Bảo Lâm – viên ngọc miền biên viễn

TK11:48 13/02/2024

Bảo Lâm là huyện vùng cao , biên giới phía Tây Nam của tỉnh, nơi có dòng sông Gâm trong xanh làm say đắm bao tâm hồn lữ khách .

Với tiềm năng về cảnh quan thiên nhiên và bản sắc văn hóa dân tộc, mảnh đất đầy sự kỳ vĩ, thơ mộng này là một trong những viên ngọc quý miền biên viễn.

Thị trấn Pác Mjầu (Bảo Lâm) bên dòng sông Gâm.

Trùng điệp non nước hữu tình

Cách trung tâm Thành phố 173 km theo Quốc lộ 34, huyện Bảo Lâm có vị trí quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội và an ninh quốc phòng của tỉnh. Phía Đông giáp huyện Bảo Lạc; phía Tây Nam giáp huyện Bắc Mê, Yên Minh, Mèo Vạc (Hà Giang); phía Nam giáp huyện Ba Bể (Bắc Kạn) và huyện Na Hang (Tuyên Quang); phía Bắc giáp Trung Quốc. Huyện có tổng diện tích tự nhiên 91.206,4 ha với 12 xã và 1 thị trấn, dân số trên 65.700 người.

Nằm trên tuyến du lịch Đông Bắc (Quốc lộ 34, 4A), Bảo Lâm được đánh giá là nơi có điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng các chương trình du lịch liên tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, Bắc Kạn, Lạng Sơn… Hiện nay, Ban Quản lý Công viên địa chất Non nước Cao Bằng đang phối hợp với Ban Quản lý Công viên địa chất Toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang) tổ chức khảo sát, đánh giá xây dựng con đường du lịch trải nghiệm số 5 kết nối 2 công viên địa chất toàn cầu qua huyện Bảo Lạc, Bảo Lâm và huyện Mèo Vạc (Hà Giang).

Cảnh quan thiên nhiên tuyệt vời của huyện được kiến tạo bởi sông Gâm và sông Nho Quế. Đây là nguồn tài nguyên quý mà không phải nơi nào cũng có được. Lênh đênh trên con thuyền khám phá dòng sông, du khách sẽ được thưởng ngoạn bức tranh thiên nhiên tuyệt sắc của miền biên viễn. Non xanh nước biếc, sơn thủy hữu tình tạo nên vẻ đẹp nên thơ, khoáng đạt hiếm có.

Bảo Lâm có một phần giáp với đỉnh núi Phja Dạ cao gần 2.000 m so với mặt nước biển thuộc địa bàn xã Thái Sơn. Trên đỉnh núi quanh năm mây mù bao phủ, vào mùa đông thường xuất hiện băng giá phủ trắng ngọn cây, bờ cỏ khiến du khách ngỡ như lạc bước giữa trời Âu. Dưới chân núi là những nếp nhà nhỏ bé, bình yên của đồng bào Mông, Dao. Khám phá đồi cỏ Phjêng Mường, xã Quảng Lâm, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng màu xanh ngút ngàn của thảm cỏ giữa không gian trời mây rộng lớn, mà còn có thể ngắm nhìn dòng sông mềm mại ôm lấy rừng núi nhấp nhô ở phía xa.

Trên địa bàn huyện có di tích cấp tỉnh Bia chùa Tổng Phườn, xã Nam Quang với kiến trúc nghệ thuật độc đáo, mang giá trị văn hóa, lịch sử; nhiều điểm du lịch hấp dẫn khác như: thác nước Thạch Lâm, hang Lũng Lòn (động Nàng Tiên) xã Lý Bôn, hang Dình Phà (hang Dơi) xã Đức Hạnh…

Đậm đà bản sắc văn hóa

Video đang HOT

Huyện Bảo Lâm có 9 dân tộc chính, dân tộc thiểu số chiếm trên 98%. Trong đó, dân tộc Lô Lô sinh sống tập trung tại các xóm Cà Đổng, Cà Pẻn A, Cà Pẻn B, Cà Mèng của xã Đức Hạnh. Tuy chỉ chiếm khoảng 2,01% dân số toàn huyện nhưng bà con Lô Lô có bề dày lịch sử về văn hóa, tín ngưỡng, phong tục, tập quán với các tiết mục múa trống, làn điệu dân ca, trang phục thêu thổ cẩm, kiến trúc nhà ở độc đáo.

Đồng bào các dân tộc trên địa bàn tích cực lưu giữ, bảo tồn kho tàng văn hóa đậm đà bản sắc; duy trì và phát huy nhiều lễ hội truyền thống như: Lễ hội “Lồng tồng” của người Tày, Nùng; lễ “Cầu mưa” của người Lô Lô; lễ “Cấp sắc” dân tộc Dao đỏ, Sán Chỉ; lễ hội “Choỏng làng” dân tộc Nùng… Đặc biệt, Lễ hội chọi bò của đồng bào Mông hằng năm vào dịp đầu xuân là một trong những lễ hội ấn tượng, thu hút đông đảo nhân dân tham gia.

Chợ phiên – một nét đẹp văn hóa không thể bỏ qua trên hành trình khám phá Bảo Lâm. Những buổi chợ đông đúc, nhộn nhịp không chỉ là nơi giao lưu, trao đổi hàng hóa, mà còn là hình ảnh thu nhỏ về đời sống sinh hoạt của cộng đồng các dân tộc anh em. Du khách sẽ được đắm chìm trong sắc màu thổ cẩm, tiếng khèn, sáo du dương cùng nụ cười hiền hậu, không khí thân thiện như tính cách con người vùng cao.

Ngoài ra, địa phương còn có nhiều đặc sản, sản vật nông nghiệp trứ danh, chất lượng thơm ngon khác biệt so với những vùng miền khác như: nếp cẩm Yên Thổ; mận máu, lê vàng Thái Sơn, Vĩnh Phong, Thái Học; dược liệu quý hà thủ ô, hoàng tinh, tinh dầu sả, tinh dầu hồi, dầu sở; ẩm thực măng khô, thịt khô, cá gắp, mèn mén…

Khai thác tiềm năng để phát triển du lịch

Với cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ cùng giá trị văn hóa độc đáo, Bảo Lâm có tiềm năng, lợi thế để phát triển đa dạng các loại hình du lịch sinh thái, khám phá, trải nghiệm, du lịch mạo hiểm, du lịch tâm linh và du lịch cộng đồng.

Chủ tịch UBND huyện Bảo Lâm Mã Gia Hãnh cho biết: Nhận thức rõ tầm quan trọng của phát triển du lịch góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, huyện xây dựng, triển khai thực hiện Đề án “Phát triển du lịch – dịch vụ gắn với bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa các dân tộc huyện Bảo Lâm, giai đoạn 2022 – 2025, định hướng đến năm 2030″. Huy động, tìm kiếm các nguồn lực, khuyến khích tổ chức, cá nhân xây dựng cơ sở hạ tầng thương mại – dịch vụ. Quy hoạch đầu tư điểm du lịch cộng đồng xóm Cà Đổng, xã Đức Hạnh; điểm du lịch – dịch vụ sinh thái xóm Lũng Lòn, xã Lý Bôn; quy hoạch phát triển thị trấn Pác Mjầu, chợ đêm, phố đi bộ để bán hàng nông sản, dịch vụ. Khai thác loại hình du lịch sông nước, du lịch lòng hồ thủy điện kết hợp mô hình nhà hàng nổi, nghề nuôi cá lồng.

Chú trọng việc khôi phục, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc. Thành lập các câu lạc bộ dân vũ; đội văn nghệ dân ca hát then, đàn tính, lượn cọi; đội văn nghệ thôn xóm phục vụ du lịch. Tăng cường quảng bá, giới thiệu hình ảnh thiên nhiên, văn hóa, con người Bảo Lâm trên các phương tiện thông tin đại chúng, sự kiện văn hóa du lịch trong và ngoài tỉnh. Tổ chức khảo sát, lập phương án đầu tư xây dựng, tôn tạo công trình Chùa Tổng Phườn, xã Nam Quang.

Đến nay, trên địa bàn huyện có 10 cơ sở nhà nghỉ lưu trú. Hệ thống nhà hàng, cửa hàng giải khát, phục vụ ăn uống cơ bản đáp ứng nhu cầu thưởng thức của khách du lịch; công tác vệ sinh an toàn thực phẩm được chú trọng và đảm bảo. Giai đoạn 2020 – 2023, ước tính có khoảng trên 15.000 lượt khách/năm đến tham quan, trải nghiệm tại địa phương.

Việc đầu tư đồng bộ, bài bản cho du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội là vấn đề cốt lõi, mang tính căn cơ ở huyện miền núi còn nhiều khó khăn như Bảo Lâm. Do đó, huyện rất mong nhận được sự quan tâm của tỉnh, các ngành, các nhà đầu tư trong và ngoài nước để du lịch Bảo Lâm thực sự cất cánh, có thêm nhiều du khách đến với vùng đất tươi đẹp này.

Cuộc đời là những chuyến đi... Và chúng tôi đã đến Lào Cai

Cứ mỗi độ thu sang là cả cảnh vật, con đường của miền Tây Bắc nước Việt được ông trời nhuốm lên một màu vàng rộm của tiết trời và những nương lúa.

Cái vẻ tất bật hiện rõ trên từng thửa ruộng đang vào mùa gặt, cả trên nét mặt kẻ lữ khách chuẩn bị lên đường đi ngao du.

Xe đã kiểm tra bảo dưỡng kỹ càng, xăng đã đầy bình, lòng người rộn ràng hơn mùi hoa sữa đầu mùa thoảng qua khe cửa khiến chỉ muốn nổ máy ngay tức thì. Chúng tôi chọn cho mình một lộ trình quen thuộc để khám phá vẻ đẹp mùa thu miền núi. Xuất phát từ Hà Nội, ngược lên Ô Quý Hồ huyền thoại, rồi "thị trấn" cổ Sa Pa, lại nhọc nhằn leo dốc Mường Hum, qua đỉnh trời Y Tý trở về Lũng Pô - nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt. Cung đường khép trọn niềm vui của mùa lúa mới.

Sa Pa đón chúng tôi bằng những cơn gió lành lạnh đầu mùa cùng mùi ngô khoai nướng bốc lên từ bếp của các chị hàng rong. Thị xã nhỏ nằm lọt thỏm giữa bốn bề rừng núi này luôn là điểm dừng chân quen thuộc của chúng tôi trên những hành trình xuôi ngược. Vẫn là quán cũ với những món ăn đặc trưng, nhấp chút rượu thóc Thanh Kim để thấy lòng ấm hơn, thấy cuộc đời thảnh thơi sau chặng đường mệt mỏi. Đêm Sa Pa không mộng mị...

Sa Pa giờ đây đã phát triển hơn rất nhiều, dịch vụ du lịch dành cho khách đã đầy đủ hơn. Bạn có thể dành cả 2 - 3 ngày chỉ loanh quanh thị xã cũng còn thấy "chưa đã". Xuôi con dốc xuống Tả Van, cầu Mây để ngắm nhìn cả thung lũng lúa vàng rực hoặc vào từng căn nhà của người Dao ở Tả Phìn để thấy họ cặm cụi dệt khâu từng chiếc váy nhỏ đầy sắc màu. Nếu là người ưa hoài cổ, phế tích nhà thờ đổ ở Tả Phìn cũng có thể chiếm mất của bạn một buổi chiều. Còn nếu bạn là người ưa mạo hiểm, hãy lên đường chinh phục nóc nhà Đông Dương - Fansipan với độ cao 3.413 m, còn "lười" hơn thì bạn đi cáp treo lên đỉnh Fansipan cũng là trải nghiệm thú vị.

Chúng tôi ngược đèo Ô Quý Hồ chừng chục cây số để từ đó rẽ phải vào Bản Xèo, rồi qua Mường Hum lên Y Tý và vòng về bằng đường Khu Chu Lìn - Lũng Pô. Cung đèo Can Quy Hồ chào đón cả đoàn bằng những khúc cua khá hiền trong buổi nắng sớm mai như ru ngủ đoàn lữ khách. Tôi vẫn nhớ rõ cung đường Mường Hum của những năm về trước. Mặt đường đất với nhiều rãnh sâu do mưa lũ và sạt lở. Đối với những chiếc xe máy dù tính cơ động và linh hoạt khá cao nhưng cũng phải chật vật nhích từng con dốc một. Với ô tô thì vất vả hơn rất nhiều để chọn được điểm đặt bánh xe khi bề rộng đường chỉ vừa đủ chiếc xe. Tất nhiên, chỉ những chiếc xe 2 cầu với bộ máy khỏe mới có thể chinh phục được đoạn đường này.

Không chỉ là đá hộc, đá dăm mà còn cả cát, có những khúc cua khiến những chiếc xe máy bị trầy và trượt bánh. Không ít lần người ngồi sau của các xe máy phải xuống để đẩy cho xe qua con dốc hay những gờ đường có khoảng cách chênh lệch rất lớn do sụt lún. Ai đã đi đường off-road rồi thì sẽ biết, cung đường Mường Hum xứng đáng được xem là cung off thú vị. Nhưng đó là câu chuyện của những năm về trước, khi con đường chưa được làm lại. Giờ đây, khi đã được "tôi luyện" qua Khau Phạ, Ô Quý Hồ thì cung đường Mường Hum không hề làm khó tay lái của bạn.

Nếu có chút mệt nhọc, hãy mở toang cửa sổ của xe, từng dải lúa như sóng vàng trên sườn núi, trải dài từ Dền Thàng, qua Y Tý tới tận A Lù sẽ khiến bạn trầm trồ không ngớt. Hồ Mường Hum như tấm gương khổng lồ soi bóng cả vạn vật. Không khí vụ mùa rộn ràng trên từng thửa ruộng. Lúa Y Tý không giống lúa xứ Mù, thường chín sớm hơn đôi ba tuần và diện tích trải dài hơn. Chúng tôi cứ men theo con đường nhỏ vắt vẻo chạy vòng quanh ấy mà đi, để rồi lại ngẩn ngơ mê mải với bức tranh thiên nhiên tuyệt sắc. Những mái nhà trình tường đặc trưng của người Hà Nhì với bốn mặt là những vách đất dày cả nửa mét, phía trên lợp mái cỏ, đâu đó xen lẫn cả màu xanh của rêu bám kín từng mảng. Những căn nhà tưởng như chỉ có trong phim hoạt hình về xứ sở thần tiên nào đó lại hiện rõ trước mắt chúng tôi.

Từ Y Tý, chúng tôi về A Mú Sung rồi rẽ sang đường tuần tra biên giới. Cung đường chạy qua những ruộng lúa rồi đi thẳng ra dọc phía thượng nguồn sông Hồng. Từng dải lúa vàng hai bên ôm cả lấy những ngoằn ngoèo khúc khuỷu của dải lụa chúng tôi đang đi. Chỉ cách con sông thôi, bên kia là Trung Quốc với đường cao tốc ngày đêm xe chạy ầm ầm. Phía nước mình chỉ là con đường mòn nhỏ, dăm đoạn đã được đổ bê-tông. Có ai đã từng chạy xe trên đường đó mới thấy cảnh sắc buổi chiều biên giới đẹp đến nhường nào. Không có quá nhiều người dân sống sát đường tuần tra mà thay vào đó là những vườn chuối trĩu quả và dăm ba lán trại để chứa những buồng chuối đã ngả vàng chờ xe tới đưa đi khắp nẻo đường cả nước và xuất khẩu.

Có những đoạn mặt đường bị sạt lở, cũng có đoạn cỏ cây bò lan che kín hết cả lối đi, chúng tôi không quá vội để chạy nhanh. Chúng tôi đi chậm để ngấm thêm tình yêu đối với đất nước mình. Lũng Pô - nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt là nơi giao nhau của một dòng suối nhỏ từ đất phía mình đổ ra và sông lớn hơn từ Trung Quốc đổ vào. Hai dòng nước hòa vào làm một để mang biết bao phù sa cho vùng đồng bằng châu thổ. Đứng bên cột mốc 92 mà ai cũng im lặng, nghi thức chào cờ được chúng tôi thực hiện nơi biên cương này như là một hành động vì quê hương.

Trên con đường trở về, chúng tôi còn gặp cột mốc 93, 94, rồi 95. Trở về Lào Cai, theo con đường cao tốc dài nhất Việt Nam về tận Nội Bài với chỉ gần 5 tiếng đồng hồ, chúng tôi kết thúc hành trình mùa thu miền núi. Một Ô Quý Hồ sừng sững giữa đất trời, Sa Pa lặng lẽ mà bình yên, một Y Tý như trong chuyện cổ tích, một Lũng Pô thiêng liêng nơi biên ải... sẽ còn lại mãi trong chúng tôi trên những chặng đường kế tiếp, vì đơn giản, cuộc đời là những chuyến đi...

Xao xuyến màu hoa phượng đỏ trên bán đảo Sơn Trà Từ cuối tháng 5, cung đường Hoàng Sa trên bán đảo Sơn Trà tràn ngập sắc đỏ thắm của hoa phượng, loài hoa được mệnh danh là "thiên sứ mùa hè". Sơn Trà như rực rỡ hơn càng cuốn hút, gọi mời và quyến luyến bước chân những lữ khách đến Đà Nẵng. Những cây hoa phượng được trồng dọc tuyến đường Hoàng...