm sớm, làm thật rốt ráo giúp bà con có kế sinh nhai và bảo vệ chủ quyền của tổ quốc.

Chúng ta không thể cứ hô hào, kêu gọi chung chung. Chủ trương, chính sách đã có, vấn đề bây giờ là phải đẩy mạnh việc triển khai,.

PV: Xin chân thành cảm ơn ông!

Theo xahoi