Bão Mặt Trời và những nguy cơ gây hại
Người dân ở một số khu vực của Nhật Bản đã có cơ hội hiếm hoi quan sát hiện tượng bão Mặt Trời, gây ra sự bùng nổ dữ dội của ánh sáng trong vành nhật hoa hay còn được gọi là sự phun trào nhật hoa quy mô lớn, đồng thời gây ra hiệu ứng cực quang.
Tuy nhiên, sự xuất hiện của hiện tượng này đi kèm với những khuyến cáo sẵn sàng ứng phó trước những ảnh hưởng do bão Mặt Trời gây ra.
Hiệu ứng cực quang gây ra bởi bão Mặt Trời tại Ohio, Mỹ ngày 10/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Bão Mặt Trời xảy ra từ ngày 8/5 vừa qua, đi kèm với các trận bão địa từ được quan sát trên khắp thế giới. Kể từ khoảng ngày 11/5, mạng xã hội lan tỏa hàng loạt hình ảnh về những đợt phun trào nhật hoa ở các quốc gia phía Bắc Bán cầu, trong đó dễ quan sát hơn cả là ở vùng Bắc cực, gồm đảo Hokkaido, tỉnh Ishikawa ở miền Trung Nhật Bản và những địa điểm khác của quốc gia Đông Bắc Á này. Anh, các khu vực phía Nam của Mỹ và các khu vực ở châu Âu cũng ghi nhận phun trào nhật hoa.
Video đang HOT
Việc các cơn bão Mặt Trời ngày càng gia tăng về tần suất và cường độ cho thấy “quả cầu lửa” đang gia tăng hoạt động và dự báo có thể đạt đỉnh hoạt động chu kỳ của Mặt Trời vào năm 2025. Trong khi đó, các nhà khoa học lo ngại các cơn bão Mặt Trời quy mô lớn có thể làm hư hại vệ tinh, gây gián đoạn hệ thống định vị toàn cầu, ảnh hưởng đến các hoạt động của con người trên Trái Đất, chẳng hạn như mất điện và gián đoạn đường dây liên lạc vơi tàu thuyền và máy bay. Cơn bão địa từ hồi tháng 2/2022 đã phá hủy 40 vệ tinh trong tổng số 49 vệ tinh do công ty SpaceX của Mỹ phóng lên quỹ đạo Trái Đất trước thời điểm đó.
Theo ông Takuya Tsugawa – Giám đốc Viện Công nghệ thông tin và truyền thông quốc gia của Nhật Bản, bão Mặt Trời xảy ra ngày càng nhiều trong vài năm trở lại đây.
Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản có kế hoạch triển khai một sáng kiến vào năm nay để huy động nỗ lực ứng phó tổng lực, đồng thời khuyến cáo doanh nghiệp và người dân về những nguy cơ gây hư hại đối với hệ thống phát sóng, truyền thông và vệ tinh do bão Mặt Trời có thể xảy ra với tần suất lớn hơn trong tương lai.
Bão Mặt Trời mạnh nhất 20 năm tấn công Trái Đất
Bão Mặt Trời mạnh nhất hơn hai thập kỷ đã tấn công Trái Đất trong ngày 10/5, tạo ra những cảnh tượng ánh sáng cực quang ngoạn mục trên bầu trời, nhưng cũng mang đến nguy cơ làm gián đoạn các vệ tinh và lưới điện khi bão kéo dài đến cuối tuần.
Bão Mặt Trời mạnh nhất hơn hai thập kỷ đã tấn công Trái Đất trong ngày 10/5. Ảnh: NASA
Theo Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian thuộc Cơ quan Khí quyển và Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA), vụ đầu tiên trong số các vụ phun trào nhật hoa (CME) - hiện tượng plasma và từ trường phóng ra từ Mặt Trời - diễn ra khoảng 16h00 (theo giờ GMT tức 23h00 giờ ngày 10/5 theo giờ Hà Nội). Sau đó, hiện tượng này nâng cấp thành một cơn bão địa từ cực mạnh cấp G5 - cơn bão đầu tiên thuộc cấp này kể từ Bão Halloween diễn ra vào tháng 10/2003 gây mất điện ở Thụy Điển và làm hư hại cơ sở hạ tầng điện ở Nam Phi. Trong những ngày tới, dự kiến có thêm nhiều vụ phun trào nhật hoa tấn công Trái Đất.
Các chuyên gia cho biết tốc độ di chuyển trung bình của CME hiện tại là 800 km mỗi giây. Các CME này phát ra từ cụm vết đen Mặt Trời khổng lồ AR3664 rộng gấp hơn 15 lần Trái Đất. Mặt Trời đang tiến dần đến đỉnh điểm của chu kỳ hoạt động 11 năm, do đó hoạt động rất mạnh.
Theo Giáo sư Mathew Owens về vật lý không gian thuộc Đại học Reading (Anh), các tác động sẽ được cảm nhận phần lớn ở những vĩ độ phía Bắc và phía Nam của Trái Đất, nhưng việc trải dài đến đâu phụ thuộc vào sức mạnh cuối cùng của cơn bão. Ông cho biết nếu có kính nhật thực, người quan sát cũng có thể thử tìm kiếm cụm vết đen Mặt Trời vào ban ngày. Từ trường dao động gắn liền với bão địa từ sẽ tạo ra dòng điện trong các dây dẫn dài, bao gồm cả dây điện, có khả năng gây mất điện. Đường ống dài cũng có thể bị nhiễm điện, dẫn đến một số vấn đề kỹ thuật.
Tỷ phú Elon Musk, người sở hữu hãng điều hành vệ tinh internet Starlink với khoảng 5.000 vệ tinh ở quỹ đạo thấp Trái Đất, cho biết: "Các vệ tinh Starlink đang chịu rất nhiều áp lực, nhưng hiện tai vẫn đang hoạt động".
Các tàu vũ trụ cũng gặp nguy hiểm với lượng bức xạ lớn, trong khi khí quyển giúp ngăn lượng bức xạ này ập xuống Trái Đất. Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) có một đội ngũ phụ trách đảm bảo an toàn cho phi hành gia và có thể yêu cầu phi hành đoàn trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) di chuyển đến những vị trí được bảo vệ tốt hơn trong trạm.
Nhà chức trách một số nước đã thông báo cho những công ty vận hành vệ tinh, hãng hàng không và lưới điện thực hiện biện pháp phòng ngừa sự gián đoạn do thay đổi từ trường Trái Đất.
Sóng thần xuất hiện gần nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới ở Nhật Bản Ngày 1/1, Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) thông báo một trận sóng thần cao 0,4 mét đã xuất hiện gần nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới Kashiwazaki-Kariwa ở tỉnh Niigata của Nhật Bản. Hình ảnh sóng thần ập vào bờ biển Nhật Bản sau trận động đất lớn ngày đầu tiên năm 2024 Động đất tại Nhật Bản: Nga...
