Báo nước ngoài viết về hạn hán ở đồng bằng sông Cửu Long
Hạn hán có thể là nguyên nhân sâu xa gây ra những bất ổn và xung đột trong khu vực các nước sông Mê Kông, báo Forbes viết.
Nông dân khoan giếng tìm nước ở Sóc Trăng
Trang Forbes ngày 20.4 đăng tải một bài viết về hạn hán ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và nguy cơ hạn hán gây ra những bất ổn trong khu vực. Tác giả Brett Davis cung cấp một cái nhìn toàn cảnh về tác động của hạn hán, không chỉ với đời sống người dân, mà còn là vấn đề an ninh quốc gia, an ninh khu vực. Dưới đây là nội dung lược dịch bài viết:
Khu vực ĐBSCL và khu vực Tây Nguyên ở phía nam Việt Nam đang phải hứng chịu hạn hán khốc liệt. Mực nước thấp kỉ lục ở ĐBSCL đã khiến nước mặn xâm nhập sâu, phá hủy mùa màng và khiến nước sinh hoạt bị nhiễm mặn
Các tác động về con người và kinh tế đang ngày càng nghiêm trọng. Ước tính gần nửa triệu hộ gia đình thiếu nước uống và đang trải qua tình trạng thiếu lương thực. Thậm chí hạn hán có thể khiến tăng trưởng GDP dự kiến của năm nay giảm 1 điểm phần trăm ở Việt Nam.
Một cánh đồng lúa khô cằn ở huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng
Nhiều nguyên nhân đã được chỉ ra: lượng mưa thiếu hụt do biến đổi khí hậu, hiện tượng El Nino, và vô số đ.ập thủy điện ở thượng nguồn sông Cửu Long khi Trung Quốc, Myanmar, Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam cùng chung hệ thống sông Mê Kông trải dài.
Trong khi con người và kinh tế bị tác động rõ rệt bởi hạn hán, thì liệu cuộc khủng hoảng khí hậu này có làm gia tăng xung đột ở khu vực?
Video đang HOT
Mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và xung đột khu vực rất phức tạp. Chỉ riêng biến đổi khí hậu khó có thể tạo ra xung đột, thế nhưng khi kết hợp với các mối đe dọa an ninh khác vốn đã tồn tại từ trước, thì nó hoàn toàn có thể châm ngòi một cuộc xung đột giữa các quốc gia.
“Hạn hán có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia”
Trong bối cảnh hạn hán ở khu vực sông Mekong, những câu hỏi như: “Biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến hàng triệu người sống dựa vào canh tác nông nghiệp và đ.ánh bắt cá như thế nào?”, “Các đô thị lớn tiêu tốn bao nhiều năng lượng từ các đ.ập thủy điện?” luôn được các nhà chức trách đặt ra.
Một báo cáo của Bộ Quốc phòng trình lên Quốc hội Mỹ vào tháng 7 năm ngoái nói rằng biến đổi khí hậu là một nguy cơ an ninh bởi “nó làm suy giảm điều kiện sống, an ninh con người và khả năng của chính phủ đáp ứng nhu cầu cơ bản của người dân. Các bộ ngành phải xem xét đầy đủ tác động của biến đổi khí hậu, như mực nước biển dâng, chuyển vùng khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan, và việc những điều này ảnh hưởng đến an ninh quốc gia như thế nào.”
Trong một bài phát biểu của Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế tại Washington D.C vào tháng 11 năm ngoái, Giám đốc CIA John Brennan cho biết cơ quan này đã thấy biến đổi khí hậu như là một “nguyên nhân sâu xa” của xung đột ở nhiều nơi trên thế giới.
Theo Danviet
Phản ứng trái chiều khi Trung Quốc tuyên bố xả nước
Trong khi người dân, lãnh đạo các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long mừng vui ngóng nước từ Trung Quốc thì các chuyên gia thủy lợi cho rằng không nên quá hy vọng, bởi lượng nước về không đáng kể.
Trước việc Trung Quốc tuyên bố sẽ xả nước từ một đ.ập ở tỉnh Vân Nam xuống hạ lưu sông Me Kong đến ngày 10/4 để cứu hạn Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, lãnh đạo ngành nông nghiệp các địa phương và nhiều chuyên gia thủy lợi đã có phản ứng trái chiều.
Người dân, lãnh đạo địa phương vui mừng ngóng nước ngọt
Ông Lương Ngọc Lân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bạc Liêu cho rằng Bạc Liêu nói riêng và đồng bằng sông Cửu Long nói chung có lợi rất lớn khi Trung Quốc xả nước khẩn cấp xuống hạ lưu sông Me Kong.
"Nếu ngày 15/3 Trung Quốc xả thì nguồn nước ngọt từ sông Hậu dẫn về Bạc Liêu thông qua kênh Quản lộ Phụng Hiệp sẽ có trong 4 ngày tới. Chúng tôi đã đặt mọi hệ thống thủy lợi nằm tiếp giáp với tỉnh Sóc Trăng trong tư thế sẵn sàng, và sẽ mở cống để đón nguồn nước ngọt", ông Lân nói.
Theo Giám đốc Lân, tỉnh Bạc Liêu nằm cuối nguồn sông Hậu, khô hạn khốc liệt trong những tháng qua đã làm cho lượng nước ngọt trên địa bàn cạn kiệt, mặn lấn sâu vào các con kênh. Hiện tại nước mặn chưa xâm nhập vào nội đồng, nhưng dự báo trong thời gian tới nếu không có nước ngọt bổ sung, mặn sẽ tấn công, gây thiệt hại lớn cho nông nghiệp.
Còn tại Sóc Trăng, ông Huỳnh Ngọc Vân, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cho biết, nước ngọt dẫn từ sông Hậu về thông qua hệ thống thủy lợi Long Phú - Tiếp Nhựt; vùng Quản lộ Phụng Hiệp; hệ thống ở huyện Kế Sách... Tất cả hệ thống thủy lợi này đang sẵn sàng mở cống đón nước đổ về.
"Chúng tôi đã chỉ đạo các đơn vị liên quan ngay khi tiếp nhận nguồn nước ngọt phải thông báo rộng rãi đến người dân trên toàn tỉnh, để nông dân chủ động lấy nước vào đồng ruộng, hạn chế thiệt hại", ông Vân nói.
Hiện tại diện tích lúa xuân hè ở Sóc Trăng bị khô hạn là 47.000 ha, mía là 1.200 ha ở huyện Cù Lao Dung. Nếu có nước ngọt trong vài ngày tới thì diện tích thiệt hại, theo dự kiến từ 30 đến 70%, sẽ giảm xuống đáng kể.
Nghe tin Trung Quốc xả nước, lão nông Phạm Minh Hùng, ngụ ấp Đoàn Văn Tố, xã Đại Ân 1 (Cù Lao Dung, Sóc Trăng) vui mừng nói: "Dân chúng tôi mừng hơn nhặt được vàng. Nếu có nước ngọt thì 300 ha đất trồng mía của bà con trong huyện sẽ được cứu".
Các chuyên gia lo ngại,nước từ Trung Quốc chảy qua các nước khác khi đến Việt Nam sẽ còn rất ít. Đồ họa: Michael Buckley
Chỉ 3-4% lượng nước từ Trung Quốc đến đồng bằng Cửu Long
Trái với thái độ mừng vui của người dân và lãnh đạo vùng khô hạn, TS Tô Văn Trường, nguyên Viện trưởng Quy hoạch Thủy lợi miền Nam, cho biết Trung Quốc không nằm trong Hiệp định Me Kong 1995 (MRC) nên các nước ở hạ lưu rất khó có cơ sở pháp lý yêu cầu quốc gia này xả nước. Ngay cả khi Trung Quốc đồng ý xả nước xuống hạ lưu thì dọc đường đi qua các nước Thái Lan, Lào và Campuchia, vốn đang hạn hán, sẽ lấy nước bằng hệ thống cống và trạm bơm.
"Vì vậy lượng nước xả từ hồ của Trung Quốc đến Biền Hồ sẽ hút gần hết theo quy luật điều tiết tự nhiên, chỉ còn lại khoảng 3-4% lượng nước về đến đồng bằng sông Cửu Long", tiến sĩ Trường nói và cho rằng Việt Nam cần kiến nghị Trung Quốc chia sẻ, cung cấp trước thông tin về kế hoạch vận hành hàng năm tại một số nhà máy thủy điện.
TS Trần Anh Tuấn, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và biến đổi khí hậu (Đại học Cần Thơ) cũng cho rằng Thái Lan, Lào, Campuchia gặp hạn hán nghiêm trọng, nhất là Thái Lan đang tìm cách đưa nước từ sông Me Kong vào, nên khi nước từ Trung Quốc chảy xuống đi qua các quốc gia này, họ sẽ tận dụng lấy và về đến Việt Nam còn rất ít.
"Việc lấy nước hiện chỉ hỗ trợ cho mục đích sinh hoạt, chứ không thể cứu được diện tích đất nông nghiệp", ông Tuấn nói.
Trước lo lắng của các chuyên gia thủy lợi, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho biết, các chuyên gia đã tính toán, có thông số kỹ thuật để Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Bộ Tài nguyên đề nghị Trung Quốc cân đối lưu lượng xả tại hồ chứa. Nếu Trung Quốc thực hiện thì tình hình hạn hán kỷ lục ở đồng bằng sông Cửu Long sẽ được tháo gỡ, các nước trên lưu vực cũng thoát hạn.
Theo đại diện Tổng cục Thủy lợi, trước mắt việc Trung Quốc đồng ý giúp Việt Nam là thiện chí tốt. Việc xả nước cũng sẽ giúp ích ít nhiều trong tình trạng hạn hán hiện nay.
Hạn hán xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long gây thiệt hại lớn về kinh tế và đời sống của người dân. Ảnh: Cửu Long.
Theo Bộ Nông nghiệp, do ảnh hưởng của xâm nhập mặn, nhiều lĩnh vực kinh tế và đời sống dân sinh của 10/13 tỉnh thành phố trong khu vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tổng diện tích lúa thiệt hại từ cuối năm 2015 đến nay là gần 160.000 ha; 155.000 hộ gia đình (575.000 người) bị thiếu nước; nhiều trường học, trạm xá, khách sạn, nhà máy sản xuất không có nước ngọt.
Phạm Hương - Phúc Hưng
Theo VNE
Đỉnh điểm xâm nhập mặn sẽ đến vào tháng sau "Mọi người không nhất thiết phải ra Vũng Tàu tắm biển mà có thể cảm thấy ngay độ mặn ở thành phố Bến Tre", Bộ trưởng Cao Đức Phát nói về thực trạng xâm nhập mặn ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Tại hội nghị đối tác, nhà tài trợ quốc tế bàn về tình hình hạn hán và xâm nhập...
