Báo động về dịch bệnh đậu mùa khỉ ở châu Phi
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) châu Phi cảnh báo, tình trạng gia tăng số ca mắc bệnh đậu mùa khỉ ở châu lục này, cộng thêm những hạn chế trong công tác chẩn đoán bệnh và tỷ lệ tử vong cao đang tạo ra những thách thức lớn cho nỗ lực đẩy lùi dịch bệnh này ở châu Phi.
Nhân viên y tế điều trị cho bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ tại Nyiragongo, Bắc Kivu, CHDC Congo, ngày 15/8/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Trong báo cáo cập nhật về tình hình dịch bệnh đậu mùa khỉ ở châu Phi công bố hôm 23/8, Tổng Giám đốc của CDC châu Phi, Jean Kaseya, nêu rõ những thách thức này cũng liên quan đến sự lây lan nhanh chóng dịch bệnh đậu mùa khỉ sang các quốc gia khác và làm giảm hiệu quả phối hợp các nỗ lực phòng chống dịch bệnh. Số liệu thống kê cho thấy từ đầu năm đến ngày 23/8 đã ghi nhận tổng cộng 21.466 ca nghi mắc đậu mùa khỉ ở 13 nước châu Phi, trong số này có 591 ca đã tử vong.
Tuy nhiên, theo ông Kaseya, những con số này có thể chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm” vì còn nhiều trường hợp mắc bệnh nhẹ khó phát hiện, những hạn chế trong việc giám sát, xét nghiệm và báo cáo về số ca mắc bệnh.
Tổng Giám đốc CDC châu Phi cảnh báo bệnh đậu mùa khỉ có tỷ lệ tử vong cao và sự kết hợp giữa căn bệnh này với HIV/AIDS sẽ gây ra quan ngại y tế rất lớn cho châu Phi.
Trong một diễn biến khác, phóng viên TTXVN tại châu Phi dẫn thông tin từ Hãng thông tấn Senegal (APS) cho biết nước này đã triển khai hệ thống giám sát cấp quốc gia để đề phòng khả năng xuất hiện của virus đậu mùa khỉ.
Video đang HOT
Người đứng đầu Bộ phận giám sát và ứng phó với vaccine thuộc Bộ Y tế và Hành động xã hội Senegal, ông Boly Diop, cho biết nước này hệ thống giám sát được áp dụng trên toàn quốc, đặc biệt tại 46 quận ưu tiên nằm ở khu vực biên giới và các bến cảng, sân bay.
Trước đó, hồi đầu tuần, Bộ Y tế và Hành động xã hội Senegal cũng đã kích hoạt Trung tâm Điều hành khẩn cấp y tế (COUS) sau khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố bệnh đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp sức khỏe cộng đồng toàn cầu. Ông Diop giải thích các biện pháp trên được triển khai nhằm tăng cường công tác phòng ngừa và kiểm soát để bảo vệ người dân và ngăn bệnh đậu mùa khỉ xâm nhập nước này.
Trong khi đó, tại Uganda, Bộ Y tế nước này xác nhận có thêm 2 ca mắc đậu mùa khỉ mới, nâng tổng số ca mắc lên thành 4 ca. Hai bệnh nhân mới điều nhiễm chủng virus clade 1b, biến thể có tốc độ lây lan nhanh và đang gây ra mối lo ngại trên toàn cầu. Hiện cả hai bệnh nhân đều đã được cách ly tại một bệnh viện ở thị trấn Entebbe, cách thủ đô Kampala khoảng 50 km về phía Nam.
Virus đậu mùa khỉ gây ra các triệu chứng giống cúm, gây tổn thương da và có thể lây nhiễm qua tiếp xúc gần. Mặc dù triệu chứng bệnh thường là nhẹ nhưng căn bệnh này có thể gây tử vong. Uganda giáp biên với CHDC Congo, một trong những điểm nóng dịch bệnh lớn nhất kể từ khi ca bệnh đầu tiên được phát hiện hồi tháng 1/2023.
WHO nói có thể kiểm soát đậu mùa khỉ mà không cần phong tỏa châu Âu
Ông Hans Kluge, Giám đốc khu vực châu Âu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhận định rằng bệnh đậu mùa khỉ (Mpox) không gây ra mối đe dọa sức khỏe cộng đồng giống như COVID-19 và sẽ không dẫn đến giai đoạn hoảng loạn hay phong tỏa.
Bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ được điều trị tại trung tâm y tế ở Goma, CHDC Congo, ngày 17/8/2024. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Theo đài RT ngày 21/8, trong cuộc họp của Liên hợp quốc ngày 20/8, ông Kluge nói rằng nếu cung cấp đủ vaccine cho các quốc gia bị ảnh hưởng ở châu Phi và khuyến khích quan sát chặt chẽ bệnh nhân đậu mùa khỉ thì có thể kiểm soát căn bệnh này.
Ông phát biểu: "Liệu chúng ta có phong tỏa khu vực châu Âu không, có phải đây là COVID-19 mới không? Câu trả lời rõ ràng là không".
Theo ông Kluge, hai năm trước, thế giới đã kiểm soát đậu mùa khỉ ở châu Âu nhờ vào can thiệp trực tiếp vào các cộng đồng nam quan hệ tình dục đồng giới vốn bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Để ngăn chặn đậu mùa khỉ lây lan, ông Kluge nhấn mạnh rằng, việc các nước lựa chọn cách thức chung tay khống chế bệnh đậu mùa khỉ hiện nay và trong những năm tới sẽ là một phép thử quan trọng đối với cả châu Âu nói riêng và thế giới nói chung về năng lực ứng phó với đại dịch.
Đầu tháng này, WHO đã tuyên bố đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng đang được quốc tế quan tâm. Đây cũng là tình trạng mà WHO đưa ra với COVID-19 vào đầu năm 2020.
Hiện bệnh đậu mùa khỉ đang lây lan ở CHDC Congo và các nước láng giềng với chủng bệnh đặc hữu, được gọi là nhánh I (clade I) và một biến thể mới được gọi là nhánh Ib gây quan ngại toàn cầu do biến thể mới này dường như dễ lây lan hơn qua tiếp xúc gần.
Ngày 15/8, Cơ quan y tế Thụy Điển xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm biến thể mới "nhánh Ib" tại quốc gia châu Âu này. Đây là trường hợp đầu tiên ở bên ngoài châu Phi nhiễm biến thể mới của bệnh đậu mùa khỉ.
Người phát ngôn của WHO Tarik Jasarevic kêu gọi cơ quan y tế các nước cần cảnh giác và linh hoạt ứng phó trong trường hợp xuất hiện những biến chủng mới dễ lây truyền hơn hoặc xuất hiện những biến chủng thay đổi cách thức lây truyền.
Đậu mùa khỉ lây truyền qua tiếp xúc gần, bao gồm quan hệ tình dục. Tuy nhiên, khác với các đại dịch toàn cầu trước đây như COVID-19, không có bằng chứng nào cho thấy bệnh này dễ dàng lây lan qua không khí. Hiện WHO chưa đưa ra khuyến nghị nào về việc cần đeo khẩu trang.
Trong khi đó, ngày 20/8, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) châu Phi cho biết CHDC Congo và các quốc gia châu Phi khác có thể bắt đầu tiêm vaccine đậu mùa khỉ sau vài ngày nữa.
Phát biểu với báo giới, Tổng giám đốc CDC châu Phi Jean Kaseya nhấn mạnh cần đảm bảo rằng chuỗi cung ứng, hậu cần đã sẵn sàng để vaccine ngừa bệnh đậu mùa khỉ được lưu trữ tốt và có thể triển khai tiêm an toàn. Nghiên cứu về hiệu quả của các loại vaccine khác nhau sẽ tiếp tục được tiến hành ở châu Phi trong quá trình triển khai chiến dịch tiêm phòng, để các quốc gia hiểu rõ hơn về loại vaccine nào phù hợp với bối cảnh của mình.
Các quốc gia châu Phi ghi nhận hơn 1.400 ca mắc bệnh đậu mùa khỉ trong tuần qua, nâng tổng số ca mắc bệnh tại 12 quốc gia có dịch thuộc châu lục này lên gần 19.000 ca kể từ đầu năm 2024. Các ca mắc bệnh đã tăng hơn 100% so với cùng kỳ năm ngoái và ông Kaseya cho biết vẫn còn quá sớm để nói rằng các đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ trên lục địa này đang được cải thiện. Ông Kaseya nhấn mạnh các quốc gia châu Phi mong muốn được hỗ trợ về các biện pháp đối phó y tế, để tăng tỷ lệ xét nghiệm cũng như tiếp cận vaccine.
Châu Phi hướng đến tự sản xuất vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ Ngày 20/8, Tổng Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) châu Phi, ông Jean Kaseya cho biết cơ quan này đã khởi động các cuộc thảo luận với hãng công nghệ dược phẩm Bavarian Nordic của Đan Mạch về vấn đề chuyển giao công nghệ để các nước châu lục có thể tự sản xuất vaccine phòng bệnh...